Lögrétta - 08.10.1913, Blaðsíða 3

L0GRJETTA
171
er nú flutt í Austurstæti 22 (gamla prestaskólahúsið) og fara þar
fram almennar lækningar á þriðjudögum og föstudögum kl. 12—1.
Tannlækningar á þriðjudögum kl. 2—3. Eyrna- nef- og hálslækn-
ingar á föstudögum kl. 2—3, en ókeypis augnlækningar verða fyrst
um sinn hjá augnlækninum í Lækjargötu 2 (suðurdyrnar, uppi) á
miðvikudögum kl. 2—3.
Áuka-niðurjöfnunarskrá
Reykjavíkur liggur almenningi til sýnis á bæjarþingstof-
unni dagana 8.-24. okt.
cPáfí Cinarsson.
Jeg sting upp á þessum nöfnum á skip Eimskipafjelags lslands:
Norðurlandsskipið: ________________________________________
Suðurlandsskipið:
hjá Guðrúnu Jónsdóttur. sem undanfarln
sumur liefur haft k hendi matsölu k
Þlngvöllum.
Hvern, sem farið hefur í bíl milli
Iiafnarfjarðar og Reykjavíkur, hlýt-
ur að hrylla við því, að heyra vagn-
stjórann hæla sjer at því að hafa
ekið þá, leið á 15 mínútum — eins
og vegurinn er nú. En það væri
hæfilegur hraði á góðum vegi.
7.
Xosningarnar nsstn.
Þingrofið, sem nú stendur til, fer
fram vegna stjórnarskrárbreytinganna,
sem samþyktar voru á alþingi í sum-
ar. Með kosningunum næstu eiga
kjósendurnir að láta í ljósi, hvort
þeir sjeu þeim samþykkir eða ekki.
Lögr. álítur, að taka skuli frum-
varpinu eins og það er, samþykkja
það óbreytt á næsta þingi. Og þó
er hún ekki ánægð með allar grein-
ar þess, eins og fram var tekið í
síðasta tbl. En hún telur samt sem
áður rjettast, að láta þar við sitja,
óvíst, að því fengist mjög til batn-
aðar breytt, sem ábótavant er, þótt
deilt yrði um það áfram, en hitt
víst, að með breytingum eru margar
þær umbætur fengnar, sem allir
geta orðið ásáttir um. Síðan Lögr.
kom út stðast hafa lfka tvö blöðin,
fsaf. og Þjóðv., tekið eindregið í
sama strengin og hún, að samþykkja
beri stjórnarskrárfrumvarpið óbreytt.
Líklega verða þá ekki miklar
deilur út af því við kosningarnar,
sem í hönd fara. En samt er þetta
aðalmál kosninganna. Því má ekki
gleyma. Það má ekki hverfa inn í
hrærigraut annara mála. Og alger-
lega óþarft líka, að vekja upp önn-
ur deilumál við kosningarnar, sem
beri það ofurliða og geti stofnað
því í tvísýnu. Það er ekki síst ó-
þarfi vegna þess, að verði stjórnar-
skrárbreytingarnar samþyktar ó-
breyttar á næsta þingi, þá fara nýjar
kosningar fram undir eins að því
loknu. Þá er aðeins kosið nú til
aukaþingsins að sumri.
Þó undarlegt megi virðast, þá Iít-
ur út fyrir að ísaf. hugsi sjer enn
kosningar um sambandsmálið. Hún
vill að þær verði mótmæli gegn
„samningatilraununum við Dani í
sambandsmálinu". Og hún vill láta
á sjer skilja, að hún hafi enn beyg
af sambandslagafrumvarpinu frá 1908.
Því er nú ver og miður, að ekki
er hægt að kjósa að þessu sinni
beinlínis um sambandsmálið, um
samþyktirnar milli Heimastj.manna
og Sjálfstæðismanna frá 1912, eða
um frumvarpið frá 1908. En það er
Dönum að kenna en ekki íslending-
um, að þetta er ekki hægt nú. Þeir
vilja nú hvorugt samþykkja. En
fylgið við samtökin frá 1912, „bræð-
inginn" svo kallaða, var svo mikið
um alt land, að enginn efi er á því,
að ef um þau hefði mátt kjósa nú,
þá hefðu þau orðið ofan á með
miklu meirihlutafylgi. Og Lögr.
hyggur líka, að frumvarpið frá 1908
hafi nú fylgi meiri hluta Iandsmanna.
En um það tjáir ekki að tala að
svo stöddu. Við höfum yfirlýsingu
frá Dönum um, að hvorugt þetta
sje fáanlegt að svo komnu. Fyr en
milligöngumanni okkar við Dani, ís-
lenska ráðherranum, tekst að þoka
þessu eitthvað til, er ekki til neins
fyrir okkur að vera að rífast um
þetta við kosningar hjer heima fyrir.
Og síst væri það rifrildi happavæn-
legt, þegar um er að ræða kosningar til
eins aukaþings, þar sem höfuðmálið
er, að binda enda á breytingar á
stjórnarskránni.
En Lögr. getur ekki gengið fram
hjá að minnast á, hve undarlegt það
er, að heyra ísaf. halda því fram,
að kosningarnar nú eigi að mót-
mæla „samningatilraunum við Dani
í sambandsmálinu". Allir vita það,
að blaðið ísaf., ritstjóri hennar, vinir
hennar og styðjarar gengu í fyrra í
einn flokk með Heimastjórnarmönn-
um, „Sambandsflokkinn", sem mynd-
aður var með því markmiði, að ná
samningum við Dani um sambands-
málið, sem allir gætu sætt sig við.
Og ísaf. hefur fylgt þessari stefnu.
Þó hún vildi ekki þá kosti, sem frek-
ast voru fáanlegir haustið 1912, þá
var það ekki afneitun þeirrar stefnu,
sem hún hafði heitið fylgi og fylgt.
Og þó hún vildi það, eins og aðr-
ir, að málið hvíldist um hrfð, en
væri ekki tekið upp á þinginu í
sumar, sem leið, þá var það ekki
heldur afneitun þeirrar stefnu, sem
hún áður hafði tekið upp í málinu.
En nú vill hún draga það * inn í
kosningaþrætuna til þess að mót-
mæla þar þeirri stefnu, sem hún
sjálf hefur heitið fylgi og fylgt tvö
síðastl. ár.
í kosningahríðinni 1911 varþvíhald-
ið að mönnum fram í rauðan dauðann
af ísaf., að þá væri kosið um sam-
bandsmálið og ekkert annað. Margir
muna enn, hvernig þær kosningar
fóru. Það sýndi sig þá, að kjósend-
urnir voru ekki eins hræddir við
sambandsmálsstefnu Heimastjórnar-
flokksins og blaðið hjelt. Og með
samtökunum í ársbyrjun 1912 var
það sýnt, að stefnumunurinn í þessu
máli milli aðalflokkanna í landinu
var ekki eins mikill og látið hafði
verið. Það var sýnt, að hægt var að
brúa það sund. Reyndist, meira að
segja, ekki mjög erfitt, þegar til
kom. Og ísaf. og hennar lið vann í
sambandi við Heimastjórnarblöðin
og Heimastjórnarmenn að þessari
brúarbyggingu.
En nú virðist hún vera farin að
sjá eftir, að hún gekk inn á þá
braut. Hún er að afsaka þetta fyrir
einhverjum, sem hún þó ekki nefnir.
Og það er auðmýkt yðrunar og
afturhvarís í tóninum. En vottur um
trú og sannfæringu er þó enginn í
orðunum. Hver setning er mótuð af
hiki og fálmi, vandræðum og ráða-
leysi. Og það er ekki nema von, að
svo sje. Málstaðurinn er svo veill.
Það er engin fótfesta til, þar sem
hún er nú að leita fyrir sjer með
tánni. Að kalla til þeirra, sem vildu
fá breytingar á sambandslagafrum-
varpinu við kosningarnar 1908 og
biðja þá, að taka nú höndum sam-
an aftur, það er ekki annað en hróp
út f veður og vind. Getur ekki ann-
að verið. Hvaða tengsl ættu það
svo sem að geta verið milli manna
nú, að þeir hafi 1908 óskað ein-
hverra óákveðinna breytinga á sam-
bandslagafrumvarpinu, einn þessarar,
annar hinnar o. s. frv. ? Öllum lands-
lýð er það kunnugt, að flestir helstu
mótgangsmenn frumvarpsins 1908
hafa síðan myndað flokk með Heima-
stjórnarmönnum til þess að vinna að
framgangi sambandsmálsins. Og um
alt Iand var þessum samtökum tekið
níjög vel. Þegar nú blað, sem verið
hefur í þessum samtökum og starf-
að að þeim, hrópar upp um samtök
milli þeirra, sem viljað hafa breyt-
ingar á sambandslagafrumvarpinu
1908, þá er það eins og hróp í
þoku frá viltum manni, sem mist
hefur allar áttir.
Og enn undarlegra og óskiljan-
legra verður þetta óp blaðsins þeg-
ar þess er gætt, að í stjórnarskrár-
frumvarpinu, sem aukaþinginu að
sumri er ætlað að samþykkja, stend-
ur skýlaust ákvæði um, að „breyt-
ing á sambandinu milli íslands og
Danmerkur skuli leggja undir at-
kvæði allra kosningabærra manna í
landinu til samþyktar eða synjunar".
Því er miður, að ekki er til neins
að kjósa um sambandsmálið nú, ekki
hægt að leggja það undir atkvæði
kjósenda í neinni mynd. En ef eitt-
hvað ætti samt sem áður um það að
segja nú við kosningarnar, þá ætti
það fyrst og fremst að vera það, að
menn lýstu vantrausti á þeim mönn-
um og blöðum, sem altaf eru að
hringla í málinu aftur á bak og áfram,
sítalandi um það og vitandi þó ald-
rei í hvern fótinn þau eiga að stíga,
en kysu þá eina, sem styddu sam-
tökinogsamvinnunaíþessu máli meðal
sem flestra manna í landinu.
Nýútkomið „Kirkjubl." talar um
kosningarnar næstu. Það kallar þingið
í sumar „Hrossakaupaþingið". Það
lítur á fjármálameðferðina þar að
sumu leyti líkt og gert er í grein
Jóh. Jóhannessonar kaupm. hjer í
blaðinu. Ög „alt er orðið ábyrgð-
arlaust", segir það, vegna flokkariðl-
unarinnar. „Símaútgjöldin miklu 1905
voru af völdum þingflokks, undir for-
ustu ráðherra, sem bar veg og vanda
af. Þar maðurinn, sem að mátti
ganga. Ekkert því Iíkt á þessu þingi".
Það vill leggja að kjósendum við
næstu kosningar um „aðhaldogíhald
við fjárausturinn". Þar telur það
vera „kosningarefnið mikla".
En munurinn mikli liggur í því,
til hvers fjeð er notað. Sje það lagt
f almenn framfarafyrirtæki, eins og
t. d. símafyrirtækið var og járnbraut-
arfyrirtækið er, sem svæft var á síð-
asta þingi, þá er öðru máli að gegna
heldur en þegar eytt er fje á báða
bóga og þess sjer hvergi stað á eftir.
€imskipajjdagií.
Hvað eiga íslensku skipin að heita?
Skeyti frá Vestur-íslendingum.
Eins og sjá má í auglýsingu á öðr-
um stað í blaðinu, hefur nú bráða-
birgðastjórn fjelagsins ákveðið, að
stofnfundur þess verði haldinn hjer í
Reykjavík 17. janúar næstk.
Síðastl. sunnudag kom skeyti frá
forgangsnefnd málsins í Winnipeg,
en í henni sitja 15 menn, og var
skeytið sent af Tómasi H. Johnson
lögmanni og þingmanni. Íþvísegir,
að nefndin styðji fyrirtækið. Al-
mennur fundur um það hafi verið
haidinn fyrir 3 vikum. Útlitið sje
gott.
Enn er tími til að skrifa sig fyrir
hlutum í fjelaginu fyrir þá, sem ekki
hafa þegar gert það, og hina, sem
kynnu að vilja bæta við það, sem
þeir hafa lagt fram, eða skrifað sig
fyrir. Þótt kalla megi, að fjársöfn-
unin hafi gengið vel, þá er enn þörf
fyrir meira fje. Og margir eru þeir
enn, sem ekki hafa lagt neitt fram.
Lesið auglýsinguna frá bráða-
birgðastjórn fjelagsins.
Skipin eiga að verða tvö, annað
Norðurlandsskip, hitt Suðurlandsskip.
Hvað vilja menn láta skipin heita?
Lögr. býður mönnum að keppa um
val á nöfnum og skulu verðlaun
gefin fyrir bestu nöfnin, sem tekin
verða, en úrskurðarvald um það
hefur væntanleg stjórn fjelagsins.
Uppástungarnar verða birtar f Lögr.
Hjer í blaðinu er seðill, ætlaður til
útklippingar, sem menn geta skrifað
uppástungur sfnar á og sent sfðan
blaðinu.
Balkandeilan.
Serbar og Montenegrómenn hafa
sent 50 þús. manna her inn í Al-
baníu. Stríðið var þó byrjað af
Albönum. Þeir mótmæltu landa-
skiftingunni, sem gerð hafði verið,
vildu halda Albaníu heilli og óskiftri
ogsögðu.að hvorki Serbíanje Monte-
negró skyldu færa út kvíarnar á
hennar kostnað. Það hafa í sífellu
verið róstur og óeirðir í Albaníu,
meðal landsmanna sjálfra er hver
höndin upp á móti annari og bráða-
byrgðastjórnin er innbyrðis sund-
urþykk. Það er jafnvel sagt, að
hik sje komið á stórveldin í því
að halda uppi sjálfstjórn í Albaníu.
Serbar og Montenegrómenn hafa
auðvitað í öllu yfirhöndina, þegar
til ófriðar kemur, ef engin afskifti
verða af honum utan frá.
Tyrkir heimla af Grikkjum eyj-
arnar Mytilene og Kios og búast
til að taka þær með hervaldi, segja
síðustu útl. blöð. Þeir draga í sí-
fellu samau her í Asíu.
í morgun er símað frá Khöfn,
að Albanir sjeu gersigraðir og frið-
arhorfur sjeu nú betri en áður.
Japau og- Kína.
Þegar stjórnarherinn í Kína tók
Nanking í sumar af uppreisnar-
mönnum, höfðu verið drepnir þar
nokkrir japanskir menn. Þetta er
að verða ófriðarefni milli Kína og
Japans, segja síðustu útlend blöð.
Japanir eru mjög strangir í kröf-
um og nota þetta sem ástæðu til
þess að ógna Kínverjum. 28. f. m.
voru 10 stór japönsk herskip komin
til Nanking.
Daníel Brnun kafteinn hefur
samið handbók til leiðbeiningar
ferðamönnum hjer á landi og kring
um landið. Bókin er nýkomin út
hjá Gyldendals bókaverslun.
„Dagbókin mín, orð úr
heilagri ritningu og ljóð fyrir hvern
dag ársins" er titill á bók, sem út kom
í sumar, eftir Valgerði sál. Jónsdóttur
biskupsfrú. Hverjum degi ársins er
þar valin ritningargrein og vers úr
sálmi. Bókin er falleg og getur án
efa orðið mörgum til ánægju, ekki
síst þeim, sem líkt er ástatt fyrir og
höf., þegar hún safnaði til bókarinn-
ar, en það mun hún hafa að mestu
gert í hinum þungu veikindum, sem
hún átti við að stríða síðasta hluta
æfinnar. Hún segir í formálanum,
að þetta verk hafi verið sjer til
mikillar ánægju og stytt sjer marga
stund; það hafi fyrst átt að vera
aðeins dægradvöl, en hún vænti
samt, að það megi leiða eitthvað
gott af sjer. Alt, sem kemur fyrir
sölu bókarinnar, hafði hún ánafnað
konum, sem við sama sjúkdóm ættu
að stríða og hún sjálf.
Verð bókarinnar er 1 kr. og fæst
hún í bókaverslunum.
í „Nýju kirkjubl." f júlí f sumar
er getið um aðra skrifaða bók, sem
frúin hafi látið eftir sig, og úr henni er
þar meðal annars prentaður þessi kafli
með fyrirsögninni: „Á sjúkrabeði".
„Ef einhver hluti Ifkama þíns er
veikur, þá getur það hjálpað þjer
stórmikið, að þú hugsir þjer, að
smáagnirnar, borgararnir, í þessum
hluta sjeu í besta lagi og skynjandi
og geti sjálfir hjálpað til að hrinda
verður haldinn laugardaginn 18.
þ. m. kl. 1 um miðdegi í bæjar-
þingsstofunni hjer, i þrotabúi
Baldvins Einarssonar aktýja-
smiðs, og verða þá lagðar fram
skýrslur um eignir búsins og skrá
yfir skuldir þess.
Bæjarfógetinn í Reykjavík,
7. okt. 1913.
Jón Magnússon.
verður haldinn laugardaginn 18.
þ. m. kl. 12 á hádegi i bæjarþing-
stofunni hjer i dánarbúi Helga
Hannessonar úrsmiðs. Verður
þá skýrt frá hag búsins og lögð
fram skýrsla um skuldir þess.
Bæjarfógetinn í Reykjavík,
6. okt. 1913.
Jön Magnússon.
þessum sjókómi burtu, og fært f lag
það, sem ábótavant er. Hugsaða
þjer þá sem persónur, talaðu við þá
sem hvern annan mann, sem þú værir
að reyna að hjálpa, og hughreystu
þá eins og þú getur.
Með því að hugsa þannig, getur
þú dregið heilsu og lífsafl í þann
sýkta part. Þú verður að hugsa
þjer þennan part heilan, svo heilan
að hann geti gegnt öllum störfum
sfnum. Þessari hugsun þinni fylgir
áreiðanlega Iffgandi og heilsugefandi
afl, og þig mun fljótt undra, hve
skjót áhrif hugsunin hefur. Það er
hugsunin sem verkur svo mjög á
allan líkamann: Farsæld og sorg,
gleði, volæði, ást, hatur — það
breiðist alt með hraða um Hkamann".
Gjaflr til Heilsuhælisins, (af-
hentar fjehirði þess, Sighvati
Bjarnasyni bankastj.): Þ. B. Stefáns-
son verslunarstjóri á Djúpavogi og
fjölskylda hans 50 kr.; Jón Oddsson,
Kaupangi, 10 kr.; íslandsbanki (fyrir
brúkuð frfmerki) 36 kr. 36 au.; Solo-
durch (E. Á.) 1 kr. 50 au.; áheit frá
Guðm. Þórðarsyni 4 kr.; gjöf frá 10
mönnum við miðdegisverð á Hotel
ísland (Ó. J.) IOO kr.; frá Guðna Jóns-
syni, Höfn í Hornafirði (áheit og fyrir
9 matadora f l’hombre) 10 kr.
Reykjavík.
Dáin er hjer í bænum 29. f. m.
frú Margrjet Egilsdóttir, ekkja Hall-
dórs Bjarnasonar áður sýslumanns á
Patreksfirði, en dóttir Egils heitins
Jónssonar bókbindara. Banameinið
var krabbamein. Frú Margrjet var
góð kona og vel látin. Hún var
komin hátt á sextugs aldur.
Frú Karólína Þorkelsson er ný-
lega komin heim frá Khöfn, oghef-
ur verið þar um tíma til þess að
kynna sjer framfarir f þeirri grein,
sem hún stundar hjer, en það eru
höfuðlækningar, og vill Lögr. vekja
athygli á auglýsingu hennar um þetta
á öðrum stað f blaðinu.