Lögrétta - 24.05.1916, Blaðsíða 3

LÖGRJETTA ' 9*
arlögmanns Asmussens 167 kr., greið-
ist af almannafje."
Eins og sjá má af dómnum, sem
er næsta einkennilegur, er meö hon-
um ekkert útkljáö um það, sem um
var þrætt, sem sje: hvort A. R.
hafi gert sig sekan í villutrú eSa
villukenningum (miSaS viS ev. lút.
lærdóm), eSa h v o r t hann hafi rof-
iS prestaheit sitt, eSa h v o r t hann
vegna skoSana sinna og kenni'nga
geti veriS prestur í þjóSkirkjunni.
Heldur ekki er nein ákvörSun um 3.
gr. grundv.lag. (=45 &r- ’ stjskr.
okkar), sem þó var búist viS. Hæsti-
rjettur hefur komiS sjer hjá þessu
öllu, en aSeins liallaS sjer aS því, aS
ekki sje hægt aS refsa sjera A. R.,
af því aS álita verSi — þrátt fyrir
hin „óskýru ummæli hans (eSa vegna
þeirra?) —, aS hann hefSi flutt kenn-
ingu sína i „góSri trú“, þ. e. h a f t
nokkura ástæSu til aS ætla,
aS hann bryti ekki bág viS lærdóma
þjóSkirkjunnar, og er þar óefaS m. a.
átt viS þaS, sem áSur hefur veriS get-
iS um, aS A. R. hafSi orS biskups
Poulsens fyrir því, aS hann stæSi á
„grundvelli þjóSkirkjunnar", þótt
biskupinn kæmist síSar á aSra skoS-
un.
Menn eru því algerlega jafn nær
og áSur um þrætuatriSiS, eins og þaS
var i raun og veru, þrátt fyrir þennan
hæstarjettardóm. AS eins vita menn
þaS, aS hæstirjettur gat ekki r e f s-
a S A. R„ a f þ v i aS þaS skilyrSi
þótti skorta, aS sakborningurinn hefSi
þurft aS ætla sig vera aS flytja villu-
kenningar! Óneitanlega vel fariS i
kring um þaS, sem a 11 i r töldu áSur
vera kjarna málsins.
G. Sv.
Stríðið.
Síðustu frjettir.
Skeytin frá síSastl. viku segja frá
bardögum á öllum aSalvígstöSvunum
hjer í álfu. Einkum er viSureignin
sögS hörS á ítölsku vígstöSvunum,
og er sóknin nú frá hálfu Austur-
ríkismanna og sagt aS þeir vinni
nokkuS á. Enskir kafbátar gera nú
mjög vart viS sig í Eystrasalti og
hafa sökt þar mörgum flutningaskip-
um fyrir ÞjóSverjum. „Aktivistarn-
ir“ sænsku hafa mjög hátt um sig út
af aSgerSum Rússa á Álandseyjun-
«m, telja SviþjóS hættu búna af
þeim og vilja aS Sviar fari í ófriSinn
meS miSveldunum. TalaS er um mat-
arvandræSi í Þýskalandi, og hefur
þingiS veitt stjórninni umboS til aS
leggja hald á öll matvæli í ríkinu,
ákveSa verSlag á þeim og útbýta
þeim.
Austurherstöðvarnar.
ÞangaS mun nú aftur hafa flutst
Um hríS þungamiSja ófriSarins.
Herlínan liggur þar frá Rígafló-
anum vestanverSum í suSaustur
á löngu svæSi, suSur og austur
aS Narocz-vatni, en þaSan hjer
um bil beint i suSur alla leiS
aS landamærum Rúmeníu. Vega-
lengdin norSan frá Rígaflóa og suSur
þangaS er nál. 1500 kílóm. Rússar
halda Ríga og Dvinsk, vestan viS
DvinufljótiS, en ÞjóSverjar hafa tek-
iS Pinsk, austur frá Varsjá, og Dub-
nó, suSur undir takmörkum Galizíu,
°g geta menn af þessu sjeS á landa-
brjefum, hvar herlínan liggur. .SuSur
frá Dubnó liggur línan inn í Galizíu,
og hafa Rússar mjóa sneiS austan af
henni, en suSur viS landamæri Rú-
meniu er línan hjer um bil 12 km.
fyrir austan Czernowitz, höfuSstaS
Bukóvínu.
SíSastliSiS haust var hörS sókn frá
hálfu Rússa í Galizíu, og öSru hvoru
í vetur hafa þeir haldiS þar uppi or-
ustum. En annars var kyrt á austur-
herstöSvunum síSastliSinn vetur, alt
þangaS til eftir miSjan mars. En mik-
iS var unniS bak viS herlínuna, báSu
megin. BæSi ÞjóSverjar og Rússar
vörSu vetrinum til þess aS styrkja
vigstöSvar sínar á allri herlínunni,
°g til vegalagninga i þarfir hernaSar-
ins. ÞaS var ÞjóSverjum ekki til lít-
dla óþæginda eftir aS þeir höfSu tek-
iS Pólland, aS allar járnbrautir hjá
Rússum hafa aSra breidd en þýskar
járnbrautir; þurfti því aS breyta spor-
breiddinni á öllum járnbrautum í
Póllandi ogEystrasaltslöndunum áSur
hægt væri aS nota þar þýzka vagna.
En nú kvaS ÞjóSverjar fyrir löngu
hafa lokiS því verki og komiS á járn-
brautarsambandi aS heiman frá sjer
og alla leiS austur aS herstöSvunum.
Rússar kvaS hafa gert þaS aS eins
meS tilliti til hernaSar. frá Þýska-
landi, aS hafa sporbreidd járnbrauta
sinna aSra en tíSkanlegast er vestur
um Evrópu, en járnbrautarvagna sína
flestalla fluttu þeir meS sjer á undan-
haldinu í fyrra, burt úr þeim löndumy
sem ÞjóSverjar tóku.
18. mars í vetur byrjuSu Rússar
sókn báSu megin viS Narocz-vatniS
og nokkrum dögurn síSar einnig viS
Dvínu, milli Ríga og Jacobstadt. Þeir
unnu lítiS eitt á í byrjuninni, en aS fám
dögum liSnum höfSu ÞjóSverjar náS
aftur því, sem þeir þá mistu, svo aS
herlínan var sama sem óbreytt eftir
þá viSureign. í Galiziu var þá einn-
ig barist í nokkra daga, en án árang-
urs, og á allri herlínunni var alt orS-
iS kyrt aftur snemma í apríl, enda
fóru vorleysingarnar aS byrja úr því,
og verSa allar herhreyfingar ógerleg-
ar þar eystra meSan á þeim stendur.
Foringjar fyrir aSalherum Rússa á
þessari línu eru nú Kurópatkin, Evert
og Brusiloff. Hinn síSastnefndi tók
viS í vetur af Ivanoff Bulgarahers-
höfSingja, sem veriS hefur í þjónustu
Rússa frá byrjun ófriöarins, en hefur
nú tekiS sjer hvíld vegna ofþreytu.
Rússar hafa unniS mikiS aS skot-
vopnagerS heima hjá sjer síSastl. vet-
ur, og.einnig er sagt aS mikiS af vopn-
um hefur veriS flutt meS Síberíu-
járnbrautinni austan yfir Asíu, er
smíSuS hafa veriS í Japan og í Banda-
rikjunum.
En langt er síSan fariS var aS tala
um, aS ÞjóSverjar hefSu í undirbún-
ingi stóra árás aS austanverSu aS
vorleysingunum loknum, og þaS er
hún, sem nú er aS byrja. Einkum hef-
ur viSbúnaSurinn veriS mikill aS
norSanverSu, viS Rígaflóann og aust-
ur meS Dvínufljótinu aS vestan, en
þar hafa nú orusturnar byrjaS, hjá
Jacobstadt. Menn hafa ráSiS þaS af
útbúnaSinum viS Rígaflóann, aS
ÞjóSverjar ætluSu aS beita þar flota
sínum til hjálpar landhernum og stutt
þá ætlun einnig meS því, aS þeir hafa
gert sjer mikiS far um aS loka sjó-
leiSum aS norSan inn í Eystrasalt meS
tundurduflalagningum.
Þar sem nýlega var sagt frá þvi
í símfregnum hingaS, aS Rússar væru
aS gera vígi á Álandseyjum og Svíar
væru órólegir yfir því og mótmæltu
því, þá bendir þetta líka á, aS Rúss-
ar geri ráS fyrir viSureign á sjónum
þar inni í Eystrasaltinu.
Frjettir.
ísl. hestar í danska herinn. HingaS
er nýlega kominn foringi úr danska
hernum, Schaffalitzky de Muckadell
greifi, sendur af dönsku herstjórn-
inni til þess aS kaupa íslenska hesta,
og á aS gera tilraun til þess aS nota
þá í þarfir hersins. Hepnist sú til-
raun, er þar um framtiSarmarkaS aS
ræSa, sem mikiS getur úr orSiS.
Tíðin hefur nú breytst til fullkom-
ins bata um alt land, komin sunnanátt
og sumarhlýindi og regnskúrir öSru
hvoru, enda grær nú jörSin óSum.
Breytingin varS rjett eftir miSja síS-
ustu viku. VorharSindin eru nú úti á
NorSurlandi og sagt, aS betur hafi
rætst úr meS skepnuhöldin en á
horfSist um hríS.
Rafmagnið. Á fundi bæjarstjórnar-
innar nýlega var samþykt aS ganga
aS tilboSi, sem Jón landsverkfræS-
ingur Þorláksson hafSi útvegaS í ut-
anför sinni frá „Forenede Ingeniör-
kontoret" í Kristjaniu, um fram-
kvæmd á undirbúningi rafmagns-
stöSvar fyrir bæinn, fyrir kr. 6500 —
auk ferSakostnaSar og aSstoSar viS
mælingar. Var samþykt aS veita kr.
8000 kr. úr bæjarsjóSi í þessu skyni.
Bygging Austurvallar. Um hana
hjelt Jón Helgason prófessor fróS-
legan fyrirlestur síSastl. sunnudag, og
var hann framhald fyrirlestra þeirra,
sem hann áSur hefur flutt um bygg-
ingu Reykjavíkur.
Söngmenn. Eggert Stefánsson
söngvari er nýkominn hingaS til bæj-
arins frá útlöndum og ætlar aS
syngja hjer opinberlega næstkom-
andi föstudag. Pjetur Jónsson söngv-
ari er einnig væntanlegur heim hing-
aS í næsta mánuSi til sumardvalar.
Lík frú Vilborgar Sigurðardóttur,
móSur Jóns Magnússonar bæjarfó-
geta og þeirra systkina, verSur flutt
norSur í Laufás, þar sem maSur henn-
ar liggur grafinn, og jarSsett þar.
Var húskveSja haldin í bæjarfógeta-
húsinu á föstud. var og líkiS þá flutt
þaSan í grafkapellu frú SigþrúSar
FriSriksdóttur, en þar bíSur þaS
skipsferSar norSur.
Guðm. Magnússon prófessor er nú
sagSur á góSum batavegi. í Khöfn.
Lausn frá embættum hafa fengiS
frá næstk. fardögum prestarnir
Kristinn Daníelsson á Útskálum,
Jakob Björnsson á Saurbæ í Eyja-
firSi og SigurSur Gunnarsson í
Stykkishólmi, allir meS eftirlaunum,
En Jónmundur Halldórsson prestur
í MjóafirSi hefur einnig sótt um
lausn, án eftirlauna.
t A. BARRAUD.
Frú E. Barraud leiSir mig, gamlan
skólabróSur hins fallna sonar síns, inn
í stofuna. Hver hlutur þar inni minn-
ir á hinn ágæta, horfna dreng.
íslenskir litir glóa þar á borSi einu,
þar sem hvílir silfurlárviSarkrans, og
á hann er grafiS:
Alexander Barraud f 1915
De la pa.rt de ses amis islandais.
AnnaS heiSursmerki ber fáninn hvíti
og blái: „la croix de guerre“, þann
dýrSlega stríSskross.
Nú er jeg beSinn aS lesa nöfnin á
ekki all-fáum spjöldum, sem liggja
kringum kransinn, — ljúft er verkiS,
því öll þessi nöfn eru mjer kær og
minnisstæS: Reykjavíkurvinir allir!
Enn þá óumræSilegri verSur miss-
irinn viS aS hugsa um ísland, þar sem
Barraud var svo vinsæll; en íslenskir
litir, krans og stríSskross, tala hátt
í móSureyra um soninn horfna, og
þó aS sorgin aukist, vill hún heyra
um hann talaS hátt og djarft.
Hún hefur beSiS mig aS þakka í
sínu nafni öllum, sem hugsa vel til
sonar hennar, og hafa viljaS heiSra
minni hans; þeim öllum segi jeg:
ykkur verSi til eilífrar blessunar
þakkir særSa móSurhjartans!
A. C o u r m 0 n t.
Loftskip
og fleira í vitrunum.
IV.
Skýring min á SólarljóSum, sem
nú var vikiS á, er lang eSlilegust.
SkáldiS fjell í dá, ef til vill i veik-
iridum; skifti um til batans meSan
hann lá í dáinu; bar margt undarlegt
fyrir hann meSan „búkurinn lá sem
sofinn eSa dauSur“; mundi skáldiS,
þegar ómeginiS leiS af honum, hvaS
fyrir hann hafSi boriS og orti um.
Er ekki ókunnugt um ýmsar ferSir
til „annars heims“, sem menn þykj-
ast hafa fariS, er líkaminn lá í dái.
Mætti hjer minna á sögu þá um Pam-
fýlinginn Er, sem Plató segir frá i riti
sínu um ríkiS, og margt annaS. En
vitranir þessar eru þannig til komn-
ar, aS þegar mennirnir vissu ekki af
líkama sínum, þá fengu þeir þátt í
skynjun þeirra, sem heima eiga á öSr-
um hnöttum. Á lægra stigi eru þess-
konar vitranir mjög algengar og
heita draumar.
AS leita í öSrum heimi skýringar á
slíku, áSur en menn hafa leitaS til
þrautar hvort skýringuna megi ekki
finna í þessum heimi, er ekki vísinda-
legt. En hinsvegar er þaS sprottiS af
misskilningi á mannlegu eSli, aS ætla
aS sýnir og draumar sjeu ekkert ann-
aS en hugarburSur mannsins sjálfs,
myndir sem heili hans ætti þá aS geta
skapaS, einmitt þegar hann er aflvana.
Þesskonar kenningar um eSli drauma
og vitrana, eru álíka viturlegar og
ef menn hjeldu, aS það væri myrkriS,
sem skapaSi stjörnurnar.
V.
Margt mætti frá minu sjónarmiSi
rita um SólarljóS, þessa íslensku di-
vina commedia, sem þolir aS sumu
leyti vel samanburS viS hina ítölsku,
þó aS skemra sje miklu, 0 g
ljóShátturinn sje ekki eins tígu-
legur og himinhendan (terzine).
En jeg verS aS láta þaS biSa. Þó vil
jeg benda á, aS orSin „sól ek sá", sem
eru i erindisupphafi sjö sinnum í röS,
tákna ekki alt af sömu sýnina. Sól
ek sá — sanna dagstjörnu, er eitt.
Sól ek sá — setta dreyrstöfum, er
annaS. VirSist iskáldinu sól sú, er
hann sjer nú, á ýmsan hátt öSruvísi
en sú sól, er hann hafSi áSur sjeS:
máttug leizk •— á marga vega — frá
því’s fyrri vas. ÞriSja sýnin er þaS
sem átt er viS meS orSunum: sól ek
sá — svá þótti mjer — sem sæjak
göfgan guS. Sólin, sem hann hafSi
sjeS áSur, var himinhnöttur („sönn
dagstjarna") ; en sú sól, er segir frá
í þessu erindi, er guSleg vera, björt
sem sól aS sjá. Skáldinu er þetta aS
visu ekki fyllilega ljóst; fer honum
líkt og annarsheimsfræSingnum
Swedenborg, er auSsjáanlega bland-
ar saman sjónum, sem ekki eru
sama eSlis, þegar hann nefnir sól
hins andlega heims (sol mundi spiri-
tualis). Dulræna, nafn þitt er grein-
ingarskortur, mætti segja, meS fyrir-
mynd í hinum frægu orSum Ham-
lets. í mystikinni (dulrænunni eSa
dulvisinni) er, eins og í draumum,
blandaS mjög saman, þvi sem ekki á
aS blanda saman; hafa margra ára
athuganir á draumum, kent mjer aS
greiSa úr því sumu. — SólarljóSa-
skáliS hafSi ekki áttaS sig á því til
fulls aS hann sá veru í mannsmynd,
sem var björt sem sólin. Nú sjer hann
enn sól sem er svo björt, aS yfir tek-
ur, og hann áttar sig á ennþá síSur,
en áSur er hann hafSi sjeS sól: Sól
ek sá — svá hún geislaSi — at þótt-
umk vætki vita. Fer sólarljóSaskáld-
inu þar líkt og Dante, er hann þyk-
ist aS síSustu sjá ljóm.ann af dýrS
guSs. OrSin: Sól ek sá — sjónum
skjálfandi —• hræSslufullr og hnip-
inn, lúta aS áhrifunum frá hinum
deyjandi sálufjelaga skáldsins; verS-
ur hann jafnvel var viS, aS hjartaS 1
sálufjelaganum er aS hætta aS slá;
þess vegna er þaS sem hann segir:
þvi at hjarta mitt — vas harla mjök
— runnit sundr í sega. ÞaS er ein-
mitt eSli draumsins og vitrunarinn-
ar, aS manninum finst sem annars
taugaástand sje sitt, eSa fær þátt í
annars taugaástandi. Tií skýringar má
nefna þessa tilraun: maSur setti
blek á tungu sína, og annar, sem
veriS var aS gera tilraunir meS, og
ekkert vissi af þessu, fann blek-
bragSiS, fjekk þátt í meSvitund hins.
OrSin: Fjallavötn — lukusk fyrir
mjer saman, benda til þess, aS skáld-
iS hafi einnig komist í samband viS
einhvern sem var aS drukna. Sumar
af vitrunum Swedenborgs benda
greinilega til þess, aS hann hafi kom-
ist í meSvitundarsamband viS mann,
sem var aS deyja. Hjelt Swedenborg
aS þaS kæmi fram viS sig, sem x
raun rjettri kom fram við hinn deyj-
andi mann. VirSist hjer enn koiua til
greina vitundarsamband viS æSri
veru, en aS vísu ekki „yfirnáttúr-
lega“ eSa „í öSrum heimi". (Sbr. hjer
„henósis" Plotins). Frh.
Helgi Pjeturss.
QQalsbændur og leiQuliOar.
Efitr Jóhann Magnússon á Hamri
i Borgarhreppi.
„ÓSalsbændur og leiguliSar" nefn-
ist ritgerS í janúarhefti „Freys“ þ. á.
eítir Pál Zophóníasson. Þar reynir
hann aS sýna fram á aS sjálfseignar-
bændur sjeu ekki framtakssamari í
búnaSi en leiguliSar; fullyrSir hann
aS: þeir geri ekki meiri jarSabætur,
eSa betri; þeir rækti ekki betur bú
sín og hafi ekki fleiri búpening; þeir
byggi ekki meiri nje betri hús — úr
timbri nje steini.
I engu af þessu standa óSalsbænd-
urnir framar leiguliSum, aS hans á-
liti. Til aS sýna þetta og sanna, lætur
hann fylgja tvær töflur, aSra er sýnir
hve margir óSalsbændur og leiguliSar
eru í sýslu hverri á öllu landinu og
hve margir af hundraSi af hverjum
fyrir sig; hvaS unniS hefur veriS aS
jarSabótum aS meSaltali (á mann?)
í hverri sýslu, og loks, hve mikill
búpeningur sje aS meSaltali á hverri
jörS. Hin taflan á aS sýna hve mikiS
af hundraSi bygt sje af íbúSarhúsum,
úr timbri og steini. Segir hann að
ekkert af þessum tölum sanni þaS, aS
búnaSarframkvæmdir sjeu meiri nje
skepnur betri eSa fleiri í þeim sýsl-
um, þar sem flestir eru óSalsbændur.
Álítur hann aS slíkt ætti þó aS koma
fram í nokkurn veginn rjettu hlutfalli
viS fjölda óSalsbænda í hverri sýslu,
ef sú almenna skoSun væri rjett, aS
siálfseignarbændur væru framtaks-
samari en leiguliSar, eSa ef þaS knýi
menn til framkvæmda aS eignast á-
býli sín.
ÞaS er alveg rjett hjá höfundi, aS
tcflur hans sýna ekki þaS, aS óSals-
bændur standi leiguliSum framar í
búnaSi. En þær sanna heldur ekki
hiS gagnstæSa. Þær eru þannig gerð-
ar, aS mínu áliti, aS þær geta ekki
veriS til stuSnings hans máli; síSur
en svo. Þær sanna alt annaS en P. Z.
ætlar aS sanna meS þeim. Þær sýna
þaS meSal annars, aS sýslurnar eru
misjafnlega langt á veg komnar í
búnaSi, aS þær eru, vegna náttúru-
skilyrSa, misjafnlega vel settar, aS
samtök og fjelagsandi eni á misjöfnu
þroskastigi o. s. frv. Þannig má sjá,
aS jarSabætur eru mestar í þeim hjer-
uSum þar sem búnaSarfjelög eru flest
og í mestum blóma, og stendur Sunn-
lendingafjórSungur þar langtum
framar en aSrir fjórSungar landsins.
Samkvæmt hagskýrslum áriS 1910
hafa veriS
Bændur alls Bændur í bún- aðarljelögum Af hveijum ioo bændum vinna í búnaðarfjel. Dagsv. í jarða- bótum alls
á NorSurl. 1845 772 42 26562
á Austurl. 932 287 31 II507
á SuSurl. 1805 1322 73)4 44496
á Vestuid. 1508 543 36 20297
alls 6090 2924 102862
Eins og sjest á töflunni, eru lang-
flestir bændur í búnaSarfjelögum
sunnanlands, eSa nálega 3 bændur af
hverjum 4. Enda er unniS nærri helm-
ingi meira þar af jarSabótum en í
nokkrum hinna fjórSunganna.
BúnaSarfjelög til sveita vinna mest-
an hluta þeirra jarSabóta, sem gerS-
ar eru i landinu, eSa 102,862 dagsv.,
en utan fjelaganna er unniS aS eins
6960 dagsv. Nú má gera ráS fyrir því,
aS miklu fleiri óSalsbændur sjeu aS
tiltölu í búnaSarfjelögunum en leigu-
liSabændur, þvi venjulega eru þaS
framtakssömustu bændurnir og efn-
uSustu, sem eru í búnaSarfjelögum,
en margir þeirra eru einmitt jarSeig-
endur. Hjer virSast vera sterkar líkur
fyrir því, aS jarSeigendur vinni aS
mun meira innan búnaSarfjelaganna
en leiguliSar, og eru þá um leiS þeim
frernri í heild sinni í landinu.
P. Z. vill halda því fram, aS leigu-
liSar hafi yfirleitt engu minni eSa
lakari bú en óSalsbændur, og reynir
hann aS sanna mál sitt meS því, aS
sýna meSalbúfjáreign í hverri sýslu
á býli. ÞaS þarf ekki aS taka fram, aS
þetta sýnir ekki hvorir eru meiri bú-
menn, eSa hafi stærri bú, óSalsbænd-
ur eSa leiguliSar. ÞaS sjest alls eigi
af slíku meSaltali. MeSal annars af
því, aS landkostir í hinum ýmsu hjer-
uSum og önnur náttúruskilyrSi eru
svo misjöfn og svo búnaSaráhugi, aS
þetta út af fyrir sig gerir þaS þýS-
ingarlaust aS bera sýslurnar saman í
því efni. ÞaS er svo sem sjálfsagSur
lilutur, aS leiguliSar geta haft eins
stór og góS bú eins og óSalsbændur.
Enda hef jeg engan heyrt halda því
fram aS þaS væri ekki. ÞaS liggur í
hlutarins eSli, aS leiguliSar keppast
viS aS nota sem best ábýli sín aS þeir
þeir geta, aS því leyti, aS þeir reyni
aS hafa búin sem stærst. MeS því eru
þeir aS efla sinn eigin hag en ekki
annara. Þá eru þeir ekki aS vinna
landsdrotni í hag, eins og þegar þeir
gera jarSabætur, en hann nýtur á-
vaxtanna af iSju þeirra aS meira eSa
minna leyti, meSan ábúSarlöggjöfiif
okkar er eins og hún er nú, og rjett-
ur leiguliSans er þannig fyrir borS
borinn. En sleppum því.
HiS ljósasta dæmi þess, hve frá-
leitt þaS er aS bera saman meSalbú
í sýslum landsins yfirleitt, er þaS, aS
Gullbringu- og Kjósarsýsla, sem hef-
ur flesta sjálfseignarbændur, er frem-
ur hrjóstrug og illa fallin til kvikfjár-
ræktar. Annars er þaS, auk þess sem
jeg hef áSur tekiS fram, mikiS undir
því komiS, hvort útbeitarsamt er í
sýslunni, hvernig afrjettarlöndin eru,
hvernig verslun og samgöngur eru o.
s. frv. Alt þetta hefur áhrif á meSal-
bústofn í sýslu hverri.
Þá er síSari taflan hjá P. Z„ er á
aS sýna, aS eigi sje betur bygt í
þeim sýslum, þar sem flestir eru
sjálfseignarbændur, og raSar hann
sýslunum „eftir því, hve vel er bygt“
og telur „þar best bygt, sem mest