Lögrétta - 22.11.1916, Blaðsíða 4

196
LÖGRJETTA
Fyrri myndin sýnir hiö gamla ríkisflagg Póllands og hina gömlu konungskórónu þess, er hjálmur kemur í
staðinn fyrir á stríCstímum. — síöari myndin sýnir þýska hermenn í Belgíu á leitS inn í kirkju til aS hlýöa
messugjörtS, en þeir eru mjög kirkjuræknir.
göngurnar hjá okkur í þetta skifti.
Þegar litiö er á áætlun skipa hins ísl.
eimskipafjelags, viröast manni sam-
göngurnar hjer vera í góöu lagi, því
eftir áætluninni á t. d. GoSafoss aö
koma 10 eða 11 sinnum á árinu á
Norðurfjörð. En áætlun þessi er að-
eins í orSi en ekki á borSi, því skipiS
kemur ekki á þessa höfn nema þegar
stjórn eöa skipstjóra þóknast að gera
þaS, þrátt fyrir þaö, þó áætlunin segi
að skipiS eigi aö koma þar. Af þessu
getur enginn reitt sig á skipiö, maS-
ur veit aldrei hvort þaS muni koma
eSa ekki, eöa hvenær, enda þó skip
hins Sameinaöa fjelags alt af geti
haldiS áætlun. EimskipafjelagiS ís-
lenska tók aS sjer — sem kunnugt er
— aS bæta úr brýnustu strandferða-
þörfinni og fær fyrir þaS 75 þús. kr.
úr landsjóði. En hvernig bætir nú fje-
lagið úr þessari brýnu þörf. Þannig
aS þaS neitar verslununum hjer um
flutning með skipum sinum, bæSi á
erlendum oginnlendum vörum. Versl-
anirnar eru nú þannig settar, aS þær
hafa engar samgöngur hvorki viö út-
lönd eSa innlenda verslunarstaSi aðrar
en meö skipum Eimskipafjel. Þegar
þau fást ekki til þess aS taka vörurnar
til þeirra, verSa þær eSlilega aS flýja
á náðir þess sameinaSa, en meS hvaða
kjörum? MeS þeim kjörum aS versl-
anir þessar verSa aS borga þrefalt
flutningsgjald á vörunum, og sjá all-
ir hve afarþungar búsifjar þetta eru
fyrir sveitir þær, er fyrir þessu veröa.
Og ekki nóg meS þaS, aS skipin fást
ekki til aS flytja vörur fyrir einstak-
ai verslanir, heldur fást þau ekki til
þess aö flytja flutning fyrir einstaka
menn hafna á milli. Og má því til
sönnunar geta þess aS Goðafoss var
ófáanlegur til aS taka flutning frá
ReykjarfirSi til ísafjarSar og Reykja-
vikur síðast er hann var á ferSinni. Af
því aS skipin hafa nú jafnmikinn
landsjóðsstyrk og þau hafa, og af því
aS fjelagiS hefur skuldbundiS sig til
aö bæta úr strandferSaþörfinni, og
loks af því aö fjelagið er íslenskt
fjelag, hugsaSi allur almenningur, aS
fjelagiö mundi láta þá staði sitja fyr-
ir með flutning, sem engin samgöngu-
færi hafa önnur en skip þess, en þess-
ar vonir manna hafa algjörlega
brugSist, og er þaö leitt, því slíkt
veikir þaö traust, sem menn báru til
fjelagsins og gerir skarð í vinsældir
þess meSal landsmanna. Manni virS-
ist aS fjelagiö eigi ekki eingöngu aö
vera gróöafjelag fyrir hluthafana, þaS
á aS vera gróðafjelag líka fyrir al-
menning, með því aö gera samgöng-
urnar greiSfærari og hagfeldari. Og
afskektu sveitirnar eiga líka sann-
girnis, og jeg vil segja lagalegan
rjett til aS njóta svipaðra hlunninda
aö því er samgöngurnar snertir eins
og aörar sveitir og hjeruö landsins.
Mönnum sárnar þetta því fremur sem
menn unnu fjelaginu íslenska af al-
huga, og væntu sjer af því hins besta.
Því sárari eru vonbrigSin. En von-
andi og‘óskandi er aS fjelagið eða
stjórn þess bæti úr þessu eftir föngum
næsta ár og ávinni sjer með því
traust og vinsældir a 11 r a íslend-
inga. — Mikill hugur er nú í Norð-
mönnum að setjast hjer aö til síld-
veiða. SíSustu árin hafa aöalsíldar-
stöðvarnar hjer norðan lands veriS á
vestanverðum Húnaflóa og meS
Ströndum. Þess vegna er nú oröiö
hægast að reka síldarveiöarnar hjeS-
an. Sjerstaklega eru þaS 2 firðir hjer,
sem virSast vera einkar vel lagaöir
fyrir síldarveiðar, og eru þaS Ingólfs-
fjörður og Reykjarfjöröur. SíSastliS-
ið sumar voru 2 útgerSarmenn á Ing-
ólfsfirSi og veiddu vel, og nú eru
margir búnir aS tryggja sjer þar
staði eftirleiöis, og nokkrir í Reykj-
arfiröi. Sumir hugsa gott til komu
NorSmanna, en þó munu nú æði skift-
ar skoSanir manna um hag þann sem
nálægar sveitir hafa af þeim þegar
öll kurl koma til grafar. Efalaust
kemur töluvert fjefrá þeim inn í sveit-
irnar, en þeir taka líka hvern einasta
vinnandi mann — bæði karla og kon-
ur — frá bændunum, svo þeir standa
einir eftir meS skepnur sínar, og
margir telja víst aS þeir muni lika
hafa ill áhrif á fiskiveiSarnar og
spilla þeim. En auövitaS leiöir fram-
tíðin alt þetta í ljós, en illa færi ef
þessar síldarveiSar yrðu bæði til þess
aö eyðileggja landbúnaöinn og fiski-
veiSarnar líka. LandbúnaSurinn má
þó tæpast viS því aS falla dýpra en
hann er, og er það áhyggju- og um-
hugsunarefni flestra hugsandi manna
meSal bænda, hvernig best sje að reisa
hann viS og tryggja hann. Landbún-
aöurinn er og verSur þó — þegar öllu
er á botninn hvolft — besti og trygg-
asti atvinnuvegurinn okkar, en ekki
síldarveiöi og togaraveiöi, enda þó aö
þær atvinnugreinar viröist nú ætla aö
draga til sín alt og alla sakir hins
mikla arðs, er þær veita á tiltölulega
stuttum tíma. Þing og stjórn á mikiö
verk fyrir höndum ásamt bændum aS
gera landbúnaðinn arövænlegri og
tryggari en hann er nú, en takast má
það eflaust, ef allir leggjast á eitt, og
þaö verða allir aS gera, er hjer eiga
hlut aö máli.—MikiS mein er það fyrir
sveitirnar hjer norur frá, hvaö afar-
erfitt er aS ná til læknis inn á Hólma-
vík, og verður þaö ekki gert nema
meö löngum tíma, mikilli fyrirhöfn
og ærnum kostnaði. AS vísu er skylt
aö játa þaS, aö læknir vor er læknir
góður, fljótur til er hann er sóttur og
ágætur feröamaöur, en erfiSleikarnir
eru þeir sömu fyrir það. Læknishjer-
aöiö er aS visu stofnaö fyrir löngu
með læknissetri í ReykjarfirSi, en
enginn hefur viljaS sækja um þaS
hingað til, og má það undarlegt heita,
þar eö þaS hjerað meS þeirri sjerstöku
uppbót er því er heitið samkvæmt
síöustu fjárlögum, er engu lakara en
mörg önnur læknishjeruð, enda líka
mjög líklegt að fólk fjölgi hjer aö
miklum mun á næstu árum, og þar af
leiðandi ætti læknir hjer að hafa æöi
mikið að gera, og ekki er verra aS
lifa hjer en víöast annarstaöar á land-
inu, og fólk hjer alt eins vel ment
og myndarlegt og gerist í öðrum
sveitum landsins. Vonandi er að ein-
hver af þeim kandidötum í læknis-
fræði, sem nú eru aS útskrifast, sæki
um ReykjarfjarSarhjeraS, og treysti
jeg því að landlæknir vor hvetji held-
ur en letji einhvern þeirra til þess.
— Þá er símaleysi hjer norSur frá
til stórbaga öllum almenningi, eink-
um þó kaupmönnunum og síldarveiða-
mönnunum. Hvernig stendur annars
á því aö símaleiöin noröur á Reykj-
arfjörð var ekki rannsökuö í sumar,
eins og síöasta þing ákvað ? Þaö verS-
ur óumflýjanlegt aS leggja síma norð-
ur undir eins á næsta fjárhagstíma-
bili. Þörfin á því er oröin svo mikil,
og hún vex alt af meir og meir, eink-
um og sjer í lagi þurfa útgerSarmenn-
irnir símans með. — AS endingu skal
jeg geta þess aö alment eru menn vel
ánægöir meö úrslit landskosninganna,
og vona aö hjeraSakosningarnar hafi
gengið á svipaSan veg. -— BiS jeg svo
Lögrjettu vel aS viröa þessar flýtis-
línur, og óska henni góös gengis í
framtíðinni. —
31. okt. T6. S.
Eftirmæli.
Guðni Einarsson.
Hinn 10. okt. s. 1. ljetst aö BorS-
eyri Guöni Einarsson, fyr bóndi að
Óspaksstöðum í HrútafirSi. Bana-
mein hans var heilablóSfall.
Guöni sál. var fæddur-2. sept. 1858.
Foreldar hans voru fátæk en merk
bændahjón, er lengst af voru búandi
í HrútafirSi, og ólst hann upp hjá
þeim. Snemma kom þaö í ljós, aS
hann var óvenjulega námfús og góS-
um námshæfileikum gæddur. En á
þeim tíma var erfitt fyrir unglinga
aö fá svalað námsþrá sinni; urðu
flestir aö láta sjer lynda það, er þeir
gátu veitt sjer sjálfir. Og við þann
kost varS Guðni sál. aö sætta sig, sem
aðrir. En þó er því enn viöbrugSiS í
Hrútafirði, hversu fróðleiksnæmir og
fjölfróSir þeir voru í æsku GuSni
sál. og Jón bróöir hans, sem nú er
bóndi í Foam Lake nýlendunni í Sask.
Can.
Um þritugsaldur kvæntist GuSni
sál. og gekk að eiga GuSrúnu Jóns-
dóttur, bónda í Hvituhlíð, Jónssonar.
Hófu þau búskap þaö hiS sama ár
er þau giftust, aS Oddsstöðum í
Hrútafirði. En að því ári liSnu flutt-
ust þau að Óspaksstööum í HrútafirSi
og bjuggu þar í samfleytt 17 ár, eða
þar til er GuSrún ljetst, 30. maí 1906.
Þá brá GuSni heitinn búi og fluttist
aS BálkastöSum í HrútafirSi. Var
hann síöan þar til heimilis meSan
hann liföi.
Þeim GuSna og GuSrúnu varö 9
barna auöiö. Dóu 3 þeirra í æsku, en
6 lifa og eru þessi:
1. Jón, prestur á StaSarhóli.
2. ValgerSur; útskrifuS af kennara-
skólanum.
3. GuSjón Hafsteinn, nemandi í
Flensborgarskólanum.
4. Sigurlaug.
5. Jóhanna.
6. Einar Ingimar.
Eru þrjú hin síöast töldu á fóstri
með skyldfólki sínu.
Öll þau ár, er GuSni sál. bjó og
enda lengur gegndi hann margvísleg-
um trúnaðarstörfum fyrir sveitarfje-
lag sitt. Hann var hreppsnefndarmað-
ur og oddviti hreppsnefndar í mörg
ár, hreppstjóri um tíma, sýslunefnd-
armaSur í nokkur ár, o. s. frv. Öll-
um þessum störfum gegndi hann meS
hpurS og vandvirkni. Um önnur störf
hans utan heimilis má geta þess, aö
hann var um 30 ár starfsmaSur viS
Riis-verslun á BorSeyri; lengri eöa
skemri tima af árinu. Og í þjónustu
þeirrar verslunar var hann er hann
ljetst.
Alla æfi sína mátti GuSni sál. telj-
ast fátækur, en komst þó vel af með
barnahópinn sinn. Naut þar eigi síö-
ur aS konu hans, er var hvorttveggja
skörungur og kvenval. En eftir að
hennar misti viS tók hann aS setja
l'örn sín til menta, eftir því sem þau
komust á legg. Mun það nær því eins-
dæmi aS maður hafi af jafnlitlum efn-
r.m lagt eins mikið fram til þeirra
hluta sem hann.
ÞaS mun dómur flestra þeirra, er
þektu GuSna sál., að eigi geti áreiö-
anlegri mann nje orðheldnari í við-
skiftum en hann var. Er óhætt að
segja að áreiSanlegleiki hans var
samur og jafn, hvort sem um smátt
eða stórt var aö ræða.
En það sem lengst heldur minn-
ingu GuSna sál. á lofti meöal þeirra
er kyntust honum, eru mannkostir
hans. Vinir hans munu lengi minn-
ast glaSlyndis hans og trygglyndis,
eins og þeim mun líka veröa þaö
minnisstætt, hversu hann var hreinn
og falslaus í hjarta. — Er óhætt aS
fullyrða, aö gleymst hefur gleSi á
mörgum heimilum í Hrútafirði og
víöar, þann daginn, er spurðist lát
GuSna Einarssonar.
Nokkrar húseignir
á góSum stöSum í bænum fást keypt-
ar nú þegar. Mjög góðir borgunar-
skilmálar. Væntanlegir kaupendur
snúi sjer til SVEINS JÓNSSONAR.
Til viötals í veggfóðursverslun Sv.
Jónssonar & Co., Kirkjustræti 8, kl.
3—6 síðdegis.
er best
til at bestille Lod i det bekendte og
afholdte
HanskeKolonialtKlasseHnlleri
statsgaranteret
og statskontrolleret
som allerede om kort Tid begynder
en ny Serie.
Hver Serie besfaar al li Klasser
Siersle Oeviistl.lill.Klasseeull.
Frcs. 100000,00.
15te Klasse evtl. ilelse Paragraf
9 1 Planen
1S0D000 trcs.
(En million Franos).
Storste mulioe Oeuinstchance.
Loddenes Fris pr. Klasse:
ModKr.51 '|2 Lod Kr. 11,20,
\ loililer Hr. 22,20.
Deltagelse fra Begyndelsen af er at
anbefale, ligeledes maa tilraades paa
Grund af den lange Afstand að ind-
sende Indsatsbelöbene for det hele
Lotteri, eller i det mindste for nogle
Klasser i Forvejen, da Loddene altid
maa være betalt senest Dagen för
hver Træknings Begyndelse. Intet
andet Lotteri har ved et
Lodantal of kun 50000 tlnmre m
iffliis oo betvdelíge fievinstor
oo Præmier som
Dansk Koloníal íKlassel lolleri.
Omgaaende Bestilling
er onskelig:,
da mit Forraad af Lodder for nye
Spillere kun er ringe.
Rob. Ih. Scbfoior.
Firma grundlagt 1870.
Studiestræde 10. Postbox 25.
KÖBENHAVN, K.
Den officielle Plan vedlægges en-
hver Bestilling.
Schannongi
Monument-Atelier,
Ö. Farimagsg. 42.
Köbenhavn.
= Katalog gratis. ■ ■■■
Söðlasmíða-
og aktýja-vinnustofa
Grettisgötu 44 A.
TekiS á móti pöntunum á reiStýgj-
um og aktýgjum og fl. tilheyrandi.
ASgerSir fljótt og vel af hendi leystar.
EGGERT KRISTJÁNSSON.
PrentsmiSjan Rún.