Lögrétta - 27.02.1918, Qupperneq 3

LÖGRJETTA
83
Myndin sýnir hvítan friöarfána yfir
skotgröf. Foringinn kikir yfir um til
óvinanna, eftir friSarmerki þar. Þeg-
ar þaS er dregiS upp, halda menn á
staS báSumegin frá til viStals og mæt-
ast á miSri leiS.
Ferð um Strandasýslu
vorið og fyrra hluta sumars 1917.
Eftir G. H j a 11 a s o n.
(NiSurl.)
9. Árneshreppur.—Hann er nyrst-
ur og stærstur. Telur SigurSur ráSa-
nautur hann um 4 dagleiSir, sje fariS
meS sjó. FirSir ganga 5—6 inn í hann.
Er VeiSileysufjörSur sySstur. Kom
jeg því þar fyrst og gisti í Byrgis-
vík. Eru þar svo miklir harnrar uppi
yfir skriSunum í fjallinu, aS mjer
þóttu þeir ganga næst Lómagnúp aS
hæS og þverhnýpi. Þar inn meS firS-
inum sunnanvert fór jeg þriSja tæpa
einstigiS á leiSinni .ÞaS liggur i
flæSihættri urS undir hrunsælum
stórbjörgum og hrynjandi lausaslcriS-
um; hefur maSur farist þar nýlega.
Stöku skógarhríslur inst viS fjörSinn,
Inni í VeiSileysu er einn bær, góSur
og fjölmennur. Býr þar GuSbrandur,
gamall hreppstjóri, einn af -þessum
gömlu alúSarsÖmu sómabændum;
fylgdi mjer gangandi yfir fjöll hvaS
eftir annaS og ekki um annaS aS tala
en aS hann bæri baggann. Svona
voru nú flestallir fylgdarmennirnir.
Hest fjekk jeg hvar sem auSiS var
aS ríSa. Svo fór jeg yfir Reykjar-
fjörS. Er þar einna stórkostlegust
fjÖll aS sjá í sýslunni þegar maSur
er á miSjum firSinum. Taldi jeg þaS-
an to—12 tinda, háa og suma snjó-
skjöldótta. Voru þeir hornahvassir
líkt og SkarSsheiSarhorn, Skyrtunna
og Vindheimajökulstindar. EitthvaS
af kjarrkvistum sá jeg þar lika. —
Jeg gísti í Kúvík hjá Jonsen kaup-
manni, fáment gott heimili. Þar viö
sjóinn fann jeg granítstein meS fjólu-
bláum kornum i (ametyst?). — Svo
fór jeg norSur í Trjekyllisvík og
gisti i Árnesi 3 nætur. Þar er mjög
fallegt. Sljettlendi, mýrar, grundir og
melar milli túnanna og fjallanna í
suSri og vestri og hafs og fjarSa í
austri og norSri frá bæjunum. Fjöllin
þar heldur grosugri en í Eyjum og
Byrgisvík. Fram undan prestssetr-
itlu er hin mikla Árness varpeyja.
Hún er öll tún aS heita má, bæSi
þýfð og sljett, hálend og mýrlend.
Klappir víSa viS sjóinn, einkum aust-
an og norSanvert. Feikn var þar af
stórum og fogrum burnirótarskúf-
um, og stórar breiöur af lækjasóley.
Melgras er og austast á eyjunni rjett
viS sjóinn. ÞaS fást um 3 kýrfóöur
af töSu og um 120—160 pd. æöar-
dútts ur eyjunni. Þar Var hreiöur viS
hreiSur, og æður svO spakar, aö þær
hreyföu sig ekki þótt jeg stryki þeim.
— Sjera Sveinn er þar, málsnjall og
íipuf presttlr, á hann fjöld barna,
°g alt vinnúr daglga eins og tengda-
fólk þeirra á StaS. Var sjerslega á-
nægjulegt að gista á báöum stöS-
unum. —• Svo kom jeg aS Reykja-
nesi, sem er yst á nesinu milli Reykj-
arfjarSar og Trjekyllisvíkur; þar er
steinsteypuhús. Svo að Gjögrum, sem
er nokkru sunnar. Þar er fiskiver og
60—70 manns, 3 steinsteypuhús. trt-
sýni fagurt til hæstu Strandafjalla og
austur yfir Húnaflóa. Á Gjögrum er
einhver afli frá apríl til desember. —
Svo fór jeg vestur í Ingólfsfjörö og
svo yfir Ingólfsháls. Sá er brattur
og illur yfirferSar, einlægir kráku-
stigssneiSingar miklu verri en í
Bröttubrekku og engu betri Gufu-
dalshálsi. — Svo kom jeg aS Ófeigs-
firSi, var þar 3 nætur. Þar er mesta
myndgrhelmiij. Stein§teypuhií§ gott.
önnur hús eftir því. Tún alsljett og
gott og í kálgaröi þar var hvönn,
rabarbari, víSir og burnirót. StærS
kálgaröanna þar er nú yfir 200 fer-
faSmar. Skip væn sá jeg þar líka.
Bóndinn, GuSmundur Pjetursson, er
mesti skörungur og sjógarpur mik-
ill. Mikill framfarafrömuður bæöi í
verslun og öSru. Hann fór meS mjer
alla leiS noröur aö Dröngum, næst
nyrsta bæ i sýslunni. Fórum fyrst
yfir Hvalá, mestu ána í sýslunni. Var
hún í hnakkskinn þar sem dýpst var
og allbreiS og ströng, má heita ein
stórá landsins. Hefur Ögmundur
skólastjóri sagt mjer aS hvergi hafi
hann hitt fyrir verri á. Hann sund-
reiö hana aleinn um áriS, og sótti svo
bát til aS ferja á útlendinga þá, sem
hann var aS fylg'ja, gekk alt vel,
enda eru slikar ár aS eins gætinna
hugmanna meöfæri. Rjett fyrir ofan
vaSiö er klappahólmi í ánni og fögur
brekka undir klöppunum. Og fossar
beggja megin viö hólmann. Er þai
feikna kraftur geymdur. — Svo fór-
um viö norSur meö sjónum og út i
stóra varpey, sem ÓfeigsfirSi fylgir,
önnur smærri er nær bænum. Var
eyjan fögur og hamrar í henni miSri
og hvannstóS undir og feikn af
fugli. Þegar GuSm. kom aS Ófeigs-
firöi, fjekk hann 50 pd. æöardúns, nú
fær hann 150 pd. — Svo fórum við
norður yfir Eyvindará; í dal hennar
sá jeg fáeina litla birkirunna, og
nokkru noröar stóran, rauöbleikan
granitstein meö gljákornum; sat eins
og bjartleitur hnöttur uppi á dökk-
leitu bjargi. ■— Nokkru noröar ei
Gathamar. Er þaS stuSlabergsklöpp
mikil og geta 3 menn riðiS gegnum
gatiö. — Svo aö Drangavik, einu af
þessum mörgu vel bygöu og vel hirtu
kotum á milli stórbæja sýslunnar.
Svo fórum viS yfir Drangaháls, bratt-
ur sneiöingur beggja megin, skárra
þó en á Ingólfshálsi. Afat ófrjór var
hann norðan vert. En alveg ógleym-
anlegt útsýni er þaðan. Það er svona:
í vestri blasir mestallur Drangajök-
ull, er hattn lág, en löng og falleg
bunga. í noröri Hornstrandarfjöllin
og Hornbjarg nyröst, eins og bæjar-
burst. Og þar fyrir austan útsærinn
norSur af Húnaflóa með Sæluskerj-
um nyrðst viS sjónarhringinn. í austri
sjest Hesturinn austan viö SiglufjörS
og önnur Siglufjarðarfjöll og inn af
þeim löng snjófjallaröö austan viö
SkagafjörS og gnæfa þau upp yfir
noröurhorn Húnavatnssýslu, Skag-
ann. Sjest þannig nær 20 hnattmílur
í austur. En í suöaustri eru hin ttliklu
fjöll suður af Trjekyllisvík og Reykj-
arfirði, og svo ýmsar heiSar og fjöll
í suöri. Enda var þá bjartviðri eins
og oftast í allri þessari ferð. Á
Dröngum er fallegt. Víðsýnt norður
meS sjónum og svo út í hafið. Þar
er steinsteypuhús mikið. Þar eru kál-
garðar. Og sá jeg þár (4. júlí) kart-
öflugras komiS upp, svona á vídd
viS undirskál. Kál sá jeg þar, en
smærra. Trjebrýr tvær voru þar
á smáám. Þar býr ekkja, merkiskona
Velgefin, er Jakobína heitir, hefur
hún bætt jöröina á ýmsan hátt. Þegar
hún og maður hennar byrjuðu bú-
skap, þá íengust að eins 50 pd. æðar-
dúns, en nú um loo. — Jeg hjelt þar
fyriríestra. Og komu allir fráSkjalda-
bjarnarvik, nyrsta bæ sýslunnar, hjer
um bil iy2 viku sjóar, og frá
Drangavík, hjer um bil 1 viku, og
voru þá ttm 30 manns á fundinum,
eða það sem til var á þessum þremur
nyrstu bæjum sýslunnar.
10. Ferðalok.—Svo fórttrn við sömu
leið suður í Ófeigsfjörð. Og segir
ekki af íerö minni fyr en jeg lagði
Upp á Strýtuskarö úr Veiðileysu. Var
þá gangandi, því alveg ófært var með
hesta þessa leiö. Hún er hærri og
Verri en Trjekyllisheiöin sjálf, sem er
vestur af skarði þessu. Á því eru Urð-
ir miklar, og voru nú stórkskaflar þar
í öllum lautum, lítill gróður var þar
efst. En allvíða var þar mjög efni-
leg jöklasóley, fannhvít krónan en
gult í miöju blóminu. Þar var mikiö
af mosalyngi, blóm þess að sjá eins
og margir og stórir hópar af hvítum
smástjörnum á gráu urSarholtunum
á milli aura og fanna. Grasvíðir tals-
verður, en smár. Og þegar kom ofan
aö heiðarveginum voru mjög fagrir
Ijósberar hingað og þangaS á holtum
og melum. — Undarlega vænt þykir
rnjer alt af um mela-, sanda- og há-
íjallagróðurinn. Og er þaS ekki bara
fegurðarinnar vegna, heldur einnig
gagnsins. GróSur þessi greiöir götu
fóðurgrasanna.
Jeg fór seinast um æskustöðvar
mínar, ofan til i Mýrasýslu. Fann
frændur og kunningja, og viStökur
auövitaS góöar, eins og vant er. En
dauflegra þótti mjer nú landslagiS
og veöráttan. Þegar maöur fer úr
Strandasýslu i BorgarfjörS, býst
maöur viS blíSara veöri- og fegurri
náttúru. En nú fór ööru vísi. Þegar
jeg kom suöur á miðja Holtavöröu-
heiöi, þá var dimt og kuldalegt aS
sjá suður, en aftur bjart og hlýlegt
aö sjá norður á Strandir.
ÞaS er sannarlega meir en mál
komiS, aö hætta aö tala um menn-
ingarskort hinna svonefndu útkjálka.
Jeg hygg t. d. aö Strandasýsla sje
meö betri sýslum landsins í allri
menning. Fremur fer aS veröa ástæöa
.til aö spyrja, hvort ekki sje nú aS
bóla á afturför í sumum góösveitun-
um. Hún getur komiö, þótt gadda-
vír, steinsteypur og vegir aukist, alt-
jend þá andlega afturförin, eins og i
góösveitum Noregs og Danmerkur.
Alt af aukast miklar byggingar í
Borgarfirði, en gamaldags er þar inn-
an um, eins og annarstaöar. Alt af
uni jeg þar nú best, en Paradís er
þar ekki fremur en annarstaSar. —
Jósef á Svarfhóli í Tungunum er aö
byggja mjög mikiö og fallegt stein-
steypuhús. Er einn af hinum ungu,
vel gefnu dugnaðarbændum landsins;
hefur hann lagt kot undir Svarfhól.
En hann bætir þaö líka daglega, eins
og aSaljöröina. Mig minnir hann
segöi einhvern tíma á þessa leiö:
„Duglegir kraftbændur eiga aö sam-
eina tvær illa hirtar jarðir og bæta
þær svo, að hægt sje aö skifta þeim
í fleiri jaröir seinna. Eins og mörg
kot eru nú, geta ekki lifað á þeim
fjölskyldubændur, nema afburða bú-
menn sjeu. Og sjálfum mjer virSast
sum fjallakotin skemtilegust fyrir
náttúruvini aö skoöa þau á fÖgrum
sumardegi, en alt lakari fyrir bónd-
ann í illviSrunum.“
Ræða
prófessors Fr Weis
á stofnfundi fjelagsins „Den person-
lige Friheds Værn“ í Kaup-
mannahöfn.
Ræða sú, sem hjer birtist í íslenskri þýð-
ingu, var haldin á stofnfundi fjelags þess,
„Den personlige Friheds Værn“, sem stofn-
aö var í Kaupmannahöfn í haust, eins og
getið hefur verið um í nokkrum hjerlend-
um blöðum.
Fjelag þetta er þegar, á þessum stutta
tíma orðið mjög öflugt, og voru stofnaðar
23 deildir víðsvegar um Danmörku, þegat
síðast frjettist til. Um nánari greinargerð
fyrir tilgangi fjelagsins vísum vjer í ræð-
una, sem hjer fer á eftir,
Próf. Weis er einn af nafnkendustu vís-
indamönnum Dana, prófessor í líffærafræði
við landbúnðarháskólann í Kaupmanna-
höfn.
Skrifstofa Andbanningafjelagsins.
Undarlegt má þaS heita, að áriö
1917 skuli menn um þvera og endi-
langa Danmörku vera farnir að stofna
fjelög — til þess að vernda frelsi
einstaklingsins! Hjer i þessu landi,
þar sem vjer höfum nú um tvo manns-
aldra átt við að búa frjálsa stjórn-
skipun, er einmitt átti aS tryggja
borgurum ríkisins einstaklingsfrelsi til
þess að hugsa, trúa, tala og rita eftir
sinni eigin skoöun og á eigitt ábyrgö!
Og áriS 1915 fengum vjer þó jafnvel
enn frjálsari stjórnskipun!
En þrátt fyrir þetta er nú málum
þannig komiö, aö alvarlegar árásir
á einstaklingsrjettindi vo'r eru á upp-
siglingu. Stór og öflug hreyfing hef-
ur risiS og öldur hennar berast utan
af landinu til höfuSborgarinnar, og
tilgangurinn er sá, aö svifta full-
orðna og heiðviröa borgara rjettind-
um til þess að ráða þvi sjálfir —
hvað þeir vilja eta og drekka!
Þetta er ærið miðaldalegt, en eigi
að síður er það sorglegur sannleikur,
sem menn rnega eigi láta sem vind
um eyrun þjóta,
Slík fjelög sem það, er hjer um
ræöir, stofna menn eigi nema þeir
sjeu neyddir til þess. Og þaö rnundi
eigi hafa veriS gert, ef hersaga hefði
eigi komið frá hinum herbúðunum
og ófriður veriö hafinn úr þeirri átt.
En sú hefur raunin á orðið og í fullri
alvöru.
Þess vegna knýr oss nú nauöui
til þess að taka höndum saman og
verjast, ef þetta flóS á eigi aö dynja
yfir oss. En þar sem hreyfing þessi,
er vjer verSum aö berjast gegn, er
vottur sjúkleiks, er andlegri heilsu
þjóöarinnar, stafar hætta af, þá eig-
um vjer eigi aS hugsa um þaö eitt,
aö verjast, heldur einnig aS sækja
fram og reyna að lækna þessa pest,
eöa útrýma henni. Því aö þaS er eigi
að eins, aS þess sje krafist, aö bönnuö
sje sala, framleiösla og neytsla áfeng-
is, heldur rísa stööugt uppnýjar bann-
hreyfingar, sem ganga í berhögg við
sjálfsákvörðun vora og einstaklings-
frelsi — eitt af þvi dýrmætasta sem
vjer eigurn.
Þessar hreyfingar eru gjarnar á
það, aö skreyta sig með því, að kall-
ast „sociale“ og þykjast með þvi hafa
unniö sjer einhvern æöri tilverurjett.
Þaö veit hver maSur, aS hjá hverju
þjóðfjelagi, sem er langt á veg kom-
iö, hljóta aö vera settar sjerstakar
takmarkanir fyrir rjettindum einstak-
lingsins og nokkru af þeim verður
^ aS fórna fyrir heill almennings. Þetta
er viöurkent af öllum. En þaö er líka
| hægt að fara út fyrir þau takmörk
og rýra gildi þess fyrir einstakling-
inn, aS vera hluti úr þjóöarheild. Og
það hlýtur þó alt af aS vera takmark
þjóðfjelagsins, að gera hvern af ein-
staklingum sínum sem hamingjusam-
astan. En út fyrir þessi takmörk er
gengið, þegar þjóSin er svift ein-
hverju af því, er telja verSur til hinna
almennu mannrjettinda.
Þessu er engin bót mælandi, enda
þótt ákvörðun hafi veriS tekin um
það af meirihluta, t. d. með þjóðar-
atkvæði, þegar mikill rninni hluti get-
ur eigi viðurkent rjettmæti þess. Því
að þaö er hægt að afvegaleiða fjöld-
ann, meö einhliða undirróðri og ó-
fyrirleitni.
Slík afvegaleiðsla kemur t. d. fram
meS hinni áköfu „agitation“ fyrir al-
gerðu áfengisbanni, sem nú er rekin
hjer í landi, því aS hin frjálsa bind-
indishreyfing, sem var mjög góS i
upphafi, er nú orSin að algeröri bann-
hreyfingu.
Þaö veröur því fyrst og fremst aS
beita sjer gegn henni. En maSur má
samt sem áöur eigi ganga fram hjá
hinum öörum bann- og nauðungar-
hreyfingum, sem veröa æ nærgöng-
ulli er þaS kemur í ljós, aS hin fyrsta
hefur fengiö byr i seglin.
Á margan hátt hefur bannhreyf-
ingin veriö borin á borð fyrir danska
borgara — sjerstaklega til sveita og í
þorpunum. •— Nú síðast var það
bannávarpið, sem hefur veriS látiö
ganga hús úr húsi um þvert og endi-
langt landið, meöal annars til þess,
að fá þjóðina til þess að heimta þaö
að algerðu áfengisbanni verSi komið
á með þjóSaratkvæöi og þaö jafnvel
áður en álit er komiö frá nefnd þeirri
sem á að athuga hverrar hófsemi er
gætt hjer í landi meS áfengi. En með
því að setja þessa viðtæku kröfu i
samband viS kröfuna um takmörkun
áfengis framleiðslu vegna matfanga-
vandræSa þeirra,er af ófriSnum stafa,
hefur „agitationin“ fyrir þessu ávarpi
verið rekin á algerlega villandi
grundvelli. Fjöldi þeirra manna, er
rituðu undir ávarpiS, hafa þess vegna
eigi vitaö glögt hvað það var í raun-
og veru, er þeir settu nafn sitt undir.
Og það getur orSið fróðlegt við-
fangsefni viS tækifæri, aS sýna þaö
hvernig nærgöngulir undirskrifta-
smalar hafa náS í nöfn mantta, þvi
að þeir hafa eigi veriö vandir að með-
ulum. í sumum hjeruðum hafa þeir
fengið alt að 125% af kjósendum til
þess að skrifa undir! Og þaö þyrfti
meira en litla dirfsku til þess að staö*
hæfa þaö, að þetta ávarp sýndi nokk-
uö sönnu nærri um það, hver af-
staða þjóöarinnar er gagnvart algeröu
áfengisbanni.
En þetta ávarp og kröfur þær,
er því fylgja — og þær verða áreiS-
anlega eigi litlar, þrátt fyrir ófriðar-
ástandið og þrátt fyrir það þótt hóí-
semisnefndin sitji nú á rökstólum —
vofir nú yfir höfBum vorum. Og inn-
an skamms verður árangur hennar
auðvitað útbásúnaður.
ÞaS er eins og skothríð, sem fer
á undan æöisgertgnu áhlaupi. Og þótt
árangurinn verði tæplega nokkur í
fyrstu atrennu, þá geta menh verið
vissir um það, að á eftir fylgir hver
atrennan af annari.
Nokkrar útvarðaskærur hafa veriö
háðar úti um sveitirnar ög í þorp-
unum, nökkrar sveitir erú teknar. Og
nú er seinasta áhlaúpinú. beiht á
Kaupmannahöfn. Og eftir að hafa
talið úpp ótrúlegan fjölda úndir-
skrifta, gerast menh ef til vill svo
djarfir einhvern góðan veðurdag, að
staShæfa þaS, að borgararnir hjer
hafi látiö í ljósi aö þeir vildu:
a S öll framleiðsla sterkra
drykkja sje stöðvuö, meðan hin nú-
verandi óvissa vofir yfir;
a S þær takmarkanir, sem settar
liafa veriS síðan striSið hófst, eða
kunnaö aö veröa settar, standi ó-
haggaöar að striSinu loknu;
a ö skorið verði úr þvi meS þjóö-
aratkvæði hvort bann skuli lög-
leitt; og
a S slíkt þjóöaratkvæði veröi
látið frarn fara hið allra fyrsta.
ÞaS er sem sje hvorki meira nje
minna en þetta, sem menn eru látnir
skrifa undir — án nokkurs tillits til
þess hvaö fáir af undirskriftamönn-
um skilja í raun og veru, hvað þess-
ar kröfur eru víStækar, eSa hversu
óviðfeldið þaS hefur verið, aö safna
slíkum undirskriftum núna, meðan
stríðiS stendur og áður en hófsemis-
nefndin hefur lokiö starfi sínu.
Það ríður þvi fyrst og fremst á
því, að verjast gegn þessu. En eins
og jeg sagöi áöan, þá skulum vjer
eigi láta oss nægja einfalda vörn,
heldur ganga fram til sóknar, því
að sannleikurinn er sá, að jafnframt
koma til greina mörg og mikilsverð
viSfangsefni, sem vjer getum því aS
eins ráöiö við, aö vjer bindumst sam-
tökum.
Og fari nú svo, sem jeg vona aS
verði, aö Kaupmannahöfn skerist nú
i þennan leik, meS þvi að stofna hjer
í kvöld þaS fjelag, er vjer förum frarn
á aS stofnað sje, þá skulum vjer lika
sýna þaS í verkinu, aö vjer getum
orSiö þvi málefni að liSi, sem vjer
berjumst fyrir.
Hvað er það þá, sem vjer eigum að
gera?
Jafnframt því að berjast gegn
bannhreyfingunni, ættum vjer aS nota
þá rniklu og góðu krafta er vjer höf-
um einmitt á að skipa hjer i Kaup-
mannhöfn til þess:
1) Að skýra hið rnikla, margbrotna
og flókna áfengismál frá öllum hliS-
um og hlutdrægnislaust, svo að þjóð-
in fái glöggan og rjettan skilning á
þessu vandamáli, í stað hinnar ein-
hliða og ranglega afskræmdu lýsing-
ar, er bannofstækismennirnir hafa
komið fram með;
2) en ganga samt sem áður eigi
fram hjá, eða reyna á nokkurn hátt
að leyna hinum sorglegu óheillum,
er ofnautn áfengis leiðir yfir þjóS-
fjelagið og einstaklinga;
3) heldur þvert á móti beita allri
orku í þágu hófsemisstarfseminnar,
á þann hátt, að leita hinna bestu ráöa
til þess aö koma í veg fyrir ofnautn,
og reyna að draga úr afleiSinguni
hennar með:
a) styrk til hinnar frjálsu bindind-
isstarfsemi framvegis;
b) aukinni mentun og menningu
þjóðarinnar;
c) þjóðfjelags-endurbótum, er kom-
iS geti í veg fyrir mikiS af þeirri ó-
hamingju,er stafar af ofnautnáfengis;
d) skynsamlegum og hagkvæmum
endurbótum á veitingalöggjöfinni; og
e) rannsókn á því, hvernig best
muni aö haga vínfanga-verslun;
vegna þess, aS vjer viljum einmitt
vinna að hinni rjettu og sönnu hóf-
semi, sem vjer álítum aS bannhreyf-
ingin spilli nú fyrir og tefji.
Þjer sjáið því, að nóg viðfangsefm
eru í þessu máli eingöngu.
Og það, sem vjer ættum aS gera
hjer, ætti þvi einmitt að vera þaS, að
halda áfram hinni ágætu starfsemi,
sem hefur veriö haldið uppi hjer í
landi síðasta mannsaldurinn í þágu
hófseminnar — með ágætri aðstoð
af hálfu hinnar frjálsu bindindis-
hreyfingar. Því aö vegma hennar er
danska þjóöin nú áreiSanlega hóf-
samari í fengisnautn heldur en nokk-
ur hinna norrænu þjóSa og þeirra
þjóöa, er byggja miðbik álfunar.
Ef vjer berum saman ástandið eins
og það er nú og eins og það var
fyrir 20 árum, þá er mismunurinn
ákaflega mikill. Jafnvel hjer í stór-
borginni, Kaupmannahöfn, þar sem
nær engar hömlur hafa verið á það
lagðar, (að minsta kösti eigi fyr en
nú nýlega), að menn fái sjer áfengi,
furöar alla útlendinga mjög á því,
hvað fáir ölvaðir menn sjást nú á
götunum — ettda þótt nokkuö kveði
að drykkjuskap, bæði hjer og víðar
um landið, drykkjuskap, sem menn
verða að berjast gegn. Seinustu 15
árin (fyrir stríðiS) minkaði áfengis-v
nautnina, miSað viS fólksfjölda í t)an-
mörku, um nær 25%. Samt sem áður
er áfengisneytsla enn tiltölulega meirí