Lögrétta

Issue

Lögrétta - 23.10.1912, Page 3

Lögrétta - 23.10.1912, Page 3
L0GRJETTA 205 Lúðrafjelagfö „Harpa“ heldur HLUTAVELTU næstk. laugar- dag og 8uniiudag. Bj^T“ Nánar á götuauglýsingum. Kvenna- Karlmanna- Drengja- Telpna- bæði Waterproof- og glans-kápur í stærstu úrvali. Brauns verslun „Hamborg", Aðalstrœti 9 anum Kullen í Svíþjóð, því að hann er næstur. Smám saman þrengdist og fóru að sjást turnarnirí nágranna- bæjunum Helsingjaborg og Helsingja- eyri. Við vorum nú að sigla inn í hið fræga Eyrarsund, eina hina fjöl- förnustu skipaleið í heimi, og mætt- um gömlum kunningja, „Sterling" okk- ar, þar á heimleið. Við staðnæmd- umst eitt augnablik við Helsingja- eyri, svo nærri bænum, að jeg gat sjeð hann í kíki eins vel og jeg hefði verið í landi, og hjeldum svo suður sundið í því inndælasta veðri, sem hugsast gat, himininn heiður, nema hvað reykurinn úr skipunum sverti hann, blæjalogn og sjórinn eins og spegill, og alt í kring seglskip og gufuskip með langa reykjarhala á eftir sjer. Og svo hin unaðslega strönd Sjálands á hægri hlið, með skógum, trjálundum og alsett smá- þorpum eða landbýlum (villum) ríkra Kaupmannahafnara, sem njóta þar sumarsælunnar og sundsins. Ameríku- maðurinn var hrifinn, og það var jeg líka, því að aldrei hafði jeg sjeð Sundið jafn-fagurt og nú, líklega af því að 18 ár voru liðin síðan jeg sá það síðast. En ekki er Eyrarsund ætfð jafn-blítt og í þetta skifti, og ekki var nú liðið missiri frá því, að það var alt fult af ís, líkt og norðíslensk- ur fjörður á útmánuðum. Smámsaman fóru einhverjir upp- mjóir hlutir að koma í ljós í suðri; það voru turnspírur Kaupmannahafn- ar. Var sem jeg sæi þar gamla kunn- ingja. Þó voru þar nokkrir turnar, er jeg hafði eigi sjeð áður, en kann- aðist fljótt við tvo, Ráðhústurninn mikla og hinn nýja Nikolajturn, er Jakobsen ljet reisa nýlega. En einn bar þó af öllum, og það var hinn mikli og undurfagri kúpull Marmara- kirkjunnar; hannhvað aðeins vera3 — 4 fetum mjórri en kúpull St. Pjeturs- kirkjunnar, og er hið fegursta sem jeg hef sjeð af húsasmfði, einkum þegar maður sjer hann í sólskini, allan glitrandi í gulli og grænan af eiri. Við nálguðumst nú óðum borg- ina og fleira og fleira sá jeg af göml- um kunningjum: Trekroner, Túborg- flöskuna, Löngulínu, freigátuna „Sjá- land" og gömlu skipskrokkana í flota- höfninni. Kl. 5 lögðum við að Toll- búðinni, eftir rjetta viku ferð. (Frh). Tyrkir og ítalir. Friður saininn. Símað er frá Khöfn 18. þ. m.: „ Bráðabirgða-friðarsamningar milli Tyrkja og ítala hafa verið undir- skrifaðir". Af síðustu útl. blöðum má sjá, að þessir friðarskilmálar eru eins og frá var sagt í sfðasta tbl. Lögr. Ítalía afsalar sjer eyjum þeim, sem hún hefur tekið í Grikklandshafi og fellur frá kröfunni um. að Tyrkir við- urkenni umráð ítala yfir Trfpólis og Kyrenaika. Hinsvegar lýsir Tyrkja- stjórn yfir því, að hún geti ekki vegna ófriðarhorfanna á Balkanskag- anum varið eignir sínar í Afríku og eftirláti því íbúum þeirra landa sjálf- um að jafna sakirnar við ítali. Einn- ig er það ákveðið í samningunum, að æðsti trúmálahöfðinginn þar syðra verði eftir sem áður soldán Tyrkja og hafi hann umboðsmann, er fari þar með það vald. Svo eru fjár- málasamningarnir, sem frá var sagt í sfðasta tbl. Vaxtahækkun og verö« brjefaíall erlendls. Vextireru mjög að hækka víða í útlöndum, Lágmarkið hjá Englandsbanka 5°/o. Vextir þó enn ekki hækkaðir í Dan- mörku. Verðbrjef hafa mjög fallið í öllum nálægum löndum. T. d. eru ensk ríkisskuldabrjef og dönsk ríkisskulda- brjef komin langt niður fyrir það, sem þau hafa komist lengi áður. Sama er um norsk ríkisskuldabrjef. Öll dönsk verðbrjef hafa farið mjög lækkandi, samkvæmt kauphallarverð- skrá frá II. þ. m. Balkanstríðið. Símað er frá Khöfn 18. þ. m.: „Tyrkland hefur sagt hinum Balkan- ríkjunum stríð á hendur. Rúmenía er hlutlaus". Þó það sjeu Tyrkir, sem orðið hafa til að skera upp úr með friðslitin, næst Montenegró, þá er það af þvf einu, að stríð var þeim óhjákvæmi- legt. Þeir höfðu lofað, að uppfylla þær kröfur, sem stórveldin höfðu gert í milligöngu sinni um endur- bætur á stjórn í Makedóníu. En smáríkin vildu engri milligöngu sinna, því það er landvinningur frá Tyrkj- um, sem þau sækjast eftir. í boð- skap stórveldanna til þeirra er það þó skýrt tekið fram, að engra land- vinninga geti þau vænst af ófriði. Þegar Montenegró hóf ófriðinn, var það auðvitað gert í samráði við hin ríkin, og Nikita konungur hafði jafn- vel oft sagt, áður til ófriðarins kom, að hann byrjaði hann ekki nema hann fengi til þess samþykki Rúss- lands. Opinberlega hefur hann ekki fengið það samþykki, hvað sem gerst kann að hafa bak við tjöldin. En Montenegró átti minst á hættu af smáríkjunum, þótt það byrjaði. Milli landsbúa þar og Tyrkja má heita sífeldur ófriður. Mæti Tyrkir þeim með ofurefli liðs, draga þeir her sinn undan og upp í fjöllin, og þar verða þeir ekki hæglega sóttir. En það vita þeir, að Rússar muni aldrei leyfa Tyrkjum að leggja Montenegró undir sig. Hin smáríkin öll eiga miklu erfiðara aðstöðu, ef Tyrkir sækja þau heim með her. Skeytið segir Rú- meníu hlutlausa. En fregnir í útlend- um blöðum segja það rfki ef til kemur fremur veitandi Tyrkjum en Búlgur- um, því Rúmenir líti illum augum til hins mikla uppgangs Búlgara á síð- ari árum. Þegar stjórnin í Montenegró sagði Tyrkjum stríð á hendur, var því tekið með miklum fögnuði í höfuðborginni Cettinje. Fyrst sneri mannfjöldinn sjer til konungsins og krónprinsins og ljet fögnuð sinn í ljósi, en sfðan til sendiherra Serbíu, Búlgaríu og Rússlands. Stjórnarnefnd Ungtyrkjaflokksins hefur gefið út áskorun til allra flokks- bræðra sinna um, að láta engar inn- byrðis skærur meðal Tyrkja aftra sjer frá að veita stjórninni fylgi nú, þegar við utanaðkomandi óvini sje að etja. Nú á hættunnar stund verði tyrk- neska þjóðin að standa sem einn maður. Síðustu útlend blöð segja 200 þús. manna her af Tyrkjum vera á landa- mærum Búlgaríu, og þennan her sje hægt að tvöfalda mjög fljótlega með hersveitum frá Litluasfu. Georg Grikkjakonungur kom heim til Aþenu io, þ. m. Fjöldi fólks fylgdi honum heim til konungshallar- innar. Konungur hjelt ræðu til mann- fjöldans og lýsti yfir trausti á þjóð- inni og ráðaneytinu. Venizelos yfir- ráðherra talaði á eftir og kvaðst enn vænta, að friður gæti haldist, en mannfjöldinn tók þá fram f fyrir lionum og hrópaði: „Lifi stríðiðl" Hann lýsti þá yfir, að ef til kæmi, gæti þjóðin örugg treyst bæði hern- um og flotanum. Fregnir frá Rússlandi segja, að þar haldi menn fundi og búi út sjálfboða- sveitir, er fara til ófriðarins til þess að berjast með Serbum. Sam. g'ufuskipafjel. segir upp sainningum. Lögr. hefur heyrt, að Sam. gufusk.fjel. hafi sagt upp samningnum um skipaferðir hingað, er gerður var 1909, eins og menn muna, til 10 ára. Ástæðan, sem fjelagið ber fyrir sig, kvað vera sú, að gjald er lagt á innflutt kol með vörutollslögunum, sem alþing samþykti f sumar, og mun fjelagið þá ætla að halda því fram, að með þessu sje lagt hjer á sig gjald, sem samningurinn geri ekki ráð fyrir. Stadfest lö|f. Öll lög síðasta alþingis fengu konungsstaðfestingu í gær ntma lotterflögin. Þau bfða enn. Þetta er úr símskeyti frá ráðherra til landritara. Með þessu er þó alls eigi sagt, að lotterílögin verði ekki staðfest, en þau hafa, eins og áður er kunnugt um, mætt mótspyrnu í dönskum blöðum. Iláskóllnn. Þar voru fyrirlestrar í heimspekisdeildinni síðastl. vetur sóttir af mörgum fleiri en stúdent- um, og eins er enn. Björn M. Ólsen prófessor byrjaði fyrirlestra sína um íslenska bókmenta- sögu 19. þ. m. og heldur þá á þriðju- dögum og laugardögum kl. 5—6. Æf- ingar út af Eddukvæðunum hefnr hann fimtudaga kl. 5—6 og laug- ardaga kl. 6—7. Auk þessa fyrir takmarkaða tölu nemenda: æfingar í lestri íslenskra rita f sundurlausu máli með sjerstöku tilliti til íslenskrar mál- fræði, 1—2 stundir á viku. Ág. H. Bjarnason prófessor heldur fyrirlestra um sögu heimspekinnar frá Bacon fram að Kant mánudaga og föstudaga kl. 7—8, auk þeirrar kenslu í heimspeki, sem sjerstaklega er ætl- uð stúdentum til undirbúnings prófs. Jón Jónsson docent heldur fyrir- lestra um sögu íslands þriðjudaga og laugardaga kl. 7—8, og fyrirlestra um sögu og fornfræðaiðkanir íslend- inga eftir siðaskiftin fimtudaga kl. 7—8. A. Courmont dócent er nýlega kom inn frá útlöndum og ekki byrjaður enn. Nýr norskur stúdent hefur enn bætst við, Ivar Hövik að nafni, og ætlar að nema norrænu. Fyrsta árbók háskólans, sem ný- lega er út komin, fyrir háskólaárið 1911—1012, hefur inni að halda frá- sögn um stofnun háskólans og til- drög til hennar, og svo skýrslur um kenslu þar, um sjóði háskólans o. s. frv. Ennfremur eru þar prentuð lög þau, sem háskólann snerta, og erindis- brjef starfsmanna hans. Fylgirit með árbókinni er Stúfs saga, gefin út í fyrsta sinn eftir handiitunum af Birni M. Ólsen. Árbókin er mjög vönduð að öll- um frágangi. ísland erlendis. Triílofuð eru í Khöfn frk Sigrún Jóhannesdóttir sýslumanns Ólafssonar og Joh. Madsen rafmagnsfræðingur frá Hilleröd. ísl. liestar í Kanada. Lögb. frá 3. þ. m. skýrir frá þvf, að farið sje að selja íslenska hesta í Vinnipeg. Þessi íslenská hestasala hafði byrjað í Quebek f fyrra haust. Þá hafði maður, er Maughan heitir, flutt þang- að 50 ísl. hesta og seldi fljótt. 3 eða 4 af þeim höfðu enskir Winni- pegbúar keypt. Nú í haust sendi Maughan hóp af íslenskum hestum til Winnipeg. Höfðu íslendingar keypt flesta þeirrá, A. S. Bardal 8, Árni Eggertsson 3, Jón Eggertsson 2, L. J. Hallgrímsson 4 og enskur maður 6. Skömmu áður höfðu þeir Árni Eggertsson og A. S. Bardal keypt 6 íslenska hesta, sem blaðið „Telegram" hafði til sölu. Eru þá 23 ísl. hestar nú í eign íslendinga í Winnipeg. Greinarhöf. í Lögb. seg- ist hafa sjeð hestana flestalla og sjeu þeir furðu útlitsgóðir eftir jafnlanga ferð, og sumir spikfeitir. Alt voru þetta ungir hestar, 4—6 vetra. Svo er að heyra á Lögb. sem það búist við framhaldi á þessari sölu. En um verð hestanna þar getur það ekki. siáttuvjelar. „Suðurl." segir að nær 100 sláttuvjelar muni hafa ver- ið starfandi í sumar í sýslunum þremur austanfjalls, og hafi milli 70 og 80 komið tvö síðustu árin. Til mikilla hagsmuna segir blaðið að þær hafi verið; engjar sumstaðar slegnar því sem næst eingöngu með sláttuvjel- um. Notkun rakstursvjela segir blað- ið aftur á móti aðeins í byrjun þar eystra. Heysnúningsvjelar segir það að notaðar sjeu á Hvanneyri og á Reynistað í Skagafirði og muni hafa gefist vel. Eldskaði. Fyrir nokkru kviknaði í húsi, sem Kaupfjel. Þingeyinga á á Húsavík og skemdist það allmikið, og eins brann þar nokkuð af mun- um og bókum, sem íbúandi átti, Ben. Bjarnarson kennari. Bátahöfn segir „Þjóðv." að til standi að gera á Súgandafirði. Th. Krabbe verkfr. hafi gert þar í sumar mælingar til undirbúnings. Hólaskóli. Nýkomin er út skýrsla um hann 1910—1912. Haustið 1910 komu í skólann 30 nemendur, en hausið 1911 44. Frá bændafundum og styttri námsskeiðum á Hólum er líka sagt í skýrslunni, frá húsabótum þar, vinnu að því að koma þar upp gróðrarstöð, fjelagsskap og samkom- um o. fl., o. fl. Gagníræðaskólinn á Akureyri. Skýrsla um. hann skólaárið 1911 —- 12 segir þar hafa verið 116 nemend- ur. Framan við skýrsluna eru ræð- ur, sem haldnar voru við setningu skólans, og á eftir er kafli um „skóla- lffið", sagt frá, hvað skólaveran kosti og frá fjelögum nemenda, fundahöld- um og skemtunum. Sjóður Kristjáns IX. Heiðurslaun úr honum hafa nýlega verið veitt Birni sýslumanni Bjarnasyni á Sauða- felli og Ingvari Þorsteinssyni bónda á Sólheimum í Húnavatnssýslu, 140 kr. hvorum. Hafnarnesvitinn. 3. þ. m. var kveykt á nýja vitanum á Hafnarnesi við Fáskrúðsfjörð. Bráðabirgðauppbót prestakalla hafa þessi brauð hlotið: Hjaltastað- ur 100 kr., Bjarnanes 400, Torfa- staðir 400, Mosfell í Mosf.sv. 200, Reynivellir 150, Hcstþing 400, Lund- ur 500, Miklaholt 300, Hjarðarholt 275, Sandar 375, Dýrafjarðarþing 375, Bægisá 475, Vellir 100, Greni- vík 200, Laufás 100 og Suðurdals- þing 150 kr. Druknun. Nýlega druknaði mað- Skrifið eftir!!! Prima gráu kjólavergarni 0,50. — Röndóttu kjólavergarni 0,50—0,63. — Ekta bláu níðsterku kjóla-cheviot 0,70. — Góðu, fallegu, heimaofnu kjólaklæði með allskonar litum. 0,75 — Röndóttum, fallegum vetrarkjólum 0,80. — Ekta bláu kamgarns-cheviot 1,00. — Svört- um og mislitum kjólaefnum af öllum litum 0,85—1,00—1,15—1,35. 2 áln. breið góð karlmannsfata- efni 2,00—2,35—3,00. — Sterkt drengja- fataefni 1,00—1,13. — Níðsterkt tau í skólaföt, grátt 1,35. — Ekta blátt sterkt drengja-cheviot 1,15. Okkar alþekta níðsterka ofurhuga cheviot fínt 2,00 — gróft 2,35 — prima 2,65. — Níðsterkt ofuihugatau til slits 2,65. — Ekta blátt þykt pilsa-cheviot 1,15. — Fallegt, gott, svart klæði 2,00. — Ekta blátt kam- garns-serges til fata frá 2,00. — Grá og grænröndótt efni í hversdagspils 1,00 —1,15. — Þykk kápu- og frakka-efni 2,00—2,35—2,75. — Svart kápuplyss og allavega litt. Okkar alkunna „Jydsk Jagtklub-serges" í karlmanns- og kven- föt 3,15—4,00—5,00. — Góð hestateppi 4,00—5,00. Falleg ferðateppi 5,00— 6,50. — Hlý ullarteppi 3,50—4,00—5,00. t skiftum fyrir vötur eru teknir hreinir prjónaðir ullarklútar d 60 aur. kílóið, og ull á 1,00 til 1,70 kílóið. Jydsk Kjoleklædehus, Köbmagergade 46, Köbenhavn K. Sjðl, nokkrar tegundir, komu með „Botníu“. Verslunin Björn Kristjánsson. ur á Hnífsdalsvík vestra, Guðm. Sjg- urðsson að nafni; var að fara út í vjelarbát þar á víkinni með öðrum manni. Skipstrand. Síðastl. föstudags- nótt rak upp f Þorlákshöfn seglskipið »Svend«,eign Lefolliisverslunar á Eyr- arbakka, og brotnaði það. Það ætl- aði með vörur upp til Eyrarbakka, en komst ekki þar inn og hleypti þá inn í Þorlákshöfn. Skipstjórinn hafði meiðst nokkuð, er slysið varð. Reykjavík. Húsnæðisleysi er nú mjög -til- finnanlegt hjer f bænum á þessu hausti. Jóh. Jóhannesson kaupm. hefur nýlega skrifað um það í »Vísi«, lætur mjög illa af ástandinu og skor- ar á bæjarstjórnina að finna bætur við því. 7 manna orkester, er hr. P. Bernburg hefur æft og stýrir, ætlar að skemta í Bárubúð næstk. sunnu- dagskvöld. Tungumálakensla. Frk. Þuríður Árnadóttir Jónsson, Grundarstíg 4, dóttir síra Árna á Skútustöðum, aug- lýsti í síðasta tbl. Lögr. kenslu í ensku, dönsku og þýsku. Hún hefur dvalið erlendis og numið þar málin, verið bæði í Englandi, Danmörku og Þýskalandi, síðastl. 2 ár á skrifstofu þeirra stórkaupm. Garðars Gíslason- ar & Hay í Leith, og er sögð afkunn- ugum mjög vel að sjer. Hún kom heim hingað seint í sumar. »Ingólfur Arnarson« heitir yngsta botnvörpuskipið reýkVíkska, og kóm það hingað nýsmíðað frá Englandi síðastl. laugardag. Utgerðarfjelagþess heitir »Haukur« og er P. J. Thor- steinsson formaður þess. Kom hann með því frá Englandi og Gunnar Egilsen tengdasonur hans, er verið hafa þar um tíma. Skipstjóri er Pjet- ur Bjarnason. »Flóra« kom síðastl. laugard. og hafði fengið vont veður sfðustu dag- ana. Með henni kom frá Akureyri Vilh. Knudsen, alfluttur hingað, og O. Björnsson prentari. Frá Aust- fjörðum kom A. Tulinius fyrv. sýslu- maður o. fl. »Botnia« kom frá útl. á mánud. Með henni komu kaupm. A. F. Möller og Ö. Ólafsen o. fl. — Frá Vest- m.eyjum Karl Einarsson sýslum. Iívöldskemtun hjelt Bjarni Björns- son leikari í Bárubúð síðastl. sunnnd,- kvöld með eftirhermum og gaman- vísnasöng. Húsið troðfult. Yeðrið óstöðugt undanfarið, oft regn og stormar. í dag besta veður.

x

Lögrétta

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.