Lögrétta - 10.03.1920, Blaðsíða 2

LÖGRJETTA
2
LÖGRJETTA kemur út á hverjum mið
vikudegi, og auk þess aukahlöð við og við.
Verð 10 kr. árg. á íslandi, erlendis 12 kr.
50 au. Gjalddagi 1. júlí.
'c.T) sultassvipan sje nauSsynleg yfir
höfðum manna til þess að fá þá til að
vinna. Þeir segja, að eíginhagsmuna-
livötin sje óþörf. Menn muni -vinna
af almennri mannást! Þessi hugsun
er alstaðar á ferð, meira og minna
grímuklædd. En allar tilraunir með
hana hafa leitt til þess eins, aS minka
íramleiSsluna. Um þetta ber Rúss-
land nú vitni.
I Ameríku hafa menn ekki þessa
trú á krafti mannástarinnar. Þar er
þaS skoSun okkar, aS baráttan fyrii
tilverunni sje nauSsynleg til þess aS
knýja vjelina. Jeg hef þá trú, aS
ekki þurfi aS breyta öllu fyrirkomu-
kiginu, eldur megi laga misfellurn-
ar meS ákvörSunarrjetti meiri hlut-
ans. En í Evrópu hnígur alt meira og
meira í þá átt, aS fá völdin i hendur
l>eim minnihluta, sem lengst fer í
kröfunum ■ um breytingarnar. En
menn gleyma því í hinum gamla
heimi, aS þar eru nú engir varasjóSir
til, sem sóa megi i tilraunir. Engar
kenningar um skipulag þjóSfjelaga
megna aS fylla tóma maga, eSa leggja
til eld í kalda ofna. Og til hvers er
?S tárast yfir hinu háa verSi. ÞaS
tr ekki annaS en spegilmynd, sem
sýnir þverrandi framleiSslu, og hún
er þaS, sem grátandi er yfir.
I Evrópu er nú fjöldi af nefndum
og skrifstofum, sem fengiS hafa völd
í hendur til þess aS takmarka verS-
lagiS og þær vilja helst halda störf-
um sínum frá ófriSarárunum áfram.
En þær ættu nú aS leggja þau niSur,
því þær geta ekkert gagn vert leng-
ur. Til lengdar duga engar verSlags-
blekkingar gegn dýrtíSinni. ÞaS er
hægt aS dylja sannleikann í svip, en
hann kemur upp fyr eSa síSar, og
þá því óttalegri. Gegfi dýrtíSinni dug-
ar ekkert annaS en sparnaSur og
aukning framleiSslunnar. Þetta eiga
menn, því miSur, erfitt meS aS skilja
í Evrópu. ÞaS er ekkert sparaS. Þvert
á móti er komin upp hjá aimenningi
löngun til eySslu og ohófs, sem ekki
var til áSur. Og þaS er eins og nú sje
roest um aS gera, aS fá vinnutímann
styttan! Ef látiS verSur eftir þeim
kröfum og svo á aS bæta úr því meS
verSlagsákvæSum, þá verSur þaS aS
eíns til þess aS flýta fyrir fjárhags-
hruni Evrópu.
AuS.vitaS getur Ameríka' látiS
nokkra hjáip í tje meSan lag væri
aS komast á í Evrópu. En viS höfum
enga löngun til þess aS hjálpa lönd-
um, sem augsýnilega vantar allan
skilning á fjármálum. ViS hljótum aS
neita þeim löndum um hjálp, sem
ekki vilja koma lagi á fjármál sín og
stjórnarfar, ekki vilja auka fram-
lciSslu sína, nje draga. úr óhófinu
og minka útgjöld sín til hernaSar-
mála, ekki vilja láta af ófriSi og lifa
í sátt viS nábúa sína. Ef Evrópu-
þjóSirnar vildu skilja þetta og fara
eftir því, þá mundum viS Ameríku-
menn hjálpa þeim eftir megni. Skilji
þær þaS ekki, er vonlaust um árang-
urinn.
Friðarmálaráðstefnan síðari í París
og viðfangsefni hennar.
Um leiS og lokiS var friSarsamn-
ingunum milli bandamanna og ÞjóS-
verja, komu fulltrúar bandamanna
saman á nýja friSarmálastefnu í
París, sem hófst 5. jan. M. a. voru
þar Clemenceau, Lloyd George og
italski forsætisráSherrann Nitti, er
kom þangaS eftir heimsókn í Lun-
dúnum. Verkefni þessa fundar átti aS
vera, aS gera út um friSarsamninga
viS Tyrki og skiftingu á ríki þeirra,
ræSa AdriahafsmáliS, eSa Fiume-mál-
iS, og ennfremur ýmislegt, sem
snerti Ungverjaland og Búlgaríu. Þá
voru og rússnesku málin mjög aS-
kallandi, enda þótt þaS hjeti svo sem
þeir Clemenceau og Lloyd George
hefSu komiS sjer saman um þau á
Lundúnafundinum í desember. Enska
blaSiS Daily News sagSi, aS ef þau
yrSu ekki tekin upp á ný til skynsam-
legrar meSferSar, gætu afleiSingarn-
ar af því orSiS hinar verstu. Eftir
ummælum Clemenceaus aS dæma
(sem áSur hafa veriS sögS hjer í
blaSinu), væri þaS nú stefna banda-
manna, aS einangra Rússland meS
gaddavírsgirSingu, þ. e. raSa í kring-
um þaS hlutlausum smáríkjum, sem
lokuSu þaS inni. En Eystrasaltslönd-
in væru nú aS semja um friS viS bol-
sjevíka samkvæmt eigin þörfum, en
ekki bandamánna. Verslunarsam-
band milli Rússlands og Þýskalands
væri ekki htegt aS hindra. Og hvern-
ig ætlaSi Clemenceau aS koma fyrir
gaddavírsgirSingu sinni í Kákasus,
spurSi blaSiS. Hvernig ætlaSi hann
aS hindra, aS bolsjevíkar tækju hönd-
nm saman viS Tyrki, Kurda og
Araba, eSa hefta leiS þeirra yfir Per-
síu og Turkestan til takmarka Ind-
•lands og Kína? Frakkland er ekki
Asíuveldi enn sem komiS er. En Eng-
land er þaS. Og í Englandi vita menn
l.vaS orSiS getur úr múgahreyfing-
unum í Asíu, ef þær ættu aS komast
undir stjórn þeirra manna, sem nú
eru heimsins duglegustu þjarkar fyr-
ir útbreiSslu skoSana sinna, sagSi
HaSiS.
Tyrkneska friSarmáliS er afar-
fíókiS og erfitt viSfangs, ekki síst
vegna þess, aS þar reka sig mjög á
Iiagsmunir Englendinga og Frakka.
Um eitt aSalatriSiS vár þó enginn á-
greiningur, þaS, aS Dardanelfasund-
iS og leiSirnar frá MiSjarSarhafi til
Svartahafs skyldu koma undir al-
þjóða eftirlit og þar verSa frjáls um-
ferS. En næst var þá, aS kveSa á
um, hvernig fara skyldi um höfuS-
borg Tyrkjaveldis. Frá Frakka hálfu
kom þaS þegar fram, aö þeir vildu
ekki aS Tyrkjasoldáni væri vísaS
burt úr Konstantínópel. í stjórnar-
blöSum þeirra kom sú skoSun fram,
aS E"rakkastjórn, sem hefSi yfirráS
vfir svo stórum löndum, sem bygS
væru MúhameSstrúarmönnum, mætti
ekki spilla vinfenginu við þá þegna
sína meS því, aS hrekja yfirmann
trúarflokksins burt úr Konstantín-
ópel. í öSru lagi bentu þau á þaS, aS
cf svo yrSi gert, yrSu bandamenn aS
sjá borginni .fyrir sæmilegum vörn-
nm og, þaS kostaSi þá aS halda þar
flota. En þaS gægSist fram hjá
frönsku stjórnarblöSunum, aS þá
blytu Englendingar aS fá þar yfir-
tökin. En nú er því svo váriS, aS
Englendingar hafa yfirráS yfir enn
stærri og fjölmennari Islamsmanna-
löndum en Frakkar, og vilja líka láta
líta svo út sem beir sjeti vei’ndartnenn
j;':irra og vinir.
i ’rakkar hafa mikiS umleikis' 1 Sýr-
íandi, og þeim er mjög umhugaS
um, aS auka þar áhrif sin og yfir-
ráS sem mest. En þeir eru ekki vin-
sælir þar. Og svo er Hedjazríki ís-
lamsmanna í myndun þar í nándinni
og enn óákveSjS um takmörk þess
norSur og vestur á bóginn, en for-
vígismenn þess leita styrks og fylgis '
hjá Englendingnm, svo aS hagsmun-
ir Frakka og Englendinga rekast
mjög á þarna. í enskum blöSum, sem
mikiS fjalla um utanríkismál, hefur
stundum veriS tekiS eindregiS í
strenginn meS Sýrlendingum í deilu-
málum þeirra viS Frakka. Enska
blaSiS Daily Chronicle, sem er mál-
gagn Lloyd George, sagSi þaS ekki
a!ls fyrir löngu, aS England mætti
láta sjer í ljettu rúmi liggja landa-
mæradeilurnar innan Evrópu. En er
t’l þess kæmi, aS ræSa um landa-
mæra-ákvæSin í Asíu, væri öSru máli
aS gegna. Þar væri um aS ræSa aSal-
mál bretska ríkisins. Nú þegar er svo
komiS, aS Palestina, Mesopotamía,
Persia og nokkur hluti Arabíu eru
komin undir ensk áhrif meS ýmis-
legu fyrirkomulagi. En megn órói er
rneSal þjóSanna i fyrverandi löndum
Tyrkja. Armenía og mikiS af Litlu-
Ásiu er nú sagt á valdi Mustafa Ke-
mals, sem hóf uppreisn i Armeníu
siSastl. sumar, og hann er studdur af
Tyrkjum þar eystra. Er því spáS, aS
hann geti orSiS Englendingum í
Mesopotamiu óþægilegur nábúi. ÞaS
var áSur hugsaS til þess, aS Armenía
yrði sjálfstætt ríki undir umsjón
Bandaríkjanna, en nú vill Banda-
rikjastjórn engin afskifti hafa af
[■essum málum lengur, en lætur stór-
veldi Evrópu ein um þau.
Fyrir miSjan janúar komu fregn-
irnar um ófarir Koltsjaks aSmíráls,
cg þar meS, aS öll Vestur-Siberia
væri á valni bolsjevíka. En jafnframt
fylgdi þaS, aS hersveitir Lenins
sæktu fram sigri hrósandi suSur eft-
ir Asíu, austan Kaspihafs. Þá var i
blöSum Vestur-Evrópu sagt frá því,
aS foringjar þessa framsóknarhers
hefSu ekki alls fyrir löngu setiS í
veitslu í Bokhara, höfuSborg í sam-
r.efndu ríki, sem er norSan viS Af-
ganistan og nyrstu hjeruS Indlands.
í veitslu þessari hefSu setiS konsúl-
arnir frá Afganistan og Persíu og
fulltrúi frá emirnum í Bokharíu og
hefSi þar veriS talaS um samkomu-
la.g og vinfengi milli þessara ríkja.
Fulltrúi stjórnarinnar í Bokhariu
hefSi talaS mörg og fögur orS um
þaS, aS það væri sín trú, aS fram-
vegis gæti orSiS bæSi stjórnmála-.
samband og hagsmunasamband milli
bolsjevikastjórnarinnar í Rússlandi
og Bokharíu. í sambandi viS þessa
fregn var því fast beint til ensku
stjórnarinnar, aS eitthvaS þyrfti aS
gera í rússnesku málunum, og hug-
mynd Clemenceaus um gaddavírsgirS-
inguna fjekk margt hnútukast.
17. janúar þom sú fregn frá friS-
arráSstefnunni i París, aS bandamenn
ætluSu aS rjúfa banniS um aSflutn-
inga til Rússlands og yrSu samvinnu-
fjelögum rússneskra bænda leyfS viS-
skifti viS bandama^naríkin. Litlu síS-
ar kom sú fregn, aS smárikin í Kák-
asus og Persía ættu aS fá vopn og
útbúnaS til þess að gera út 50 þús.
manna her, sem ætti aS stöSva fram-
rás bolsjevíka suSur á bóginn, þar
sem þau næSu til. Þá var og flotí
Englendinga í MiSjarSarhafi sendur
inn í Svartahaf. Einnig var sagt, aS
bandamenn ætluSu aS gera út 200
þús. manna her til Litlu-Asíu móti
Mustafa Kemal, sem þá sat í Mosúl,
og lika til þess áS vera þar á verSi
gegn framsókn bolsjevíka. Er hjer
þá komin upp á ný hin gamla kepni
milli Englendinga og Rússa um yfir-
ráS í Asíu og Englendingar opna nú
Rússum viSskiftaleiSir vestur á viS
til þess aS hafa fremur friS fyrir þeim
austur frá.
Miljukoff talar um rússnesku málin.
Kadettaflokks-foringinn Miljukoff,
sem var utanrikisráSherra Rússa fyrst
títir stjórnarbyltínguna, býr nú í litlu
húsi í einu af úthverfum Lundúna-
borgar. Þar átti danskur blaSamaSur
tal viS hann í janúar síSastl., og hef-
ur skýrt frá því í „Politiken". Enn
er þaS fast í huga hans, segir blaSa-
maSurinn, aS rússneska ríkiS eigi aS
varSveitast innan þeirra takmarka,
sem þaS hafSi fyrir ófriSinn, þaS eigt
aS verSa aftur ein heild undir sam-
eiginlegri yfirstjórn og meS sameigin
legu þingi. en innan þeirrá takmarka
vill hann :>ía einstaka ríkishluta fá
víStæka sjálístjórn. Pólland og Finn-
lend hafa auðvitað sjerstöSu aS þessu
leyti, sagSi hann, og kvaSst alt af
hafa talað máli Finna í deilum þeirra
við Rússa á keisaraveldistímanum,
Og meSan jeg átti sæti 5 stjórninní,
var jeg meS í því, aS láta eftir öll-
um kröfum þeirra, sagSi hann. Jeg
er alt af reiSubúinn til þess aS viSur-
kenna þjóSlegt sjálfstæSi Finna. En
til tryggingar Rússlandi, verður að
ltoma nokkuS á móti, og mætti vel
gera opinbera samninga um þaS milli
Rússa og Finna, án allrar undir-
hyggju. En mjer virSist svo sem öll-
um hljóti aS vera þaS augljóst, aS
einhverjar öryggisráSstafanir verSi
Rússar aS gera, ef landamæri erlends
ríkis eru færS svo að segja fast aS
Petrogad. Ef þetta ríki síSar í ófriði
lenti í óvinaflokki Rússlands, gerSi
þetta aSstöSu Rússa þegar í byrjun
stríSs mjög varhugaverSa. Þarna
verðum viS aS tryggja öryggi höfuS-
borgarinnar. Og í öSru lagi vil jeg
ekki afsala eldri löndum Rússaveldis
og gera úr þeim óháS ríki, án þess
að hafa tryggingu fyrir þvi, aS þau
snúist ekki öndverS viS stefnu Rúss-
lands í utanríkismálum. Segi menn til
mótmæla þessu, aS nú sje aS renna
upp nýr timi og stríSin eigi alveg aS
vera úr sögunni, þá svara jeg því
svo, að öll ríki eru sjer úti um slíkar
tryggingar, og aS menn megi ekki
beimta af Rússlandi, aS þaS eitt láti
sier nægja aS trúa á orS og áætlan-
ir, sem ef til vill aldrei verSa að fram-
kvæmdum. Um Pólland er það að
segja, aS jeg átti sjálfur upptökin
aS þvi, þegar jeg var utanríkisráS-
lierra, aS veita því.sjálfstæSi. En tak-
markalausar kröfur frá Póllands
bálfu getum viS ekki fallist á. Hug-
mynd sú, sem komin er frá Frökk-
um, aS gera Pólland að voldugu ríki,
er heimskuleg og nær engri átt. Til
þess aS skilja þaS þurfa menn ekki
annaS en gá að því á landabrjefi, aS
stórt og voldugt Pólland hlýtur aS
verSa umkringt af óvinum á allar
hiiSar, af því aS það getur ekki skap:
ast á annan hátt en þann, aS innlima
i þaS mikinn fjölda manna frá öðrum-
þjóðum. Um hin landamærarikin get-
ur þaS ekki komiS til mála, aS Rúss-
í.r afsali sjer þeim, ef þeir hugsa á-
íram eins og Rússar en ekki sem a!-
íieimsborgarar, sagði Miljukoff.
Þegar martsbyltingin hófst, 1917,
sagSi hann ennfremur, þá hefði þaS
veriS auðvelt fyrir okkur aS semja
friS. Rússland var þreytt á ófriðn-
um og Þjóðverjar óskuðu auðvitað
einskis fremur en friSar viS okkur.
En við hjeldum fast viS Lundúna-
samþyktina um aS semja ekki sjer.
íriS. Ef bandamenn gera nú út um
tússnesku málin, án þess aS kveSja
Rússa til ráSa, þ. e. a. s. þá Rússa,
sem börðust meS þeim í stríðinu, þá
er það ótví.rætt brot á Lundúnasam-
þyktinni.
TaliS hnje þá aS hinum nýju samn-
ingum Englendinga viS Persa. Milju-
koff sagði, aS grundvöllurinn undir
sambandi Rússa og Englendinga
liefSi veriS samningur sá, sem þeir
gerðu um yfirráSin í Persiu. Sá samn-
ingur er enn í gildi, sagði hann, og
getur ekki úr gildi falliS án sam-
þykkis frá Rússlands hálfu. En þar
sem nú Englendingar hafa samt sem
áður ógilt hann, þá sýnist mjer þaS
benda á tortryggni gegn Rússlandf,
scm er alt annaS en góSur grundvöll-
ur til samvinnu milli þeirra tveggja
ríkja framvegis. Sú hugsun, aS Rúss-
ar ráSist á Indland yfir Persíu er
mesta vitleysa og hefur aldrei ann-
aS veriS. En þótt undarlegt megi
virðast, geta sumir enskir stjórnmála-
menn ekki slitiS hana frá sjer. í raun
cg veru er ensk-rússneski samningur-
inn um Persiu ekki mjög mikils virði
fyrir Rússland. En þaS er hin siS-
ferSislega þýSing hans, sem jeg eink-
um tala um. Þó er því svo variö, aS
í norðurhluta Persiu var mikill mark-
aSur fyrir rússneskar vörur og hon-
um látum viS ekki svifta okkur orða-
laust.
Þetta, sem hjer er haft eftir Milju-
koff, er hin almenna skoðun á Rúss-
landsmálunum hjá andstöðuflokkum
bolsjevíkastjórnarinnar. BlaSamaSur-
inn, sem viðtaliS átti viS hann, segir,
aS í Englendi sjeu mjög skiftar skoS-
anir á þessum málum, jafnvel innan
vjebanda sjálfrar stjórnarinnar. ÞaS
sje reynt aS breiða yfir þetta eftir
megni, en þó sje þaS aS gægjast fram
altaf öðru hvoru. Yfir höfuS segir
bann aS þaS sje ráðandi sko'unin hjá
thaldsfiokknum, aS hætta sje á því,
aS sambandi myndist milli Rússlands
og Þýskalnds, ef Rússland sje svifc
Eystrasaltslöndunum og öðrum
jaSraríkjum sínum. En þaS þýði, aS
ÞjóSverjar sjeu aS lokum ofan á eftir
alt saman, og þettavei’Si enskir stjórn-
málamenn aS fyrirbyggja. Eina leiS-
in til þess sjc sú, aS styrkja þá flokka
í Rússlandi, sem halda vilja saman
hinni gömlu ríkisheild, 0g gera þá
skuldbundna sjer. Þetta er sú skoSun,
se.m haldib hefur veriS fram í „Tim-
es“ 0g fleiri enskum blöðum. Aörir
segja, aS ef nýtt Stór-Rússland rísi
upp, verði þaS í óvinahópi Englands.
ÞaS sje því miður ekki hægt aS hindra
samtök milli Rússlands og Þýska-
lands, og eSlilegustu ríkjasamtökin
sjeu nú þau, aS Þýskaland, Rússland
og Japan taki höndum saman. Þetta
verði þríveldasamband 20. aldarinm
ar. Þessi síðarneífnda skoöun mun
vera meira ríkjandi í ensku þjóðinni
en hin. Og svo er því mjög haldiS
fram af þeim mönnum, sem viS Ind-
iandsstjórnina eru riönar, aS England
verSi aS halda hlífi-skildi yfir hinum
óháöu ríkjum Múhamedstrúarmanna,
vegna trúbræSra þeirra í Indlandi.
Þeir segja, aS nýtt Stór-Rússland
verði stærsti og hættulegasti keppi-
rautur Englands í Austurheimi. Ef
England stySji Rússa til þess að ná
aftur yfirhönd yfir þjóðunum sunnan
viS Kákasusfjöllin, rísi upp í reiSi
miljónir Múhamedstrúármanna þar
eystra, svo aS samband Englands viS
forkólfa hugmyndanna umendurreisn
stórrússneska veldisins, sje hættulegri
en alt annaS fyrir veldi þess í Asíu,
í Mesópotamiu, Persíu og á Indlandi.
Ástandið sje þarna enn hiS sama og
veriS hafi á 19. öldinni, er Rússar
og Englendingar hafi kept um Asíu-
löndin, og þaS geti aldrei breytst.
Rithöfundur einn enskur sagði viS
bíaöamanninn, sem þetta er haft eftir,
aS menn væru aS tala um stefnu-
leysi hjá ensku stjórninni í Rússlands-
málunum og lá henni, aS hún hefði
aö eins meS hangandi hendi stutt
hvítu flokkana í Rússlandi, en ekkert
látiS þar til skarar skríSa. En þetta
væri nákvæmlega yfirveguð stefna.
Stjórnmálamenn Englendinga óskuðu
þess einmitt, að Rússland eyddi sem
mest af kröftum sínum í borgara-
styrjaldir og sundraði sjer á þann
liátt sjálft.
Síðustu frjettir.
Meira og meira virðist vera aS
draga til þess, aS friöur veröi saminn
við Rússa. Nú hefur t. d. Litvinoff
tilkynt, aS Rússar hafi sent bæði Jap-
önum og Rúmenum friðarboð, og
sömuleiðis hafi Ukraine boðið Pól-
verjum friS. Litvinoff sagði um leiS,
aS þaS gæti ekki dregist lengi úr
þessu, aS bandamenn neyddust til að
scmja formlega fullan friS viSLenins-
stjórnina. Sjálfsagt er þaS líka eitt-
hvaS í sambandi viS þetta, aS sagt
er, að bolsjevíkastjórnin rússneska
hafi lýst því yfir, aS hún sje horfin
frá því, aS beitast fyrir heimsbylt-
ingu. En aftur á móti hafi þaS starf
veriS faliS hinu nýslofnaða alþjóða-
ráði, sem áöur hefur veriS sagt hjer
frá, og Rússar veittu stórfje, þó nú
sje þaS ekki taliö í neinu opinberu
sambandi viS stjórnina þar. HernaS-
argengi virSast bolsjevíkar þó stöðugt
bafa, og nota þaS bæSi beinlínis og
óbeinlínis, til aS þröngva þjóöunum
til friöar viö sig. Annars eru fregn-
irnar frá Rússum ógreinilegar á því
sviSi, og ekki gott aS sjá, hvaS þeir
ætlast fyrir.T. d. segja nýjustu fregn-
ir, aS Ludendorff sje farinn til Russ-
lands meS alt herráS sitt. —
í enska þinginu hefur nú Lloyd
George lagt fram frumvarp þaS til
heimastjórnarlaga írlands, sem áSur
hafSi veriS boSaS. Er þar gert ráS
íyrir tveimur þingum, öðru fyrir Ul-
ster, — og svo eins konar yfirráSi
fvrir alt landiS. Segja símskeytin aS
írumvarpi þessu sje fálega tekiS, en
i þinginu verður þaS ekki rætt fyr
en eftir páska.
Enn þá er nýtt sundurþykkju-efni
cS koma upp milli bandamanna, út
af þýsku máíunum. Er þaS sprottiö
af fjármálunum og afstöðu Evrópu
þar gagnvart Ameríku. Hefur friöar-
1 áðstefnan nú komist aS þeirri niSur-
stöðu, aS í því efni verSi aS líta á
. Evrópu sem eina órjúfandi heild, og
megi því ekki ofbjóSa neinni einni
þjóð meS álögum, svo aS heildin veik-
ist. En þetta virSist þaö nú álíta gert
viS Þýskaland, og leggur því meiri
hluti þess til, aS öll Evrópuríkin hin
n'. Þýskalandi nægilegt fje til end-
urreisnarstarfs síns, gegn veSi í
skatttekjum ríkisins, en nefnd hlut-
kiusra manna verði falin umsjón meS
málinu. Þessari niSurstööu hafa
Frakkar harölega mótmælt, eSa blöð
þeirra, og ásaka Breta og ítali fyrir
þaS, aS draga um of taum ÞjóSverja.
Er ekki ósennilegt, aS þetta sje aS
cinhverju leyti runniS frá Itölum, því
um sama leyti er sagt, aS forsætis-
ráöerra þeirra, Nitti, hafi jafnvel gert
]>aS aS tillögu sinni á ráSherrafundin-
t:m í London, aS taka alla friSarsamn-
ingana til endurskoðunar, sjerstak-
lega að því, er fjármálin snertir.
Um Adríahafs-málin er sagt, aS
nýjar samningatilraunir sjeu nú byrj-
aðar milli ítala og Jugó-SIava, og
virðist þaS, eftir fyrri skeytum aS
dæma, eitthvað vera í sambandi við
afskifti Wifsons af þeim málum. Af
Wilson hefur þaS annars frjetst síö-
ast, aS hann hafi sett sig á móti því,
?.S Tyrkir hjeldu Konstantínópel, eins
og^gert hafði veriS ráS fyrir. En
cftir síöustu samþykt var ákveöið
að minka veldi Tyrkja svo, aS íbúa-
:ala rikis þeirra yröi aS eins 6 milj.
I staS 30 áSur. Sömuleiðis átti aS taka
af þeim allan flota þeirra. En Mikla-
girði áttu þeir aS halda.
Á Frakklandi hefur verið járn-
brautarverkfall undanfariS, eins og
áSur var skýrt frá. Var þaS lítiö í
fyrstu, en óx þó ótsfluga, samfara
miklum æsingum, og kröfðust margií
\crka^nennirnir „alræðis öreigalýös-
ins“. Annars voru kröfur verkamanna
þær, aS allar járnbrautir yröu gerðar
rikiseign, aS verkalaun hækkuSu, aS
þeir fengju rúma þúsund franka í
dýrtíöaruppbót á ári, og auk þess
greidda húsaleigu, og þetta næði j'afnt
>il karla og kvenna. Var þetta verk-
fall oröiö svo magnaS um mánaSa-
rnótin síSustu, aS siglingar teptust aS
miklu leyti milli Englands og Frakk-
lands, af því járnbrautir stöSvuöust
og þar af leiöandi skapaafgreiðsla í
írönskum höfnum. Millerand för-
sætisráSherra reyndi aS miðla mál-
um, en ljet þó jafnframt bjóöa út her
til aS halda öllu í skefjum, því hann
sagði, að þó samheldni verkamann-
c.nna ætti fullan rjett á sjer, yrSi aS
meta meira samheldni þjóSarinnar.
Var þá aftur tekin upp vinna, og
lofaöi stjórnin því jafnframt, aSI lög-
leiða skyldi gerSardóm í deilumálum
verkalýSs og vinnuveitenda.-
I Ungverjalandi er Horthy flota-
foringi oröinn rikissjóri, í staS Huz-
ar’s, sem sagöi af sjer. Er Horthy
sagöur hliöhollur Habsborgurum, og
er því jafnvel spáS, að kosning hans
muni veröa til þess, aS þeir komist
aítur til ríkis í Ungverjalandi.
Hollendingar halda enn fast viS
fyrri skoðanir sínar í framsalsmálun-
um, þrátt fyrir áskoranir Breta.