Lögrétta

Tölublað

Lögrétta - 20.11.1907, Blaðsíða 2

Lögrétta - 20.11.1907, Blaðsíða 2
214 L0GRJETTA. Lögrjetta kemur út á hverjum miö- rikudegi og auk þess aukablöö viö og viö, minst 60 blöð als á ári. Verö: 3 kr. árg. á íslandi, erlendis 4 kr. Gjalddagi 1. júli. Skrifstofa opin kl. 10*/«—11 árd. og kl. 3—4 síðd. á hverjum virkum degi. Innheimtu og afgreiðslu annast Arinbj. Sveinbjarnarson, Laugaveg «. Vilhjálmur dó, var Jón Jakobsson forn- gripavörður kosinn í hans stað. Bjarni Jónsson varð formaður nefndarinnar, og segja samnefndarmenn hans, að langmest hafi störfin lent á honum. Halldór Jónsson var gjaldkerinn og lýsti hann samskotunum svo í ræðu, sem hann hjelt í samsætinu 16. þ. m.: son, eftir Jónas Guðlaugsson, en Hendrik Erlendsson söng þar sóló. Frú Stefanía Jósefsson söng gaman- vísur. Milli þessa voru svo sungin og lesin upp kvæði eftir Jónas Hall- grímsson, og skemtu menn sjer hið besta. Salirnir á Hótel Reykjavík eru líka, síðan það var stækkað, skemtilegri veislusalir, en menn hafa áður haft hjer. I samsætinu las formaður Stúd- entafjelagsins upp svo hljóðandi sím- skeyti frá Akureyri: »Formaður hátíðanetndar Jónasar Hallgrímssonar í Reykjavík, á ioo ára afmæli skáldsins. Bæjarstjórn Akureyrar og sýslu- nefnd Eyjafjarðarsýslu senda minn- ingarhátíð Reykjavíkur árnaðarkveðju frá fæðingar- og æskustöðvum skálds- ius. Æfistarfi skáldsins lifir í þjóð- erni voru og tungu, meðan land vort er bygt. Vjer minnumst þess allir í dag. Guðl. Guðmundsson«. Formaður svaraði með öðru skeyti. Einnig sendi hann svo hljóðandi skeyti til Einars Jónssonar myndasmiðs í Khöfn: » Stúdentaijelagið þakkar fyrir Jónas. Sig Eggerz*. Auk þessa var Jónasar minst á samkomum í ýmsum fjelögum hjer í bænum þetta kvöld. I Iðnaðar- mannafjelaginu talaði Guðm. skáld Magnússon um Jónas, og kvæði var þar sungið eftir Sveinbjörn Björns- son, í Ungmennafjelaginu talaði síra Jón Helgason og í verslunarmanna- fjelaginu Þorst. ritstj. Gíslason. Lfkneski Jónasar er úr eir, 3V2 alin á hæð, og stendur á fótstalli úr steini. Jónas á þar að vera klædd- ur eins og hann venjulega hafði verið, í lafafrakka, og er hann með hægri hönd í barminum, en heldur á blómi í hinni. Einar Jónsson hefur viljað gera líkneskið sem nákvæmast eftir þeirri lýsingu, sem hann hefur fengið á Jónasi og svo mynd þeirri sem til er prentuð af honum, en gerð var af honum dauðum. Hefur Einar bundið sig helst of mikið við þetta. Þegar líkneskið er komið á sinn rjetta stað, framan við bókasaínið, ætlar Einar að setja upphleyptar myndir á hliðar fótstallsins og sýna með þeim skáldeinkenni Jónasar. Saga þessa líkneskis er sú, að fyr- ir 10 árum kom Vilhjálmur heitinn Jónsson Borgfirðíngs tram með það hjer í Stúdentafjelaginu, að reisa skyldi Jónasi minnismerki á 100 ára afmæli hans. íslensku Stúdentafje- lögin hjer og í Khöfn tóku þá að sjer að gangast fyrir almennum sam- skotum til þess að koma þessu í verk. Hafnarstúdentar kusu í samskotanefnd Finn Jónsson prófessor og stúdentana Arna Pálsson og Björn Bjarnason, nú dr. phil., en Reykjavíkurstúdentar Bjarna Jónsson frá Vogi, Guðm. Björns- son, nú landlækni, Halldór Jónsson bankafjehirði, Jón Ólafsson ritstjóra, og Vilhjálm heitinn Jónsson. En þegar »Jeg hafði vænst þess, eins og vata- laust flestir, að peningar mundu streyma inn til minnisvarða yfir »óskabarn Is- lands«, og þar sem ekki var gert ráð fyrir meiri fjárhæð en um 6000 kr. — ekki einu sinni 10 a. á mann í land- inu — mundi upphæð þessi koma inn mjög bráðlega. En reynslan hefur nú orðið sú, að á umliðnum 10 árum hafa enn ekki komið inn meira en um 5500 kr., svo að enn vantar um 500 kr. til þess að auðið sje að segja, að þjóðin reisi þennan minnisvarða. Það er leitt, ef til þess þyrfti að koma, að nefndin neiddist til að taka til fjár þess, er alþingi 1905 heimilaði í fjárlögunum í þessu skyni. Það er ekki vansæmd- arlaust fyrir þjóðina, þá er um »íslands óskabarn« er að ræða. , Til fróðleiks hef jeg flokkað niður, svona hjer um bil, hvað komið hefur af gjöfum og samskotum frá hverri sýslu landsins. Sú skýrsla er þannig : Reykjavík um 3000 kr., Mýra- og Borg- arfjs. 50, Dalasýsla 70, Snæf. og Hnapp- adalss. 60, Barðastrandas. 20, Isafjarð- ars. 90, Strandas. 30, Húnavatnss. 5, Skagafjarðars. 120, Eyjafjarðars. 330, Þingeyjars. 230, Norður-Múlas. 280, Suður-Múlas. 180, Skaftafellss. 80, Ár- ness. 160, Vestmannaeyjas. 44, Rang- árvallas. 24 og Kjósar- og Gullbr.sýsla 170 kr. Svona er nú þetta. Rangárvallasýsla, sem Jónas hefur ort svo fagurlega um, hefur gefið einar 24 kr., og ein hin stærsta og auðugasta sýsla landsins, Húnavatnssýsla, hefur gefið einar 5 kr. En Rvík hefur sýnt það enn, eir.s og hún jafnan sýnir, að hún er þjóðlegust — hefur næmasta tilfinningu fyrir sæmd þjóðarinnar; hjeðan er sprottinn meira en helmingur allra gjafanna og fjársöfnun- arinnar. En það vantar, sem sagt, enn um 500 kr. til að geta borgað minnis- varðann að fullu og nefndin mundi með ánægju veita móttöku fje því, er enn kann að safnast; hún vonar, að ýmsir kynnu nú að minnast þess, að þeir eiga eftir að leggja fram sinn skerf og að hún þurfi ekki að sækja í landsjóðinn þetta lítilræði, sem vantar«. Þetta líkneski Jónasar er fyrsta líkneskið, sem íslendingar reisa tyrir almenn samskot. Rúm er hjer ekki til að rita um æfi Jónasar, eða um skáldskap hans, enda er hvorttveggja flestum Islend- ingum svo kunnugt, að þess gerist ekki þörf. Æfisaga hans, eftir Hannes Hafstein ráðherra, er prentuð framan við útgáfu Bókmfjel. af Ljóðmælum Jónasar. Auk hennar eru prentaðir tveir fyrirlestrar, sem haldnir hafa verið um Jónas, annar í „Nýju öld- inni", eftir Jón Ólafsson, en hinn sjer- stakur, eftir Þorstein Gíslason, báðir haldnir til styrktar minnisvarðasam- skotunum, og loks verður, eins og áður segir, prentuð ræða sú, sem Bjarni Jónsson hjelt nú við afhjúpun líkneskisins. En fyrir utan þetta er meira og minna um Jónas ritað al- staðar þar sem getið er nýrri bók- menta Islendinga og skáldskapar, því hann er forkólfur hans og brautryðj- andi. Grímur skáld Thomsen kallaði Jónas, í erfiljóðum eftir hann, „lista- skáldið góða", og það heiti hefur læst sig fast í minni manna. Tíminn hefur engum skugga slegið á skáld- skap Jónasar, þó nú sjeu liðin rúm- lega 62 ár síðan hann dó, en það var 26. maí 1845. Símskeyti til „Lögrjettu“ frá R. B. Khöfn 14. nóv.: Sofus Rasmus- sen, stjórnleysingjaleiðtogi og rit- stjóri stjórnleysingjablaðsins „Skorpi- onen“, skaut í gær lögregluþjón, er átti að sækja hann til að afplána dóm, og því næst sjálfan sig. Fulltrúaþlngið í Pjetursborg var sett í dag með mikilli viðhöfn. Það er skipað 195 hægri mönnum, 128 miðlunarmönnum, 41 miðflokksmönn- um (kadettum), 15 Pólverjum, 28 vinstrimönnum og 6 Múhameðstrúar- mönnum, m. m. Keisarahjónin þýsku eru í kynnis- för til Lundúna. Reykjavík. Báin er hjer í bænum aðfaranótt 14. þ. m. frú Maren, ekkja Jóhann- esar sýslumanns Guðmundssonar, fædd 11. des. 1828 á Hofsós á Höfða- strönd. Foreldrar hennar voru þau Lárus sýslumaður Thorarensen og kon?. hans Elín Jakobsdóttir Hav- steins. Frú Maren var einkabarn þeirra og fluttist ung með þeim að Enni og ólst þar upp. 14. júlí 1854 giftist hún Jóhannesi sýslumanni og tjekk hann um sama leyti Strandasýslu, og voru þau þar í 6 ár, en síðan fjekk hann Mýra- og Hnappadalssýslu og gegndi þar embætti í 7 ár. Bjuggu þau þá í Hjarðarholti. Þar misti frú Maren mann sinn, 11. mars 1869, og fór þá aftur að Enni og bjó þar í 10 ár. 1879 flutti hún sig til Reykja- víkur og hefur verið hjer síðan. Þau Jóhannes sýslumaður eignuðust IO börn og náðu 6 af þeim fullorð- insaldri: Anna, gift dr. Valtý Guð- mundssyni (dáin 1903); Katrín, er búið hetur ógift með móður sinni hjer í Rvík; Lárus, er var aðstoðarprestur hjá síra Vigf. Sigurðssyni á Sauða- nesi og kvæntur Guðrúnu systurdóttur hans, sem nú býr hjer í Rvík (dáinn 1888); Sigríður, gift síra Kjartani Helgasyni í Hruna; Jóhannes sýslu- maður á Seyðisfirði og Ellert vjela- stjóri í Ólafsdal. Frú Maren var ágaetiskona, bæði mikilhæf og væn, enda mjög vel látin af öllum, sem hana þektu. (íull og silfur finst nú stöðugt í því, sem upp kemur úr nafarholunni í Vatnsmýrinni. Borinn var í fyrra dag kominn 168 fet niður og var þar leirlag. Mannskaðasamskotin. Þær 139 kr. og 63 au., sem auglýstar voru í síðasta tbl. Lögr., komu inn fyrir seld Leiðangursljóð síra Valdemars Briem, og teljast gjöf frá honum. Stormyiðrasamt hefur verið hjer nú upp á síðkastið. Á mánudag og þriðjudag var útsunnan rigning og tók þá upp allan snjó. Kleppsspítalinn lekur sem hrip, ef dropi kemur úr lofti, segir lækn- irinn þar. í gærmorgun kvað hann ófært um herbergi sín nema á vatns- stígvjelum. Jónas Hallgrímsson: Úrvalsljóð. (Öll fallegustu og einkennilegustu kvæði og vísur hans). Útgefandi: Jón Ólafsson. Innb. 50 au. Hjá öllum bóksölum. Báran nr. 7 heldur fund föstudaginn þ. 22. þ. m. í Báru- húsinu (uppi), kl. 8 e. m. Stórmál á dagskrá. Stjórnin. Oliver Tvvist er heimsfræg skáldsaga, eftir Charles Dickens. Hún fæst nú í vandaðri ísl. þýðingu hjá bóksölum víðsvegar um land alt. Góð, ‘hentug og mátulega dýr tækifæris- gjöf fyrir unga og fullOrðna. Menn hafa sagtumNjálu, að hvað oft' sem þeir litu í hana, lærðu þeir eitthvað af henni. Sama má segja um Oliver Tvist: hversu oft sem hann er lesinn, finst nóg til íhugunar og þó til skemtunar um leið. Vítaverður strákskapur er það, et satt skyldi vera, að skorið hefði verið á fánastrengi einhverstaðar í bænum aðfaranótt 16. þ. m., eins og sagt hefur verið í sumum blöðum hjer. En hitt er þó enn verri strákskapur, að gefa það í skyn, eins og Ingólfur gerir, að þetta sje gert eftir saman- teknum ráðum pólitiskra mótstöðu- mannablaðsins, eða jafnvel eftir fundar- samþykt á fundi heimastjórnarmanna í fjelaginu „Fram“ kvöldinu áður. Þetta er svo lubbaleg og ástæðulaus aðdróttun, að nærri liggur að ætla, að þeir, sem fram koma með hana, hafi sjálfir lagst á fánastrengina til þess að geta komið sögunni á loft. Bráðkvaddur varð hjer í lyrri nótt síra Olafur Ólafsson ' Pálsson- ar dómkirkjuprests, er síðast var prestur í Saurbæjarþingum í Dala- sýslu, en sagði af sjer prestsskap í sumar sem leið og fluttist þá hing- að til Reykjavíkur með fjölskyldu sína. Síra Ólafur var fæddur 27. nóv. 1851, vígðist 1879 að Garps- dal, en fjekk síðan Saurbæjarþing í Dalasýslu og var þar prófastur um hríð. Síra Ólafur var einkar vel lat- inn og góður kennimaður. Hann lætur eftir sig ekkju, Guðrúnu, dótt- urGísla dbrm. frá Lokinhömrum.er áð- ur var gift Jóni Sigurðssyni lækni á Húsavík. Börn þeirra síra Ólafs eru ung enn og eru tvö þeirra í fóstri hjá Oddi málaflutningsmanni Gísla- syni, bróður hennar. Brydesverslun hjer í bænum hef- ur í sumar tekið miklum stakkaskift- um, ný verslunarhús hafa verið reist, eða þá hinum gömlu breytt svo, að þau eru nú óþekkjanieg. Eins og skýrt er frá í auglýsingu hjer í blað‘ inu, var hin nýjabúð opnuð í gærdag, en áður hafði fulltrúi verslunarinnar, N. B. Nielsen, boðið bæði kaup- mönnum, blaðamönnum o. fl. til að skoða búðina. Breytingin er þar mjög mikil frá því sem áður var, vörunum skift í deildir, sem allar eru samhliða í húsinu, en gangur eftir því endilöngu milli deildanna, og er öllu mjög smekklega fyrir komið. Þeir Chr. Zimsen konsúll, Th. Thor- steinsson kaupmaður, D. Thomsen konsúll og Sighvatur Bjarnason banka- stjóri mæltu hvor um sig nokkur vel valin orð og óskuðu versluninni til heilla með breytinguna, en kaup- mannafjel. sendi eigandanum kveðju- skeyti til Khafnar í sama skyni.

x

Lögrétta

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.