Lögrétta

Tölublað

Lögrétta - 18.04.1917, Blaðsíða 3

Lögrétta - 18.04.1917, Blaðsíða 3
LÖGRJETTA 69 Líf og dauði eftir Einar H. Kvaran. Fæst hjá bóksölum. Aðalútsala í Bankastræti 11. Þór. B. Þorláksson. 0, Farimagsg. 42. Köbenhavn 0. — Katalog tilsendes gratis. — Tapad. VoriS 1915 var sent frá Kolkuósi viS Skagafjörð poki með sængurföt- um og koffort meiS1 bókum og fatn- aði( merkt: Jóhann Hjörleifsson pr. Stykkishólm. Á koffortinu stóS enn- frernur: Pr. H. G. — Með því að farangur þessi hefur aldrei komið fram, eru það vinsamleg tilmæli mín, að hver sá, sem um hann kann að vita, geri viðvart, annaðhvort mjer, eða á Brekkustíg 14, Rvík. Jóhann Hjörleifsson frá Hofsstööum í Miklaholtshreppi. að gera okkur hann enn kærari en áður, og veit að mjer er ó- hætt að færa honum hugheilar þakkir fyrir þær mörgu ánægju- stundir, sem hvert heimili hefur not- ið af bókum hans. Óskandi væri að hann sendi okkur eitthvað nýtt til að lesa og skemta okkur við næsta vetur. Matth. Jockumsson hefur mótmælt lastgreinunum um J. Tr. Við alþýðu- menn tökum undir það með honum, og tökum það fram, að við sjáum af hvaða hvötum þær greinar eru sprotnar. 20. mars 1917. Valdimar Benidiktsson, frá Syðri-Ey. Frá Færeyjum. Deila út af verslunarmálum. Lögr. hefur nú fengið nánari fregn- ir en áður um deilurnar í Færeyjum, milli Sjálfstjórnarflokksins og amt- mannsins, sem drepið var í síðasta blaði. Þegar samgönguteppan hófst í vet- ur, sáu Færeyingar fram á megn vandræði með aðflutninga til eyjanna. Þeir vissu þá, að til stóð aið Eirnsk,- fjel. íslands keypti nýtt skip, og líka hitt, að landsstjórnin hjer hafði feng- ið heimild alþingis til skipakaupa. Fóru Færeyingar fyrst fram á það 1 haust, sem leið, að gerast hlut- hafar í Eimsk.fjel. íslands til kaupa á nýju skipi. Hafði Patursson lög- þingismaður í Kirkjubæ beðið G. Björnson, alþingismann, að leita hóf- anna við fjelagið. En stjórn þess svar- aði málaleitun þeirri á þá leið, að nýja skipið mundi, sem stæði, naum- ast anna meiru en flutningum til ís- lands. Patursson símaði svo aftur til G. B. fyrirspurn um þetta 22. febr. í vetur fyrir hönd „bráðabyrgðar- stjórnar Færeyska eimskipafjelags- Uls“; spurðist þar fyrir um, hvort samvinna væri hugsanleg n °g færeyska eimsk.fjel., ef Fa ar legðu fram fje í kaup á ein svo hvað liði skipakaup an Sstjórnarinnar. Fyrirsp. fi Um Þetta svaraði stjórn ísl. Eir svo, að hún ggeti ekkert um þe 3 Svo stnddu, meðan alt væri T<h'- ^VOrt stcT fjelagsins næi p^U Ve^na ófriðarins, og sí: • atursson þetta svar, og s að landsstjórnin hefði ekke keypt enn, en leigt skip til A. ferða. Ráðlagði honum að stjórn Eimskipafjel. og stjór mu, segja þarfir Færeyinga 0 nieð uppástungur. Líæst fær landlæknir ske atursson 10. mars. Segir í H. F. Bvcrgur. Trjesmíðaverksmiðja og timburverslun Hafnarfjarðar Flygfenring1 & Go. Talsími 5 og 3 tekur að sjer smíðar á hurðum, gluggum, listum allskonar, húsgögnum og öðrum smíðisgripum. Selur enn fremur alls konar timbur til húsabygginga. Innan skamms á fjelagið von á stórum timburfarmi frá Halmstad. Sambandsþing TT. M. F. í. verður haldið í Reykjavik 14. júní n, k. Hjúkrunarkona. Biskupstungna- og Hrunamannahreppar ætla að taka hjúkrunarkonu frá næstu fardögum 1917. — Lysthafendur snúi sjer til oddvita nefndra hreppa og sýni meðmæli sín. Gott kaup i bodi. Eiríkur Þ. Stefánsson. Kjartan Magnússon Sjálfstjórnarflokkurinn sje á fundi í Þórshöfn; amtmaðurinn neiti að kalla lögþingið saman; ijú mánaðar vöruforði sje til í eyjunum; þeir hafi símað stjórnarráðinu og vænti lið- sinnis hans. Landlæknir svarar þessu skeyti aftur svo, að landsstjórnin sje sjer samdóma um, að liðsinna beri Færeyingum í þessu máli eftir megni og stjórnarráðið muni gera sitt ítr- asta til þess. Helst þyrftu Færeyingar að senda hingað skútu meö umboðs- mann. En stjórnarráðið svaraði mála- leituninni, sem til þess kom, með svo- hljóðandi skeyti 12. mars: „Eins og stendur er mjög örðugt um aðdrætti og vöruskortur hjer. Ef „Gullfoss" og „Lagarfoss“ losna, má vera, að hægt sje að flytja eitthvað fyrir Fær- eyinga. Fyr en fyrst í maí má ekki búast við að hægt sje að miðla Fær- eyingum kornvöru hjeðan. Hvernig hugsið þjer útvegunum hagað, ef hægt væri? Það þarf yfirleitt að kaupa vörur í Ameríku með mánaðar- fresti. Kaupið þið vörurnar sjálfir, eða látið þið umboðsmenn gera það? Landsstjórnin hefur hjer notað mest firmað Johnson & Kaaber. Nú er flutningsgjald milli Ameríku og Is- lands 150 kr. fyrir smálest og þar yfir. Hvernig mundu vörurnar kom- ast hjeðan? Þarf eflaust samþykki Breta til slíkra flutninga.“ 25. mars fjekk landlæknir enn skeyti frá Patursson, er segir að lög- þingið verði sett næsta miðvikudag, Sjálfstjórnarflokkurinn beri fram frumvarp um vörukaup á íslandi og sje nauðsynlegt fyrir framgang máls- ins, að hann fái símskeyti þaðan um, að hægt sje að fá vörur handa Færeyingum frá Ameríku til is- lenskra hafnar. Landlæknir svaraði aftur 26. mars með svohlj. skeyti: „Hef fundið forsætisráðherra. Þið verðið sjálfir að leita leyfis Englend- inga til umræddra flutninga, með að- stoð danska sendiherrans í London og enska ræðismannsins í Þórshöfn, þvi okkar innflutningur er fastbundinn skilyrði við Englendinga, að ekki sje útflutt aftur. Leitið þessa leyfis af ölíu kappi. Að því fengnu vill stjórn- in hjer gagna ykkur af fremsta megni. Fylstu líkur til að þess verði kostur. Alt veltur á því, að þið fáið leyfi Englendinga, en þið verðið að leita þess sjálfir. Geriö strax aðvart, ef það fæst. Óska góðs gengis.“ 28. mars kvaddi amtmaður lögþing- ið saman. Eji nokkru áður haföi verið sent út til undirskrifta í eyjunum bón- arbrjef til Breta um samgönguleyfið. Hafði amtmaður og vörunefndin, sem átti að sjá eyjunum fyrir matvöru- forða á stríðstímanum, mótmælt und- irskriftunum og ráðið mönnum frá að éiga nokkurn þátt í þeim. En samt hafði fjöldi manna skrifað undir. Út af því kappi, sem þannig var orðið um máliö, kvaddi amtmaður þingið saman, en hafSi áður neitaö um það. Á þinginu bar Patursson og hans flokkur (hann er formaður Sjálf- stjórnarflokksins) fram tillögu um vörukaup í sambandi við íslendinga, samkvæmt því, sem sagt hefur verið hjer á undan. Vildu þeir senda um- boðsmann til Reykjavíkur með þessi erindi og leita svo leyfis Breta um óhindraða vöruflutninga hjeðan til Færeyja. Ennfremur vildu þeir senda hingað tvo verslunarfróða menn til þess að ráðgast um samvinnu við ís- lendinga um verslun og skipagöngur. Segja þeir í tillöguskjali sínu til þingsins, að danska stjórnin hafi áöur ráðið því til þess, að leita samvinnu við íslensku stjórnina í þessu máli. En anitmannsflokkurinn feldi allar tillögur þeirra Paturssons og lög- þingshaldið varS ekki til annars en að amtmaður og vörunefndin fengu þar traustsyfirlýsingu og þeim var falið, eins og áður, að ráða fram úr versl- unarvandræðunum. Segir í samþykt þingsins, út af undirskriftaávarpinu til Breta, að það vilji leggja áherslu á, að það veröi að vera ófrávíkjanleg meginregla, að allar málaleitanir frá Færeyjum til stjórna annara ríkja verði að ganga í gegnum hendur hlut- aðeigandi danskra yfirvalda, og að það hvetji alla til þess að forðast að blanda sjer i þær ráðstafanir um að- flutning nauðsynjavara, sem stjórnin hafi með höndum eða vÖrunefndin i samráði við amtmanninn. Næsta grein í þingssamþyktinni er þakkaryfirlýs- ing til dönsku stjórnarinnar fyrir gerðir hennar Færeyjum viðvíkj- andi á stríðstímanum, og var það eina greinin í samþyktinni, sem Sjálf- stjórnarflokkurinn greiddi atkvæði á- samt hinum. Þar næst er samþykt á gerðum amtmanns og vörunefndar og traustsyfirlýsing til þeirra. En sam- þyktinni í heild gátu amtmaður og vörunefndarmennirnir því að eins komið fram, að þeir greiddu henni sjálfir atkvæði. Ella hefðu hinir orð- iö ofan á og amtmaður og vörunefnd fengið vantraustsyfirlýsingu. Paturs- son segir því, að þeir sitji nú ekki við stjórn sem valdir af lögþinginu heldur af sjálfum sjer. Úr vöruvandræöunum í Færeyjum rættist töluvert, í bráðina að minsta kosti, með ferð „íslands" þangað ný- lega. Það flutti til eyjanna 700 tonn, að sögn. Þetta, sem hjer hefur verið sagt, er að mestu tekið eftir prentaðri frá- sögn í bæklingi („Lögtingistiðindi"), sem hr. Patursson hefur gefiö út um aukaþinghaldið í Færeyjum 1917. Nánari upplýsingar um símskeyta- skifti hans við G. Björnson landlækni eru fengnar hjá hinum síðarnefnda. Stríðið. Síðustu frjettir. Eftirtektaverðustu símfrjettirnar frá síðástl. viku eru í skeyti, sem „Vísir“ flutti 14. þ. m., en þær segja að Lloyd George hafi daginn áður sagt, að hinn þráði friður væri nú að líkindum í nánd, og jafnframt seg- ir þar, að hann hafi skýrt frá ýmsum undraverðum hlutum. Ekki hefur þó í siðari frjettum verið nánar skýrt frá, hver ummæli hans hafi verið. En trúlegast er, að friðarummælin eigi rót sína í því, sem nú er að ger- ast í Rússlandi. í skeyti frá 12. þ. m. segir, að þar sje hver höndin upp á móti annari og miklir örðugleikar á framhaldi ófriðarins vegna ósam- komulags milli aðalflokkanna. Og enn segir í skeyti til „Vísis“ frá 16. þ. m. að miðveldin haldi áfram friðar- umleitunurn, einkum við. Rússa, og lýsi yfir, að þau ætli sjer ekki að krefjast landauka. Líkindi eru til, a'ð friðarhorfurnar sjeu að aukast, vegna þess, hve tviskiftar eru skoðanir for- kólfa rússnesku byltingarinar á fram- haldi ófriðarins. Jafnframt segja þó skeytafregn- irnar frá blóðugum orustum á vestur- vígstöðvunum. Bretar hafa sótt fram hjá Arras og þar fyrir noröian, á svæðinu milli Arras og Loos. Fregn frá- 11. þ. m. sagði, að þeir hefsðu hjá Arras tekið 11 þús. fanga. Sið- ari fregnir segja, að barist sje ákaft á allri herlínunni norðan frá Loos og suð'ur að Aisne-ánni, en hún fell- ur í gegnum herlinuna austur frá Soissons, en norðvestur frá Rheims. Þar fyrir sunnan er Champagne-hjer- aðið, og er einnig barist þar. Hafa Þjóðverjar að undanförnu sótt þar á, en nú segir, að Frakkar sjeu að hefja þar gagnsókn. Yfir höfuð fær- ist bandamannaherinn áfram á svæð’- inu frá Loos til Aisne, einkum norð- antil nú að síðustu. Brasilía, Argentína og Bolivía hafa sagt slitið stjórnmálasambandi við Þýskaland og í Brasilíu hafa verið tekin skip Þjóðverja, sem legið hafa þar í höfnum. Roosevelt fyrv. forseti kvaS væntanlegur vestan um haf með hersveit til liðveislu bandamönnum á vestur-herstöðvunum. Skeyti íMrg,- bl. frá 16. þ. m. segir að stærsta her- gagnaverksmiðja Bandaríkjanna hafi verið sprengd í loft upp og mörg hundruð manna hafi beö'ið! þar bana. Frá Rússlandi. Um byltinguna í Rússlandi koma margar fregnir og sundurleitar í út- lendum blöðum, og dómarnir um til- drög hennar og framtíðarhorfur í sambandi við heimsstríðiið' eru ýmis- legir. Sumir forsprakkar byltingar- innar vilja frið. Aðrir vilja halda stríðinu áfram. Báðar þessar skoð'anir eiga fulltrúa í hinni nýju stjórn. Ka- dettaforinginn Miljukoff, sem er ut- anríkisráðiherra, virðist bandamanna- vinur, standa í sambandi við sendi- herra Breta í Petrograd og vilja fram- hald striðsins. En verkmanna- og jafnaðarmanna-foringinn Korensky, sem er dómsmálaráðherra, virðist frá upphafi byltingarinnar hafa hugsað sjer aði henni fylgdi friður út á við. Áður hefur verið sagt frá þingkos- inni nefnd, sem gekst fyrir bylting- unni. En við hlið henni var jafnfranit önnur nefnd, er forkólfar verkmanna og jafnaðarmanna skipuðu, og segja síðari fregnir, að hún hafi ráðið engu síður en þingnefndin. Og þegar frá líður, virðist áhrifanna þaðan gæta meir og meir. Krafan um, að' Rúss- land verði lýðiveldi í stað keisara- dæmis, er án efa úr þeirri átt runn- in. Og þessi nefnd kvað hafa ráðlð því, að yfirherstjórnin var ekki feng- in Nikulási stórfursta. Um leiö' og keisarinn afsalaði sjer völdum, skrif- aöi hann undir útnefningu hans til yf- irhershöfðiingja alls hersins, án efa að tilhlutun þeirra manna í nýju stjórn- inni, sem vildu leggja áherslu á, að halda ófriðnum áfram mað' sem mestu afli. Og símskeytin fluttu þær fregn- ir, a'ð Nikulás stórfursti væri aftur tekinn við yfirherstjórninni. En þetta stóð ekki nema nokkra daga. Þá var yfirherstjórnin aftur tekin af honum, að sögn eftir beinni kröfu verkmanna- og jafnaðarmanna-nefndarinnar, seni áður er nefnd. í samræmi við þessar blaðafregnir er skeytið, sem sagt er frá hjer á undan, um ósamkomulag milli forsprakka byltingarinnar hern- aðinum viðvíkjandi. En höfuðatriðið, sem alt hlýtur að velta á í stríöinu nú, er án efa það, hvort Rússar gera frið eða ekki. Um það hlýtur nú kepnin a’ð vera mest, milli banda- manna og miðveldanna, enda sýna líka síðustu skeytin, að miðveldin sækja á til þess að lað'a Rússa til fri'St- ar. En bandamenn magna sem mest sókn sína á vestur-herstöðvunum, án efa með fram og ekki síst til þess að örva Rússa til framhalds ófriðn- um. Orkesturshljómleikar P. 0. Bernburgs. Á miðvikudagskvöldið 4. þ. m. voru haldnir í Nýja Bió hljómleikar, sem hjer mega heita sjaldheyrðir. Herra P. O. Bernburg fiðlari, sem hefur ver- ið hljómleikalífinu hjer i bænum mjög gagnsamur, hafði efnt til orkesturs- hljómleika. I orkestursliðinu voru,auk orkestursstjórans, 7 manns; hafði hr. Bernburg m. a. fengið hr. Theódór Árnason til þess að tvískipa fiðlu- röddina. Hin hljóðfærin voru 1 djúp- bassafiðla (violone), 2 lúðrar, 1 hamraspil (píanó), 1 stofuorgan, og auk þess var maöur nieð nokkur sjálf- hljómandi hljóðfæri. Þetta er vita- skuld allófullkomið orkestur, þó hamraspilið og organiö bættu nokk- urn veginn úr því. Einkum var til- finnanlegt hve strokhljóðfærin voru fá. Engin bassafiðla (violoncello), engin altafiðla (viola). Bar mest á þessu í „Potpourri af Elverhöj“. Þó verður því að tjalda, sem til er, og vonandi er þessi litla hljóðfærasveit vísir til reglulegs orkesturs. Viðfangsefnin voru flest ljettvæg, og er engin ástæða til að finna að því. Enginn verður smiður við fyrsta högg, og sjálfsagt að byrja á því, sem auðveldast er. En eigi er því að leyna, að „Potpourri af Elverhöj" fjell áheyrendum einna best í geð, svo óhætt mun hljóöfærasveitinni að glíma við fleiri góðlög. Annars fóru lögin vel úr höndum. Stjórnaði hr. Bernburg af mikilli rögg, og yfirleitt var leikið hviklega, nákvæmlega og af góöum hreinleika. Virtist hr. Bernburg hafa æft lið sitt vel og röggsamlega, og á hann mikl- ar þakkir skilið fyrir þetta skemti- lega kvöld, og hinir allir. En borðið tekur, nú er að halda áfram. Eigi má þessi góða byrjun falla niður og verða að engu. Jafnstór bær og Reykjavík, getur ekki verið án reglulegs orkest- urs. Holger Wiehe. Frjettiar. Tíðin. Um miö'ja síðastl viku dró úr stórviðrinu, sem verið hafði um páskana og var gott veður á fimtud. En á föstud. kom aftur norðanganð- um með miklu frosti og stóð yfir til mánud.kvölds. I gær gott veður, en austanhríð í dag. Is hefur sjest nærri landi, en að eins hröngl. — Afli er sagður góður austanfjalls, og botn- vörpungarnir afla vel. Jarðarför Magnúsar landshöfðingja Stephensen fór fram síðastl. laugar- dag að viðstöddu miklu fjölmenni. Húskveðju hjelt sjera Bjarni Jóns- son, en sjera Jóhann Þorkelsson tal- aði i kirkjunni. Líkkistan var borin út af heimili hins látna af bæjarstjórn- armönnum ; yfrdómendurnir og skrif- stofustjórar stjórnarráðsins báru inn í kirkjuna, en þingmenn út úr henni. Tr. Gunnarsson, fyrv. bankastjóri, hefur legið veikur undanfarna daga. 25 ára embættisafmæli átti K1 Jóns- son fyrv. landritari siöastl. föstudag, 13. þ. m. Varð sýslumaður í Eyja- fjarðarsýslu 1892. Hefur hann verið duglegur embættismaður og kann illa við sig í aðgerðaleysinu nú, eftir að hann slepti landritarastörfunum. Sagnfræði og ættfræði hefur hann áð- ur lagt stund á í tómstundum sínum og munu því rannsóknir í þeim grein- um nú vera aðalstarf hans. Frá Hvanneyri. Halldór Vilhjálms- son skólastjóri hefur í vor kent 10 ár við Hvanneyrarskóla. Til minn- ingar um það færðu kennarar og námssveinar þar honum nýlega vand- að gullúr, og eldri nemendur hans í Borgarfjarðarhjeraði bættu við gull- keðju, en söngnemendur skólans færðu honum taktstokk með gull- skildi.

x

Lögrétta

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.