Lögrétta - 05.02.1913, Blaðsíða 3

L0GRJETTA
21
Reyk]' avík.
Reykvíkst stórhýsi. Sigurjón Sig-
urðsson húsagerðarmeistari hefur bygt
sjer veglegt steinsteypu-stórhýsi í
sumar sem leið. Það stendur á horn-
inu við Vonarstræti og Templara-
sund. Húsið er 31 lh alin að lengd
og 13 álnir að breidd, auk þess út-
úrbygging 6^/4 alin á lengd, 5V4 br.
Prá kjallaragólfi upp í mæni er hæðin
25 V2 ai., og mun það því vera hæsta
hús Reykjavíkur. Auk þess eru allir
veggir steyptir 2lh alin niður fyrir
yfirborð kjallaragólfs. Húsið er öllum
þeim nútíðarþægindum búið, sem hjer
hafa þekst. í því er gaslýsing og
miðstöðvarhitun og auk þess 11 gas-
ofnar 0. fl, 0. fl. Þess má geta, að
Sigurjón hefur ekkert til sparað, að
þetta hús yrði sem best og vandað-
ast, bæði að efni og vinnu. Hann
hefur veitt mörgum mönnum góða
og stöðuga atvinnu við þessa hús-
byggingu, og má skjóta því inn í, að
vinnulaun hefur hann goldið svo vel
og stundvíslega, að það er— því mið-
ur að verða undantekning hjer í Rvík
og víðar um land. J.
Snjór hefur komið hjer mjög mik-
ill síðan um seinustu helgi.
Jarðarför biskupsfrúarinnar fór
fram á mánud. og var mjög fjölmenn.
Húskveðju flutti síra Bjarni Jónsson
dómkirkjuprestur, en síra Jóhann
Þorkelsson dómkirkjuprestur flutti
ræðu í kirkjunni.
Fjórðungamót. Austfirðingar hjeldu
nýlega skemtisamkomu á „Hótel
Reykjavík". „Var þar Tjölment og
menn skemtu sjer vel“, segja þeir,
sem þar voru. í gærkvöld var þar
Norðlingamót og „sátu það um 170
manns. Forstöðu allri var mjóg á-
fátt. Ræður hjeldu Indriði Einarsson
og borgarstjóri. Eftir borðhald var
dansað fram undir morgun. Hljóð-
færaflokkur Bernburgs aðstoðaði við
skemtunina og gerði það mjög vel“,
skrifar einn af gestunum Lögr.
Málþjarkið í Noregi. Friðþjófur
Nansen er einn meðal annara í
nefnd, sem skipuð hefur verið af
þeim, sem vilja verja ríkismálið
gegn nýnorskunni og áttu að koma
fram með tillögur um fasta staf-
setningu í norsku. Hann kom
fram með álit sitt á fjölmennum
fundi nýlega og vildi láta breyta
stafsetningunni »í þjóðlega átt«, og
taldi það heppilegasta ráðið til
þess að verjast sókninni frá ný-
norskumönnunum. Hann vill t. d.
láta rita stein fyrir sten (steinn)
og svo aðra hljóðstafl í samræmi
við það. Tillögur hans hafa mætt
miklum mótmælum.
P. Morgan, Ameríski miljónaeig-
andinn, varð nýlega 75 ára. Hann
hefur dregið að sjer stór söfn af
bókum og listaverkum og kvað nú
í ellinni láta sjer mcst umhugað um
þau. Hann er einn af stærstu auð-
mönnum heimsins.
S kerru-hjól.
Hjá undirrituðum fást ofannefnd
hjól, einnig uppsettar kerrur. Ættu
því allir, er slíkt þurfa að nota,
að leita upplýsinga um verð og
gæði og panta í tíma.
Páll Magnússon,
Bergstaðastr. 4.
Ritfregnir frá Danmörku.
Bækur, komnar út hjá Gyldendal haustið 1912.
Á hverju hausti kemur út hjer í Khöfn
mesti aragrúi af bókum, og kennir þar
margra grasa. Því ekki eru það alt
sólarblóm, sem spretta hjer 1 suðrinu.
Væri oflangt upp að telja helming þeirra
bóka, hvað þá allar. Og ætti maður að
lesa þær, fengi maður nóg að gera. En
af þvf jeg get mjer til, að löndum mín-
um kunni að þykja fróðlegt að sjá yfir-
lit yfir þann lftinn hluta af þeim, sem
talinn er bestur, þá hef jeg náð mjer f
þær bækur, sem maður fyrirfram býst
við mestii af, þ. e. a. s. verk þeirra rit-
höfunda, sem unnið hafa sjer nokkra
frægð, eða þá fengið sjerlega góðar við-
tökur í haust. En jeg rita þetta til þess,
að menn, sem langar til að ná sjer f bók
og bók, ekki alveg skuli kaupa köttinn
í seknum.
Johannes V. Jensen, sem mjög er
frægur í Þýskalandi og um Norðurlönd
öll og vfðar, hefur gefið út safn af sög-
um og greinum, sem hann kallar Myter
(4. Samling. Verð: 3,00). Margt hefur
J. V. J. betur skrifað, einkum að efni til,
og er þar fyrst að telja hans frægu
„Himmerlandshistorier" í þrem bindum,
sjerstaklega fyrstu tvö bindin. Mjög eru
J. V. J. mislagðar hendur, en skáld er
hann gott, og frumlegur í hugsun og
máli. Þeim, sem þekkja bækur hans,
getur verið unun nokkur að lesa þessa
bók. Einkum lýsingar hans á norskri,
og þó umfram alt danskri nátturu eru
meistaraleg málverk í rímlausum Ijóðum.
Þá hefur Hjalmar Bergström, kunnur
frá mörgum leikritum, sem vel hafa gef-
ist á leikhúsi, skrifað undarlegt leikrit í
hálfgerðum Faust-stíl. Það heitir Vejen
til Gud, (verð: 2,75). Það er ekki ætlað
leikhúsi, heldur eingöngu til lestrar. Það
gerist f heimsborg — lfklega París — og
er um tvo unga menn, sem báðir selja
djöflinum sál sína til þess að komast
áfram til vegs og valda. Þeir eru vinir,
en vegir þeirra skiljast. Seinna í lífinu
mætast þeir sem mótstöðumenn. Annar
er þá stjórnmálamaður, hinn blaðamað
ur, valdamestur í landinu. Fundur þeirra
endar á því, að annar deyr úr hjarta-
slagi, en hinn segir, um leið og hann
biður þjón sinn að kasta út hræinu, eitt-
hvað á þá leið, að einu sinni hafi verið
tveir ungir menn, er seldu sál sína djöfl-
iuum; en þegar átti til að taka, var eng-
in sál orðin eftir í öðrum, en hinn hafði
bjargast upp á „fjallið Tabor". Og bók-
in endar með þessum orðum, er hann
segir: „Sælir eru þeir, er sjeð hafa, að
Sjómennl Sparið peninga!
Þar eð jeg nú i ár hef samið við verksmiðjuna
um kaup á
1500 sjófötum,
get jeg nú selt þau fyrir sama lága verðið og fyr, þrátt
fyrir verðhækkun á flutningsgjaldi og toll.
Reynslan hefur sýnt, að betri olíuföt fást ekki en h]á mier,
Komið, sjáið og dæmið!
Hærfot, Peysur, VerKtiiamiafiH. H.ojuteppi, I>«>K
og Færeyikar peyiur, er alþekt best og
ódýrast í
Aðalstrœti 9.
Jirauns varsíun „c2Cam6org“.
alt er ekki neitt“. — Djöfsi sjálfur — í
gervi auðvitað — er einn afpersónunum,
og bókin er mesti skollaleikur.
Þá mætti nefna Jakob Knudsen, er
skrifað hefur skáldsögu um æsku Mar-
teins Lúthers, og kallar bókina Angst,
(verð; 5,00), og ætlar líklega að halda 1
horfið seinna. J. K. er mælgismaður
mikill, og skrifar stundum tuttugu arkir
um það, sem aðrir mundu láta sjer nægja
að segja á tíu eða minna. Betur hæfir
honum að skrifa um jóskt bændalíf en
um Lúther gamla, og efast jeg um, að
siðameistarinn hafi í æsku verið önnur
eins kveif að sálarþreki og samvisku til,
eins og J. K. vill gera hann að. Þá má
að minsta kosti segja, að hann hafi stað-
ið mjög til bóta. Bókin er þvælir, að
lesa, en ekki óskemtileg. En stundum
verður manni á að geta sjer til, að per-
sónurnar hafi naumast verið alveg svona
þumbaldalega jótskar 1 tali og hugsun-
arhætti eins og hann lætur þær vera.
Um annan frægan mann hefur komið
út skáldsaga, Manden, Hustruen og Lord
Byron (verð: 3,50), eftir Mathilde Mal-
ling. Frú M. er hjer talin meðal
góðra höfunda; guð veit hvers vegna.
Jeg hef raunar ekki lesið aðra bók eftir
hana en þessa, og ætla ekki að lesa
fleiri. Sumum þykja þess háttar hálf-
söguleg skáldrit skemtileg. Að mlnu
áliti nær hún ekki þangað með tærnar
sem Torfhildur Hólm hefur hælana.
Frá einni plágu til annarar. — Svend
Leopold, sem talinn er að hafa bitrast-
an og hvassastan penna Dana, hefur bú-
ið til bók um Pegasus, og kallar hana
Denvingede Hest, (verð: 3,75)- Hjá gest-
gjafa úti á Jótlandi fæðist folald með
þeim annmarka, að vængir eru á. Gest-
gjafinn vill óðara láta slátra þeim grip,
en sonur hans ungur fær folaldinu hlíft
og elur upp slðan. Þegar upp vex hest-
urinn lendir hann 1 höndum óprúttinna
dóna, sem ekki einu sinni kunna að
sitja hann, og gengur svo um hríð, að
pilturinn, sem nú er 1 skóla, hefur lítið
af vængjahesti sínum að segja. Þó nær
hann 1 hann aftur, en kona, sem hann
kynnist og gengur að eiga, selur hann
að baki hans til þess að þau geti kom-
ist til Ítalíu, yfirgefur hann síðan og
giftist prangara. Pilturinn lendir til Ber-
línar, kemst þar í neyð, en bjargast á
þann hátt, að hann verður að loddara.
Kemur þá hesturinn til hans og í góðar
þarfir, því hann leikur það á hverju
kvöldi, að láta hestinn, sem enginn neraa
hann sjálfur sjer vængina á, stökkva
með sig ofan úr leikhúskúpli niður á
gólf. Þvílikt dauðastökk hefur enginn
maður áður sjeð, og fyllist húsið á hverju
kvöldi. Þá kemur þar greifadóttir, er
sjer vængina á hestinum, og fær hún
manninn, seni henni lítst vel á, með
sjer út á slot töður síns, til þess að sýna
karli listina. En vængjahesturinn er
þannig skapaður, að hann fer og kem-
ur eins og honum sýnist, svo mannaum-
inginn fær vitlausan hest til þess stökks,
og brotnar allur og bjagast, sem von er.
Verður greifadóttir þá leið á honnm og
kemst í tæri við annan loddara, fjelaga
hans. En Jótinn skröltir heim til Dan-
merkur, og sjer hann aldrei vængjahest-
inn framar. — Töluvert af sæmilegu
háði er í þessari bók, en ekki hitta öll
högg naglann á höfuðið, þó smiðslega
sje slegið, og lítið hefur S. L. farið fram
frá því að hann reit „Goethes Kat“, en
það er gott háðrit og napurt. (Nl.).
Gunnar Gunnarsson.
Fyrirspurn.
Árið 1899 þ. 29. sept. var kveðinn upp
dómur í gestarjettarmáli gegn mjer út aí
verslunarskuld og dæmdur til að borga
ákveðna upphæð. Dómurinn var mjer
birtur næsta dag og skyldi honum full-
nægt innan 3ja daga undir aðför að lög-
um, en var svo ekki fullnægt. Þannig
liðu 4 ár og hafði jeg áframhaldandi við-
skifti við verslunina, og áleit, að jeg þá
væri búinn að borga skuld þá, er dóm-
urinn hljóðaði upp á. Á 5. ári verða
eigandaskifti að versluninni, og er mjer
þá á ný birtur dómurinn 5. maí 1904 af
hinum nýja eiganda verslunarinnar og
honum þá heldur ekki fullnægt. Þ. 22. ág.
1910 er mjer enn birtur hinn sami dóm-
ur, en honum ekki fullnægt. Viðskifti
hef jeg haft árlega við verslunina til
þessa tíma.
Er þetta rjett meðferð á dómnum, þar
sem hann, mjer vitanlega, hefur ekki
verið endurnýjaður?
Gat hinn nýi eigandi verslunarinnar
hagnýtt sjer dóminn, án sjerstaks fram-
tals?
Hvað lengi hafði dómurinn gildi?
Gildir hann enn? X
Svar: Dómurinn gildir í 10 ár.
Stærsta skip heimsins er nú
nýtt skip, semHamborgar-Ameríku-
línan hefur látið smíða og heitir
»Imperator«. Það á að leggja á
stað í fyrstu ferð sína 7. maí í vor,
frá Þýskalandi til New-York. »Im-
perator« er 50. þús. tonn, eða 500
tonnum stærri en »Titanic« var.
UNGA I8LAND.
Nýir eigendur, kennarar:
Hallgrimur Jónsson, Jörundur Brynjólfsson
og Steingrimur Arason.
Blaðið flytur mj inlir. eBlintýri
og sögur þýddar og frumsamdar,
siiiúgrriuar ýmsra fræöa,
ljóö, nýungar, silti-ítlui- og
fleira.
Blaðið kemur út einu sinni á mán-
uði; kostar kr. 1,35.
Gamlir árgangar fást með gjafverði.
Blaðir heitir háum verðlaunum 1 ár,
sjá, 1. ttol. 1013.
Unga Island fæst hjá
Jörundi Brynjólfssyni.
Nýlendugötu 23.
Eggert Claessen
yfirrJettarmálaflutnlngsmaOur.
Pósthósstræti 17. Venjulega heima kl. 10—11
ag 4—5. Talsimi 16.
Kona sótti ura forsetaembættið
á Frakklandi. Við nýafstaðnar for-
setakosningar í Frakklandi var ein
kona meðal umsækjenda, frk.
Marie Denizard að nafni. Ekki
var þó svo að skilja, að hún hefði
nokkra von um kosningu, en hún
sagði, eins og satt er, að enginn
þyrfti fremur að taka til þess þótt
ein kona sækti, sem engin líkindi
hefði til að vinna, heldur en hins,
að hvað eftir annað hefðu margir
karlmenn gert það sama.
Dætur Leopolds Belgjakonungs,
Lovísa, Stephanía og Clementína,
hafa í tvö ár átt í máli við ríkið
út af arfi eftir föður sinn. Þær
hafa gert kröfu til 50 miljóna. Nú
hefur stjórnin boðið þeim að borga
þeim 36 miljónir, ef þær láti þá
kröfuna um meira niður falla, og
er búist við að því boði verði tek-
ið og þannig sætst á málið.
Gunnar Gunnarsson:
86
Hefndin.
87
88
89
90
um dylgjum og spurningum um fyrri
tíma. Mrs. Johnson gat sjer því
til, að sökin ekki mundi vera Einars.
Tíminn leið. En Hrefna og Ind-
riði giftust ekki. Það undraði mr.
og mrs. Johnson — þau höfðu orð-
ið Þess vfsari, að Hrefna var þunguð.
A jólaföstunni hvarf Indriði. Og
síðan spurðist ekki til hans. Hrefna
var þá komin á steypirinn.
Til allrar hamingju frjettu mr. og
mrs. Johnson um hvarf Indriða og
leituðu Hrefnu uppi. Hún var mjög
aumlega á sig komin, — sjúk og
Þrygg. Þar á ofan bættist að fje
hennar var að þrotum komið, —
eftir vikutíma hefði hún verið rekin
út. Og hún gat ekki haft ofan af
fyrir sjer eins og hún var á sig
komin.
Mrs. Johnson, sem mundi hvað
sjer hefði liðið vel hjá foreldrum henn-
ar, bauð henni að flytjast heim til sín.
Fyrst vildi Hrefna ekki heyra það
orðað, — vildi ekki með nokkru
móti verða þeim til byrði, — reiddi
sig á, að Indriði mundi koma og
hjálpa sjer. Indriði kom ekki og
ljet ekkert frá sjer heyra. Og á
endanum tjekk mrs. Johnson Hrefnu
heim með sjer. Seinna trúði Hrefna
henni fyrir því, að hún um eitt skeið
hefði haft í huga að fyrirfara sjer,
en skort hugrekki þegar til kom.
Mr. Johnson þekti Sigurð bróður
Hrefnu frá gamalli tíð. Án þess
að Hrefna vissi af, reit hann honum
brjef og sagði honum alt af ljetta.
Bað hann og foreldra hans að skrifa
Hrefnu og biðja hana að snúa heim
aftur, og skyldu þau þá, hjónin,
reyna hvað þau gætu, til þess að
fá hana til að fara að þeirra ráðum.
Hissa urðu þau, þegar Siguröur
kom í svars stað. Viku eftir komu
hans til Winnipeg var Hrefna á leið-
inni heim, með drenginn sinn.
En Sigurður staðnæmdist í Vestur-
heimi og hóf leit eftir Indriða.
Mr. og mrs. Johnson gátu síst
skilið í, hvað hann vildi honum.
Sjerstaklega eftir að mr. Johnson
einu sinni hafði sagt við hann, að
hann ætlaði þó líklega ekki að neyða
annan eins ræfil til ráðahags við
systur sína. Því Sigurður varð þá
æfur yfir því, að honum skyldi hug-
kvæmast þvílík fjarstæða.
Það leið ár — og það leið hálft ár.
Sigurður ferðaðist um allar íslensku
nýlendurnar, þverar og endilangar.
Hann fann hvergi Indriða. — Hann
vildi ekki leita aðstoðar lögreglunnar,
svo að það -voru litlar líkur til þess að
leitin mundi nokkurn tíma hepnast.
Samt sem áður var hann óþreytandi.
— Rödd skynseminnar sagði hon-
um, að þessi leit út í loftið væri
heimskuleg. En einhver önnur rödd
hvíslaði að honum, að hann mætti
umfram alt ekki gefast upp, — Ind-
riða mundi hann mæta á þeim stað
og tíma, sem þeir ættu að mætast
á. Þeirri rödd trúði hann. —
Einu sinni að kvöldi dags mætti
mr. Johnson Indriða á götu í Winni-
peg. Hann spurðist fyrir um, hvort
Sigurður hefði náð fundi hans, — sagði
honum frá því, að hann leitaði hans.
Indriða setti hljóðan við þá fregn.
Hann fölnaði, og mr. Johnson sýnd-
ist ekki betur en að óstyrkur kæmi
á hann. —
Daginn eftir fluttu blöðið fregn
um tvo menn, sem voru fundnir
dauðir í sama herberginu, í einu af
gistihúsum bæjarins.
í vösum hinna látnu fann lögregl-
an skjöl, sem sýndi að þeir höfðu
báðir verið íslendingar.
Það voru Sigurður og Indriði.
Engin tjekk nokkurn tíma að vita
neitt ákveðið um viðureign þeirra
og dauða. Alt virtist þó benda til
að þeir hefðu háð einvíg. Skamm-
byssur þeirra voru nákvæmlega sömu
stærðar og tegundar. Indriði var
skotinn í hjartað, og hafði aðeins
skotið einu skoti. Sigurður var
skotinn gegn um lungun, og í hægra
gagnaugað, — hann hafði skotið
tveimur skotum. Menn gátu sjer til
að Indriði mundi hafa skotið fyrst,
en ekki hitt Sigurð í hjartað, eins
og útlit var til að hann hefði ætlað
sjer, — aðeins sært hann í vinstra
lungnablaðið. En kúla Sigurðar hafði
ratað rjett. Líkindi voru til að hann
hefði skotið sig sjálfur f gagnaugað,
— ef til vill álitið sig vera dauða-
særðan.
Þar lauk brjefinu. — —
Þegar Einar hafði lesið það til
enda, sat hann nokkura stund högg-
dofa og starði út í bláinn.
Svo fór hann á fund Ingólfs gamla
og bað hann að segja dóttur sinni
frá hvað skeð væri.
Hrefnu varð í svipinn afarmikið
um fregnina.
Hún sat á rúmstokknum sínum,
að spuna, þegar faðir hennar kom
inn í baðstofuna og stirðmæltur af
sorg yfir sonarmissinum — sem þó
næstum hvarf fyrir meðaumkvuninni
með dóttur sinni — sagði henni frá
dauða bróður hennar og fyrverandi
unnusta.
Hún spratt á fætur, og starði á
hann óðum, fjarsýnum augum, sem
eitt andartak mintu á augnaráð
hennar í æsku. En augnaráðið
sljófgaðist, — hún grúfði sig yfir
rokkinn sinn og fór að gráta. Hún