Lögrétta - 03.04.1912, Blaðsíða 3

L0GRJETTA.
fellinn í sveitinni; vaninn hefur tekið
þeim heljartökum hugi sumra, svo
þeir finna ekki hvað það er ljótt, að
vanda ekki verk sín. Það eru sett
lög mönnum og skepnum til verndar,
en vald vanans sogar þau undir sig,
svo þau falla í djúp gleymskunnar.
Jeg man eftir einum presti fyrir norð-
an, sem bar sig upp undan of háu sveit-
arútsvari af því að hann hefði mist
úr hor. Skáldið Jón Thoroddsen
Hkir mjólkinni hjer sunnanlands við
íslenskuna, sem þynnist eftir því sem
nær dregur Reykjavík. Jeg nenni
ekki að eltast við öfgarnar í „B. B."
og V. og misskilning þeirra á reglu-
gerðinni.
Jeg vonast til þess, að fleiri verði
mjer sammála um það, að reglug. sje
nauðsynleg, en hinir, sem eru henni
mótfallnir.
Rvík 30. mars 1912.
G. Björnsdóttir.
Brjef úr Þistilfirði.
Það er svo sjaldan, að nokkuð sjest í
blöðunum sem snertir oss, sem búum í
þessum tveimur nyrstu sveitur Þingeyjar-
sýslu, og af því að jeg álft, að vjer mun-
um missa álits við það, að vjer látum
svo sjaldan til vor heyra, dettur mjer f
hug, að rjúfa þögnina, segja lauslega
frá veðuráttu árið sem leið, athöfnum
vorum og ástæðum og máske ýmsu fleiru,
sem mjer kann að detta í hug.
Veturinn í fyrra var hjer, eins og víst
alstaðar á landinu, einmuna góður. Vorið
var fremur kalt og gróðurinn kom seint.
Vortfðin var stilt og mjög þur. Af því
snjórinn var saroa sem enginn frá vetr-
inum og vorleysingar því svo litlar,
þornaði úthagi alt of fljótt; var það á-
samt kuldanum orsök í þvf, að engjar
urðu víða með rýrasta móti. Heyaflinn
varð þó vonum betri, því um sláttinn
var hagstæð tíð og alt hirtist að heita
mátti eftir hendinni.
í september viðraði fremtir stirt, en
allan október var ágætis tfð; sama er
að segja um veturinn alt að þessu.
Almenn heilbrygði alt árið og engar
slysfarir.
Skipnuhöldin í besta lagi, að undan-
teknu því, að bráðafár hefur gert tölu-
verðan skaða seinustu árin utan til á
Langanesi. I fyrra vor mátti heita, að
önnur hver ær væri tvílembd, og varla
fórst karilamb. Fjeð kom fallegt og feitt
úr heiðunum og frálag mikið í því, enda
var verð á kjöti, mör og gærum fremur
gott. Einkum þykir oss mikill gróði að
fá svo hátt verð fyrir dilkakjöt, sem
gefið hefur verið seinustu árin, en falli
dilkakjötið í verði, sem því miður mun
nú vera útlit fyrir, verða það slæm við-
brigði fyrir oss.
Fjárkláði heyrist nú aldrei nefndur,
hvorki nær nje fjær. I sambandi við
það get jeg ekki stilt mig um að láta
undrun mína í ljósi yfir því, að á sein-
asta þingi skyldi koma fram frumvarp
til laga um útrúming fjárkláða, og var
vel ráðið að fella það frumvarp, því
vonandi verður ekki framar kláða vart
nokkuð að mun, máske eitthvað lítils
háttar, sem mönnum á ekki að vera
vorkun á að ráða við án þess að þing
og stjórn þurfi að koma þar nærri, og
án þess að það þurfi að kosta landsjóð-
inn, nú strax aftur, tugi eða hundruð
141
A r n e s :
Nú er þjer ljóst, að jeg verð að fara,
Jeg þori ekki að búa lengur með ykkur
og mjer hrýs hugur við einverunni.
Halla:
Jeg vildi óska, að þú helðir aldrei hitt
okkur.
A r n e s :
Hefði Kári ekki verið grandvaralaus
og trúað mjer sem vini, veit jeg ekki
hvort við lifðum báðir. Þú þekkir ekki
tályrði freistingarinnar. — Mjerfanst Kári
hafa lifað svo lengi hamingjusömu lífi,
að það væri ekki órjettlátt þó hann dæi.
Mjer fanst hann vera óskyldari þjer en
jeg, — það er meiri auðn ( okkar sál.
]\Ijer fanst, að væri hann horfinn, þá
stæði ekkert á milli okkar.
Halla:
Hættu þessu tali. Freistingin hefur
hvíslað þjer tómtim lygttrn. Hefði Kári
dáið, hefði jeg fylgt honum inn f eilífð-
ina, eins og jeg fylgdi honum upp á ör-
*fin. Þú hefðir aldrei fengið mig lif-
andi. — Og hefði jeg vitað, að þú værir
sekur f dauða hans, mundi jeg hafa myrt
þig í svefni. Jeg hef gefið manninum
þúsunda. Nær væri að gera mönnum
að skyldu með lögum, að baða alt fje
árlega þrifabaði; það væri bændum sjálf-
um fyrir bestu, því það gæfi peninga
fram yfir tilkostnað. Allir skynsamir og
hirtnir bændur eru nú reyndar farnir til
þess, af því þeir sjá hagnaðinn við það;
en að lögbjóða þrifabað mundi samt ekki
óþarft, til þess að fyrirbyggja að nokk-
ur trassaði að baða. Sömuleiðis væri
ekki vanþörf að gera meiri gangskör að
því, að útrýma bráðafári, et hægt væri;
af því stendur eignum manna mikil
hætta. I haust hafði bólusetningarmeð-
alið, sem brúkað var f Vopnafirði og á
Langanesi, reynst hálfónýtt; bráðafárið
drap eftir sem áður, þangað til að aftur
var bólusett og meðalið var haft sterk-
ara, og mun þó samt varla hafa reynst
einhlýtt.
Áhugi fyrir jarðabótum og framförum
í búskapnum hefur aukist allmikið. Af-
kastamestir f því hafa verið þeir: Danfel
Jónsson bóndi á Eiði, sjera Jón Hall-
dórsson á Sauðanesi, verslunarstj. Snæ-
björn Arnljótsson í Þórshöfn, Vilhjálmur
Guðmundsson bóndi á Ytribrekkum og
Arngrímur Jónsson bóndi í Hvammi. —
Árni Davfðsson bóndi á Gunnarsstöðum
hefur í haust sett niður girðingarstaura á
um 3/4 niílu vegalengd, og ætlar að strengja
gaddavír á þá með vorinu; verður það
girðing um tún og meiri hluta af engi
jarðarinnar.
Þessar framfarir hugsa jeg að megi
mikið þakka lögunum um sölu kirkju-
og þjóðjarða. Síðan þau komu í gildi,
hafa margar þær jarðir hjer verið keypt-
ar af ábúendunum, svo nú eru flestir
sjálfseignabændur. Keppast þeir hver
við annan að gera eign sfna sem besta
og verðmætasta.
Yfirleitt má segja að rfki ánægja og
vellíðan á flestum heimilum, og engir
tala nú um Ameríkuferðir.
I hitt eð fyrra var bygð stálbrú yfir
Sandá í Þistilfirði. Sandáerslæmt vatns-
fall vor og haust, og var þarlt verk að
brúa hana, enda urðii menn alment
brúnni fegnir. Hún er að sjá ramger
og myndarleg.
Slðasta sumar var bygð steypubrú yfir
Hólkná í Þistilfirði. Hólkná er líka
slæmur farartálmi og fnll þörf að brúa
hana. Að mínu áliti er brúin falleg og
vel gerð, en sá galli er á henni, að hún
kemur ekki að hálfum notum. Hún er
bygð í gljúfrum, sem að ánni liggja, og
svo neðarlega í þeim, að allháir og brattir
bakkar eru upp frá henni, einkum að
vestanverðu. Sá bakki er svo hár, að
ógerningur er að ætla nokkurri hest-
skepnu að draga þar upp vagn eða
sleða, sem nokkuð er á, og var það
mikil yfirsjón, þegar mælt var fyrir
brúnni, að taka ekki með á reikning-
inn, að einhvern tfma lægi akvegur að
og frá henni, og þegar hann verður
lagður um sveitina rekur að því, sem
áður er sagt, að hún kemur ekki að
hálfum notum. Þá verður að taka alt
af vögtiunum og bera yfir á manna-
hryggjum. En ekki er vonlaust að
Hólkná frýi menn við þá raun og brjóti
áður af sjer brúarskömmina. Hún mun
vera bygð eftir mælingu herra Sigurðar
Thoroddsens.
Samgöngur á sjó hafa altaf verið f
argasta ólagi hjer í Norður-Þingeyjar-
sýslu, þó ennþá verstar sfðan Watnes-
skip hættu að koma á Þórshöfn og
Raufarhöfn og sfðan fyrverandi ráðherra
komst í tfgið við Thoreíjelagið og út-
vegaði »hentugu«(!) ferðirnar. — Því
miður mun ekki vera von um, að lag-
færing fáist á þessu samgangna-leysi
fyrst um sinn, þó ílt sje við að búa;
sínu nær hefði verið, hefði síminn legið
hjer um, en svo er nú heldur ekki og
ekki fyrirsjáanlegt, að mönnum auðnist
að hafa hans not hjer á næstu árum.
Það má við því búast að vjer verðum
hafðir útundan eitthvað fram eftir árun-
um, eins og hingað til. Það hefur
heyrst á hærri stöðum að þetta hjerað
væri fáment og fátækt, legði lítið til
landsþarfa og ætti því helst ekkert að
fá. — Og vjer höfum ekkert fengið
nema Sandárbrúna; Hólknárbrúna tel
jeg að engu. Vjer höfum beðið um
síma, en hann var lagður urn fjöll og
fyrnindi, til stórskaða fyrir landsjóðinn.
Vjer höfum beðið um auknar og bættar
samgöngur en ekki fengið. Færum vjer
að biðja um fje til akvega, mundi svar-
ið verða, að hjeraðið væri fáment og
fáförult, aðrir yrðu að sitja fyrir þeim
fáu peningum, sem hægt væri að veita.
Jú, peningaleysi er altaf viðborið þegar
beðið er um þá til framfara og fram-
kvæmda. Þó hefur víst þingið mint, að
nóg væri til af þeim, þegar það svifti
landsjóðinn tekjunum af víntolli án þess
að setja nokkuð 1 staðinn; þegar verið
var að ræða um fjölgun ráðherra; eða
þegar stofnað var dýrt og gagnlaust em-
bætti handa Bjarna trá Vogi, og þegar
veittir voru skáldastyrkir og bitlingar,
sumpart handa letingjum, sem ekki einu
sinni nenna að skálda.
En hvað eigum vjer hjer að sitja lengi
á hakanum? Hvenær kemur röðin að
oss, að fá fjárveiting, sem dugar til gagn-
legra umbóta? Ef rjettur skeði, ætti það
ekki að dragast mjög lengi, því jeg vil
leyfa mjer að halda því fram, að vjer
borgum tiltölulega eins mikið til lands-
þarfa og aðrar landbúnaðarsveitir.
P'je þvf, sem hjer væri varið til um-
bóta, væri ekki á glæ kastað; það
mundi bera margfaldan ávöxt. Hjerað
vort er, að áliti kunnugra, greindra
manna, með þeim allra bestu á landinu
til grasræktar, sauðf járræktar og land-
búnaðar yfirleitt. Náttúran er hjer ör-
lát af alskonar gæðum, þegar mönnum
lærast að nota þau tii fulls með fram-
takssemi og fyrirhyggju, en það hindrar
mest verulegar framfarir, hve tilfinnan-
lega vantar akvegi, brýr, sfma og bættar
samgöngur á sjó.
Að síðustu vil jeg minnast lftils háttar
á kosninguna í haust. Eins og kunnugt
er, komst Benedikt Sveinsson að með
eins atkvæðis mun. Kom það mörgum
mjög óvart, að svo yrði lfkt um fylgi
þingmannaefnanna. Jfenedikt naut þess,
að 3 eða 4 atkvæði urðu ónýt fyrir sýslu-
manni. Það má þvf segja, að blindtil-
viljun hafi ráðið úrslitunum, og er ilt
við það að una.
Smágalli, sem verðtir á kosningaseðl-
unum hjá þremur eða fjórum klaufa-
fengnum kjósendum, fellir þingroannsefni
það, sem þeir þó auðsjáanlega eru ein-
ráðnir í að kjósa, og hefur hausavíxl á
tilgangi kosningalaganna, kemur því sem
sje því til leiðar, að rjettur meiri hluti
verður olurliði borinn.
Þessar ströngu reglur, um útlit kosn-
ingaseðlanna, eru alveg óhafandi; það
ætti aldrei að mega ónýta seðil, sem
greinilega sýnir, hvern hefur átt að kjósa.
I blaðinu Reykjavík var f vetur ágæt
tillaga um breytingu á kosningaathöfn-
inni; jeg vildi óska að þeirri tillögu yrði
sint og kosningalögunum breytt í þá átt,
sem hún bendir til, á næsta þingi.
1. febr. 1912.
Pistilfirðingur.
65
og- sselgceti er l»est og ddýrast í versl.
•TÓlXæ ZOEGA.
ÍO0/. g-eíiö :il öllvim vincllnm til Páslia
Vc kassar, Vs lia.ssav, l/i kassar.
Tnlsfini 1JÍ8. Banknstræti 14.
Rýmingar- sala I
I Vöruhúsinu mega engar garnlar vörur finnast. Allar (fi|
ársgamlar vörur verða seldar fyrir hvert það verð, sem í þær
er hoðið, og nokkurri átt nær.
Laiigardagiim fyrir páska
verða vörur þessar til sýnis í sjerstöku herbergi.
lö° 0 íitslíittixi* á öllum öðrum vörum enn þ>íi ^
nokkra daga. ^
Mesta úrval af karlmannafatnadi.
Yöruhúsið
Austnrstræti ÍO. Talsími 158.
WSS
hreina úrvals
Stjörnu-cacaiðujt,
selst einungis í upphaflegum y*
pd. pokum, sem eru með firma-
nafni og innsigli.
Jgry Auglýsingum i „Liig- Neðanmáis:
rjettu“ tekur ritstjórinn við Fjalla-Eyvindnr.
eða prentsmiðjan. Eft.i: Jóhann Sigurjónsson.
írius
142
mínum alt — samviskuna lfka. Jeg get
lifað, þó honurn þyki ekki altaf eins
vænt um mig. — En hætti jeg að elska
hann, þá dey jeg.
A r n e s:
Mjer þykir vænt um, að þú elskar
manninn þinn. — Það er kominn yfir
mig einhver annarlegur friður — hvort
sem það er vegna þess, að jeg hef skrift-
að, eða vegna hins, að jeg hef ákvarðað
að þola mfna hegqingu. •— Hatar þú
mig?
H a 11 a:
Jeg endurtek þá ósk mína, að við
hefðum aldrei hitst.
A r n e s :
Mikið af því illa, sem mennirnir gera
hver öðrum, er þeim ósjálfrátt. Jeg hefði
átt að hrinda frá mjer mínum illu hugs-
unum — en nú er það um seinan. -- Á
roorgun fer jeg hjeðan. Jeg segi Kára,
nð jeg komi aftur. — Það er óþarfi, að
VÍð Skiljumst ÓVÍnÍr (gengur til Höllu). Viltu
verða við slðustu ósk minni ? — segðu
honttm aldrei frá þessn.
H alla:
Jeg get engu lofað þjer.
H3
144
A r n e s :
Það er best að jeg kveðji þig, meðan
an við erum einsömul. Jeg geng yfir
hraunrimann og sest einhverstaðar þar,
sem jeg hef útsýn yfir auðnina. Þú segir
Kára, að jeg komi eftir nokkra stund
(rjettir frarn hendina). Mjer þætti vænt UlTt,
að þú hugsaðir til mfn gremjulaust, þeg-
ar jeg er farinn.
H a 11 a
(rjettir honum hendina):
Vertu sæll, Arnes.
A r n e s :
Vertu sæl, Halla (gcngur nokkur skref— nem-
ur staðar). t varðhaldinu mun jeg minnast
þín eins og þess fegursta, sem jeg hef sjeð
(fcr).
Halla
(stendur og horfir á eftir hontim — setst að vinn*
unni — vinnur nokkra stund þegjandi — stenditr
upp — gengur til Tótu):
Dæmalaust ertu þæg og góð stúlka.
ErtU ekki orðin Syfjtlð? (Breiðir skínnfeld i
jörðina). Nú skal mamma syngja fyrir þig
— (losar reipið) VÍltU það ? (lyftir henni).
H a 11 a
(scst — hallar lienni upp ao brjóstinu á sjer).
Láttu aftur ailgun (situr þegjaudi — rattlar og
rfer),
Sofðu unga ástin mín
— úti regnið grætur.
Matuma geymir gullin þín,
gamla leggi’ og völuskrfn.
Við skulum ekki vaka’um dirnmar nætur.
Það er margt, sem royrkrið veit
— rainn er hugur þungur.
Oft jeg svarta sandinn leit
svíða grænan engireit.
í jöklinum hljóða dauðadjúpar sprungur.
Ertu sofnuð? (stendur upp hóglega — leggur
barnið á skinufeldinn og breiðir yfir það — sest aftur
að vinnunni).
K á r i
(kemur inn með vott hárið).*
Veistu hvað mig langar til?
Halla:
Þú verður að tala lágt — Tóta er ný-
sofnuð.
K á r i
(gengur til vinstri).
á.
T ó t a:
Hall a:
Hvert ætlarðu?
i45
K á r i:
Jeg kein samstlindis (hverfttr ntður í gljUfrin
— eftir andartak kenuir hann upp aftur). Einhvern
góðan veðnrdag, þegar jeg er í vfgahng,
langar mig til að reyna að synda á móti
straumnuni og komast alla leið inn f
gljúfrin.
Halla
(stendui* upp):
Arnes gekk út á sandana. Hann kem-
itr að vörmu spori. Hann ætlar að
skreppa niður í bygð — hann fer á
morgun.
K á r i:
Jeg vissi, að það var komið í hann
.óyndi. — Jeg vona, að honum hlekkist
ekkert á.
Halla
(ffengur til hans):
Ef hann kæmi aldrei aftur, yrðtim við
einsönnil, eins og forðum daga (teh ur um
hendurnará honum). Þykir þjer vænt um mig
ennþá?
K á r i:
Það veistu.
Halla:
Mig langar til að heyra þig segja það.