Lögrétta - 20.10.1920, Blaðsíða 3

i
En þar kemur tvent til greina. 1
Fyrst þaS, aS slíkir dómar geta ekki
boriS fullan árangur þegar þeir skap-
ast í andstöSu eSa utanveltu viS list-
ina sjálfa, eins og oft á sjer staS hjer,
ekki sist um bókmentadóma, og síSan
þaS, sem allmikíS ber á hjer um leik-
dóma, aS þeir mega heldur ekki vera
háSir leikhúsinu. En þaS mun vera
sannleikurinn um ýmislegt af þeim
leikdómum, ekki sist um kvikmynda-
húsin, sem dagblöSin flytja, aS þeir
eru í insta eSli sínu auglýsingar, út-
gengnar frá stofnunum sjálfum, til aS
,,halda uppi humorinu" í „háttvirtum
almenningi.“ ÞaS getur veriS gott
iika. En of mikið má af öllu gera.
En í fám orSum má segja, aS eitt
aSalskilyrSi þess, aS heilbrigt leiklist-
arlíf geti skapast, sje þaS, aS* hjer
komi upp óháS og heilbrigS leik-
listar-„kritik“, — og til þess getur
leikfjelagiS sjálft gert meira en þaS
befur áSur gert.
Þá er leikurinn sjálfur, „Vjer morS-
ingjar“ eftir GuSmund Kainban.
EfniS er í eSli sínu engan veginn
rýtt — sorgarleikur um hjónabands-
deilur, daSur, afbrýSissemi og ást,
sem endar í morSi og iSrun örvænt-
ingarinnar. .Og lausnin á hnútnuin í
leikslokin er í rauninni ekkert svar,
cf menn hafa búist viS sliku, viS þeim
spurningum, sem leikurinn.snýst um.
En meSferSin og þaS sem sett er á
oddinn, er aS ýmsu leyti nýtt í nor-
rænum eSa íslenskum bókmentum, aS
svo miklu leyti, sem leikurinn er ísl.
Því G. K. er í rauninni ekkert ís-
lenskur sjerstaklega i síSustu leikrit-
um sínum, ef menn á annaS borS vilja
vera aS hengja hatt sinn á slíkt i
þessu sambandi. Efnisval hans, hugs-
unarháttur og meSferS hefur mótast
annarstaSar og öSruvísi, og mundi aS
ýmsu leyti vera skyldast Oscar Wi!d,
þó þaS komi aS sumu leyti minni
iram í þessu riti, en t. d. „Marmor“.
Mörgum hefur þótt nafniS einkenni-
legt, jafnvel einkennilega vitlaust. En
þó kanske sje meS vilja hafSur nokk-
ui reifarakeimur aS því, stendur þaS
þó í svo nánu sambandi viS anda
efnisins, aS þeir, sem ekki skilja þaS.
skilja sennil. heldur ekki efniS. Þar
liggur í rauninni sama á bak viS og
íelst í vísu eítir Wild:
„So each man kills the thing he
loves“ o. s. frv. Þannig myrSir hver
maSur þaS, sem hann elskar. Einn
gerir þaS meS eitruSu aug-naráSi,
annar einmitt meS ástúölegri fram-
komu, ragmenniS gerir þaS meS
kossi, en hetjan meS sverSi sínu.'
Annars er þessi leikur aS ýmsu
leyti ólíkur fyrri ritum höf., fastari
og ákveSnari, en hins vegar minna
af þeim ljóSrænu, sundurlausu setn-
ingum, sem oft prýddu hin á víS og
dreif, þó þær væru kanske ekki altaf
til aS styrkja ritin sem leikræn lista-
verk. Þvi G. K. hefur oft sagt í rit-
um sínum talsvert af slíkri vitsku,
sem svo er kölluS, í fallegum setning-
um — og líka þjettingsmikiS af sjer-
vitsku. En hjer hefur hann látiS flest
slíkt þoka fyrir blákaldri, rökrænni
rannsókn á þeim kafla úr, ef svo
mætti segja, sálarfræSi sambúSarinn-
a»- milli karls og konu, sem hann hef-
ur tekiS sjer fyrir hendur, svo rök-
rænni, aS ritiS.verSur stundum, aSal-
lega formiS, kalt og samúSarsnautt,
eins og veriS væri aS sulla saman
sýruin í efnafræSisglasi, en ekki
mannssálum í ást og hatri lifsins. En
á hinu leytinu er ritiS fult af skörp-
um athugunum úr daglegu lífi. En
þetta rökræna eSli leiksins er samt
styrkur hans og óstyrkur. Goethe
sagSi einu sinni um sjálfan sig viS
Eckermann: „dass'ich oft zu viel
motivirte, entfernte meine stiicke
vom teather, ^eSa, „þaS bægSi ritum
ínínum frá leikhúsunum, aS jeg var
of rökrsesjin, mótiveraSi of mikiS.“
Þetta getur aS ýmsu leyti att viS
„Vjer morSingjar“. ÞaS er styrkur
ritsins þegar þaS er lesis, hvað þaS
er víSast fast og vel\,mótíveraS“ og
cllu varpaS fyrir borö, sem ekki þarf
til þess — en þaS er óstyrkur þess,
þegar þaS er leikiS. Fólk fer nú einu
sinni ekki í leikhús til þess eins aS
heyra — heldur lika til aS sjá. Má :
því sambandi minna á þaS, aS ísl.
málvenja talar aldrei um áheyrend-
ur í þessu sambandi, heldur óhorf-
cndur. En þag, sem sjálfsagt aSallega
veldur daufum undirtektum margra
manna undir ýms rit G. K. á leik-
sviSi, er eflaust þetta, aS menn fá
ekki a« sjá nógu margt eSa skýrt og
a'S mörgum af þeirn atriSum, sem eiga
LÖGRJETTA
aS hafa mestan leiksviðskraft, og eru
bókmentalega áhrifamest, er svo ó-
höndugiega fyrir komiS, aS þau tapa
sjer á leiksviöi. AS vissu leyti er
þetta ekkert sjerstakt fyrir G. K. og
þ a r f ekki aS vera af máttleysi i
þessa átt. ÞaS er s. s. aS ýmsu leyti
afleiöing þessarar leiklistarstefnu eSa
aöferSar, sem G. K. tilheyrir, þess
„stildrama“ sem Ibsen hefur rutt
braut, og verSur, þrátt fyrir kosti
sína, oft til þess, aS ritin verSa betri
til lesturs en leiks, enda væri þaS aS
ýmsu leyti efalaust listinni og leik-
húsum til þroska og fegurSarauka aö
hverfa frá þvi ráSi.
En út frá sjónarmiSi þessarár —
vaíasömu — leikrænu stefnu, er efa-
laust vel meS efniS fariS hjá G. K.
og óvenju vel á köflum. Geta menn
pes9s,vegna fariS í leikhúsiö, þó aS
jxeir þurfi annars ekki, eins og sum-
ir segja, aS fara í leikhús til þess aS
beyra hjón rifast.
Þá er meSferSin. ÞaS er auSsjeS
undir eins viS lestur ritsins, aS annaS
uvort er aS leika þaS ágætlega, eSa
icika þaS alls ekki. ÞaS er svo saman-
pjappaö, nærri kaldhamraS, aS þaS
fellur máttlaust niSur, ef hver einasta
setning, hvert svipbrigöi, fær ekki aö
njóta sín. Ytri búningur þess og áhrif
eru svo einföld, svo litiS sem gerist
i venjulegum skilningi, aS alt veltur
á innra skilningi og meSferS setning-
anna sjálfra. Og þegar þar viS bætist
livaS samtölin og skýring orsaka og
afleiðinga er skrúfaS saman, þarf
bæöi skilningsgóSa leikendur og
næma áhorfendur, ef alt á ekki aS
missa máttinn á leiksviöinu. Og því
/eröur ekki neitaS, aS ritiS misti á
.eiksviSinu allmikiS af þeim mætti,
:,em þaS í rauninni hefur, þegar þaS
cr lesiS, eins og greinilega sást á
xjölda áhorfendanna. Þeir misskildu
.eikinn, sjerstaklega afstöðu hjónanna
og á höf, sjálfsagt meiri sök á því,
cn leikendurnir. Þvi þetta alt er ekki
xeikendum aS kenna, aöallega. ÞaS er
blátt áfrain því aö kenna, hvaS það
er erfitt, aS geta gert efni eins og þetta
vel leiksviSshæft, eins og G. K. hefur
viijaö, án þess aS hagnýta sjer þau
meööl til ytri áhrifa og tilbreytinga,
sem leiksviSiS getur boðiS. Þvi þaS
eru nú einu sinni ekki sömu skilyrSin,
sem gera rit aSgengilegt til lestrar og
leiks, þó tilraunir margra ágætustu
xeikskálda á siöustu áratugum hafi
ImigiS í þá átt, aö ícyna. aö sanielna
þetta.
Hr. Ragnar E. Kvaran og frú GuS-
rún IndriSadóttir leika aSalhlutverk-
in, hjónin. ÞaS hefur veriS sagt viSa
í dómum, að R. K. ljeki þetta, af því
aS Jens Waage, sem höf. hafi bent á
— sje genginn úr skaftinu. ÞaS er
leiSinlegt, aS J. W- skuli ekki leika
í vetur, ,en þar fyrir þurfa menn ekkl
aö gleyma því, aS R. K. er, sem leik-
ari, ekkert upp á það kominn, að
standa aS eins sem uppfylling í eyð-
um annara manna. R. K. hefur sýnt
þaS í ýmsum hlutverkum ■— og ekki
livaö sist þessu, — aS hann á mikinn
og nærnan bókmentalegan skilning á
því, §em hann fer meS. En hann hefur
íremur brostið „tekniska" leikni til
aS lýsa þeim skilningi sínum, þó sjá
megi meS samanburSi á fyrstu og síS-
ustu hlutverkum hans, aS þaS hafi
íriest veriö af æfingaskorti. Þetta
brennur nokkuö viö enn þá, og kemur
aðallega fram i því, aS hann gerir
of mikiö úr ýmsum þessum atriöum',
t. d. sumum svipbrigSum.
Aö þessu leyti er mótleikandi hans,
frú G. I., merkHeg til samanburöar.
Þar er sti „tekniska“ ytri meöferS al-
staSar hefluS og fáguð, hjer utn bil
hvergi of nje van, og sýnilega gerð
aí svo mikilli æfingu og reynslu á
sjálfri sjer og áhorfendum, að hún
tnegnar líka aS breiða yfir þaS, þar
sun sá bókmentalegi skilningur er
ekki eins næmur eins og hjá R. K.
Annars var samleikur þeirra ágætur,
en þó erfiöi og fullur af smáatriöum
og tilbrigSum, sem ilt er aS láta njóta
sín á leiksviSi. Hin hlutverkin eru
smá. FriSfinnur GuSjónsson 1 jek
skýrt og greinilega. Frú Soffía Kvar-
m fjörlega; á köflum, og SigþrúSur
■’rynjólfsdóttir æriS misjafnlega.
AS lokum mætti svo kanske í sam-
' andi viS þaS, sem áður er sagt, um
•'triöin sem ekki njóta sín, benda á
'okasýninguna, morSiS. ÞaS fer fyrir
'ifan garö og neöan hjá flestum áhorf-
endum eins og leiksviöinu og sætum
°r hjer komiS fyrir, — af því aS þaS
fer fram niður viö gólfflötogsjestilla.
En undir lolcasýningunni er mikið
komiS. Mætti því ekki flytja þessa
sýningu, t. d. á legubekkinn, sem
stendur þar rjett hjá? Þá sæist hún.
Og síöast örlítinn eftirmála. Og
hann er auSvitaS um leikhúsiö — eða
skortinn á leikhúsinu. Um það hef
jeg skrifaS áSur, og mætti gera betur.
ÍSnó hefur veriS skinnaS dálítið upp,
en þó ekki meira^en svo, aS það er
eins og flestir hafi þaS á tilfinning-
unni, aS þeir þurfi aö sleppa þaöan
sem fyrst út. ÞaS er óverSskulduS
ókurteisi viS leikfjelagiö. En þaS get-
ur líka verið gott tákn. ÞaS getur lýst
vaknandi e f a háttvirtra kjósenda á
þvi, aö ISnó sje lengur boSlegt eða
fullnægjandi leikhús. Og í Vjer morS-
ingjar stendur, aS efinn sje samviska
ijettlætisins.
V. Þ. G.
Sælir eru einfaldir.
\
Nútímasaga úr Reykjavík
eftir Gunnar Gunnarsson.
(Frh.)
Jóhanna er sem sje ekki einungis
há og grönn — þaS eru svo margir
— en hún er eitthvaö svo stirS, eins
og hver smábeyging eSa hreyfing
kostaöi hana ákafa áreynslu og gæti
haft óviSráöanlegar afleiðingar. Jeg
er talsvert spentur i hvert slcifti, sem
jeg sje hana setjast á stólrönd eSa
legubekk. Reynslan hefuraö vísumarg
sagt mjer þaS, aS þaö gengur ágæt- I
lega. En fyrirfram á jeg alt af jafn
bágt meö aS trúa því. Hún hefur líka
á annan hátt áhrif á taugar minar.
Ef hún brosir, verö jeg ósjálfrátt að
taka eftir því, hvaö brosiS breiðist j
víða og helst lengi. Ef hún rjettir
;it einn af þessum handleggjum, sem
hún heldur annars blýföstum viS búk-
inn — einn af þeim, segi jeg, því
maöur hefur það á tilfinningunni, aS
hún hafi horaða handleggi hópum
saman, — þá flýti jeg mjer aS fá
l'er.ni það, sem jeg held að hún ætli
í.S ná í — ekki aS eins af kurteisi,
heldur af þvi, aS mjer finst óhugs-
andi aö hún nái í þaS öðruvísi óhappa-
laust. Svona er hún, óbeygjanlega
sögnin hans Benjamíns. Og þar við
bætist þaö, að hún er rangeygð, svo
augnaráöiS verður lika stirðlegt.
Hvernig allur þessi stirSleiki hefur
getað laðað Benjamín aS sjer, hefur
altaf veriS mjer hulin ráðgáta. Áhrif-
in, sem Jóhanna hefur á mig, eru altaf
deyfandi og drepandi. Mjer ljetti
þess vegna ekki lítiS, þegar frú Vig-
dís gat, aS kveSjunum lolcnum, komiö
Jóhönnu slysalaust niSur á eina stól-
brúnina. Benjamín stóS viS hliö henn-
ar og deplaði augunum og neri hönd-
um og Páll Einarsson stóö andspænis
honum, fjörlegur og ertnislegur.
— Manstu, bróöir Benjamín, þegar
viS sáumst seinast? ÞaS var eiritr
fimtudagsmorgun úti í Kóngsgaröi.
Viltu koma í knattspyrnu á sunnu-
daginn, spurSi jeg? Og þú lofaðir því,
og við ákváöum staS og stund. Svo
gengurn viS lengi og töluöum saman.
Þegar viS kvöddumst svo aö skilnaöi,
sagöir þú alt í einu: JSIei, það er satt,
á suttnudaginn get jeg þaö ekki. Jeg
hef sem sje lofað Jóhönnu aS giftast
henni á sunnudaginn! MikiS var, aS
þú mundir þaö þremur dögum áöur!
Páll hló og viö hlógum öll, þó viö
þekturn söguna — jafrivel Jóhanna
brosti dálítiö. Benjamin var sá eini,
sem ekki hló. Hann deplaði augunum
og svaraði rólega:
— Jæja, — jeg læt nú þetta alt
vera. Jeg mundi þó eftir því sjálfur.
Nei — en þaS var í annað skifti úti í
garöi —— jeg hef víst aldrei sagt ykk-
ur frá því. — Jeg lenti — guö má
vita hvernig — í samtali viö laglega
stúlku. Það var nú áöur eri jeg þekti
Jóhönnu, svo það gerir ekkert til.
\-iö gengum saman um stund og urð-
ttm mestu mátar. En þegar jeg ætla
að fara aS kveöja hana og segja henni
nafn mitt og ákveða annaS stefriu-
mót, þá get jeg, sem jeg sit hjerna,
ekki munað upp nje ofati hvaö jeg
heiti. Ekkert stoSaSi — og þá reidd-
ist jeg viö sjálfan mig. Jeg stóS þarna
cins og hvert annaö fífl, fossandi
íeiöur. Eri loksins fann jeg ráð. Jeg
baö haua að bíöa>pftir mjer svo sem
stundarijóröung, meöan jeg hlypi
heim til aö gá á nafnspjaldið, sem
lijengi á hurÖinni minni. Jeg útskýröi
það nákvæmlega fyrir henni, að það
væri prentaS nafnspjald, og aö þar
stæöi nafniö mitt meö fallegum stöf-
um svart á hvitu — lofaSi aö flýta
injer alt hvaS af tæki — og brunaSi
á staS. Til tryggingar reif jeg spjald-
ið af hurSinni og fór meS þaö. En
jiegar jeg kom aftur móöur og más-
andi á staöinn þar sem jeg haföi skil-
ið viS hana -— var hún öll á bak og
burt.
ViS höföum öll safnast í kringum
Benjamín, sem sagSi rólega og alvar-
icga frá þessu — og skemtum okkur
livert á sinn hátt, nema Ólafur Jóns-
son, hann var jafn dapur og áöur. ViS
hin hlógum óþvingaS.
>— Nei — þetta er lýgi, Benjamín,
sagSi Grímur ElliSagrímur og ljet
fallast máttlaus niSur í stól. En
Benjamín sór og sárt viS lagöi, aS
hanu segöi satt. Og óbeygjanlega
sögnin lauk upp munni sínum:
—• Svei mjer ef þaS er ekki satt.
Hann hefur einu sinni sagt mjer þaS
áður. ÞaS er ekkert til undir sólunni,
sem Benjamín getur ekki gleymt. Jeg
gæti sagt hitt og þetta um þaö.
— Nei — blessuð vertu — sagSi
Benjamín, dálítiS órólegur.
— Gleymir hann því nokkurntíma,
aS hann sje giftur ySur, frú? spurSi
Páll meö tvíræöum svip.
— Mig skyldi ekkert undra þaö!
sagöi hún brosandi.
■■— Aldrei viljandi, sagöi Benjamín.
Jeg hafði mig á burt úr hópnum
þegar Jóhanna fór aS bæra á sjer.
Undir eins á eftir kom frú Vigdís til
mín, fór meS mig út í eitt stofuhorn-
iS og setti mig á legubekk og settist
sjálf hjá mjer, og lagöi hönd sína yf-
ir mína hönd.
— Þú ert svo undarlegur í kvöld,
sagöi hún, og ósvikin trygS skein út
úr augunum á henni — svo afundinn
viö Pál Einarsson. HvaS ber ykkur
á milli?
| — Sagði hann þjer það ekki sjálf-
ur? spurði jeg, sennilega i svipuðum
tón og barn, sem dekraS er .viö.
j — Hann kom aö eins meS þennan
1 venjulega þvætting sinn, svaraöi frú
Yigdís. Hann sagði, aö þú heföir
móSgast mín vegna. Þjer hefði ekki
fundist hann tala nógu virSulega um
i núg.
— Sagði hann þaS, svaraöi jeg og
\issi eiginlega hvorki upp nje ofan.
— Jæja — þaS er kanske vitleysa alt
saman. En ef jeg væri í þínum spor-
utn, nutndi jeg vara mig á Páli Ein-
arssyni.
— Finst þjer hann svo hættuleg-
ur? sagSi hún brosandi.
— Mjer finst, að hann sje aS
minsta kosti ekki þess verður, aö vera
vinur þinn, sagSi jeg hraustlega.
— ÞaS er mál, sem þú veröur aö
láta mig eiria um. SegSu mjer ann-
ars einu sinni — hvaö á jeg aö'hræS-
ast? Kæri Jón Oddsson — en hvaS
jiú þekkir mig illa.
— HvaS hefur þú gert af börnun-
um, spurði jeg, því þetta var auSsjá-
anlega ekki til neins, og jeg var held-
ur ekkert smeikur lengur.
— Jeg ljet ]>au fará aö hátta, Þau
veröa stundum svo ólm, þegar marg-
ir eru ókunnugir. Jeg ætla einmitt aö
fara aS bjóSa þeim góða nótt. Viltu
koma meS mjer upp og sjá þau?
Hún veifaöi hendinni brosandi til
Gríms sem horfði á eftir okkur, þeg-
ar viö fórum út úr dyrunum — og
hljóp á undan upp stigann. Húrt opn-
aöi hægt dyrnar aS barnaherberginu
og tveir litlir kollar, drengs og stúlku,
risu upp frá koddanum og gægðust
upp fyrir sængina sitt í hvoru rúminu.
Svo hentu þau sængunum, þutu upp
og hoppuSu um í rúmunum. Frú Vig-
dís reyndi árangurslaust aS þagga
niður í jieim, og jeg dró fram dálítiS
aí sælgæti, sem jeg keypti um dag-
inn, og skifti því á milli óhemjanna
’úlu, sem voru einkavinir mínir og
notuöu sjer það óspart, meö hve mik-
illi gleöi og hve auðveldlega þau gátu
haft vald á mjer. Einu sinni höföu
þau komist á það, aö fara meö mjer í
búöir, og þótti þaö mjög arövænlegt,
en bann frú Vigdísar hafði stansaS þaö
^ yfirborSinu. Síöan uröum viö aö
stelast til þess, og höfðum í hvert
skifti svo yndislega vonda samvisku.
Þegar jeg hafði skift sælgætinu, leiö
ekki á löngu uns Grímur litli, sem var
fjögra ára — einu ári eldri en Mar-
grjet systir hans, — klifraSi upp á
axlir mjer, svo aö jeg varS aö hlaupa
ívieð hann aftur og fram um herberg-
iö. Og á eftir heimtaði Margrjet
sömu skil. Jeg h'efði viljaS vera dá-
htla stuiid hjá þeim, en fjekk þaö
ekki. Þegar þau höföu margfaðmað
pkkur, sluppum viö loksins út.
Þegar viS komum oían aftur, var
þaö þaS fyrsta, sem jeg tók eftir, aS
Björn Sigurösson haföi álpast út i
samtal um andatrú við Pál Einarsson.
GuS varöveiti Björn — hugsaSi
jeg meS sjálfum mjer, og slóst í liS
meS flokknum, sem safnast haföi
ssman utan um þá. Fyrst þóttist Páll
hlusta meö athygli og áhuga. En þaS
þurfti barn eins og Björn til þess
að sjá ekki hvar fiskur lá undir steini.
Ólafur Jónsson stóS álengdar og hálf-
sneri sjer undan, en tók þó vel eftir og
gaut augunum til Björns. TaliS sner-
ist um ákveSinn „anda“, nýdána unga
konu, sem viS höfSum þekt dálítiS
og Björn og fjelagar hans höfSu nú
LalaS viö gegnum borSfót á síSasta
tilraunfundinum. Björn sat álútur og
Ijet dæluna ganga:
— Þú veitst ekki hvaöa huggun
gömlum foreldrum hennar var í því,
aö fá vissu fyrir því, aS hún lifði og
henni liði vel.
— Sannfæröust þau þá um þaS?
spurði Páll meö uppgerSar alvöru.
— Hvort þau sannfærSust! Hún
sagði lika frá atburSum frá barnæsku
og minti á gömul gælunöfn, svo Sí-
mon sat grafkyr og Björg grjet fögr-
um tárum. En þaö voru gleSitár. Því
r;ú þurfa þau ekki aS syrgja lengur.
Nú vita þau, *ð þau eiga aS mætast
hinumegin grafarinnar. Slík blessun
er spiritisminn. Beyslcja dauSans
hverfur. Því hann hættir aS vera
dauði — fyrtr okkur, sem þekkjum
hann. ViS köllum það heldur ekki aö
deyja — við erum vaxin upp úr því.
Viö köllum þaS aS „flytjast yfrum“,
því nú líöur Ástu litlu vel. ÞaS er
reyndar tvent, sem ávalt endurtekst
í samtölum hennar við foreldrana:
VeriS þiö góö og bænrækin, segir
hún. Biðjiö þiö líka fyrir mjer — á
þann hátt einan getiS þiö nú hjálpað
mjer. Þetta um bænina og kraft bæn-
arínnár endurtekur hún hvað eftir
í.nnaö. En þaS vitum viö nú alt áöur.
En hún segir líka: GefiS — gefiö
hinum fáfæku — gefiS — gefiS. Sí-
mon gamli, sem ekkert á til aS gefa,
ræddi lengi um þaö viö Björgu, hvort
Asta gæti hafa gleymt því, hvað þau
væru fátæk. Aö lokum kom þeim sam-
pn um þaö, aö spyrja hana beinlínis
aö þvi, hvernig þau ættu aö fara aö
því, aS gefa það, sem þau ættu ekki
til. —
— Það var svei mjer skynsamlegt,
sagSi Páll. — Hverju svaraSi svo
Asta litla?
— Ja — hún svaraöi eiginlega ekki
miklu. Hún sagS; aS litilfjörlegasti
skerfurin'n;'* væri ekki minstur á met-
um guSs. MælikvarSinn væri annar
þar en hjer. Og hún sagði aö ef menn
lieföu ekki annaö aS gefa, gætu menn
c;ö minsta kosti gefiS gæsku og vin-
arþel. Og nú gera Símon og Björg
c*!t sem þau geta til aö vera góS og
vingjarnleg.
— ÞaS hlýtur aö vera erfitt fyrir
jiann gamla nöldursegg, sagSi Páll.
— Símon er ekki svo slæmur, sagði
Björn ánægður af því, að hafa ein-
hyern til aö hlusta á sig. Honum og
Björgu líður vel. Og Ásta litla er ham-
ingjusöm.
— í hverju er hamingjan fólgin?
— nú brosti Páll i fyrsta skifti.
— Já, — þaS er ekki gott aS út-(
skýra þaö. ViS vitum þaö ekki al-
1 mennilega. En aS miklu leyti hlýtur
hún að vera fólgin í því, aS hún er
laus við efniö og sorgir og' þjáningar
efnisins og hefur feng-ið vissu fyrir
því, að vera á leið til eilifa lífsins og
eilífrar sælu.
— Jú — þaö hlýtur aS vera yndis-
legt — Páll fór smátt og smátt aö
kasta grímunni, þó aS Björn tæki
el<ki eftir því. — En segðu mjer ann-
i'-rs'. .... Þú fullyröir, aS hún sje
laus viö efriiS. Jeg hjelt þó aS and-
arnir hefSu einhverskonar líkama —
já, mjer hefur meira að segja verið
sagt, aö til væri einhverskonar himn-
eskt viský, þó þaö sje víst mesta rót-
artegund, því þaö kvaö vera óbrigS-
rlt til þess aö venja okkur drykkju-
mennina af drykkju.
Björn tók í einfeldni sirini ekki eft-
ir þessu síöasta og hjelt áfram:
— Já, einskonar líkama hafa þeir
— astral-líkama köllum viö hann. En
þaö er mjög erfitt fyrir þá aö útskýra
þetta fyrir okkur, svo aö viö skiljum
jiaö.
— ÞaS skil jeg mjög vel — erfið-
leikana ekki síst, svaraöi Páll. En
astral-likaminn — fer hann í ytri lög-
un ekki svona nokkurnveginn eftir
útliti mannsins í jarðlífimt?
— Þaö vitum viö ekki. — Aö