Lögrétta - 06.06.1923, Blaðsíða 2

2
srór steypubjörg sem eftir voru
af gamla hausnum, en í bilin milli
þeirra voru steyptir tveir kassar,
um 300 smál. að þ. hvor svo að
stykkin mynduðu samfeldan hring.
Varð undirstaðan því miklu breið-
£xi en húu hafði verið áðmr. Ofan
á þetta var síðan steypt samfelt
lag, sem bindur saman stykkin í
undirstöðunni svo að sjálfur haus-
inn er eitt samfelt múrstykki um
2000 smálestir á þyngd. Var vatn-
inu bægt frá með segldúkum með-
i/ji garðhausinn var steyptur.
Hörgcyrargarðurinn var lengd-
«r um 100 metra, og steypuköss-
um raðað utanvwt á allan garð-
inn eins og þann eystri,-til þess
að verja því, að sjór komist inn
í hann.
Eftir að garðar þessir eru
komnir, hefir mjög mikið dregið
ur sjávargangi á höfninni og hefir
það þegar sýnt sig, að bátar eru
tiltölulega öruggir á höfninni.
En hinsvegar vantar mikið á,
að höfnin sje komin í það lag,
eem hún þarf, til þess að verða
fullnægjandi. Til þess þarf að
mjókka innsiglinguna til muna, á
þann hátt að lengja Hörgeyrar-
garðinn til austurs, og byggja nýj-
an garð frá austurlandinu beint
á móti Hörgeyrargarðinum, sem
jafnframt getur orðíð hafskipa-
bryggja, þegar höfnin verður
dýpkuð. Hefir N. Monberg verk-
fræðingur gert áætlun og tillögnr
um þetta verk, og látið hafnar-
nefndina hafa án nokkurs endur-
gjalds. Er þeim þannig hagað,
að hægt er að framkvæma verkið
smátt og smátt, eftir því sem á-
stæður og efni leyfa, á þann hátt,
að steyptir eru Ikassar og settir í
framlengingu garðsins hver af
öðrum. Dráttarbraut til þess að
stey.pa kassana á, er til, og þarf
aðeins.að stækka hana lítilsháttar.
Gert er ráð fyrir, að bryggju-
garðurinn verði einnig gerður úr
steypukössum, fyltum með grjóti.
Innanvert verður garður þessi
hallandi eins og bryggja, svo að
bátar geti lagst við hann, hvort
heldur er flóð eða fjara, en að
utanverðu verður hár öldugarður.
Hafnargarðarnir í Vestmanna-
eyjum hafa kostað mikið fje.
Kosta Vestmanneyjaeyingar sjálf-
ír verkið að %, en landið hefir
lagt til fjórða hlutann og enn-
fremur ábyrgð fyrir hinu fjenu.
Alls eru það um 1300000 krónur
sem höfnin hefir kostað.
Fyrsti
landsfundur ísl.kuunna
verður haldimj í Reykjavík dag-
an'a 7.—12. júní í Bárubúð kl.
2 dag hvern.
1 Iðnskólanum verður aðalbæki-
stöð fundarkvenna og þar verður
þeim afhent fundarmerki 6. júní
kl. 4 síðdegis. í Iðnskólanum verð-
nr einnig sýning á hentugum eld-
hússáhðldum og vinnuaðferðum.
7. júní kl. 8 síðdegis koma fund-
.arkonur saman í Bárubúð. Söng-
fiokkur barna syngur. Formaðnr
K. R. F. í. býður gestina vel-
ikomna og setur fyrsta landsfund
íslenskra kvenna.
8. júní kl. 2—7 kosinn fundar-
stjóri og tveir ritarar. Fundarefni:
1. Uppeldismál. Framsögunteður
skólastj. Magnús Helgason. 2. Al-
þýðufræðsla. Frem. kennari Asgeir
Asgeirsson. 3. Húsmæðraskólar og
búnaðarskólar kvenna. Málshef.j-
andi frú Jónína Líndal.
Fundarhlje kl. 4—5.
9. júní. 4. Hagkvæmari heimilis-
vinnu. Málshefjandi frk. Sigur-
borg Kristjánsdóttir. 5. Lands-
spítalamálið. 6. Kvennabygging í
Rvík. Málshefjandi frú Bríet
B jarnh jeðinsdóttir.
10. .júní. Skemtanir. 11. júní.
7. Bannmálið. Málshefjandi frú
Jónína Jónatansdóttir. 8. Þátttaka
kvenna í almennum málum. Máls-
hefjandi Laufey Valdimarsdóttir.
9. Fjelagssamvinna kvenna. Máls-
hefjandi frú Bríet Bjarnhjeðins-
dóttir. 10. Næsti landsfundur.
Sami málshefjandi.
Kvöldskemtununum verður var-
ið þannig:
10. júní -kl. 8y2. Fyrirlestur í
Bárubúð um vinnuvísindi, prófess-
or Guðm. Finnbogason.
11. júní kl. 8y2. Fyrirlestur um
garðyrkju og blómrælkt, garð-
yrkjustj. Einar Helgason.
Aðgöngumiðar að fundunxim
verða seldir hverjum sem er í
Iðhskólanum 7. júní og næstu
daga kl. 12—4 og kosta 3 kr.
fyrir alla fundina, en að fyrir-
lestrunum 1 kr. fyrir hvern.
í fundarlokin verður farið til
Þingvalla ef veður leyfir. Þax
heldur próf. Sigurður Nordal fyr-
lestur um sögustaðinn. Síðan verð-
ur þar kveðjusamsæti fyrir gest-
ina og er öllum þátttakendum
fundarins heimilt að> taka þátt
í því.
Undirbúningsnefndin.
-------o-------
Fei'ðapistlat*.
Eftir Bjarna Sæmundsson.
II.
Kl. 9 um kvóldið ljettum v.jer
akkerum og ljetum í haf, beina
stefnu á „Húllið'1. Næsta morgun
sáum við Oræfajökul, með sjó í
miðjum hliíðum, en hann hvarf
þegar á daginn lejð. Sigldum við
svo tæpa tvo sólarhringa, þangað
til að súst til lands aftur, ytstn
cyja fyrir norðan Skötland. —
Veðrið var hið besta, dálítil bylgja
á móti annan daginn og fátt um
skip á okkar leið; við. sáum að
eihs tvö. Kl. 6 á föstudag var
farið fram hjá Sulskerry (Súlna-
skers)-vitanum og fór þá að fjölga
skipunum í kring um okkur. Jeg
kom upp kl. 7 — þá var sem
sje morgunverður fram reiddur
hjá Mattíasi bryta; hann kom alt-
'af „plikt-skyldugt1 ‘ niður til mín
kí. 7 og vakti mig með þeirri
gleðifregn (?), að maturinn væri
’kominn á borðið. Jeg rauk á
fætur, handstyrkti mig hálfsof-
andi upp í stýrishúsið og þaðan
um ýmsar tohfærur niður á dékk-
ið, staulaðist aftur á, kafaði niður
í káetuna, settist að snæðingi og
sannaði, að einn bitinn gerir ann-
an lystugan, því að lystin á fyrsta
bitanum var oftast ekki mikil —
já, jeg kom upp kl. 7 og voram
við þá komnir inn undir Orkn-
eyjar. Þrengist nú óðum milli
þeirra og Skotlands, enda stýrð-
um við nú inn á Pentland firth.
Á vinstri hönd, milli eyjanna Hoy
og Stroma (Straumeyjar) sjer
inn í Seapa-flóa, þar sem stórflot-
inn þýski og heimsveldisdraumar
Vilhjálms gamla eru heygðir á
hafsbotni. Um hádegi vorum við
LOGÍUETíí A
í „Húllinu“, c: þrengsta sundinu
milli Stroma og Skotlands. Það
er illræmt vegna straumann-a sem
í því eru. í miðju sundi er sker.
Við fórum syðri leiðina og feng-
um heldur þungan straum á móti,
en sjórinn var sljettur, því að
veðrið var hið besta. Liggur leið-
in. undir háum, þverhníptum
björgum á Dunkansbyhead, sem er
norðaustasti höfði Skotlands (á
Caithness eða Katanesi hinu
íoma). Höfðinn og Orkneyjar eru
hlaðin upp úr lítið eitt hallandi
lögum af fornum rauðasandsteini-
(Old Red Sandstone) frá fornöld
jarðar (devon-tíma). Hefir sjór-
inn smám saman grafið sundin
milli eyjanna, samfara því að
löndin hafa sigið, og eru víða
þarna einkennilegar dranga- og
hellamyndanir í björgunum t. d.
„Öldungurinn“ („The Old Man“).
Höfðinn er allur útgrafinn í hella,
skvompur, bríkur og bása og mik-
ið af fugli 5 honum. Fremst á
honum var nú verið að reisa vita.
Þegar komið er suður úr sund-
inu opnast Norðuxsjórinn, og var
hann ekki úfinn í þetta skifti. Við
sigldum sem leiðliggurfyrirmynni
Morayflóa, og náðum suður fyrir
Peterhead um kvöldið; var þar
útifyrir mikil breiða af rekneta-
skipum (jeg taldi um 60). Jeg
vaknaði næsta morgun (það var
laugardagur) út af Forth-firði.
Hafði Botnía þá fyrir skömmu
sjest á útleið frá Leith, en við
fcjeldum suður með. Veðrið var
inndælt, sjórinn spegilsljettur, en
engan fann jeg verulegan hita-
mun frá því er við fórum frá Vest-
mannaeyjum. Fátt var um skip
og lítið líf á sjónum fram eftir
deginum, Siíldin ekki komin á þær
slóðir. Þó sáust ððruhvoru höfr-
ungar og einstaka stœrri hvalir
(stökklar og hrefnur), kringum
skipið, og stundum slógust höfr-
ungarnir í för með okkur og
rnyndu sig viðl „Þorstein“ og
veitti þeim það æði ljett, enda fór
hann ekki með fullri ferð; lágu
þeir oft lengi í senn sem stirðir
og dauðir, og er erfitt að skilja
hve lengi þeir geta runnið þann-
ig, jafnvel með miklu meiri ferð
eíi þetta.
Nú voru allir norrænir fuglar
eins og fíllinn, búnir að kveðja
okkur (jeg sá einn fýl út af Aber-
aeen), en suðrænni máftegund
korAin í staðinn, e. silfurmáfur
(Larus argentatus), silfurgrár
með svarta vængjabrodda. Hann
er algengur um aljan Norðursjó
og fyrir norðiin Skotland. Ljeku
þeir sjer að því í Pentland-firði
&ð sitja á flaggstangarhúninum
aftur á, eða á málpípustútnnm
frammi á hnífli.. Einn sat á fyr
nefnda staðnum í meira en stund-
ar fjórðung. Þessir förunautar
skipanna eru farmömnum oft til
ánægju og dægrastyttingar, en
sjálfir fá þeir margan ætan bit-
ann, sem útbyrðis er kastað.
Um borþ var nú lítið að gera,
annað en að annast stjórn skips-
ins eftir vökum, eins og vant er á
langferð, þegar gott er veður.
Voru nú hásetar settir til að mála
skipið alt innan borðs og ofan
dekks, með rauðum, gulum og grá
um eða hvítum lit, og mátti maður
vel gæta sín «ð verða ekki sjálfur
eins og kameljón. En það bætti
r. að skipið haggaðist ekki held
ur en að það rynni á stöðupolli.
Við sáum ekkert Hl lands, mest
allan daginn, því að leiðin liggnr
langt úti og landið lágt og þar að I
! . i
í aukl raóða í þá áttina. Hægur and- ( um: hann er þur á manninn og
vari var af suðv., en ekki gat jeg lítið aðlaðandi við fyrstu fundi,
þó fundið neinn landþef (frá verk
smiðjuborgunum miklu) eins og
sumir þykjast finna á þessum slóð-
um. Flutningaskip, og sum þeirra
æði dökk og drungaleg á svipinn
fóru áð sjást koma ýmsar leiðir
austan, eða halda í gagnstæðar
áttir, virtust þau eiga ehin sam
eiginlegan punkt að halda til eða
frá, Newcastle, gat jeg mjer til,
kolaborgina miklu, eða Tynefljót-
ið, og þá var ekki að furða þó
en þiðnar og glaðnar til við nán-
ari viðkynningu og eins reyndist
mjer England í þessari ferð.
Skamt fyrir innan okkur lá
lítil, lagleg gufusnekkja, það var
lcðsskipið, sem er á sífeldu sveimi
úti fyrir fljótsmynninu. Loksins
ljettir snekkjan og heldur að
„Þorsteini“ ; báti er skotið út frá
lienni, skamt frá oss og lóðsinn
er að vörmu spori kominn um
borð til vor og rakleiðis upp á
þau væru nokkuð dökk að sjá, brú, akkerið úr botni, vjelin í
kolafarmar og kolaryk! Um há-
degisbil vorum við þar sem „Skúli
fógeti“ fórst á tundurduflinu
1914. Skipstjóri vor var þá stýr,-
roaður á „Skúla“. Sagði hann okk-
ur ítarlega frá öllum atvikum við
slysið og var sagar. átakanleg og
sannarlega verð þess, að birtast á
prenti — eitt af altof mörgum
dæmum þess, hverjn farmenn
máttu vera viðbúnir á stríðsárun-
um, ekki síst á Norðursjónum.
En nú er hann orðinn „hreinn“
aftur, Guði sje lof, og jafn hættu-
laus umferðar og hann var fyrir
Eftir miðaftan fórum við að
sjá land og kl. um átta griltum
við loks vitann á Flamborough
Head, og höfðan sjálfan, sem er
hæsti staðurinn á austurströnd
England (c: 200 m.), en hann
hvarf von bráðar aftur, enda þótt
vitinn sendi okkur skærar geisla-
kveðjur, þegar tók að skyggja.
Sáum við svo ekki framar land
um kvöldið og vörpuðum loks
gang og „Þorsteinn“ af stað inn
í fljótið, og gerðist þetta alt í
einni svipan, — afleiðing af ör-
fáum orðum af vörum hins vold-
uga manns. Þetta var enginn
gamall gráskeggjur, eins og jeg
hefi sjeð þá í Forth-firði, heldur
snyrtilegur miðaldra maður, í ein-
kennis’búningi, fámáll og kurteis.
Það var ekki nema hæg stund-
arferð inn að Grimsby, sem stend-
ur eins og kunnugt er á syðra
(hægra) bakka fljótsins, þar sem
Hull er kippkorn ofar við fljótið
á hinum bakkanum og sjest ekki
á leiðinni. Þama niður frá er
fijótið svo breitt (5—10 km.),
að ekki sjest yfir um af hafnar-
görðunum í Grimsby, og skoíótt
er það, en lygnt, og hækkar í
því með hverju flóði, langt upp-
eftir, og eftir flóðinu vorum við
að bíða þarna úti. Skipaferðir
eru allmiklar á því, einkum af
fiskiskipum, þar sem . við það
standa tvær af mestu fiskihöfn-
akkeri klukkan eitt nm nóttina |l!m heimsins. Smám saman kernur
(sunnudagsnótt) úti fyrir Humber! Grimsby í 1 jós, fyrst vatnspressu-
(Humru) fljótsmynni og lágum
þar langt fram á næsta dag.
turninn mikli við hafnarmynnið
og kl. 4 stansar „Þorsteinn“ úti
Við hefðum getað náð inn til íyrir því og heldur svo að gefnu
GrimSby um kvöldið, hefðum við , merki inn um þrönga hliðið, inn
altaf haldið fullri ferð; en við | í fiskidokkina, það var svo
bmgðurn á okkur, þega-r við kom-; P'öngt, að hann rjett straukst
um í Norðursjóinn, því að skipstj. j með báðum veggjum og eftir
vildi ekki liggja inni í dokk! nokkura króka fram hjá aragrúa
allan sunnudaginn og fram á skipum, lagðist hann upp að
mánudag til þess að bíða eftir bólvirki innarlega á höfninni og
afgreiðslu. Veðrið um kvöldið var tjóðraður þar og þar með
var hið; unaðslegasta og jeg hefi var sjóferðinni lokið.
sjaldan eða aldrei sjeð fegurri i
kvöldroða en þá — ekki einu;
sinni í Reykja vík. Jeg óskaði að |
Eyjólfur væri kominn með l.jer- j
eft og pensil. En kvöldroði um alt!
loft boðar vætu. Og svo reynd-
ist nú.
Framh.
IlDrræna fjelagiQ
í Svíaríki,. vestsvenska deildin,
hefir nú sent, ,gegnum sænska að-
Á sunnudagsmorguninn vakn-1 aiKonsúlatið, Norræna fjelaginu
aði jeg snemma, spentur fyrir því th;,er da*ekrá ^rir ^raeiginlega
að sjá, hvernig England* liti út 110rrscna f™darhaldið í Gauta-
í násýn; hjelt að við hefðum |borg ^1'-23’ júlí- sem skýrt var
lagst rjett inni í fljótsmynninu,!frá nýle@ra 1 þessu blaðl' Þeir
en þar skjátlaðist mjer. Þegar h',er> sem kynnu að vil-,a taka
jeg leit út, sá jog sára iítið til þatt r í^arhaldinu, gætu fengið
lands (og þó var ekki þoka): undirrituðum þessa dagskrá
eínhverja örmjpa ræmu af landi °S uPPlJ^mgar viðvíkjandi fund-
í suðri', langt í burtu og sand- 'rhaldinu- Þátt-tökugjald er 20
odda einn lágann með háum vita ‘ r' (lsl‘) °® veitil að"ang að öll-
á, ekki langt tr& okkur f norð- 1!m samkomum fundarhaldsins og
vestri. Það var öpuan Head, förinni fil Kongselfar, noimænu
norðan við fljótsmynnið. Við lág- Ustsýningmini og 2 ákveðnum sam
um þá alllangt fyrir utan ósinn, eiginlegum máltíðum. Þátt-tak« og
ó. hrægrunnum leðjubornum sjó., dsk um gistiherbergi, ef með þarf,
Sjórinn var grár og loftið líka s-ie tilkynt sem ^rat’ einkum
og dálítil væta. Fáeinar fkytur verður að Panta herbergi fyrir 1.
voru á ferð úti og inn sumarmeð Julí- Þátt-tökugjaldið og Ijósmynd
tvö flögg, hvort upp af Öðru, tiLat' umsæk.janda verður að fylgja
merkis um það, að þar mætti j umsókninni.
sigla lóðslaust, en önnur skip í Ferðin með jámbrautarlest frá
lágu eins og við og biðu eftir; Höfn til Gautaborgar^ kostar 20-
hinum volduga manni sem öllu
ræður — lóSsinum —> er átti að'
30 krónur hvora leið.
Af dagskránni má ráða, að
leiða oss inn hina vandrötuðu ála jtundarhaldið verður skemtilegt og
| fróðlegt. Ollum Islendingum, sena
| sækja það, verður eflaust teikiði
fljótsins. Þarna urðum við’ að
liggja fram .til nóns og það var
ekki skemtilegt. Mjer fanst þetta j Tek
varlakurteis móttakahjálandi Jóns i
Bola, en það var líkt honum sjálf-
5. júní 1923.
Matthías Þórðarson.