Lögrétta - 22.01.1913, Blaðsíða 4

14
L0GRJETTA
Oarlsberg- brug'g'húsin
mæla með
ljúsutn
myrkum
alkóhóllitlum, ekstraktrikum, bragðgóðum, haldgóðum.
Garlsberg
5kattefri
Garl$ber£ $kattefri porter
hinni extraktríkustu af öllum portertegundum.
Carlsberg sódayatn
er áreiðanlega besta sódayatn

%
Sx

dan<?ka
Biojic) um \e^urA\mar
JSóbsy" _ ingóífur" Mehla" cta Jsofofcf
Srniórlihið einungiý fra :
Oífo Mönsfed [Yr. s
Kaupmannahöfn ogÁró^um
^ i Danmörku. o

Fjölgun slavnesku þjóðanna.
Það er ótti við vöxt og veldi
slavnesku þjóðanna, sem er or-
sök til þess, að stjórn Austuríkis
og Ungverjalands hefur beitt sjer
svo fastgegn því að Serbar fengju
tand að Adriahafinu nú í lok
Balkanstríðisins. Hjer um bil
helmingur af þegnum keisarans í
Austurríki og Ungverjalandi er af
slavneskum uppruna, og í suð-
austurhjeruðum ríkisins, næst
Serbíu, er meginhluti íbúanna
Serbar, sem fremst af öllu mundu
kjósa að sameinast Serbíu, ef
henni yxi fiskur um hrygg og hún
yrði voldugt riki. Því er stjórn
Austurríkis svo illa við að slav-
nesku ríkin norðan til á Balkan-
skaganum auki veldi sitt, að hætt
er við að þetta kæmi áður en
langt um líður niður á Austur-
ríki.
En jafnskjótt sem Serbum er
ógnað frá Austuríki, eru Rússar
við búnir til þess að taka mál-
stað þeirra. Rússland er höfuð-
ríki slavnesku þjóðanna, og Rúss-
ar líta með ánægju á sigurvinn-
ingar þeirra á Balkanskaganum.
Það er sagt, að Rússland sje
mjög farið að ná sjer eftir ósig-
urinn fyrir Japansmönnum. Sið-
ustu árin hefur uppskera verið
þar góð og það er sagt, að fjár-
hagur ríkisins sje nú í betra lagi
en verið hafi lengi undanfarið.
Rússar eru aftur farnir að koma
upp flota í stað þess, sem Jap-
anir eyðilögðu, og verja nú ár-
lega til þess stórfje. Þar er nú
kyrrara og friðsamlegra heima
fyrir en áður hefur verið. íhalds-
flokknum jókst ekki lítið lið á
þingi við siðustu kosningar, í
haust sem leið.
Út af misklíðinni nú í vetur
milli Rússa og Serba annarsveg-
ár og Austurríkis hinsvegar, hafa
komið fram ýmsar athuganir um
afstöðu slavnesku þjóðanna til
germönsku þjóðanna nú sem
stendur. Slavnesku þjóðirnar eru
nú taldar 160 miljónir, og er það
meira en þriðjungur af íbúum
Norðurálfunnar, en als eru þeir
taldir 450 miljónir. Langflestir
eru Slavar innan rússneska rík-
isins, eða 120 milj. als. 10 milj.
eru á Balkanskaganum. Svo eru
5 miljónir innan þýska ríkisins
og 25 milj. innan keisaradæmis-
ins Austuriki og Ungverjaland.
Mannfjöldinn meðal slavnesku
þjóðanna er miklu meiri en hjá
öðrum þjóðum Norðurálfunnar.
Innan Austurríkis og Ungverja-
lands fjölgar þeim miklu meira
en öðrum þjóðflokkum þar, og
sama er í Þýskalandi. 1 Rúss-
landí er mannfjölgunin nú nær 2
milj. árlega, og í slavnesku Balk-
anríkjunum hefur hún einnig
verið mikil, og verður án efa
mjög mikil nú næstu árin eftir
stríðið og mannfallið, því svo
reynist það ætíð.
Nú sem stendur eru stórveld-
in hjer í álfu í tveimur banda-
lögum, öðrumegin Þýskaland,
Austurriki og Ítalía, hinumegin
England, Frakkland ogRússsland.
Hvað sem í því er, þá er nú far-
ið að tala um, að samdráttur
milli slavnesku ríkjanna og vald-
sviðsaukning þeirra á Balkan-
skaganum muni breyta þessu, og
verða til þess, að samlaða vest-
urríkin meira en áður, draga úr
kepninni milli Englandsog Þýska-
lands, er lengi hefur verið sagt,
að ekki gæti endað öðruvísi en
með stríði.
Verðlaunarit. Nýlega eru
veitt tvenn verðlaun af „Gjöf Jóns
Siðurðssonar". Önnur hefur Einar
Arnórsson prófessor fengið fyrir rit-
gerð um rjettarstöðu íslands að fornu
og nýju. Hin hefur Jón prófastur
Jónsson á Stafafelli fengið fyrir rit-
gerð um herferðir víkinga á Norður-
löndum. Hvor verðlaunin um sig
eru 750 kr. í verðlaunanefndinni
eru: B. M, Ólssen prófessor, Hannes
Þorsteinsson, áður ritstjóri, og dr.
Jón Þorkelsson skjalavörður.
Ritgerð Einars prófessors Arnórs-
sonar mun koma út í ár á kostnað
Þjóðvinafjelagsins.
Hefur nú ekki neitt verið veitt til
verðlauna úrsjóði þessum síðan 1901
tyr en þetta, engin ritgerð borist í
því skyni allan þann tfma, en þá
fengu þeir verðlaun sr. Jón á Stafa-
felli og Ól. Davíðsson heitinn frá
Hofi. Á þessum tíma hefur og sjóð-
urinn vaxið úr 12,000 kr. upp í 18,000
kr. Sr. J. J. fær í þetta sinn verð-
laun úr sjóðnum í þriðja sinn. Fyrst
voru verðlaun veitt úr honum 1889
og hlaut þau þá Þorv. Thoroddsen
fyrir upphaf landfræðissögu sinnar.
Þetta er 6. verðlaunaveitingin og
hefur stundum verið veitt tveimur í
einu, en stundum aðeins einum.
Radgert flug yflr Atlants-
Iiaf. Enski flugmaðurinn Graham
White ráðgerir að fljúga frá Eng-
landi til New-York næstkomandi sum-
ar, eða haust. Flugvjelin, sem hann
ætlar að nota, er nú í smíðum. Hún
á að hafa fjórar hreyfivjelar, hverja
um sig með 250 hesta afli. Hrað-
inn á að verða 100 mílur á kl.st. 6
menn ætlar hann að hafa með sjer,
2 flugmenn, 2 vjelasmiði og 2 far-
þega. Leiðina frá Englandi til New-
York á að fara á 30 kl.stundum. G.
White segir, að það sje trú sín, að
eftir 10 —15 ár geti menn flogið þessa
vegalengd á 15 kl.st. Kostnað við
ferðina, með öllum útbúnaði, áætlar
hann um 20 þús. pd. sterl. Vjelin
á að vera þannig útbúin, að þótt
hún lendi niður á haffletinum, sje
hægt að hefja hana upp þaðan aft-
ur án utanaðkomandi hjálpar.
Stúlkur
geta fengið ársvist á Heilsuhælinu
á Vífilsstöðum, ein 1. mai næst-
komandi og tvær 14. mai. Lyst-
hafendur snúi sjer til yfirhjúkr-
unarkonu Jenny Nielsen.
Uiidirritadnr tekur að sjermál-
færslu- og innheimtu-störf. Til við-
tals kl 6—71/2 e. m. á Grettisgötu
20 B. Talsími 322.
Marínó Hafstein.
Eggert Claessen
yflrrjettarmálaflutnlngsmaður.
Pósthú88træti 17. Venjulega heima kl. 10—11
og 4—5. Talsími 16.
Ilid íslenska kvenfjelag'
hefur afmælisfagnað á »Hotel Reykja-
vík« sunnudaginn 26. janúar kl. 8
siðd. Aðgöngumiðar fást til laug-
ardags hjá frú Ingibjörgu Johnson,
Lækjargötu 4.
Brjef BjÖrnsóns. Nýlega eru
komin út hjá Gyldendals bókaversl-
un í Khöfn 2 fyrstu bindin af safni
af brjefum Björnstjerne Björnsons.
Þessi 2 bindi ná þó aðeins yfir tíma-
bilið frá 1857—1870, eða frá því
B. B. var 25 ára til 38 ára aldurs.
Og þetta er aðeins úrval úr þeim
brjefum, sem safnaranum, H. Koht,
hafa borist. í ritgerð, sem brjefun-
um fylgir, lýsir H. Koht Björnson
ungum. Titill bókarinnar er „Gro-
Tid" (Gróðrartfmi).
Aflýst uppboð.
Uppboðið á l/z hluta á fiski-
skipinu »Bergþóra«, sem auglýst
heíur verið hjer í blaðinu að
halda ætti 25. þ. m., afturkallast
hjermeð, með því að skipspart-
urinn er seldur.
Skrifstofu Gullbringu- og
Kjósar-sýslu 17. jan. 1913.
Magnús Jónsson.
Jörðiri Gröf
í Hrunamannahreppi í Arnes-
sýslu, 24,2 hundr. að mati, fæst
til kaups og ábúðar í fardögum
1913. Öll hús á jörðinni nýlega
bygð, mikið unnið að jarðabót-
um hin síðustu ár, þar á meðal
afgirt túnið. Gefur af sjer í með-
alári 200 hesta af töðu og 500
af útheyi.
Með sjerstökum kostum má
telja sjóðandi hver í túninu,
matjurtagarðar ágætir, túnefni
ótakraarkað.
Lysthafendur snúi sjer til Jóns
Guðmundssonar ráðsmanns á
Vífilsstöðum.
Oddur Gíslason
yfirrjettarmálaflutningsmaður,
Laufásveg 22.
Venjul. heima kl. 11—12 og 4—5.
Afgreiðslustofa
Lögrjettu
er i Veltusundi nr. 1.
Talsími 359.
Ótal íslenskar sögubækur fást
í Afgreiðslustofu Lögrjettu.
Uraslög, stór og góð, ioo
st. á 25 aura, fást í I’appírsversl.
Þór. B. Þorlákssonar (Afgreiðslu-
stofu Lögrjettu).
Þeir kaupendur Lögrjettu,
sem ekki fá blaðið með skilum, eru
beðnir að gera afgreiðslumanni við-
vart sem fyrst svo úr því verði bætt.
Talsími 359.
Samkvæmt ályktun skiptafund-
ar i dánarbúi Jóns Jónssonar
bónda í Melshúsum í Seltjarnar-
neshreppi 28. f. m., verður jörð-
in Melshús í tjeðiim hreppi, ef
viðunanlegt boð fæst, seld við
opinbert uppboð, sem haldið verð-
ur á eigninni sjálfri fimtudaginn
þann 20. febr. næstkomandi, kl. 12
á hád. — Jörð þessari, sem er 5
hndr. að dýrl., fylgir auk túns,
sem er sljett og umgirt, og mat-
jurtagarða, ca. 800 ferfaðm., íbúð-
arhús úr steini, 12x11 áln. með
kjallara, fjós og heyhús 19X8‘/2
al. með steinlímdri safnþró und-
ir fjósinu öllu, geymsluhús, 8^2X7
áln., hjallhús, 9x6 áln., þvotta og
geymsluhús, 14x4 áln., fisk-
geymsluhús, 24 x áln., og annað
fiskhús, 14X8 áln., fiskþvottahús,
13X9 áln. ásamt tilheyr. útbún-
aði, fiskverkunarreitir, 381x21 al.,
með járnbrautarteinum, skifti-
skífu og vögnum, bryggja úr eik
og furu 5 álna breið og 105 álnir
á lengd, traust og varanleg, og
loks vatnsleiðsla í íbúðarhús og
þvottahús, 345 áln. á lengd, á-
samt dælum og öðrum áhöld-
um. —
Á sama uppboði verður einnig
seld þurrabúðin Bakkakot ásamt
lóðarrjettindum. —
Uppboðsskilmálar, veðbókar-
vottorð og nánari upplýsingar
viðvíkjandi fyrgreindnm eignum
búsins, verða til sýnis hjer
skrifstofunni og á uppboðinu. —
Skrifstofa Gullbringu- og Kjósar-
sýslu 2. janúar 1913. — 2
Magnús Jónsson.
7i
ðeipur og fleðumælgi. Og Hrefna
brosir. Hrefna er svo góðlát-—hún
vill engan styggja.
Spilamaðurinn hvílir sig, til undir-
búnings undir síðasta dansinn, —-
stökkul, sem á að verða lengstur og
bestur allra dansa það kvöld.
Sigurður bróðir Hrefnu kemur yfir
gólfið til Einars. Sigurður hefur verið
eitthvað svo þungbúinn alt kvöldið,
hugsar Einar með sjer, og sama
sem ekkert dansað, —- einungis stöku
dans við systur sína.
Hefði Einar verið lítið eitt eftir*
tektabetri en hann var, mundi hann
líklega hafa tekið eftir að systkinin,
meðan þau dönsuðu, skiptust napur-
yrðum — ofurlágt — og að Hrefna
oftast sleit sig af Sigurði í miðjum
dansi, en honum þyngdist brún í
hvert skifti. Misklíð systkinanna
fór fyrir ofan garð og neðan hjá
Einari.
Sigurður gekk fast að honum.
„Þú dansar líklega við Hrefnu
seinasta dansinnf"
72
„Jeg hafði ætlað mjer það“. Ein*
ar brosir.
Sigurður segir ekki meira. Hann
snýr bakinu við honum, og fer út
úr stofunni.
Alt í einu tekur Einar eftir drag-
spilstónum. Hann hefurstaðiðoghorft
hissa á eltir Sigurði. Nú áttar hann
sig, hleypur til og ætlar að ná í
Hrefnu. En Indriði hefur orðið fyrri
til — og Einar gengur út, því hann
kærir sig ekki um að dansa við
neina aðra en Hrefnu. í göngunum
mætir hann Sigurði, sem hrekkur
saman, eins og hann sæi sjálfan
djöfulinn ganga ljósum logum.
„Ert þú ekki inni að dansaf"
„Jeg skal segja þjer, — Indriði
varð fljótari til að ná í-------“.
„Þorskhausinn þinn".
Sigurður æðir framhjá honum.
Einar stendur orðlaus af undrun
nokkra stund, því þannig hefur vin-
ur hans aldrei yrt á hann fyr. Svo
lallar hann út í tunglsljósið.
— Kallaði hann mig þorskhausf
spyr hann, eins og einhver gengi
73
með honum. Og alt í einu skilur
hann hvernig í öllu liggur, — skelli-
hlær og þykir það vera afar kát-
broslegt,
„Ha ha hal — og hann kallaði
mig þorskhaus".
F.n þegar hann er komin á móts
við stofugluggana, heyrir hann há-
vaða, sem ekki stafar frá dansinum,
— hvað er að tarnaf Stökkulspilið
endar í löngum, fölskum skræk. Svo
heyrist hark og brestir, og háreysti
í körlum og konum. Þar næst ruðn-
ingar og brothljóð — og eitthvað
kvikt sjest í skaflinum utan við
gluggann.
Hver djeskotinn er um að veraf
Ef til vill hefur kálfaulinn, sem er
heimagangur í eldhúsinu, álpast inn
í stofuna, ærst af hávaðanum þar og
leitað útgöngu gegn um gluggarin.
Það er þó best að líta eftir hvað
um er að vera.
„Hvert í logandi!"
Það er Indriði, sem er að brölta í
skaflinum. Hann stendur seinlega á
fætur. Hann hefur fengið blóðnasir,
74
og þerir blóðið burt með snjó. Ein*
ar gengur nær.
»Ha ha ha, það er skrítin leið,
sem þú hefur valið þjer".
„Haltu kjafti" 1
„Segirðu mjer að halda kjaftif
Þjer ferst að vera stór upp á þig,
------þriggja feðra afkvæmið þittl"
Einar brýtur upp treyjuermarn-
ar, — býr sig til að skera úr þræt-
unni með venjulegum hætti. En hann
getur ekki fengið af sjer að berja
Indriða meðan honum ekki er hætt
að blæða nasir.
Þegar Indriði er búinn að stöðva
blóðrásina, veður hann að Einari.
En rjett í því þeir ætla að taka
saman, fara honum aftur að blæða
nasir og hann verður á ný að stöðva
blóðrásina með snjó.
„Bíddu andartak............"
Einar notar frestinn til þess að
æsa sjálfan sig með því að ausa
úr sjer skömmum yfir Indriða.
Indriði rýkur á hann, — hann er
náfölur. —
Rjett á eftir voru þeir skildir að.
75
II.
Hrefna með augun dökku, sam
Iýstu eins og kolaglóð, strauk um
vorið með Indriða til Vesturheims.
Það kom algerlega flatt upp á
Einar. Hann hafði ver gjörblindur
fyrir öllu, sem var Hrefnu og Indriða
á milli. Hann hafði aldrei hugsað
sjer það mögulegt, að Hrefna yrði
nokkurs annars manns kona en hans.
Og vegna þess að það, að hans áliti,
var ákveðið og alveg óhagganlegt, hafði
honum ekkert fundist liggja á að
tala nánara um það fyrst um sinn.
Kossinn, sem einu sinni var gefinn og
þeginn, var frá hans hálfu órjúfandi
heit. Honum hugkvæmdist ekki að
hún gæti Iagt annan skilning í hann.
Þetta þögla heit fanst honum vera
jafnbindandi sem margir dýrir eiðar
og skriflegir samningar.
Hann var yfirkominn af harmi.
En hann leyndi harminum, og forð-
aðist að láta nokkurn fá vitneskju
um eymd sína og örvæntingu. Oft-
ast var hann rólegur og hæglátur.