Ingólfur - 31.01.1904, Blaðsíða 2

14
INGÓLFUR
[31. jan. 1904].
vald stjórnandans, en ofstjórn er óstjórn.
Góð ósk er það þessu landi að margir
geti sér slíkan orðstír sem hann að mak-
legleikum.
licikjavík 27/i 1901
Bjarni Jónsson
frá Vogi.
Bréf um þrælavinnu,
Kæri vin; við höfum verið ósamþikkir um
landsmál nú um hríð, en ekki dregur saman
með okkur firir greinina í siðasta Ingólfi.
Mér er óskiljanlegt að þú skulír ekki skilja,
hvað það er áríðandi firir okkur hérna að
kunna að hlíða og það verður þú þó að játa
að á þegnskilduvinnunni mundum við læra
það. Það er víst alveg rétt sem Hermann
sagði, að ættjarðarástin mundi glæðast við
það að vinna svona í þarfir ættjarðarinnar
endurgjaldslaust. Og hugsaðu þér alla þá
vegi s?m til irðu eftir nokkur ár.
Vinsamlegast
þinn einlægur
Þorsteinn Þorskabítur.
E. S. Þú virðist ekki heldur skilja til
fullnustu það „demokratiska“ í því að kot-
ungssonurinn og ráðgjafasonurinn búa í sama
tjaldi. En það tel ég þíðingarmest.
sami
Þorst. Þorsk.
* o *
*
Þorskabítur minn sæll, vel má ég það
skilja að þér er full nauðsin að læra hlíðni,
— hlíðni við lög heilbrigðrar skinsemi. Þá
er þú hefur náð svo miklum sálarþroska,
mun hvert barn geta fært þér heim sanninn
um það, að engri þjóð verður kend hliðni
með nauðungarlögum. Eru hér næg dæmi
þess, að ill lög spilla löghlíðni manna, en út
ifir mundi þó taka, ef sú vanvirða lægi fir-
ir oss íslendingum að gerast þrælar fastir á
fótum í voru eigin laudi. Veit ég raunar að
slíkt má eigi verða, en minuast skildu Hún-
vetningar þess að velja betri löggjafa næst.
Kinnir þú löghliðni við rétta hugsun, þá
mundir þú það hafa séð firir löngu að etig-
inn löggjafi eikur ættjarðarást landsmanna
með því að gera þeim afarkosti og hefta frelsi
þeirra. Því að frelsið er frömuður þeirrar
kendar og als góðs og er það sama eðlis og
ljósið og gleðin. Sá maður mun margfalt
meira gagn gera er vinnur ættjörð sinnifrjáls
og sjálfkrafa, en hinn sem rekinn er til verks
ins sem sauður í kví. Frjáls maður elskar
þann málstað er hann vinnur firir, því meir
sem hann vinnur meir, þrælkaður maður hat-
ar málstaðinn því meir sem hann þarf meira
að þræla firir honum.
Þú minnist á vegina. Þeir irðu ekki mikl-
ir eða góðir, því að íæstir kinnu neitttil vinn-
unnar og inuu nauðugir. En tillagan er
beinn vegur að framtíðarhugsun löggjafans.
Þetta er einn hluti hennar: Breiður og
mindarlegur vegur á Mírunum upp í Huappa-
dalinn. Að báðum hliðum vegarins stendur
blómi íslensku þjóðarinnar og rembist við að
bera sína þreittu vegavinnulimi eins og dansk-
ur heragi heimtar. Því að nú er vegurinn
vígður. Stóri bróðir kemur í broddi filking-
ar og siðan skrælingja félagið. Ætlar það
upp að Rauðamel að skoða ölkelduna, hvort
eigi muni þar arðs von af Atlantshafsei þess.
Þá hrópa allir Islendingar einum inunni:
hú^a! og Húnvetningar þeir sem þar eru
staddir kippa i kápuna hans stóra bróður og
segja: Engum er Hermann líkur. Þessi lög
eru hans verk. Húnaþing er ekki i vand-
ræðum, meðan það hefur hann!“ Það væri
ekki ofverk sonum vorum að riðja þenna
fagra veg til framtíðarlandsins.
Ritstj.
Fyrirspurnir.
Þessum spurningum hefir Ingólfur verið beð-
inn að svara:
1. Hvernig á að undirbúa reit, sem á að
sá í grasfræi?
2. Hvernig á að sá og hvað snemma?
1. Undirbúningur reitsins er nokkuð mis-
jafn, eí'tir því hvernig jarðvegur það er, sem
um er að ræða, en jarðvegurinn þarf að vera
hæfilega þurr og mildinn þegar sáð er í hann
grasíræi; bletturinn þarf og helst að vera af-
girtur eða á annan hátt varinn firir átroðn-
ingi af skepnum.
Sé jarðvegurinn blautur þarf að birja á því
að þurka hann með skurðum eða lokræsum.
Réttast er að plægja óræktar jörð upp
með grasrót og best væri að gjöra það firri
part sumars svo grassvörðurinn rotni sem
first, en verði því nú ekki komið við, þá
verður að gjöra það á þeim tíma sem heit-
ast er. Sé plægt í firsta sinn að vorinu til?
er engu sáð í flagið það sumarið, en það
mundi flíta firir rotnuninni ef hægt væri að
plægja aptur seinni part sumars, en því verð-
ur maður einatt, ímsra orsaka vegna, að
sleppa.
Vorið eftir, þegar fiagið er ársgamalt, eða
undir það, á að frostherfa það, það er að
segja, herfa það þegar það er nokkuð farið
að þiðna, en þó ekki orðið svo þítt að hnaus-
arnir eða plógstrengirnir séu lausir; þá er
hægast að rífa þá sundur.
Hafi jarðvegurinn verið mildinn og hæfi-
lega þurr, væri réttast að bera í hann áburð
firsta veturinn og dreifa úr honum, og sá svo
höfrum eða biggi í blettinn efrir að búið er
að herfa hann vel um vorið. A dagsláttuna
þarf' til útsæðis 6 skeppur af höfrum eða
4l/2—5 skeppur af biggi. Má þá búast við
allgóðri sprettu af blettinum uin suinarið.
Þegar svo búið er að slá og hirða blettinn,
þarf að plægja hann eun á ní um haustið.
Næsta vor má annaðhvort sá í hann höfrum
eða biggi aftur, eða þá rófum og kartöflum,
sé jarðvegurinn orðinn svo inildinu.
Það er í firsta lagi á þriðja ári að sá
megi grasfræi. Hafi jarðvegurinn verið rak-
ur, þá tekur undirbúningurinn ifir lengri
tima.
Jarðveginn má bæta á ímsan hátt. Leir-
jörð og mírajörð batnar ef' borinn er á gróf-
ur sandur og sandjörð batnar ef borinn er á
hana leir. Húsdíra áburður bætir allan jarð-
veg.
2. A hverju meðal vori er heppilegast að
sá grasfræinu seinni part maímátiaðar; at' því
þarf 18 pund á dagsláttu, en best muu vera
að sá höfrum með því á sama blettinn, þeim
er þá sáð first; 120 pundum á dagsláttu;
stráð með hendinni jafnt ifir flagið eftir að
það hefir verið herfað vel og jafnað. Hafr-
arnir eru herfaðir niður- í moldina og gras-
fræinu stráð ifir að því búnu og farið svo
ifir blettinn með hrífu á eftir til þess að fræ-
ið samlagist moldinni. Um sumarið spretta
hafrarnir vel eu grasið lítið. Um haustið, eða
firri part vetrar, er áburði eða mold dreift
ifir blettinn. Snemma vorið eftir, þegar klak-
itin er að hverfa, er valtari dregiun ifir sáð-
sljettuna svo að rótin þéttist. Áburðurinn er
svo mulinn ofan í eius og á túni.
E. H.
Jarðarför
Jóns Porkelssonar
firv. skólastjóra fór fram á föstudaginn.
Hófst hún kl. 12 á hádegi. Var þar saman
kominn fjöldi manns, einkum fjölmentu lærð-
ir menn, enda eru þeir flestir lærisveinar
hans. Höfðu þeir gefið fagran silfurskjöld
með silfursveig utan um er Erlendur gull-
smiður Magnússon hafði gert. Á skjöldinn
var letrað nafn og fæðingar og dauðadagur,
embætti og nafnbætur og auk þess sömu orð-
in sem Ingólfur mintist hans með: Integer
vitæ seelerisque purus (þ. e. grandvar og
vammlaus). Mesti fjöldi var þar og af öðrum
sveigum og voru ímist ritaðar á vísur eða
latnesk spakmæli. Þórhallur Bjarnarson hélt
húskveðjuna og sagðist vel svo að öllum var
indi á að hlíða. Söngfólag stúdenta söng
þessar vísur eftir Guðmund skáld Guðmunds-
son á undau húskveðjunrii; en Árni Thor-
steinsson stírði söngnum. Hafði hann sjálfur
gert lagið við vísurnar.
Nú syngur hópur þiun hægt og rótt:
0, hjartans þökk fyrir liðna daga!
Svo verði fögur og vær þín nótt
sem var þín göfuga æfisaga.
Nú drúpir hver rós, —
þinn dagur ljós
er dáinn sem blóm í haga.
Það var þín Ijúfasta lífsins þrá
að líktra aumum og hjálpa snauðum;
því klökkuar margur og byrgir brá,
sem burt til grafar þjer fylgir dauðum.
Hver vættur þíns lands
þjer knýtir kranz
úr kærleikans blómum rauðum!
Jeg efast mjög um, að gangi’ að gröf
jafn góður, vinsæll og hrekklaus maður
og þú, sem leiðst yfir lífsins höf
sem ljós á braut okkar hýr og glaður.
Hve ljúft fannst oss inn
við arinn þinn,
þar i'illum var griðastaður.
Jeg ílyt þjer einlæga ástarþökk
frá öllum sveinunum fjærri og nærri.
— Þótt sýnist hvílan þín döpur, dökk,
í dýrð hún ljórnar og prýði skærri, —
því elskunnar rós
svo ljúf og ljós
sjer lyptir þar björkum hærri.
Á eftir húskveðjunni söng það þessar vís-
ur, er gert hafði Bjarni Jónsson frá Vogi:
Nú minnumst vér klökkir á æsku ár,
vor ástfólgni rector, sem hvílir nár.
Því seint mun oss gleimast þitt góða starf,
er gafst þú oss lifandi menta arf.