Lögrétta - 03.09.1919, Page 2

2
LÖGRJETTA
LÖGRJETTA kemur út á hverjum miS-
vikudegi, eg auk þess aukablöð viS og viS,
VerS kr. 7.50 árg. á Islandi, erlendis kr.
10.00. Gjalddagi I. júlí.
Sendiherrann og sjálfstæðið.
Svar til „Sigurðar okkar Eggerz“.
I.
„Fróni“, blaði fjármálaráðherrans,
hefur brug'ðið illa við grein mína í
L.ögrjettu 30. júlí, um sendiherra í
Kaupmannahöfn. 9. ágúst flytur það
grein, sem heitir „Sendiherrann og
iíogi okkar Melsteð". Kunnugir menn
fullyrða við mig, að hún sje eftir
fjármálaráðherrann sjálfan, herra
Sígurð Eggerz; hann skrifi mikið i
Frón, nafnlausan þvætting, sem hann
fái annan mann til þess að bera á-
byrgð á, því að hann þori eigi sjálfur
að kannast við það, sem hann skrifar;
alt sje það froðukent eða innihalÖs-
laust þvaður, og sjálfur risti hann
eigi tiltakanlega djúpt i neinu máli.
Svo er líka grein þessi. Það er engin
upplýsing í henni um málefni það,
sem um er verið að ræða, heldur gjálf-
vr og gum, og er auðsjeð að höfund-
inum er alls ekki ljóst, hvað um er
verið að ræða. Hann byrjar t. a. m.
grein sína með þvi að segja, að jeg
sje „ekki kröfuharður í sjálfstæðis-
málinu“, af því að jeg vilji ekki
senda „veglega sendimenn til út-
!anda“, rjett eins og það sje krafa
í sjálfstæðjsmáli íslands, að senda ó-
þarfa og dýra sendiherra til Kaup-
mannahafnar og útlanda. Er greinar-
h.öfundurinn svo skyni skroppinrf, að
halda, að ríkissjóður Dana eigi að
bera kostnaðinn af sendiherra frá ís-
landi? Veit hann eigi, að ísland á
að bera þann kostnað? Eða heldur
hann, að það sje sjálfstæði, að ausa
út landsfje í óþarfa, hleypa landinu
í botnlausar skuldir og láta ríkissjóð
íslands verða gjaldþrota?
Að eins eitt atriði er rjett í grein
þessari; það er það, að jeg hafi nú
800 kr. á ári á fjárlögunum til sagna-
ritunar, og að ,)mikið mætti hjálpa
einu eða tveimpr fátækum börnum
með því.“ Mín tillaga er sú, að al-
þingi skipi nefnd til að rannsaka,
hvað unnið hefur verið fyrir það
styrktarfje, sem veitt hefur verið ur
landssjóðrá síðustu 30 árum, bæði til
ritstarfa, utanferða og annara starfa.
Þá getur þjóð og þing fengið fulla
vitneskju um, hvað hver hefur unnið
fyrir það fje, sem hann hefur fengið,
og hverjir hafa unnið vel og trúlega
og hverjir illa. En það skal sagft af
roinni hálfu í eitt skifti fyrir öll, að
það er ekki á valdi fjármálaráðherra
fslands nje Alþingis, að loka á mjer
munninum, þótt jeg hafi 800 kr. styrk
úr ríkissjóði til sagnaritunar. Jeg hef
látið styrk. þann fjúka fyr, í sjc ár
samtals, þá er hinir gömlu Valtý-
ingar, sem tóku síðar að kalla sig
sjálfstæðismenn og enn kalla sig svo,
vildu hefna sín.á mjer fyrir það, að
jeg reis upp á móti Valtýskunm og
annari eigingirnd, fjáraustri og
græðgi. Og jeg læt styrkinn fjúka
enn einu sinni, ef svo vill verkast.
Slíkt fær ekkert á' mig. Jeg mun
ganga upprjettur eins og hingað til,
á meðan guð gefur mjer krafta til
þess.
Já, það er satt, sem greinarhöf-
undurinn segir, að mikið má hjálpa
einu eða tveimur fátækum börnum
með 800 kr., en heldur hann að eigi
megi hjálpa fátækum börnum me'ð
neinu fje nema þeim 800 kr., sem
jeg hef fengið? Ef svo væri, ætti
eigi að veita mjer þær lengur. Held-
ur hann eigi, að hefði mátt hjálpa
fátækum börnum með þeim 5°°° til
6000 kr., sem fjármálaráðherrann,
Sigurður Eggerz, eyddi í vor úr
rikissjóði íslands til gjörsamlega ó-
þarfrar utanferðar? íslandi vann
hann að mínu áliti ekkert gagn í
þeirri ferð. Hann fór utan 5. apríl
og kom heim aftur 8. júní. Hann
eyddi þannig rúmum tveim mánuðum
frá skyldustörfum sínum, og svo
vanst honum enginn tími til þess að
gera skyldu sína og búa fjárlaga-
frumvarpið sæmilega úr garði, eins
og hann sjálfur segir á bls. 44 í því
frumvarpi. En fjármálaráðgjafann
langaði utan til þess áð lyfta sjer upp,
— það hefði hann átt að gera á eig-
ín kostnað, — svo hjet það svo, að
hann færi utan í landsins þarfir, til
þess að fá lán fyrir ríkissjóð, og hann
borgaði ferðina. Hann fór eigi að
eins til Kaupmannahafnar, heldur og
til Noregs og Sviþjóðar i lántöku-
erindum, en í þeim löndum gat hann
ekkert lán fengið með viðunandi
kostum. Svo útvegaði Jón Krabbe
lán, um fimm miljónir kr. i stærstu
bönkunum í Kaupmannahöfn, með
betri kjörum. Alt þetta hefði Krabbe
getað gert betur en hr. Sigurður
Eggerz, og alt að kostnaðarlausu
fyrir ísland. En þarna má sjá ráð-
lag fjármálaráðherans. Hvað segir
nú Frón um þetta?
Hið mesta áhugamál fjármálaráð-
herrans var að róa að þvi, að Danir
sendu sendiherra til Islands. Ef þeir
gerðu það, væri hægra að fá Alþingi
til að samþykkja það á eftir, að
sendur væri sendiherra hjeðan til
Kaupmannahafnar. Einnig var ráð-
herrann að reyna að breiða yfir og
bæta fyrir framkomu sína hjerna um
árið, þá er hann var einn ráðherra.
Hann var sáriðrandi og auðjnjúkur.
Danir ætluðu að senda fulltrúa eða
umboðsmann til íslands. Þeir hafa
hjer enga skrifstofu, og er þar ólíku
saman að jafna og um ísland, sem
bæði hefur skrifstofu i Kaupmanna-
höfn og sendir þangað æðsta ráð-
gjafa sinn við og við, er þörf kref-
ur. Aftur á móti ætluðu Danir alls
eigi að senda sendiherra’ til íslands.
Þeir hugsuðu um hið nauðsynlega, en
ekki um neitt tildur. En er þeir
heyrðu Sigurð Eggerz segja, að ís-
lenska þjóðin ætlaðist til þess að þeir
sendu sendiherra, og að annað mundi
jafnvel skoðað sem þeir vildu eigi
tyllilega viðurkenna Island sem
sjálfstætt ríki, þá tóku þeir að hugsa
um að breyta þessu. Danastjórn hef-
ur drengilega viðurkent sjálfstæði
íslands, og ntun nú eigi á nokkurn
hátt reyna að gangá á jafnrjetti Is-
lendinga i Danmörku; væri betur, að
allir leiðandi menn á Islandi væru
jafn rjettlátir (loyale).
En hins vegar er það annað fyrir
Danmörk, að senda hingað sendi-
herra en fyrir ísland að senda ser.di-
herra til Kaupmannahafnar. Hjer á
landi eru engir sendiherrar frá öðrum
ríkjum (diplomater), en í Kaupm,-
höfn eru margir sendiherrar. Dansk-
ur sendiherra þarf því ekki að hafa
hjer þann kostnað, sem íslenskur
sendiherra þarf að hafa í Kaupm.-
höfn, af því að umgangast þar
sendiherra annara rikja, og veita
þeim, eins og þeir mundu veita hon-
i'ra. Ríkissjóður íslands fengi að
kenna á því síðar, ef ísland tæki að
senda þangað sendiherra. Jeg hef
áður í Lögrjettu skýrt frá kostnað-
inum, og hann yrði varla minni, en
þar er sagt, heldur er hætt við, að
hann yrði miklu rneiri. Þá er sá hátt-
ur væri upp tekinn, að senda sendi-
herra til Kaupmannahafnar, er hætt
við að einhverja mikilsmegandi
menn mundi langa til a ð komast til
annara höfuðborga, og það væri þá
barið fram í þinginu að senda menn
}<angað; gæti svo farið, að á þennan
hátt yrðu smátt og smátt lögð hálfr-
rtr miljón kr. óþarfa útgjöld á þjóð-
ina. Island á enga auðuga aðals-
inannastjett til þess að gerast sendi-
herrar og bera hið mesta af kostn-
aðinum; en hins vegar er það kunn-
rgt, að sendiferðir frá íslandi á
síðustu árum hafa kostað stórfje, og
hefur þó hvorki verið um „veglega
sendimenn" nje stórmenni að ræða.
II.
ísland á að hafa fulltrúa (repræsen-
tant) eða umboðsmann í Kaupmanna-
höfn. Það hefur það nú, þar sem Jón
Krabbe er. Þótt hann heiti einungis
skrifstofustjóri, tók þó konungur á
móti honum á nýári á undan öll-
um sendiherrum annara rikja. Þá er
konungi eru á nýársdag færðar
heillaóskir, tekur hann fyrst á móti
ráðgjöfum sínum, og síðan sendi-
herrum annara rikja. En í ár, er Is-
land var orðið sjálfstætt ríki, tók
hann fyrst á móti Jóni Krabbe, sem
íúlltrúa íslands, næst á eftir ráð-
gjöfunum.
Það er algerlega rangt, sem gefið
ei í skyn í greininrii í Fróni, að Is-
land hafi nú engan mar.n erlendis (þ.
e. í Danmörku), sem eigi alt af „sem
fylstan aðgang að þeim, sem mestu
ráða.“ Krabbe hefur aðgang að h’ erj-
um þeim manni, sem fjármálaráð-
herrann, eða hver annar, mundi fá
aðgang að, ef hann yrði gerður að
sendiherra. En það er í raun rjettri
minst undir nafninu komið, heldur
undir manninum sjálfum, þá er um
gagnið er að ræða. Fulltrúi er fag-
nrt nafn, forníslenskt, og sæmir sjer
vel. Umboðsmaður er líka gott orð,
þótt á íslandi sje það yngra. Sendi-
herranafnmu fylgir kostnaður mikill
og veitsluhöld, og slikir menn eru
„svo hátt settir“, svo að jeg noti orð
greinarhöfundarins, að eigi má nota
þá til nefndarstarfa eða til þess að
mæta á almennum fundum m.illi
hinna norrænu rikja, sem nú eru oft
baldnir til þess að ræða ýms mál; en
á slíka fundi verður Island að senda
hæfa menn, eftir að það er orðið kon-
ungsriki; væri það oft mikill sparn-
aður fyrir Island, ef það ætti þann
fulltrúa i Kaupmannahöfn, sem væri
svo vel að sjer, að hann væri fær
um að mæta með sæmd á slikum
fundum fyrir landið. En á öllu þessu
virðist greinarhöfundurinn ekki liafa
vit nje þekkingu.
III.
Greinarhöfundurinn í Fróni hefur
eigi getað Svarað spurningu minni um
það, hvað ísland ætti að gera við
sendiherra í Kaupmannahöfn. Hann
hefur eigi hcldur getað fengið neina
tipplýsingu um það hjá hr. Sigurði
Eggerz, því að hann vissi það eigi,
er hann bjó til fjárlagafrumvarpið
og veit það varla enn. En það er þó
algild regla í öllum siðumum löndum,
að allir þeir ráðgjafar, sem eru stöðu
sinni vaxnir, gera grein fyrir því,
bver tilgangurinn sje með nýmælum
þc-im, er þeir bera fram.
Greinarhöfundurinn spyr mig,
livaða ráðherra hg.fi komið tillögunni
um sendiherra inn á fjárlögin. Hann
þykist ekki vita það, en lætur þó
ínikið yfir þekkingu sinni um það
atriði. En jeg get irætt hann um
það, að það gerði sá hinn sami ráð-
herrra, sem sagði ráðandi mönnum
í Danmörku, að íslenska þjóðin vildi
að Danir sendu hingað sendiherra og
að landsmenn vildu senda sendiherra
til Danmerkur. Fjármálaráðh'errann
býr til fjárlögin eins og kunnugt er.
Að vísu heyrir þetta mál undir for-
sætisráðherrann, og það er kunnugt,
að hann hefur eigi talið það nauð-
synlegt, að ísland hafi sendiherra í
Kaupmannahöfn. Hann er bæði vitr-
ari maðúr og þekkingarmeiri en svo.
En málið hefur eigi legið fyrir Al-
þingi til ákvæðis fyr en nú. Fæstir
þingmenn hafa átt kost á að íhuga
þetta mál fyr en nú. I annan stað
munu tveir eða þrír þingmenn úr
sjálfstæðisflokknum í fyrra hafa lát-
ið í ljós þá skoðun, að þeir vildu senda
sendiherra til Danmerkur, en flestir
munu ekkert hafa sagt um það. Það
var nú nokkur ástæða til þess íyrir
forsætisráðherra að banna eigi að
setja þetta á fjárlögin, þótt það væri
í óheppilegu formi, — málið átti og
sð koma fyrir Alþingi hvort sem var.
— Það er svo margt ófullkomið i
fjárlagafrumvarpinu í ár, og það á
landið fjármálaráðherra sínum alt að
þakka! En það er ómögulégt með
nokkurri sanngirni að heimta það
aí forsætisráðherranum, að hann
endursemdi alt fjárlagafrumvarpið,
eins og þurft hefði að gera.
Þá er fjármálaráðherrann hafði
túlkað það fyrir ráðandi mönnum í
Danmörku, að hin íslenska þjóð æskti
þess endilega, að senda sendiherra
til Danmerkur og að Danir sendu
sendiherra til íslands, kom íslenska
s imbandslaganefndin til Danmerkur.
Það er kunnugt, að þriðjungur nefnd-
arinnar hefur verið þvi mjög fylgj-
andi, að ísland sendi út viðskiftaráða-
naut og sendimenn víða um lönd, og
hann studdi eðlilega fjármálaráð-
herrann í þessu máli. En í sambands-
laganefndinni var- engin sampykt
gerð um þetta mál, eins og sjá má
af gCrðabók nefndarinnar. Þó var
svo um hnútana búið, að leiðandi
menn Dana fengu þá skoðun, að það
væri almennur vilji hjer á landi, að
þeir sendu sendiherra eða ráðgjafa
til íslands, og fyrir því breyttu þeir
áformi sínu, í raun rjettri einungis
að bænarstað ísLendinga. Eftir þetta
var tekið að nota orðið ,,sendeherre“
í Danmörku, og minnist jeg pess
ekki, að jeg hafi sjeð það orð fyr í
aönskum blöðum. En þrátt fyrir
þetta er Alþingi á engan hátt bundið
við það að senda sendiherra til Dan-
merkur. Al])ingi hefur algerlega
frjálsar hendur í þessu máli af Ðana
hálfu. Ef einhver segir annað, þá er
það eigi rjett, eða eintómur mis-
skilningur. Jeg þekki svo vel frjáls-
lyndi ríkisráðgjafa Zahles í garð ís-
lands, og fleiri hinna mest ráðandi
manna í Danmörku, að jeg þori að
fullyrða að þetta er rjett, og að ís’and
< r eigi bundiö þar við neinn samning.
Ef íslendingar vilja kynnast öðr-
um löndum 0g viðskiftum milli ann-
ara ríkja, og búa sig undir það, að
taka sem bestan þátt í utanríkismál-
um, ætti Alþing að veita styrk þiem-
ur eða fjórum ungum og efnilegum
mönnum, hverjum 5000 kr. á ári í
ein 4 ár, til þess að vera við danskar
sendiherrasveitir og ræðismannaem-
bætti í öðrum ríkjum. Á þann hátt
gæti landið eignast hæfa menn, til
þess að senda til annara landa; en
auðvitað þurfa slikir menn einnig að
vera kunnugir íslandi, atvinnuvegum
þess og öðrum málefnum.
Bogi Th. Melsteð.
Nokkur orðj
u m s k i p u n A1 þ i n g i s.
Eitt af því, sem til greina kemur
nú við endurskoðun stjórnarskrárinn-
ar, er fyrirkomulag á kosningum til
alþingis og skipun þess. Svo sem
kunnugt er, eru nú 6 þingmenn af
40 kosnir hlutfallskosningum um
land alt, en 34 eru kosnir ein-
földum meirihluta kosningum, þ.
e. óhlutbtyidnum kosningum, ým-
ist í einmennings eða tvímenn-
inga kjördæmum. I orði kveðnu er
rjettur allra kjósenda jafn, til full-
trúavals á þing. En að þvi leyti, sem
til þingsins er kosið óhlútbundnum
kosningum, er þessu öðru vísi varrö
i reynd, þvi tiltölulega verður rjettur
lcjósenda þvi minni, því fleiri, sem
þeir eru um hvern þingmann, eða
fulltrúa. Og Reykjavík, sem er lang-
fólksflesta kjördæmi landsins, en hef-
ur þó eigi fleiri þingmenn en sum
kjördæmi önnur, verður að þessu
leyti lang-harðast úti.
En vilji nú þingið bæta úr þessu,
sem vera mun, þá rekur það sig á
annai* agnúa á kjördæmakosningun-
um, eða rjettara sagt: óhlutbundnum
kosningum yfirleitt. Fái Reykvíking-
ar lagarjett til að kjósa 4 þingmenn,
cða fleiri, og kosna óhlutbundn. kosn-
ingum svo sem verið hefur, er likleg-
ast, að meiri hluti kjósenda hlyti þá
þingmenn alla, er til kosninga kæmi,
og minnihlutinn yrði fulltrúalaus,
jafvel þó hann nálgaðist helming
kjósendanna. Þetta bendir ljóst a eðli
óhlutbundinna kosninga, það eðli, að
þær sjá illa fyrir rjetti minni hlutans.
Hlutföll meiri og minni hluta eru nú
að vísu alt af breytileg, og þar á með-
al eftir lartdsháttum, svo að minni
hluti verður sumstaðar meirihluti.eða
getur orðið, og því fremur því smærri
sem kjördæmin eru. Úr órjettlæti ó-
h.lutbundinna kosninga verður því
nokkuð bætt með smækkun kjördæm-
anna. En á slíkum stöðum sem
Reykjavík er, verður þó best sjeð lyr-
ir jafnrjetti kjósenda með hlutfalls-
kosningum. Og þá er spurn, hvort
svo muni ekki vera yfirleitt.
Það mun mega teljast vafalaust, að
hlutfallskosningar tryggi jafnrjetti
kjósenda betur yfirleitt, eða geti trygt,
cn óhlutbundnar kosningar. En í staö
Jiess að óhlutbundnar kosningar nálg-
ast rjettlætishugsjónina því meira, því
smærri sem kjördæmin eru og fleiri.
ná hlutfallskosningar þeirri hugsjón
að vissu leyti því betur, því stærri
sem kjördæmin eru. En þá kemui
fram sá annmarki, að þekking kjós-
enda á frambjóðendum verður tiltölu-
lega minni. Af þessu leiðir aftur bæði
þá hættu, að hlutfallskosningar verði
meira á valdi flokksstjórna, og Jiað
að þær verða erfiðari leið á ping
þeim mönnum, sem eru á byrjunar-
stigi þjóðmálastarfsemi. Það er þvi
hægt að skoða landskosningar sem
þröskuld í vegi hinna gróandi fram-
scknarkrafta þjóðfjelagsins. Þeim,
sem svo líta á, má benda á það, að
þingmenn festast einatt í sessi í smá-
um kjördæmuín, og ekki ætíð af
heppilegum ástæðum. En hvað sem
því líður, er líklegra að það fái ekki
fylgi, að svo stöddu, að leggja niður
hinar óhlutbundnu kjördæmakosning-
ar, og að hitt sje nær, að færa þær
til betri vegar, þannig, að landinu sje
skift upp og í sém jöfnust einmenn-
ingskjördæmi.
En af slíkri breytingu þarf engan
veginn að leiða það, að fjölgað sje
J eim þingmönnum, sem kosnir eru ó_
hlutbundnum kosningum. Hugsanlegt
er jafvel að þeim mætti fækka. Þess
vegna er hún heldur ekki því til fyr-
irstöðU, að landskosningum sje hald-
ið og landskjörnum þingmönnum
jafnvel fjölgað, ef það sýndist heppi-
legt. Og ýmislegt mælir með, að það
sje gert. Því auk þess, að hlutfalls-
kosningafyrirkomulagið er í sjálfu
sjer rjettlátara gagnvart kjósendum,
má færa þá ástæðu fyrir því, að það
tryggi betur vald hinna þektari og
reyndari manna á löggjöfinni, þvi
þeir einir geta búist við almennu fylgi.
Og ennfremur má nefna það, að
iandskjörnir þingmenn verði óbundn-
ari gagnvart kjósendum og þeim því
auðveldara að lita óhlutdrægt á mál-
efni; enda auðveldari sú leið á þing
þeim mönnum, sem þjóðnýtir eru og
þjóðkunnir, en eigi hafa lag nje vilja
til að kaupa sjer fylgi með „hreppa-
pólitík“, eða fagurgala við sjerstök
kjördæmi.
Á því landskosninga-fyrirkomulagi,
sem nú gildir, er sá annmarki, að um
alt of fáa er að velja. Það má búast
við að slík kosning verði alt af mikið
á valdi flokkastjórna, sem mestu ráða
um framboðslistana, og að af þeirri
ástæðu og fleirum, muni verða erfitt
að fá almennan áhuga á kosningunum
og þátttöku í þeim; enda dýrt að
setja alt kosningalið landsins í hreyf-
ingu vegna kosningar svo fárra
manna. En um kostnaðarástæðuna er
•þó það að segja, að hana má fella
niður, með þvi að ákveða sama kjör-
dag fyrir landskosningar og kjör-
dæmakosningar. Og úr áhrifum
flokkastjórna á kosningarnar verður
dregið, í fyrsta lagi með þessu sama
þ. e. með því að sjá úm, að sem flestir
geti notað' kosningarrjettinn sjer að
meinfangalausu, og í öðru lagi með
fjölgun landskjörinna þingmanna og
auknu valfrelsi kjósendanna.
Sje á annað borð viðurkend sú þýð-
ing landskosninga, að þær stefni að
því að tryggja þinginu þekta menn,
cg að góðu reynda, þá verður að líta
svo á, að það fyrirkomulag, sem nú
gildir, sje að eins spor í áttina, og
að nauðsyn sje að fjölga hinum lands-'
kjörnu þingmönnum. Eðlilegast virð-
ist, að öll efri deild yrði skipuð á
þann hátt. Á móti því verður tæplega
færð önnur gild ástæða en sú, að af
tvískifting þings í deildir, bygðar sín
á hvorum kosningagrundvelli, leiði
áiekstra í þinginu, sem tefji störf
þess, og jafnvel geti eyðilegt mál í
bili. En þetta er ástæða ýmist með
eða móti, eftir því frá hvaða sjónar-
rniði málið er athugað. Töf mála er
þeitn ókostur aðallega, sem bráðlátir
eru, en hinum einatt kostur, sem var-
færnir eru og iheldnir. Og með tvi-
skifting þings er einmitt sjerstaklega
að þessu stefnt: að önnur deildin sjái
einkum um íhugun málanna og íhald,
enda sje henni trygð sem best þekk-
ing, varfærni og óhlutdrægni; en að
h.nni deildinni sje einkum ætluð
framtakssemi og yfirtök i þinginu,
Jiegar milli ber og á herðir, og henni
trygðir sem best hinir gróandi fram-
sóknarkraftar þjóðlífsins.
Þingmaður.
Ný bók.
út yfir gröf og dauða.
Svo heitir bók, sem nú er nýútkom-
in. Hún er eftir prest í ensku biskupa-
kirkjunni, sem heitir C h a r 1 e s L.
1 w e e d a 1 e. Þýðingin er eftir Sig.
Kristófer Pjetursson, og Þorsteinn
Gíslason hefur gefið hana út „að til-
hlutun Sálarrannsóknarfjelags ís-
iands“. Prófessor Har. Níelsson hefur
ntað formála fyrir bókinni.
Bókin er — Jiað sem hún nær —
einkar gott yfirlit yfir ýmsar hliðar
sálarrannsókna vorra tíma, þær rann-
sóknir, san veitt hafa óteljandi fjölda
iuanna vissu um tilveru annars heims.
Höf. kemst meðal annars svo að
orði í innganginum, þar sem hann er
að gera þess grein, hvað fyrir sjer
vaki með samning bókarinnar:
„Firntán ára starfsemi mín með öll-
um stjettum: í fátækrahverfum stór-
borganna, á íandssetrum auðmann-
anna og í hinu kyrláta sveitalífi, hef-
ur fært mjer heim sanninn um það, að
öflug og. lifandi trú á upprisuna og
sannanir fyrir lifinu eftir dauðann,
eru ekki að eins yfirleitt nauðsynlegar
1Ú1 á tímum, heldur og að vel kristnir
menn og konur þarfnast þeirra engu
síður en hinir, sem álitið er að standi
utan vjebanda kirkju og kristindóms.
Því eins og allir vita, er ekki unt að
loka augunum fyrir þeim sannleika,
að munurinn er orðinn ærið mikill
á kristinni trú nú á dögum og þeirri
trú, sem blasir við oss í guðspjöllun-
um í sögu frumkristninnar. Því að í
þeim er upprisan eða lífið eftir dauð-
1 ann gerð að gundvallaratriði því, er
! mest ber á, enda nær fagnaðarboð-
1