Lögrétta - 05.12.1917, Qupperneq 4

206
LÖGRJKTTA
Asg. G. Gunnlaugsson &
Austurstræti 1, Reykjavík,
selja:
VefnaCarvörur. — Smávörur.
Karlmanna og unglinga ytri- og innrifatnaði.
Regnkápur. — Sjóföt. — Ferðaföt.
Prjónavörur.
Netagarn. — Línur. — Öngla. — Manilla.
Smurningsolíu.
Vandaðar vörur. Sanngjarnt verð.
Pöntunum utan af landi svarað um hœl.
Ull-tuskur.
Undirritaður kaupir mörg þúsund
kg. af mislitri ull og prjónatuskum
Dan. Daníelsson,
Sigtúnum
Eggert Claessen
yfirrjettarmálaflutningsmaður.
Pósthússtrœti 17. Venjulega heima
kl. 10—11 og 4—5. Talsími 16.
Lýsing.
Nóttina milli 14. og 15. ágúst þ. á.
tapaðist úr vegagerð á Rangárvöllum
rauðstjörnótt hryssa, 6 vetra, mark:
biti a. h., vetrar-afrökuð, faxið ligg-
ur mestalt niður með hálsinum — mig
minnir hægra megin —, járnuð með
6 boruðum skaflaskeifum, klárgeng,
ólöt, vön fyrir vagni, vottar fyrir
gráum svitahárum ofarlega á síðun-
um, spök. Hver sem verður var við
tjeða hryssu, geri svo vel og geri mjer
undirskrifuðum eiganda hennar að-
vart, sem allra fyrst eða Halldóri
Þorleifssyni á Gaddstöðum á Rangár-
völlum.
Bakkagerði viS Stokkseyri 22. okt’17.
Guðjón Pálsson.
matvælum til afnota við skiftingu
landsjóðsvaranna, en ekki matvæla-
hagstofa, eins og hún stundum hefur
verið kölluð.
Kartöflurækt. Einar Helgason
garðyrkjufræSingur hefur að undan-
förnu ferðast hjer um nágrennið, eftir
tilmælum atvinnubótanefndarinnar, til
þess að rannsaka skilyfði fyrir kar-
töflurækt í stórum stíl. Best lítst hon-
um á Brautarholt á Kjalarnesi og
GarSskaga til þessa. Á báðum þeim
stöSum eru skilyrði til mikillar kar-
töfluræktunar. Á báðum stöSunum er
sendin jörð og þang og þari í fjör-
unum í kring.Á hvorum staðnum fyrir
sig mætti fá 50 dagsláttna land, eða
meira, til þessarar ræktunar, og væri
það svæði rækta'S kæmu þaðan 2000
tunnur af kartöflum. Veitti ekki af
báðum þessum stöbum til þess að
fullnægja þörfinni, og nægöi ekki,
þótt báðir væru teknir. Tæki nú land-
ið annan hvorn staðinn, gæti komið til
mála að bærinn tæki hinn.
Hafís var við' Horn er björgunar-
skipið „Geir“ fór þar um á norður-
leið seint í síSastl. viku.
„Sterling“ er nú á Akureyri, og
kom „Geir“ þangað með hana á
sunnudaginn var. í stórviðrinu um
miðja síðastl. viku komst „ Geir“ ekki
norður fyrir Horn, en hleypti inn á
ÖnundarfjörS. Kom hann samt norð-
ur á Sauðárkrók aSfaranótt föstu-
dagsins, 30. f. m. LagSi svo af stað
með „Sterling“ áleiöis til Akuréyrar;
en varS að snúa aftur vegna stórvi'ðr-
is — „Sterling“ virSist ekki vera mik-
ið brotin, því gert er ráð fyrir, að
gert verði við hana frá „Geir“ á Ak-
ureyri, svo að hún geti flutt þær vör-
ur inn á Húnaflóahafnirnar, sem
henni var ætlaS að flytja þangað. Sagt
er að viðgerSinni muni vefða lokið
um næstu helgi.
Klæðaverksmiðjan Álafoss. Það var
rangt í fregninni um sölu hennar í
síðasta tbl., að fyrv. eigandi hefði
keypt verksmiðjuna Iðunni og aukiS
við ÁlafossverksmiSjuna. Hann hafði
aukiS hana með tóvinnuvjelunum frá
Reykjarfossi í Ölfusi. En klæðaverk-
smiSjan ISunn verSur rekin áfram,
þótt hún starfi ekki nú sem stendur.
Slysfarir á sjó. í stórviðrinu í síð-
astl. viþu fórst róðrarbátur úr Garð-
inum, er 3 menn voru á, kollsigldi á
heimleið. Einn maðurinn komst af,
var bjargað af báti, sem var skamt
frá, en tveir druknuöu: Þorsteinn í-
varsson og Þórður Þórðarson.
í sama stórviðrinu fórst vjelbátur
frá ísafirði, sem „Ingi“ hjet, undan
StigahlíS, en mannskaði mun ekki
hafa oröið þar.
Styrkur til skálda og listamanna.
Umsóknir um þann styrk eiga aS’
vera komnar til stjórnarráðsins fyrir
1. janúar næstk. 12000 kr. verður út-
hlutað.
Prestaskólahúsið gamla er nú augl.
til sölu í Lögb.bl. með 865 fermetra
1Ó8. TilboS um kaup eiga að sendast
fjármáladeild stjórnarráðsins fyrir 6.
þ.m.í lokuðu umslagi merktu„Presta-
skólahús“ og verða tilboSin opnuð’
þar næsta dag, en núv. leigjandi hefur
rjett til a!ð‘ ganga inn í hæsta tilboSið.
Tekjuskattskrá Akureyrar 1916 tel-
ur Ásgeir Pjetursson hafa haft 100
þús. kr. árstekjur, kaupfjel. EyfirS-
inga 35 þús., Jóh, Þorsteinsson 35
þús. kr., R. Ólafsson 32J4 þús., Sn.
Jónsson 20 þús., O. Tulinius 20 þús.
og Björn Líndal 15 þús.
Fjárhagsáætlun Reykjavíkur 1918.
I henni eru tekjur áætlaðar 296,277
kr., þar af þó tekjuafg. frá fyrra ári
rúml. 1^/2 þús., en útgjöld 753,904
kr. Niður verður jafnað 457,726 kr„
og þó gert ráð fyrir 5—10% hækkun
á þeirri tölu. KostnaSur við stjórn
kaupstaðarins er nú áætlaSur 26,200
kr. Til fátækraframfæris eru áætlað-
ar 129,500 kr. og að auki 25,500 kr.
til utansveitar þurfamanna. 40 þús.
kr. eru áætlaSar til þess að veita fá-
tæklingum atvinnu. 80 þús. kr. til
dýrtíSarráSstafana.
Leiðrjetting. Þar sem sagt var í
síðasta tbl. frá byggingum hr. Jóh.
Fr. Kristjánssonar húsgerSamanns, er
það ranghermt, að! hann hafi bygt
húsið í Glerárskógum. Hann sá aS
eins um aðgerS á húsinu, af því að
þaS reyndist kalt — fóSraSi þaS inn-
an með þunnum steinveggjum.
Lög frá alþingi.
46. Um breyting á lögum nr. 12,
9. júní 1909, um breyting á lögum um
stofnun landsbanka 18. sept. 1885, m-
m. — 1. gr. 1. gr. orðist svo: í stjórn
Landsbankans eru 3 bankastjórar, er
stjórnarráðiS skipar. Skal einn þeirra
hafa leyst af hendi próf í lögfræði,
er veitir rjett til embætta þeirra á
íslandi, er lögfræðingar skipa......
4-g r-: 5- gr- 1. setning orðist svo:
Bankastjórar hafa í árslaun 6000 kr.
— 5. gr.: Lög þessi öðlast gildi 1. jan.
1918.
47. Um breyting á 1 gr. laga um
vitagjald frá 11. júlí 1911. — Fyrir
hvert skip, sem hefur fullkomið þilfar
eða gangvjel og tekur liöfn á íslandi,
eða haldiS er út frá landinu, skal
greiða vitagjald 40 aura af hverri
smálest af rúmmáli skipsins. Skemti-
ferðaskip, sem flytja engan farm fyrir
borgun, annan en farþega, skulu
greiða 15 aura í vitagjald af hverri
smálest. Undanþegin gjaldi þessu eru
herskip og skip, sem leita hafnar i
neýð.
48. Um breytingar á og viöauka við
lög nr. 35, 20. okt. 1913, um ritsíma-
og talsímakerfi íslands.
49. Um samþykt á landsreikning-
unum 1914 og 1915.
50. Um lýsismat. — 1. gr.: Allir
þeir, sem lýsi selja eða senda úr landi
frá kaupstöðum eða löggiltum kaup-
túnum, skulu eiga kost á að fá það
flokkað og metið af lögskipuðum
matsmönnum.
51. Urn stefnubirtingar.
52. Um fiskiveiðasamþyktir og
lendingasjóði. — 1. gr.: Sýslunefnd-
um veitist vald til þess aS gera sam-
þyktir um ýmisleg atriði, er snerta
fiskiveiðar á opnum skipum og mót-
orbátum, sjeu þeir ekki stærri en 30
smálestir, méð þeim takmörkum og
skilyrðum, sem nefnd eru í lögum
þessum. — 2. gr.: Þegar sýslunefnd
virSist ástæSa til að gera samþykt,
annað hvort fyrir alla sýsluna e'ða
nokkurn hluta hennar, skal hún
kveðja til almenns fundar i hjeraði
því, sem ætlast er til, að samþyktin
nái yfir, og eiga atkvæSisrjett á þeim
fundi allir þeir hjeraðsbúar, sem kosn-
ingarrjett hafa til alþingis. — 6. gr.:
í samþyktum þessum má ákveða um
þau atriöi, sem áríSiandi eru fyrir
fiskiveiðar á opnum skipum og mót-
orbátum innan 30 smálesta í því hjer-
aði, er samþyktin nær yfir, svo sem
um þa!S, hver Veiðárfæri og beitu
skuli hafa viði fiskiveiðar á hverjum
staS og hverjum árstíma, og eins um
þaS, hvort fiskilóðir og net megi a!S
færu veSri og forfallalaust og af á-
settu ráði liggja í sjó yfir nóttu, og
hvernig neta- og lóðarlögnum skuli
hagáS til þess að fiskiveiðum sje ekki
varnað um skör fram eða handfæra-
veiSi sje spilt. Svo má og með sam-
þykt setja reglur um niðurhur'S fyrir
fisk og slægingu á sjó. MeS samþykt
má og banna niSurskurð á hákarli á
opnum skipum éba mótorbátum, sem
lög þessi gilda um, um lengri eða
skemri tima árs. í samþykt skal ávalt
ítarlega ákveSið um eftirlit með því
að hennar sje gætt, og hvernig greiða
skal kostnaS við það. — 7. gr.: í sam-
þyktum þessum má enn fremur á-
kveða, áð skip þau, er samþyktin nær
til, skuli greiða gjald í lendingarsjóð,
og skal því fje einungis variS til þess
aS bæta lendingar á samþyktarsvæð,-
inu, hvort heldur með' því aS ryðja
lendingar, gera bryggjur og skjól-
garða, setja upp leiðarljós eða fram-
kvæma önnur mannvirki, er miða að
því að greiSa fyrir fiskiútveginum.
Lendingarsjóður skal vera í áhyrgð
sýslunefndar, er sjer um ávöxtun fjár-
ins á sem tryggastan og haganlegast-
an hátt, og veiti hún fje úr sjóðn-
um, er þörf þykir, til framkvæmda
framangreindra fyrirtækja. Lendinga-
sjóðsgjaldiS má ákveða fyrir hverja
vertíð alt að, 2 kr. af hlut, eSa \°/o af
afla skipsins éðá 3 kr. af lest í rúm-
máli skipsins. Formaður eða skip-
stjóri annast um grciSslu gjaldsins,
og greiðist það að óskiftum afla.
í samþyktinni skulu settar reglur um
innheimtu gjaldsins, og má taka það
lögtaki á þann hátt, er segir í lögum
16. des. 1885. — 8. gr.: Fyrir brot á
staðfestrifiskiveiðasamþyktmáákveða
sektir frá 5—500 krónur, er renni í
lendingarsjóð, eða ef enginn lending-
arsjóSur er á samþyktarsvæSinu, þá í
fátækrasjóS; svo má og ákveða, að
öll veiðarfæri, sem brúkuð eru gagn-
stætt ákvæðum samþyktar, megi skip-
aðir umsjónarmenn taka og flytja í
land án úrskurSar yfirvalds, en tafar-
laust skulu þeir tilkynna lögreglu-
stjóra upptökuna og málavöxtu, og
má hann meS úrskurSi ákveöa, áð
veiSarfærin skuli höfð í haldi uns
eigandi eSa umsjónarmaður hanssýnir
vottorð lögreglustjóra um það, að sá,
er veiðarfærin voru upptekin fyrir,
sje sýknaöur méS dómi eða málsrann-
sókn gegn honum fallin niður, eöa
hann hafi greitt sektir þær, er hon-
um hafa verið gerðar, eða sett full-
gilda tryggingu fyrir þeim. Ákveöa
má og að af li, sem fenginn eru með ó-
löglegri veiðiaSferð, skuli vera upp-
tækur og andvirSi hans renna í lend-
ingarsjóS, e’ða, ef hann er ekki til, í
fátækrasjóð.
53. Lög um bæjarstjórn ísafjaröar.
— 1. gr.: Umdæmi ísafjarðar nær
yfir jaröirnar Eyri meS Stakkanesi
og Seljalandi.
Með báli og brandi.
Eftir Henryk Sienkiewicz.
„En þeir Barabash og Kreschov-
ski?“
„Barabash er fallinn, en Kreschov-
ski hefur gengiS' í lið með Kmielnit-
ski. Hann rjeðst á oss í gærkvöldi,
en Kmielnitski kom á eftir með meg-
inherinn. Þeir hafa ógrynni liös. Um
alt land er uppreisn og blóSsúthell-
ingar. For'ðiS ykkur!“
Zagloba fjellust hendur; hann
glenti upp skjáinn og opnaöi munn-
inn, en gat ekkert sagt.
„FofSiS ykkur,“ endurtókmáSurinn.
„Drottinn minn góður!“ stundi
Zagloba.
„Jesús, María!“ sagSi Helena, hún
gat ekki lengur tára bundist.
„FlýiS meðan er undanfæri!“ hjelt
maðurinn áfram.
„Hvert?“
„Til Lubni.“
„Ætlar þú til Lubni?“
„Já, herra minn.“
„Fjandinn hafi þaS alt saman. Hvar
eru hetmanarnir?“
„Krivonos* berst nú viö þá hjá
Korsun.
„Mjer er sama hvort þa'ö er Kri-
vonos eSa Prostonos ;** fari hann i
logandi. Ekki vil jeg ganga í greipar
honum.“
„ÞaS er hiSI sama og aS ganga
beint í gin ljónsins."
„Hver sendi þig til Lubni? Var
það húsbóndi þinn?“
„Hann slapp undan lifandi og vin-
ur minn meöal Kósakkanna barg mjer
svo jeg gat flúið. ÞaS er af sjálfs-
dáöum, að jeg nú flý til Lubni, því
aö þar er nú helst athvarf."
„FarSu guði á vald en gættu þín,
þvi aS Bohun hefur gengiS í HS meö
uppreisnarmönnum og situr nú i Ros-
logi. Sneiddu þar hjá, en hittir þú
hann þá mundu mig um þaö að segja
ekki frá því aS þú hafir mætt mjer.“
„Jeg skal minnast þess,“ sagði hinn.
„Guö veri meS ykkur!“ Hann þeysti
á staö eins og hesturinn komst.
„Nú er fjandinn laus fyrir alvöru.
Jeg er kominn í þokkalega klípu. Oft
hef jeg sjeö hann svartan, en aldrei
eins og nú. Kmielnitski að framan en
Bohun aö baki! Jeg gef ekki tvo aura
fyrir þá lífsvon sem jeg hef. ÞaS var
ljóta vitleysan a-ð fara aö flýja frá
Roslogi meS ungfrúna, en það er um
seinan aö iSrast þess. Nú verður ekki
mikið úr ráSsnild minni. Hvað er nú
til ráða? Hvert eigum viS aö fara?
Alt landiS er í báli og brandi; hvergi
ei kimi fyrir heiSvirðian mann aS
deyja í friSi. Þessir þorparar vilja óð-
fúsir hjálpa honum til þess aS losna
viö hin jarönesku böndin. Jeg kæri
mig ekkert um slika hjálp; jeg vil
vera einn um þaS.“
„Kæri herra,“ sagði Helena. „Jeg
á tvo frændur í Zolotonosja, ef til vill
gætu þeir hjálpaS okkur.“
„Mig minnir áð’ jeg hafi kynst aS-
alsmanni sem á heima þar í grend-
inn. ÞaS' er langt þangaS, en viö leit-
um þar athvarfs ef ekki finst betra
ráS. HvaS sem því líöur þá verSum
við aS fara út af þjóSveginum nú þeg-
ar. ÞaS getur verið að alt verði orSiS
rólegt eftir nokkra daga.“
„GuS' hefur ekki bjargaö okkur úr
höndum Bohun til þess að tortima
okkur á annan hátt, ViS skulum ekki
láta hugfallast.“
„VeriS róleg ungfrú, jeg er aö fá
aftur hugrekki mitt. Jeg hef áSur
komist í hann krappann. Einhvern
tima i betra næði skal jeg segja yður
frá hörmungum mínum í Galatz, og
þá sá jeg í tvo heimana en komst þó
undan, en þá gránaði samt hár mitt
og skegg. — Stýrið hestinum út af
veginum. — Þjer sitjiö hestinn eins og
þaulæfður Kósakki. — GrasiS er hátt
og viS hyljumst alveg."
GrasiS var svo mikiS, aS' hestunum
var mjög erfitt aS ryöjast gegnum
JiaS, en Jiað' huldi þau alveg. Brátt
urðu hestarnir aluppgefnir.
„ViS verðum að fara af haki og á
hestunum og spretta af og lofa Jieini
aS velta sjer, annars eru þeir alveg
frá.“
Um leið og Zagloba sagSi Jietta,
stökk hann af baki og hjálpaöi Hel-
enu úr söölinum; tók síðan upp nesti,
sem hann haföi aflað sjer í Roslogi.
„Vi'ð verðum aö fá okkur bita til
hressingar nú. En jeg held aS það
væri heppilegt að ungfrúin hjeti á
hinn helga Rafael til hjálpar. Það
væri óskandi aö Bohun yrði fyrir
hefndarhendi furstans, því aS hún er
þung. Amen. BorSiS þjer ungfrú.“
Zagloba tók upp úr tösku sinni
steikarstykki og brauö og boröfæri
fyrir Helenu og lagSi þaS ofan á söð-
ulklæöiö.
„SmakkiS Jijer á Jiessu. Ef maginn
hefur enga fæðu, verður höfuSiS líka
tómt. Uxakjöt skerpir mjög hyggju-
vitiS og eykur hugrekkiö. Það eru
ljótu tímarnir nú! Ekkert skot fyrir
friðsama menn: Alstaðar uppreisn!
Mjer heföi verið nær aS verSa prest-
ur, því aS jeg var vel lagaður til þess,
hvorki raupsamur nje framhleypinn.
GuS minn, guö minn, væri jeg orðinn
kanúki í Krakov og syngi þar mess-
ur af mestu snild, því aS rödd mín er
yndisleg, í staS þess að vera hjer um-
kringdur ógn og hættum. En það
dugar ekki að fást um þaS. ÞaS var
sagt, að jeg í æsku liti hýru auga
til stúlknanna. Þjjer getiö naumast
trúaS Jjví hvílíkt kvennagull jeg var.
Jeg þurfti ekki nema rjett snöggvast
aö renna augunum til stúlknanna, þá
voru þær gersigraSar. Væri jeg nú
um tvítugt mætti Skrjetuski vara sig.
Þjer eruS stórfallegur Kósakki: Það
er ekki að kynja, J>ó aö einhverjum
hinna yngri lendi saman út af yöur.
Skrjetuski er ekki fisjaS saman. Jeg
sá sjálfur hvernig hann tók tilTschap-
linskis, sem rjeðst á hann hálffullur.
Hann tók hann annari hendi í háls-
máliö en hinni — meS leyfi, —. i
buxnaskálmar hans og henti honum
út svo að hrikti í honum öllum eins
og hurðarflaki. Zakvilikovski hefur
auk þessa sagt mjer að unnusti yðar
væri hinn ágætasti riddari og aS furst-
inn hefö'i hann í miklum metum. Þótt
jeg hafi mikla ánægju af samfylgd
ungfrúarinnar, þá vildi jeg samt óska
að viö nú værum komin alla leiði til
Zolotonosja. ÞaS er ekki annað til
ráð'a, en ferðast á nóttunni og felast
á daginn i grasinu. En JiaS er ekki
víst að Jijer JioliS |>aS.“
„Jeg er vi!S ágæta heilsu. ÞaS er
ekkert því til fyrirstöðu."
„Þjer eruð jafn ötul, sem þjer er-
uð fögur! Hestarnir eru hvíldir, svo
að jeg ætla að söðla þá. Jeg vildi aS
viS kæmumst sem fyrst niður að Ka-
hamlikánni, Jiar getur fjandinn ekki
fundiö okkur, grasið er þar svo há-
j vaxið1 og þjett. Við þurfum að komast
yfir ána ef hægt er. Jeg er skolli syfj-
aSur, því að mjer hefur ekki runnið
blundur í brjóst tvær undanfarnar
nætur. ÞaS er langt frá því að jeg
sje að upplagi fúll eða þegjandalegur,
en nú finst mjer tungan eitthvað svo
stirö. Þjer fyrirgefið ungfrú góS, ef
jeg skyldi blunda á hestbaki."
„Það megið þjer fyrir mjer?“ sagSi
Helena.
Þau höfSu ekki fariS langt, er Zag-
loba byrjaði að „rota rjúpur“ og bráð-
um var hann steinsofnaöur á hest-
baki.
Þegar Zagloba loks var þagnaður.
— hann hafði verið símalandi frá því
þau hægöu reiöina, — hafði Helena
fyrst næði til þess að hugsa. ÞaS hafði
ekkert smáræði komið fyrir hana síS-
an kvöldiö áSur. BlóSsúthellingarnar
í forsalnum heima, skelfingin út af
því að lenda í greipum Bohuns og
svo hin óvænta hjálp. Hún Jiekti fje-
laga sinn ekkert og gat ekki gert
sjer grein fyrir því hvernig á hj.álp
hans stóð. Hún vissi hváð hann hjet
0g ekkert framar, nema aS hann hafSi
komiö ásamt Bohun til Roslogi og
var aö líkindum vinur hans, og eftir
útliti hans að dæma líktist hann mest
flæking og fyllirút. En þrátt fyrir alt
Jietta treysti hún honum sem hjarg-
vætti sendum sjer frá guSr Hugur
hennar reikaöi til unnustan og að
hann, — ef hann kæini heim heill á
húfi, — tnundi ekki fyr sfljetta en
hann fyndi hana og hann tnundihjálpa
ef á þyrfti aö halda. Hún baS heitt
til guðs og smásainan færðist værð
yfir hana, Hún var einnig k;omjn yfir
í draumalandiö, en hestarnir hjeldu
áfrani í hægðum sínum.
* Króknefur. ** Flatnefur.
PrentinúCÍan Rún,