Lögrétta - 28.04.1920, Page 1

Utgelandi og ritstjóri:
ÞORST. GÍSLASON.
Þingholtsstrseti 17.
Talsími 178.
Afgreiðslu- og innheimtum.:
ÞÓR. B. ÞORLÁKSSON.
Bankastræti II.
Talsími 359.
Nr. 16.
Reykjavík 28. aprll 1920.
KlæCaverslun
H. Andersen & Sön
Aðalstrseti 16.
Stofnsett 1888. Sími 3*.
Þar eru fötin saumuð fleat.
Þar eru fataefnin best.
Sv. Jónssou & Go
Kirkjustræti 8 B. Reykjavík.
Fyrirliggjandi miklar birgðir af
iallegu veggfóðri, pappír og pappa á
[jil, loft og gólf, loftlistum og loftrós-
um.
Hugbeitingar.
Eftir ólaf ísleifsson.
AlþýöufræSsla stúdentafjel.
í Þjórsártúni 8. jan. 1920.
Forma'ður alþýðufræðslunefndar-
innar mæltist til þess í haust, að jeg
flytti eitt eða fleiri erindi hjer eystra
í vetur. Og af því að hann gaf mjer
cfnið í sjálfsvald, þá vildi jeg í þetta
sinn minnast ofurlítið .á andlega
hreyfingu eina, er nefnd er „New
Thoughts“ eða nýjar hugsanir, sem
óðum er að breiðast út um hinn ment-
aða heim. Einna mest ber á þessari
lireyfingu í Ameríku, einkum sunnan
til í Bandaríkjunum. Þar er gefinn
út fjöldi af bókum og tímaritum um
þetta efni. Markmið Nýhyggjumanna
er að kenna mönnum að þekkja sjálfa
s'ig — þekkja sína andlegu hæfileika
og þau óþektu öfl, sem með mönnum
dyljast, en fæstir hafa hugmynd um
að þeir eigi til í eigu sinni. Tilgang-
ur þeirra er, að leiða mennina á æðri
þroskabrautir, og fá mannsandann til
að nema þar staðar og líta í kring
Imi sig. Enginn efi er á því, að maður
með óheilbrigðar og órólegar hugs-
anir yrði miklu farsælli, ef hann gæti
breytt hugsana-hætti sinuin og sveigt
lmgann inn á ný og holl hugsana-svið.
f raun rjettri eru menn ekkert annað
en það sem þeir hugsa, „það sem
maðurinn hugsar, það er hann“.
Sá maður, sem hugsar hræðslu-
haturs-, óvildar-, kvíða- eða örvænt-
ingar-hugsanir, getnr aldrei orðið
sæll eða honum liðið vel; en sá, sem
hefur alt af uppljómað hjá sjer af
fegurðar-, góðvildar-, heilbrigðis- og
hamingju-hugsunum, hann er alt af
sæll. - Hamingjan býr í sjálfum þjer.
Möguleikarnir eru allra eign, og ó-
takmarkaðir, en það tefur svo mikið
ívrir, á framfarabraut vorri, að við
hugsum alt af meira um takmarkan-
irnar heldur en möguleikana. — Að-
alástæðan fyrir því, að svo mörgum
■veitist svo erfítt og misheppnast að
tika á móti því sem þeir þrá og
þarfnast, er vanalega af því, að þeir
vita ekki ákveðið, hvað þeir þrá Og
þarfnast, eða þá að þörf þeirra er
Onnur í dag og önnur á morgun.
Það er eitt atriði, sem jeg vildi sjer-
staklega tala um ; það er um hugsana-
einbeiting, sem alt af kemur mjög til
greina, vilji menn reyna að þroska
hjá sjer dulkrafta sína í einhverja
vissa átt. Þessi einbeiting (concen-
tration) -er aðallega fólgin i því, að
geta sameinað allar hugsanir sínar
og hugsanamátt, að einu vissu við-
fangsefni og útiloka allar aðrar hugs-
anir á meðan, rjett eins og þegar
maður dregur sólargeislana sarnan á
einn punkt með brennigleri. Sú list
að getá sameinað hugsanir sínar að
einu vissu viðfangsefni, er ntjög eftir-
sóknarverð kunnátta. Hún er fyrsta
sporið, til þess að geta náð valdi
yfir sjálfum sjer, og þeim dularkröft-
um, sem með manninum búa. Það er
þessi list, sem er megin-atriði hjá
Hindúa-fakírnum, sem sýnir þær
töfralistir, sem menn fá ekki skilið í.
og hjá hinum svonefndu kristnu nátt-
úrufræðingum, sem framkvæma
undraverðar lækningar með hugsana-
krafti, og einnig við ,Yoga‘-*æfingar.
Og list þessi kernur oss að mjög
miklum notum við öll vor vandastörf.
Við vinnum alt af verk vor best,
þegar við framkvæmum þau með
heilum hug. Þá sjaldan að það hefur
borið við, að menn hafa ósjálfrátt al-
gerlega orðið einhuga, af einhverjum
sterkum utanað-komandi áhrifum,
ýmist af lamandi sorg eða lífshættu,
þá hafa þeir framkvæmt það, sem
livorki þeir sjálfir eða aðrir hafa
geta skilið í. Á slíkum augnablikum
iiafa menn getað birtst öðrum i fjar-
lægð, án þess þó, að þeir sjálfir hafi
haft nokkra hugmynd um það. Þeir
menn, sem að upplagi hafa átt til
ntikið af einhug, ákveðinni löngun og
viljafestu, það eru mennirnir, sem
mcst hafa skarað fram úr öðrurn á
hinum ýmsu sviðum í heiminum.
Maður með reikular hugsanir, sem
aldrei veit ákveðið hvað hann vill,
verður aldrei að miklum notum,
ltvorki fyrir sjálfan hann nje aðra.
Við eigum til jjjóðsögu eina, sem
mikil einbeiting kernur fram í, og
sýnir hún, að fyrritiðar-menn hafa
haft hugmynd um gildi og þýðingu
þessa eiginleika, sem ýmsir rnenn nú
á dögum eru að æfa og þroska með
sjer. Við könnumst öll við gömlu
þjóðtrúna, að huldufólkið ætti að
ílytja sig búferlum og hafa vistaskifti
á nýársnótt. Það var mikið að gera
og margt á kreiki í hulduheimum
á nýársnótt. Þá sáust ljós í hverjunj
hól og hamri. Á nýársnótt tóku menn
upp á því, að liggja úti á krossgöt-
um sem lágu til fjögra kirkna. En
þetta var ekki heiglum hent, til þess
þurfti einkum einbeitni og hugrekki,
því þeir urðu að einblína í axaregg
alla nóttina, þar tll dagur ljómaði.
Þeir máttu aldrei af axaregginni líta
og ekkert orð segja, hvað mikið sem
á gekk eða hvað sem þeir heyrðu
eða sáu.
Það er sagt, að Jón Krukk, sem
Krukkspá er eftir, hafi legið úti á
k,-ossgötum á nýársnótt. Það virðist
sem hann hafi gert það í þeim til-
gangi, að verða einhvers vísari um
framtíðina, og ekki er annars getið,
en að -hann hafi sloppið heill á húfi
úr þeirri raun. En svo er líka til
önnur saga, af Jóni nokkrum FloL
gogg, sem lá úti á krossgötum á ný-
ársnótt. Tilgangur hans virðist hafa
verið sá, að ná í gull og gersemar.
Tóni vissi, að hann átti mikil sigur-
laun í vændum, ef honum tækist að
standa stöðugur við áform sitt, en
ef hann hætti við það í rniðju kafi,
var honum hætta búin ,En Jón treysti
sjer að standa stöðugur við það, sem
hann hafði ásett sjer. Eftir dagsetrið
lagðist Jón niður á krossgötur þær,
sem lágu til fjögra kirkna, og tók
að einblína i axareggina. Brátt varð
hann var við umferð mikla og fólk,
sem gaf sig að honumf og fór að
bjóða honum ýmsa fásjeða muni og
(lýrindishluti. En Jón Ijet sem hann
hvorki heyrði þá nje sæi, en einblíndi
í axareggina. Allir ljetu það eftir
liggja, sem þeir höfðu boðið honum.
Sumir úthúðuðu honum og hótuðu
lionum öllu illu, og aðrir reyndu að
ginna hann með fagurgala. En hann
stóðst allar freistingarnar, skapraun-
ivnar og fagurgalann, og var komin
;tór hrúga í kring um hann af dýr-
indis gersemum og álfheuna-gulli.
Og alt þetta var hans eign, ef hann
gæti staðist raun þessa, þar til dagur
Ijómaði. Þá kallar maður til hans og
segir: „Fáðu þjer hjerna flot, Jón.“
Slíka freistingu gat Jón ekki staðist
og sagði þetta, sem haft hefur verið
að máltæki síðan: „Sist mun jeg flot-
inu neita.“ Á svipstundu var ókunm
maðurinn horfinn með alla dýrindis-
munina, allar gersemarnar og álf-
heima-gullið, og einn sat hann eftir
með dálítinn flotmola og tapaðar von-
ir og tapað áform. Jón varð átta-
viltur og ringlaður, og kornst með
naumindum heim til menskra manna.
Og aldrei varð hann sami maðurinn
cftir sem áður.
* Yoga er indverskt fræðikerfi.
Hún er lærdómsrík, þessi litla þjóð-
saga. Hún hefur endurtekið sig hjá
einstaklingum þjóðar vorrar, hún
hefur endurtekið sig um allan heim.
Það eru svo margir, sem mist ha-fa
af mikilvægustu gæðum lífsins, fyrir
fanýti og einskis verðan hjegóma, af
því þeir höfðu ekki þrek og festu
að horfa í axareggina þar til dagur
ijómaði. Við vitum það öll, að menn
cru mismunandi að upplagi, þraut-
seigju, stefnu- og viljafestu. Sumir
ciga svo erfitt með að sameina hugs-
anir sínar, eða að binda hugann við
nokkuð sjerstakt, síst til lengdar.
Hugsanir þeirra eru svo flöktandi
og á sífeldu reiki. Þeir eru alt af að
leita að einhverju nýju, án þess þó
að vita sjálfir, að hverju þeir eru að
leita, því þeir eiga ekkert áhugamál
eða markmið, sem þeir þrá að keppa
að. Og ef þeir skyldu nú taka það i
sig einhvern góðan veðurdag, að
keppa að einhverju föstu markmiði,
þá vill svo- oft fara fyrir þeim eins
og Jóni Flotgogg, að þeir falla fyrir
fánýtlegum freistingum, þegar hálfn-
uð er leið.
Við höfum oft heyrt talað um réik-
ula menn í ráði sínu, og jafnvel heyrt
þá nefnda markleysis-menn. Við höf-
um heyrt talað um hvað litið væri
aö marka orð þeirra og loforð, heyrt
talað um hvað loforð þeirra væru
óviss og vinátta þeirra hvikul. Og
við þekkjum líka fjölda af fólki, sem
elcki getur talað við okkur upp í eyrun
með 'hógværð, um það, sem þeim
fínst áfátt í fari voru, en dæma oss
hart, þegar við heyrum ekki til.
Breiskleiki þessi eða ófullkomnun
manna, er sjaldnast sprottin af illum
hvötum, heldur miklu fremur af
vondum vana, veiklaðri siðferðistil-
finningu, ósjálfstæði, en þó einkum
af óheilbrigðu andlegu umhverfi.
Öll ófullkomnun mannsins, öll hans
rnistök og reikula ráð og vanstjórn
eykur vansæld hans,.enda þótt hann
geri sjer ekki grein fyrir því. Til
[ es.s að fá meiri sælu inn í sálir vor-
ar, til þess að öðlast meiri heilbrigði,
hamingju og velgengni, verðum við
að komast inn á nýjar þroskabrautir.
Við þurfum að taka stakkaskiftum
og fá einbeitni, til að reka í burtu
ailar garnlar hugsanir, sem valda
oss vansælu, en fá inn til vor nýjar,
sólskinsríkar hugsanir, sem gagntaka
oss með frið og kærleik og lýsa upp
hugskot vor með ljósi eilífðarinnar.
Hið háleitasta viðfangsefni þitt er,
að knýja fram til starfa, vekja og
þroska með þjer, það göfugasta og
besta sem í eðli þinu býr; á þann
hátt vinnur þú best að farsæld sjálfs
þín.
Enn þá eru margir til, sem hræddir
eru við það, að hugsa öðru vfsi en
aðrir, af því þeir vita það, að þeir,
sem hugsáð hafa öðru vísi en fjöld-
inn, hafa fengið þann dónt upp kveð-
inn, að þeir væru ekki með rjettum
sönsum. En byggist ekki öll framför
heimsins, bæði andleg og veraldleg
á því, að alt af hafa verið til menn,
sem hugsað hafa öðru vísi en fjöld-
inn? Vertu aldrei hræddur við það,
að hugsa öðru vísi en aðrip, en reyndu
að gera hugsanir þínar að veruleik.
Þegar þú finnur hjá þjer hreyfingu
nýrra hugsana, sem nýtilegri eru,
íegurri, stærri og göfugri en þú hef-
ur áður fundið, þá taktu á móti
þeim eins og langþráðum, hjartfólgn-
cm vini, og faðmaðu þær að þjer.
Goethe hefur sagt: „Hvar sem-þú
Hrt, þá vertu þar allur.“ Allir mestu
afkastamenn heimsins, bæði uppfinn-
ingamenn, listamenn og þeir, sem
mest gagn hafa unnið mannkyninu,
hafa verið með óskiftan hug við það
sem var þeirra stærsta áhugamál.
Þráin, að koma þessu hjartans mál-
cfni þeirra í framkvæmd, hefur úti-
lokað allar aðrar hugsanir þá stund-
ina, sem þeir hugsuðu um þetta eina.
Sá sem ekki þráir að taka framför-
ttm, svo lengi sem hann lifir, eða
leggur ekki krafta sína fram, til að
verða aðnjótandi hinna verulegtt gæða
lifsins, hann hlýtur að fara margs á
mis. Fjöldi manna hefur óljósa hug-
rnynd um það, hvað þeir vilja. Það

l
er ein þrá, sem ríkust er hjá all-
flestum; þráin að eignast eitthvað
og verða ríkur. Þettá er ekki nema
cðlileg þrá, og það er virðingar vert,
að vilja ekki vera upp á aðra kominn
efnalega, að geta heldur verið veit-
cndi en þiggjandi. En það er ekki
æðsta sæla lífsins, að komast yfir sem
niest af auði, því margur getur verið
ófarsæll, þó hann sje ríkur kallaður,
og verið fátækur mitt í- sinni auð-
legð. Hjá surnurn verður sá hugsun
svo rótgróin, að eignast sem mest,
að aðrar hugsanir komast ekki að,
eða ná ekki fótfestu i huga þeirra.
Aðalhugsunin verður um það, að vera
slunginn að græða og tnargfalda aura
sína. Jeg vil hjer ekki fara inn á
htð dimma svið eigingirninnar, því
þar eru skuggarnir orðnir svo stórir,
að pálmarnir sjást ekki nema í rökk-
urmóðu.
Það er ekki þú, sem átt að leita
að peningunum; peningarnir eiga að
leita að þjer, en þú ekki þeirra. Pen-
tngana vantar alt af menn, sem kunna
með þá að fara, og eru þeirra verð-
ugir. Þú getur öðlast það sem þú
þráir, þegar þú hefur gert þig hæfan
að taka á móti því. Þú getur valið
um virðuleg störf, þegar þú hefur
sýnt það, að það má treysta þjer, því
það er alt af mikil eftirspurn eftir
hæfum og ráðvöndum mönnum, sem
óhætt er að trúa og treysta. Hvaða
siarf sem þjer er trúað fyrir, þá leystu
það trúlega af hendi. Hvaða verk sem
þú gerir, þá reyndu að gera það á
einhvern hátt betur en aðrir.
Spekingurinn Emerson segir: „Ef
nágranni þinn vinnur verk sín betur
en allir aðrir, mun allur heimurinn
leggja braut að húsdyrum hans.“
Byrjaðu á því, að hugsa um það,
á hvern hátt þú best getur komið
að notum í mannfjelaginu. Reyndu að
koma auga á eitthvað það, sem þarfn-
r^st endurbóta; einhverja þörf, sem
bæta þarf úr. Hugsaðu svo nákvæm-
lega um það, hver ráð sjeu best til
'að bæta„úr þessu. Ef þú gerir þetta
af einlægni og festu, þá getur þetta
orðið fyrsti steinninn sem þú leggur
i undirstöðu að framtíðargæfu þinni.
Þegar þú ert svo kominn upp á ein-
hverja hæð, þar sem fólkið sjer til
},ín, þá mun verða hrópað til þín:
„Þú ert maðurinn, sem við þörfnumst
og erum að leita að.“ Láttu aðra líta
upp til þínf en ekki niður á þig.
Innrættu þjer þá hugsun, að þú eigir
að lyfta einhverju Grettistaki, — að
þú eigir að gera heiminn bjartari,
fegurri, betri.
Huglækningar.
Mig langar að minnast hjer á hug-
lækningar, sem framkvæmdar eru
tneð andlegri orkubeiting. En af því
jeg hef svo takmarkaðan tíma, verð
jeg að vera mjög fáorður. Jeg drep
hjer á örfá dæmi, til að gefa ykkur
ofurlitla hugmynd um þau undraöfl,
sem með manninum dyljast, og sem
fæstir vita nokkuð um, og þvi síðut
að menn kunni að færa sjer þessa
duldu krafta í nyt. Huglækningar
ganga undir ýmsurn nöfnum og ntis-
rnunandi aðferðir eru viðhafðar. En
aðallega byggjast þær á einbeiting —
að santeina allar hugsanirnar og allan
hinn andlega mátt, að einu vissu við-
fangsefni og útiloka aðrar hugsanir
á rneðan. Fá fult vald yfir sjálfum
sjer. Sjerstaklega vildi jeg minnast
á þá aðferð, sem byggist á því, að
gefa sjálfum sjer innhrif (Auto-Sug-
gestion). Jeg kem hjer með eitt dæmi:
Fyrir nokkrum árurn kyntist jeg
íslendingi, sern alist hafði upp í Ame-
ríku. Einu sinni barst samtal okkar
út i sálarfræði, og að dulkendum
kröftum. Kom þá í ljós, að hann var
Kunnugur á því sviði, sem kallað er
á ensku: „Self-healing“ (Sjálfslækn-
ing). Hann sagðist hafa verið veikur
af berklum í hálsinum og hafa geng-
ið til lækna í nokkur ár, en þeir ekki
getað veitt sjer neina hjálp. Þegar
hann var úrkula vonar um að geta
íengið nokkra læknishjálp, yfirgaf
hann alla lækna og borgarlífið, fór
út á land 0g fór að reyna Sjálfslækn-
XV. ár.
ingar-tilraunir. Ekki var hann betri
en það, þegar hann byrjaði, að það
blæddi úr hálsinum. En árangurinn
af þessu varð sá, að hann læknaðist
af sjúkleik þessum og fjekk bestu
heilsu. Eitt af því, sem hann hafði
æft sig á, var að fá vald yfir blóð-
’-ásinni. Hann gat látið blóðið
ctreyma út i aðra hendina, en látið
hina verða kalda og blóðlausa. Jeg
tók á höndum hans, og fann, að önn-
ur hendin var heit, og æðarnar full-
ar af blóði, en hin hendin var ísköld
og ekki sást til blóðæða á þeirri hend-
inni.
Jeg veit, að sumum kann að finnast
það nokkuð ótrúlegt, að menn geti
læknað sjálfa sig með eintómri hugs-
un. En hafi þið nokkurn tíma hugs
að út í það, hvað hugsana-áhrifin
geta verið víðtæk, eða að hugsanirnar
g.eta verið hið voldugasta afl í heimi.
Það þýðir lítið að segja, að allar þær
hugstefnur, sem vjer ekki þekkjum,
sjeu eintóm bábylja og vitleysa. Þar
sem mannsandinn hefur einu sinni
opnað dyr, fær enginn þeim dyrum
lokað.
Við vitum öll, að likami vor e?
þannig útbúinn frá náttúrunnar
hendi, að hann veitir móspfrnu öll-
nm utanað komandi skaðlegum á-
hrifum. Þegar skaðlegar bakteríur
nerast inn i likama vorn, sendir blóðið
J.ægar hin hvítu blóðkorn á vígvöll-
mn, til að berjast við þessa aðkomnu
óvini, og baráttan hefst um lif og
dauða. Þetta fer fram oss alveg óaf-
\itandi og án vorrar hjálpar. Værum
vjer nú eins vel æfðir eins og maður-
inn sem jeg mintist á, þá sýnist það
ekki neitt ótrúlegt, að vjer gætum
gefið hvítu blóðkornunum aukinn
styrk til að berjast við óvina-bakterí-
urnar, svo að þau bæru sigur úr
bitum.
Hræðsla getur orsakað skjótan
dauða; því skyldi þá ekki hugrekki
og einbeitni geta bjargað lífi manna ?
Glæpamaður var einu sinni dæmdur
lil dauða, og hann átti að taka inn
citur, en honum var gefið litað vatn,
og hann dó af því. Hugsunin um, að
það væri eitur, sem hann tók inn,
tæfur valdið dauða hans. Svona getur
einhugi orðið áhrifa-mikill. Það er
vel kunnugt, að huglausu fólki með
veiklað viljaþrek, sem hrætt er, og
bugsar mikið um sjúkdóma, er miklu
hættara við veikindum en þeim, sem
aldrei hugsa um að þeir sjeu veikir
eða geti orðið veikir. Hugsaðu með
aivöru og einbeittni: „Jeg er heil-
brigður; jeg get ekki orðið veikur.“
Þessi hugsun, „jeg get ekki orðiðveik-
vr“, er afar-þýðingarmikið atriði. Sá
maður, sem getur trúað þvi i hreinni
alvöru, að hann geti staðið á móti
sjúkdómum, og veit, hvernig hann á
að veita þeim viðnám, honum mun
takast að sigra þá, jafnvel í öllum
þeirra myndum.
Það virðist, að svo vel megi þroska
þann eiginleika, og sýna hann í
raunveruleik, að veita því viðnám,
sem líkamanum getur orðið skaðlegt,
að sterkt eitur saki ekki þó inn sje
tekið. Merkur rithöfundur segir sögu
af lyfsala einum í Philadelphiu, sem
lók inn áhrifamikið svefnlyf í ógáti.
Iviaðurinn þekti vel verkanir lyfsins
og vissi, að hann hafði tekið svo mik-
ið inn af því, að hann hlaut að deyja.
Samt sem áður ásetti hann sjer, að
gefast ekki upp að óreyndu. Hann
gekk um gólf þar til hann var magn-
þrota. Settist svo niður i stól þangað
iil hann fann að sljóleikinn færðist
> fir hann. Þá hleypur hann aftur á
fætur og safnar nú saman öllum
þeim hugsana- og viljakrafti, sem
hann átti til. Þrammaði svo fram og
aftur um gólfið. Settist svo snöggvast
aftnr. Svona hjelt hann áfram þang-
að til hann hafði yfirunnið áhrif eit-
ursins, og bjargaði þannig lífi sínu.'
Við sjáum hjer, hvað ólíkt hið and-
lega ástand manna getur verið; ann-
ar deyr af því að drekka litað vatn,
líinn tekur inn banvænt eitur, en
bjargar lífi sínu. Hún er altaf jafn
senn þessi setning, hvað oft sem hún
er endurtekin: „Það sem maðurinn
hugsar, það er hann.“