Landvörn - 03.01.1903, Side 1

TJtkomudögum og tölublaðafjölda
verður hagað eins og hentast þyk-
ir, eptir þvi, hvernig umræður verða
um stjórnarskrármálið.
Yerð hvers einstaks tölublaðs 15
aurar. Askrifendur borgi við árslok
næstu, 10 aura fyrirhvert útkomið
tölublað ; þó ekki meira en 3 krón-
ur alls. Áskrift bindur til ársloka.
I. árg.
Reykjavik, laugardaginn 3. janúar 1903.
1. blað.
cJúfofiZrfiw þjódaiini\ao,
i.
$il stríðs, til stríðs! min þjóð, mín þjóð!
Nú þarf að nota vopnin góð
með herta, hvassa egg;
nú þarf að hita hjartablóð
með helgri, frelsi vígðri glóð
og þora’ að segja; „í þennan vegg
jeg þunga steininn legg!u
Þeir þykjast elska, œttland sitt,
en, Island, skal þá frelsi þitt
í dróma knúð og keyrt? —
Þeir segjast gjöra, gjöra vel,
en, — grýta frelsi vort í hel!
Og friðarklceði um voðavjel
er vel með knútum reyrt.
Þeim knúturn vinnur eldur á
og eggin hvöss og gljá og Uá, —
já, viljans voldugt sverð,
í Uóði Sigfús-sona hert,
úr segulstáli hjartans gert,
með sögurjett skal bjart og bert
oss búa sigur-ferð!
Að hrcekja ekki’ í eigin spor,
en áfram sœkja, herða þor
og aldrei krjúpa’ á knje, —
það gefur trú, sem bifar björg,
það brýtur gamla vanans hörg,
og hrcesnin flýr og heimskcm örg
en heilög standa vje!
II.
pet'r segja þig þ reytta, minþjóð, mínþjóð,
að þögul þú sitjir með dauðoj-blóð, —
það treysla þeir einmitt á.
En, — ó, að þú stceðir sem standberg mín þjóð,
og streymdi i ceðum þjer rennandi blóð,
sem fossíns í Öxará!
Og jeg veit að lifir i gígnum glóð,
sem glóandi, brennandi sendir flóð
á völlinn, er varir minnst!
jeg veit þú átt ólgandú eldheitt blóð
og óðinn, sem knýr úr björgum liljóð, —
ef viltu það, sigurinn vinnst.
Nú, hlœið að þvi, að jeg hef minn skjölcl,
fyrst hvorki á jeg metorð nje auð nje völd.
Jeghirði’ ekki um hefð nje „stand!“
En að kaupa sér frið við frelsi síns lands,
eru fjörráð við drengskap hvers einasta
manns,
sem elskar sitt œttarland.
Jeg trúi’ ekki, þjóð mín, að þreytt þú sjert,
en þessir, sem leiða þig hafa gert
á framsókn og frelsi vors lands,
þeir eru svo þreyttir því sjálfir þeir sjá,
að sigurkranz munu þeir aldrei fá
nje blessun frá brjósti neins manns.
Þeir sjálfir, sem bregðast þjer, selja
þig beint,
í sigurför ganga’, en, — þora’ aðeins leynt,
á leiði þíns mesta manns, —•
þeir krýna, þeir tigna Jón Sigurðsson,
vorn sóma og skærustu frelsisins von,
en — mölva svo merkistöng hans!
Sjá, varðblysin loga, — í vitana’ er kynt
og voldug skat sóknin og aldrei linnt
uns fáninn er heiður og hreinn!
Því segi hver yðar: „Mín ættjörð, meðþjer
að eilífu hugrakkur merkið jeg ber,
þótt standi jeg uppi einn!“
III.
Jjjjaki Ijós yfir lieiði’ óg hlíð
in heilaga frelsis-stjarna:
Skíni rósin svo skœr og blíð
á skautinu vorra barna!
Hvað er vegur, völd og hnoss:
vinnum fyrir þau og oss!
Frelsið lands vors lifi!
ShSih. §u3vnundMon.
Stefna vor.*
Tildrög til þess að rit það, er hér kemur
fram, er stofnað nú og á þann hátt, sem les-
endur þess sjá, eru þau, að nokkrum mönnum
hér í Reykjavík hefir þótt skylda sín að láta
koma fram opinber andmæli gegn hneykslisað-
gerðum síðasta alþingis í stjórnarskrármálinu
og gegn þeim opinberu samtökum, er orðið
hafa meðal blaðamanna og annara leiðtoga þjóð-
arinnar um það, að kæfa og bæla niður frjáls-
ar, rökstuddar umræður um þetta málefni, sem
þeir þó alllir vilja viðurkenna jafnframt, að
varði þjóðina mest allra mála.
Utgefendum ritsins þykir það fullljóst, að
samtök leiðtoganna i þessa átt eru ekki svo
mjög sprottinn af umhyggjusemi fyrir því, að
þjóðin láti ekki tíma sinn eyðast milli þinga í
óþarfar umræður um málefni, sem þegar sé nú
ráðið til lykta, heldur er hin sanna orsök sam-
takanna sú, að leiðtogarnir vita að hneykslisað-
gerðir þeirra í stjórnarmálinu geta ekki staðist
skynsamlega rannsókn hugsandi manna í
landinu. Og því vilja þeir, sem rit þetta gefa
út ekki þola að leiðtogunum haldist uppi að
stinga þjóðinni svefnþorn — og líta þeir svo á
sem það sé litlu vægara brot inóti velferð þjóð-
ar sinnar, að standa þegjandi hjá og láta hneyksl-
ið óátalið, heldur en hitt að taka beinlínis þátt
í hneykslinu.
Leiðtogarnir óttast, að fortíð þeirra sjálfra
og eigin margítrekuðu yfirlýsingar um sjálfstæðu-
kröfu Islendinga verði dregnar fram í birtu
dagsins. Þeir óttast, að almenning muni hrylla
við þvi, hve meinlega þeir hafi afneitað sjálfum
sér með hneykslinu og að þjóðin muni ekki
geta trúað því, að allir bezlu menn landsins, að
leiðtogunum sjálfum meðtöldum, allir foringjar
íslendinga að fornu og nýju, sem þjóðlegir hafa
kallast, hafi verið blindir draumóramenn, þekk-
ingarlausir og „ópraktiskir“ meinlokumeun, en
að pólitisku aumingjarnir, er féllu danska ráð-
herranum til fóta 1902, hafi einir haft augu til
að sjá og vit til að skilja, hvað landinu ríður
mest á.
Því hefir verið hreyft opinberlega áður og
það er reyndar launungarmál, sem er á allra
vitund, að leiðtogarnir eru knúðir fram á þessa
braut, fjöldamargii’, af brennandi þrá eftir því,
að ná sjálfir persónulega í völd yfir þjóð sinni,
ná í áhrif yfir hinum æðsta stjórnanda, ná í
bitlinga og mola af borðum hinna hæstu herra,
er þjóðin verður að borga. og seilast í ýmsa
hagsmuni, sem þeir vita ekki önnur ráð til
að geta öðlast. Og fyrir þetta á að troða
fótum eldgömul réttindi íslands, merkja það
sömu forlögum á komandi tímum, sem allar
sérréttindalausar lýðlendur Dana hafa oiðið að
líða. En af því að allir geta ekki étið sama
molann, þá er lífs nauðsynlegt fyrir leiðtogana
að ala á viðurstyggilegu persónuhatri, bríxlum
og úlfúð sín á meðal, jafnframt því sem þeir
tönnlast á samhljóða samþykki sínu um hneyksl-
ið, — því annars verða hvorugir í meiri hluta
og það er meiri hlutinn, sem býst við að fá
mest af molunum.
Að horfa og hlýða þegjandi á þessar að-
farir leiðtoganna, þó sýnilegt sé, hvert þeir
stefna með velferð landsins og þó vitanlegt sé
af hverjum hvötum þeir vinna, það er ófyrir-
gefanleg, ranglát viðurkenning þess, að þessir
leiðtogar sé sannarlega samboðnir íslenzku þjóð-
inni.
Utg. hafa þann tilgang aðallega, að efla
fylgi þjóðarinnar með ályktun þeirri, er meiri
Muti af borgurum og kjósendum á fundi i
Reykjavík gerðu um þingtímann í sumar er
leið, í þá átt, að skora á þingið að taka burt
lögfestingarákvœðið úr stjórnarfrumvarpinu.
Þjóðin hlýtur að sjá, að ekkert nýtt stjórn-
artildur er kaupandi því verði, að lögbanna
oss um alla ókomna tíma að nota Island fyrir
Islendinga. Blöð og rit hafa að vísu að
undanförnu verið barmafull af hinum skað-
vænlegasta þvættingi um ])að, hvar skórinn
kreppti í raun réttri að oss nú. Menn hafa
hrópað sig hása um það eitt, að „stjórnin“
„stjórnin“ í landinu væri óhafandi, en hafa
jafnframt, sumir af brekkvísi, en samir af ein-
feldni, reynt að blinda almenning fyrir því,
hvern þátt löggjafarvaldið sjálft, algerlega að
greint frá umboðslega valdinu, hefir átt í
afturför, framfaraleysi eða gönuhlaupum þjóð-
arinnar síðan 1874. Málaskúmarnir hafa vitað,
að þjóðin fann, að henni var illa stjórnað og
því hafa þeir líka vitað, að það mundi berg-
mála hjá þjóðinni, ef stjórnin væri úthrópuð
og atyrt vægðarlaust. En þeir beindu öldu
óánægjunnar yfir umboðsvaldið eitt, sem alls
ekki verðskuldaði nema örlítið brot af öllu
hrópinu og níðinu, í samanburði við þann á-
fellisdóm, sem löggjafarvaldið verðskuldaði
með réttu fyrir það, hve stefnulaust, blint og
óþjóðlegt það var.
Sumir málaskúmarnir gerðu þessa sjón-
hverfing fyrir þjóðinni viljandi, í því skyni,
sem þegar er sagt, að mölva sína eigin köku
og leiða menn til þeirrar villu, að lífsnauðsyn
væri að fá „aðra stjórn“, — „aðra stjórn“,
hvað sem það kostaði. Aðrir hrópuðu með
þeim af einfeldni, eu árangurinn varð sá, sem