Lögrétta - 21.11.1917, Blaðsíða 3

LÖGRJETTA
197
Aug'lýsing.
Verdlag,snefndin hefir ákvedid há-
mark söluverds á hangikjöti og
kæfu þannig:
A. Af sauðum.
Hangikjöt:
Til kaupmanna.
Til almennings.
1. flokkur: Læri. Skammrif.
Vatn 50 °/o eða Salt xo °/o — minna 1 , _ } Pr- kg. 2,00 2,40 2,20
2. flokkur: •
Vatn 50—6o°/«l Salt 10— i2°/o[ pr. kg. . • . • 1,80 2,00 1,90
3. flokkur:
Vatnyfir 6o°/°l Salt — 12°/° j pr. kg 1,60 1,76 1,68
Af öðru fje minna 1. flokkur . . . eða rýrara. . . . . pr. kg. 1,60 1,76 1,68
1,40 i.54 1,48
3. — . . . 1,20 1,32 1,26
Kæfa:
1. flokkur:
Feiti 25X eða meira
Salt 10% eða minna
2. flokkur:
Feit 25-30X1 k
Salt 10—12X1 P
3. flokkur:
Feiti undir 20X l ,
Pr- kg.
fir 12/0 J
Til kaupmanna. Til almennings.
} pr. kg.
2,00
1,80
1,60
Salt yfii
Þetta birtist hjer með til eftirbreytni.
Bæjarfógetinn 1 Reykjavík, 12. nóv. 1917.
2,30
2,10
1,84
Vigfús Einarsson,
— settur. —
i Rúmeniu gerir þeim sennilega fært
að halda ófriönum áfram í 2 ár enn,
eöa hver veit hve lengi. Þeir eru líka
hreinustu vísindamenn í því aö leika
á bandamenn og villa þeim sýn, eins
og best sjest á Rússlandi. — Rúss-
land getur ekki veitt bandamönnum
neinn verulegan stuöning nú oröið.
Byltingamenn ráða þar flestu og þeir
eru margir á bandi Þjóðverja. Og úr
því Rússland er aö líkindum úr sög-
unni, veltur alt á því, hverja hjálp
Ameííka getur veitt, og hvort hún
kemur svo fljótt, a<5 bjarga megi
Frakklandi. Ef Þjóöverjar geta aö
lokum safnaö mestu liSi sínu saman
á vesturvígstöövunum, veröa þar
endalausir, blóöugir bardagar og ær-
iS tvísýnt, hver annan grefur. Ef
Ameríka á aö taka þar af skarið, næg:
ir ekki minna en 5 milj. manna, og
svo mikiö lið1 getur ekki Ameríka
búið út og komið því til vígvallar fyr
en í fyrsta lagi 1920. En geta banda-
menn þolað svo langa bið og geta
Bandaríkin amerísku sjálf þolað
hana? Höf. telur það hæpið, og sjer
þann kost vænstan fyrir bandamenn
að reyna að semja sjerfriö við Aust-
urríki, ef mÖgulegt sje, reyna til þess
að liða miðveldin sundur og einangra
Þjóðverja, því ókleyft verði þeim ein-
um að halda ófriönum áfram. —
Eftir síðustu frjettum að dæma, um
sameiginlega sigurvinninga Þjóðv. og
Austurríkismanna á ítölum, eru ekki
mikil líkindi til að bandamönnum tak-
ist að sundra samkomulaginu milli
miðveldanna.
Frjettir.
Tíðin. Undanfarna viku hefur ver-
ið hláka um alt land, sífeld sunnanátt
og stundum rigningar.
Skipaferðir. Útflutningsleyfi er nú
fengiö í Ameríku fyrir allar vörur í
„Gullfoss", segir i símsk., sem Eim
sk.fjel. fjekk í gær, og er gert ráð
fyrir að skipið verði ferðbúið hing-
að um miðja þessa viku. „Willemoes-'
er nú einnig fersbúinn þaðan, og út-
fl.leyfi fengið fyrir kolum handa öll-
um skipunum hjeöan.—Frá Danmörk
er nýl. komið seglskip, sem „Helen“
heitir, með vörur til kaupnianna. —
Fyrir nokkru lagði seglskipið „Sylt-
holm“ út frá Hafnarfirði áleiðis til
Spánar með fisk, en sneri aftur vegna
leka og inn til Hafnarfjarðar, en þar
strandaðí það í rokintt síðastl. mánu-
dag. Menn komust allir af.
Fulltrúarnir í Ameríku. Lögrjetta
átti nýlega tal við fjármálaráðherr-
ann um fulltrúa landsstjórnarinnar i
Ameríku og fórust honum orð á þessa
leið: f samráði við alþingi eða bjarg-
ráöanefnd alþingis var Árni Eggerts-
son sendur til Vesturheims sem erind-t
reki landsstjórarinnar. Var þá búist
viö, að nægilegt mundi að hafa einn
erindreka í Ameríku, og svo ráð fyrir
gert, að Jón Sívertsen yrði kalláður
heim. Fór Árni Eggertsson með gögn
þar að lútandi. Eftir áð þessi ráð-
stöfun var gerð, urðu horfur í Am-
eríku um útflutningsleyfi ískyggilegri,
og i þinginu komu fram raddir um áð
hafa þar fleiri menn, jafnvel þriggja
manna nefnd. Var þá til bráðabirgða
gerð sú ráðstöfun, að: óska þess áð
Jón Sívertsen yrði áfram í Ameríku,
þangað til önnur ráðstÖfun yrði gerð.
Leit stjórnin svo á, þótt hún, eins
og alþingi heföi fult traust til Árna
Eggertssonar, áö óverjandi væri, þar
eð horfur voru verri, að hafa ekki
mann við hendina, ef Árni forfall-
aðist. Stjórnin ræddi því næst mál
þetta og varð sú niðurstaðan, að rjett
væri að hafa þriggja manna nefnd i
Ameríku. Var sú ákvörðun gerð rjett
áður en forsætisráðherrann fór til
Kaupmannahafnar. Gert var ráð fyrir
því, að skipa nefndina eins fljótt og
hægt væri. Örðugleikar miklir voru
bæði á því áð fá menn, sem gætu unn-
ið saman, og menn, sem vildu taka
við þessu starfi og væru því vaxnir,
og hefur enn ekki verið ákveðin endi-
leg skipun nefndarinnar. En með
Gullfossi 24. f. m. hafa verið gerðar
ráðstafanir til þess að þriggja manna
nefnd geti tekið til starfa i Ameríku
jafnskjótt og stjórnarráðið gefur fyr-
irskipanir um það með símskeyti. Að
öðru leyti er rjett að taka fram, að
stjórnin fær ekki betur sjeð, en að
báðir fulltrúar hennar hafi unnið
samviskusamlega áð því marki, að
greiða fyrir viðskiftum við Ameríku.
Styrktar- og sjúkrasjóður verslun-
arm. í Rvík á 50 ára afmæli næstk.
laugard. og verður þess minst með
samsæti þá um kvöldið, og út kemur
dálítill pjesi, sem segir frá starfsemi
sjóðsins. Töluverða aukning fær sjóð-
urinn nú af gjöfum, sem gefnar eru
vegna afmælisins. Hann er nú 50—
60 þús. kr.
Niðurjðfnunarnefnd. í hana ver’ða
kosnir 7 menn næstk. föstudag, en 8
sitja af núv. nefndarmönnum. Tveir
listar eru komnir fram, annar frá
ýmsurn fjelögum utan Alþýðttsam-
bandsins og á honum;
Geir Sigurðsson, skipstjóri,
Magnús Einarsson, dýralæknir,
Sigurbjörn Þorkelsson, kaupm.,
Sveinn Hjartarson, bakari,
Flosi Sigurðsson, trjesmiöur,
Gunnlaugur Ólafsson, sjómaður,
Felix Guðmundsson, verkstjóri.
Hinn er frá þeim fjelögunum, sem
teljast til Alþýðusambandsins og á
honum:
Hannes Ólafsson, verslunarmaður,
Benedikt Gröndal, skrifari,
Björn Bogason, bókbindari,
Jón Jónsson frá Hól,
Högni Hansson,
Jósef Húnfjörð, sjómaður,
Ármann Jóhannsson.
Sykurverðið lækkað. Stjórninlækk-
aði verð á sykurbirgðum sínum 16,
þ. m., samkv. kröfum þeim, sem fram
voru komnar um það og frá var skýrt
í síðasta tbl. En auk krafa þeirra,
sem þar var skýrt frá, samþykti bæj-
arstjórnin áskorun til stjórnarinnar
um verðhækkun á fundi 15. þ. m.
Landstjórnarkolin í Rvík. Bæjarstj.
hefur nú samþykt reglur um úthlut-
un þeirra. Skal bæjarbúum skift í
4 flokka eftir þessum aðalreglum:
f fyrsta flokki eru einstæðings gamal-
menni og sárfátækar fjölskyldur, sem
þó ekki þiggja af sveit. í öðrum
flokki eru þeir húsfeður, sem greiða
alt að 30 kr. í útsvar éöa ekkert út-
svar greiða og einhleypt fólk, sem
annaðhvort greiðir sama útsvar eða
ekkert útsvar, svo sem námsfólk. í
þriðja flokki eru þeir allir, húsféður
og einhleypt fólk, sem greiða útsvar
frá 30 kr. og upp að 75 krónum. f
fjórða flokki eru allir þeir, sem greiða
hærra útsvar. Þeir sem ætla má að
hafi yfir 6000 krónur í árlegar tekjur,
fá engin kol.
Kolavetðið er:
í 1. flokki 75 kr. fyrir hver 1000 kg,
í 2. flokki 125 kr. fyrir hver 1000 kg.
í 3. flokki 160 kr. fyrir hver 1000 kg.
í 4. flokki 200 kr. fyrir hver 1000 kg.
Einhleypar persónur í fyrsta flokki
fá 100 kg. af kolum hver, en að öðru
leyti er það aðalreglan, að hverri fjöl-
skyldu skal úthluta 80 kg. fyrir hvern
fullorðinn mann, og 100 kg. fyrir
hvert barn undir 7 ára, en einhleypar
persónur fái 80 kg. Þó fær enginn
húsráðandi meira en 1000 kg., og
heldur enginn meira en hann hefur
beðið um. Borgun fyrir kolin skal
greiða fyrirfram og skulu þeir, sem
í þriðja og fjórða flokki eru þegar i
stað taka og borga þau kol, sem þeim
eru ætlúð.
Ritstjóraskifti. Sjera Tryggvi Þór-
hallsson hefur nú sagt af sjer prest-
skap og er tekinn við ritstjórn „Tím-
ans“. Tímar.„Elektron“hefurlíkaskift
um ritstjóra, Tómas Stefánsson hætt-
ur, en Gunnar Schram tekinn við.
Lagastaðfestingar. öll lög síðasta
alþingis eru nú staðfest. 34 voru stað-
fest 26. okt., en þau 33, sem þá voru
eftir, 14. þ. m.
Klukkan hefur verið færð aftur á
bak um eina kl.stund frá 15. þ. m.
Tekjuskattur í Rvík. Skrá yfir hann
er nú komin fram. Hæstan skatt
greiða þessir: Thor Jensen 7923 kr.,
Jes Zimsen 5055, Th. Thorsteinsson
5055, H. P. Duus 4655, Eimskipafjel.
Islands 3973, Elías Stefánsson 3855,
Halldór Þorsteinsson 3455, P. A. Ól-
afss 3055, Copland 2255 og Steinoliu-
fjelagið 2055.
Fjárhættuspil. Lögr. er skrifað:
„Það veitir ekki af að opinberlega
sje vakin athygli á því, að á nokkr-
um stöðum hjer í bænum sitja menn
við fjárhættuspil kvöld eftir kvöld
og nótt eftir nótt, og kveður svo mik-
ið að þessu nú, að full ástæða er til
þess áð lögreglan ljeti það mál til sín
taka. N. N.“
Bráðapest í sauðfje. Það er sagt
að austan fjalls beri nú töluvert á
bráðapest í sauðfjenáði.
Atvinnubæturnar í Rvík. Sagt er
að um 700 manns hafi sótt um vinnu
á atvinnuskrifstofu stjórnarinnar hjer
í bænum. Á síðasta bæjarstj.fundi var
kosin nefnd til áð íhuga, hver fyrir-
tæki bærinn gæti helst ráðist í til at-
vinnubóta, og í hana: frú Bríet
Bjarnhjéöinsdóttir, Jör. Brynjólfsson
og Kr. V. Guömundsson.
Stjórnin hefur byrjað á að láta taka
upp grjót í öskjuhlíð til væntanlegr-
ar landsspítalabyggingar hjá Grænu-
borg. Einnig hefur hún falið lands-
verkfræðingi aö gera mælingar og til-
lögur um breytingar á Hafnarfjarð-
arveginum, og hefur hann nú lokiö
því verki og lagt tillögur sínar fyrir
stjórnarráðið.
Hvítárbakkaskólinn. Lögr. er skrif-
að: „Nemendur eru þar nú 35. Skól-
inn birgur af öllum nauðsynjum, flest-
um fengnum snemma í vor. Mó brent
í móofnum í stað kola. Aðflutnings-
bann var á karbít til ljósa, og varð
því að skifta um ljós og nota olíu.
Karbit-ljósið besta ljós, að rafmagns-
ljósi frátöldu.“
Dánarfregn. Hinn 17. október þ. á.
ljetst að Prestsbakka á Síöu ungfrú
Jóhanna Magnúsdóttir, dóttir Magn-
úsar prófasts Bjarnarsonar á Prests-
bakka og konu hans, Ingibjargar
Brynjólfsdóttur, rúmlega 17 ára göm-
ul, eftir þriggja ára þungbæra van-
heilsu, sem hún bar með frábærri þol-
inmæði og stillingu. Jóhanna sál. var
sjerlega vel gefin og efnileg stúlka
til sálar og líkama, var ljós og yndi
foreldra sinna og systkina, og sann-
kölluð heimilisprýði, og naut virð-
ingar og vináttu allra, sem henni
kyntust. Er hennar því sárt saknað.
ekki einungis af foreldrum og skyld-
mennum, heldur einnig af öllum, sem
þektu hana. Kunnugur.
Lög frá alþingi.
41. Fjáraukalög fyrir árin 1916 og
1917. — 1. gr.: Sem viðbót við gjöld-
in, sem talin eru í fjárlögunum 1916
og 1917, veitast 307914 kr. 6 au.
42. Um slysatrygging sjómanna. —-
1. gr.: Skylt skal að tryggja gegn
slysum (sbr. 5. gr.) hjerlenda sjó-
menn, þá er hjer greinir: 1. farmenn
og fiskimenn, er lögskráðir. eru á ís-
lensk skip, 2. fiskimenn á vjelbátum
og róðrarbátum, fjórrónum eða
stærri, er stunda fiskiveiðar eina ver-
tíð á ári eða lengur. — 2. gr.: Um leið
og lögskráning fer fram, skal skrán-
ingarstjóri gera sjerstaka skrá yfir
skipverja samkvæmt 1. gr., hverja
stöðu, sem þeir hafa á skipinu. Þegar
formaður á vjelbát eða róðrarbát (sbr.
1. gr.) hefur ráöið skipverja sína, skal
liann jafnskjótt senda hreppstjóra eða
bæjarfógeta, þar sem báturinn geng-
ur, skrá yfir skipverjana ásamt gjaldi
því, er greiða ber eftir 3. gr., en
hreppstjóri sendi skrána og gjaldið til
sýslumanns. Skráningarstjóri skal
senda skrá þessa og þá, sem nefnd er
í fyrri málsgrein greinar þessarar,
stjórn þeirri, sem nefnd er í 8. gr,
laga þessara. — 3. gr.: Fyrir hvern,
sem trygður er samkvæmt lögum
þessum, er skylt að greiða í slysa-
tryggingarjóð1 þann, er siðar getur
um, iðgjald er nemur 70 aurum fyrir
hverja viku, sem hann er lögskráður
fyrir eða ráðinn í skiprúm, og reikn-
ast iðgjaldið frá lögskráningardegi
éða þeim degi, er hann kom í skip-
rúm. Annan helming iðgjaldsins
greiði sá, sem trygður er, en útgerðar-
maður hinn. Þó skulu útgerðarmenn
róðrarbáta að eins greiða 10 aura
vikugjald fyrir hvern skipverja, og
útgerðarmenn vjelbáta, sem eru minni
en 12 lestir, að eins 20 aura, en það,
sem á vantar fult iðgjald (25 aura eða
15 aura á viku fyrir hvern), greiðist
úr landssjóði. Útgerðarmaður greiðir
skráningarstjóra iðgjöldin, bæði sinn
hluta og hluta skipverjanna; þann
hluta iðgjaldanna, sem útgerðarmað-
ur hefur goldið fyrir hönd skipverja,
fær hann endurgreiddan af kaupi
þeirra éða hlut. Gjald þetta greiðist
þegar lögskráning fer fram, og má
taka það lögtaki. — Formaður vjel-
báts eða róðrarbáts greiðir iðgjöldin
fyrir útgerðarmann og skipverja til
hreppstjóra eða bæjarfógeta (sbr. 2.
gr.), gegn endurgjaldi af afla báts-
ins eða hlutum skipverjanna. Gjald
þetta má og taka lögtaki. Skráningar-
stjóri skilar iðgjöldunum x slysa-
tryggingarsjóð, samkvæmt nánari
fyrirmælum stjórnarráðsins. Honum
ber 3% í innheimtulaun af skipum,
sem lögskráð er á, og 6% af róðrar-
og vjelbátum, sem eru minni en 12
lestir, og gengur helmingur gjaldsins
til hreppstjóra, þar sem hann hefur
innheimtuna á hendi. -— 4. gr.: Nú
forfallast slysatrygðúr skipverji og
gengur ótrygður maður í skiprúm
hans; skal þá skylt að tryggja þann
skipverja, svo sem að framan grein-
ir, meðan hann er í því skiprúmi, þó
aldrei skemur en eina viku. Útgerðar-
maðúr eða skipstjóri tilkynnir tafar-
laust skráningarstjórn eða heppstjóra
mannaskiftin, og ábyrgist útgerðar-
maður iðgjaldsgreiðslu. — 5. gr.:
Þeir, sem stunda fiskiveiðar á róðrar-
bátum, en eru ekki tryggingarskyldir,
samkvæmt lögunum, hafa rjett til þess
að tryggja sig í slysatryggingarsjóði
á sama hátt og tryggingarskyldir sjó-
menn, gegn 35 aura iðgjaldi á viku,
og greiðist þá einnig úr landssjóði 35
aurar á viku fyrir hvem þeirra. —
6. g.: Verði sjómaður fyrir slysi á sjó
á vátryggingartímabilinu, eða þegar
hann er á landi, annaðhvort í þarfir
útgerðarinnar eða fyrir sjálfan sig, í
erindum, sem leiða af starfi hans sem
sjómanns, skal úr slysatryggingar-
sjóði greiða upphæðir þær, sem hjer
segir: a. Verði sá, er fyrir slysi varð,
að læknis dómi algerlega ófær til|
nokkurrar vinnu þaðan í frá, ber að
greiða honum 2000 krónur, en að því
skapi lægri upphæð, sem minna skort-
ir á, að hann sje til fulls vinnufær, og
ekkert, ef minna skortir en að yí
hluta. b. Valdi slysið daúða innan eins
árs frá því að slysið varð, ber að
greiða eftirlátnum vandamönnum
1500 kr. Rjett til skaðabótanna hafa
vandamenn í þeirri röð, sem hjer seg-
ir: 1. Ekkja hins látna, hafi þau gifst
áður en slysið varð og samvistum
þeirra hafi þá eigi verið slitið. 2. Börn
hins látna, skilgetin og óskilgetin, hafi
á honum hvílt framfærslu- éða með-
gjafarskylda með þeim. 3. Foreldrar
hins látna. 4. Systkin hins látna, þau
er að nokkru eða öllu-leyti hafa ver-
ið á framfæri hans. Hljóti ekkja
skaðabæturnar, skal að auki grelða
100 kr. fyrir hvert skilgetið barn inn-
an 15 ára aldurs; enn fremur skal
greiða óskilgetnum börnum innan
sama aldurs 200 kr., er ekkja fær
skaðabæturnar. Sje að eins um eftir-
látin börn að ræða, ber hverju barni
100 k. í viðbót; þó skal engin viðbót-
arupphæð greidd af eitt barn fær
skaðabæturnar. Frá skaðabótunum,
sem greiddar skulu vandamönnum,
skal draga þá upphæð, er greidd hefur
veri'ð þeim sjálfum, er fyrir slysinu
varð, samkvæmt a-lið. Enginn skuld-
heimtumaður í dánarbúi eða þrotabúl
hefur rjett til að skerða neitt skaða-
bætur þær, er greiddar eru samkvæmt
þessum lögum, og ekki má leggja á
þær löghald nje í þeim gera fjárnám
eða lögtak. — 9. gr.: Slysatrygging-
arsjóðnum skal stjórnað af 3 mönn-
um, er stjórnarráðið skipar til 3 ára
í senn. Stjórnaráðið hefur yfirumsjón
með stjórn sjóðsins. Kostnaöur við
stjórn sjóðsins greiðist úr landssjóði.
— 10. gr.: Landssjóður ábyrgist með
alt að 30000 kr., að slysatryggingar-
sjóðurinn standi í skilum. Slysatrygg-
ingarsjóðurinn tekur við eignum og
og skuldbindingum vátryggingarsjóð s
þess, er stofnaður var með lögum nr.
53, 30. júlí 1909. Að öðru leyti eru
þau lög úr gildi numin.
Enn um skattamálin.
Eftir Jón G. Sigurðsson
á Hofgörðum.
Niðurl.
Að styrkja landbúnaðinn með fjár-
veitingum til ýmissa fyrirtækja getur
að vísu verið gott, og blessað í sjálfu
sjer, ef gætni og framsýni er viðhöfð,
en engu að síður virðist þó nauðsyn-
legt að hlynna að honum sem mest ó-
beinlínis íueð frjálslegum og viturleg-
um lögum. Eða mundu auknir skatt-
ar á landbúnað vorn stöðva útstreymi
fólksins úr sveitunum? Forfeður vor-
ir yfirgáfu óðul sín í Noregi og
stukku þaðan undan ofríki Haralds
konungs hins hárfagra, en þar var
mannmergðin nóg eftir til að byggja
aftur hin yfirgefnu óðul. — Kæmi
svipað fyrir í sveitum Islands, hverjir
mundu þá verða til þess að byggja
þær aftur? Mundu Reykvíkingar og
' aðrir kaupstaðarbúar gera það?
Naumast er slíkt hugsanlegt, en hitt
gæti fremur orðið ofan á, að ísland
yrði að eins verstöð að lokum.
Það virðist með öllu óeðlilegt og
ósanngjarnt, að bóndi.sem á að skuld-
lausu meðalstóra jörð er hann býr á
og áhöfn á hana, sje þvingaður með
lögum til að greiða landssjóði sjer-
stakan skatt af eign sinni, því að oft
getur ástæðum hans verið svo hátt-
að, að áöurgreind eign hans sje hið