Lögrétta - 06.06.1923, Page 4

L$GR£E¥$A
' 4
íls eftir eyðileggingar ófriðarins,
sem Frakkar hefðu nú þegar lagt
fram löO miljónir franka til. —
Poinearé var bjartsýnn á fram-
tíðina og lagði áherslu á, hva
góðnr árangur hefði orðið að her-
tókunni. Kvað hann tilgang
Prakka og Belga með hertökunni
ekki vera þann, að fá uppretsn
fyrir sjálfa sig heldur einnig fyr-
ir aðrar bandamannaþjóðir.
Poinearé endurtók fyrri ununKfi
sín, að Ruhr-hjeraðið væri aðeins
tekið' sem brfeðabirgðaveð, og
hvort gengið væri að 'því veði,
væri eingöngu undir því komið,
hvort Þjóðverjar uppfyltu skyld-
ur sínar og ábyrgðir þæt, sem
þær gæfu bandamönnum í fram-
tíðinni. Sagði hann ennfremur:
Tökumst það sjálfir á hendur, að
tryggja frið, og rjettlætinu sigur.
Þótti vegur forsætisráðherrans
vaxa mjög af röksemdum þeim,
sem Poincaré bar fram til sönn-
nnar þvx, að árangur hertökunn-
ar hefði orðið góður, og af því
hve yfirlýsingar hans í málinu
voru skýrar. Leggja blöðin mikið
npp úr því, hve v«l ræðan hrekji
andróðursfregnir þýskra íhalds-
ikanna í öðrum löndnm.
Jórdan.
Khöfn 1. júní.
Einveldishugur ítala.
Símað er frá Rómaborg, að
neðri málstofan hafi, með 182 at-
kvæðum gegn 62, framlengt alls-
herjarumboð stjórnarinnar. Fas-
cistablöðin segja, að Victor
Emanuel konungur muni bráðlega
taka sjer keisaranefn.
Þýski flotinn tekinn af
hafsbotni.
Símað er frá London, að flota-
málastjómin hafi ákveðið, að
reyha að ná upp þýs'ka flotan-
um, sem Þjóðverjar söktu í Scapa
Flow árið 1920.
Baráttan gegn krabbameini.
Ýmsir fremstu - vísindamenn
Englands hafa komið sjer saman
um, að hefjast handa gegn
krabbameininu. Hefir verið stofn-
aður sjóður í þessum tilgangi og
hafa safnast til hans ein miljón
s t er lingsp und a.
Kommúnistahrsyfingin
í Þýskalandi.
Símað er frá Berlín, að áhrif
kommúnista fari mjög vaxandi í
þýsknm bæjum, og það svo mjög,
að stjórninni stendur ótti af. —
Víða hafa orðið óeirðir og kröfu-
fundir útaf gengishmni marksins.
Khöfn 4. júní.
Frakkar leggja löghald á 200
miljóna franka virði.
Símað er frá París, að Frakkar
hafi í gær lagt löghald á litun-
arefni, sem er um 200 miljóna
franka virði, eða sem svarar
kostnaði þeim, sem Frakkar hafa
af hertöku Ruhr-hjeraðsins í 4
mánuði.
Fjárhagur Austurríkis batnandi.
Ríkisskattar Austurríkis hafa
reynst tvöfalt hærri en þeir vora
áætlaðir.
--------o--------
Pjetur Ólafsson konsúll er ný-
loga kominn heim úr för þeirri,
sem hann fór' fyrir landstjómina
til þess að útvega markað er-
lendís fyrir íslenskan fisk, og
hafa menn ekki síst haft þar auga-
stað á Suður-Ameríku. Horfur eru
á því, að góður árangur geti orð-
ið af þessari för, en hún er þó
aðeins byrjun, sem halda verður
áfram. Ef vel á að vera verðum
við að nota okkur til fullnustu
þær upplýsingar, sem nú eru
fengnar, og halda áfram í sama
horfinu. Nokkurt fje er veitt í
því skyni á fjárlögum 1923 og
1924, og í Suður-Ameríku ér nú
íslenskur maður, Karl Þorsteins
stúdent, sem hefir mikinn áhugá
á þessu máli og hefir í grein-
um sínum um það í Mbl. gefið
margar góðar upplýsingar. Sem
stendur dvelur hann á stóram
húgarði í Argentínu. Hugsun hans
er, að nema til fullnustu spánska
tnngu og kynnast sem best þeim
löndum, sem líklegust era til þess
af kaupa íslenskar sjávarvörur.
Áhnga sinu á þessu hefir hann
áður sýnt, og enginn efi er á
því, að hanh getnr unnið land-
inn gagn á þessu sviði, >ef hann
fær til þess þann stuðning frá
landstjórninni, sem nauðsynlegur
er og telja má víst, að hann fái.
------o------
Færeyingar.
Alfred Petersen, trúboði frá
Færeyjum, fór heimleiðis snemma
í þessum mánuði en gerði ráð fyr-
ir að koma til Austfjarða seinna
í sumar og dvelja þar og nyrðra
meðan skip Færeyinga eru á
þeim slóðum. Það er vonandi að
menn greiði götu hans og láni
honum húsnæði til að halda í
samkomur fyrir landa sína. Kæmi
íslendingur í svipuðum erindum
tii Færeeyja, mundi honum vel
fagnað. Petersen rækti starf sitt
mjög vel hjer í hæ, hjelt 40—
50 samkomur og leiðbeindi lönd-
um sínum að öðru leyti á ýmsan
hátt. —
Um 170 þilskip Færeyinga
stunda fiskiveiðar við ísland í
sumar og langflest þeirra komu
tí1. Reykjavíkur eða Hafnarfjarð-
ar í vor í ýmsnm erindum, svo að
síst var furða, þótt að Petersen
hefði ærið að starfa, og að „mis-
jafn sauður væri í mörgu fje“. —
Bæjarbúar verða oft helst varir
þeirra, sem einhvem hávaða gera,
og síst her því að neita, að suinir
Færeyingar voru nú sem fyrri vín-
hneigðir og hávaðasamir. En
þeirra er ekki sökin öll. Sumir
skipstjórar Færeyinga kvörtuðu
rnjög undan því, að íslenskir leyni-
salar væri á sífeldu „vakki“ nið-
ur við höfnina og reyndu að
nsrra hásetana erlendu til að
„koma inn í port“. og kaupa
brennivínsfláskur eða fylgjast
með þeim í illræmd „kaffihús“.
Ungur maður, sem staðinn var að
því óþarfaverki, kvaðst gera það
nauðugur, „vegna atvinnuleysis"
að vera sendimaður smyglara. Þarf
engum að koma á óvart, þótt sam
tök verði meðal erlendu skipstjór
anna á næstunni um, að kæra
þá, sem verða á þann veg orsök
þess, að háisetarnir kyði fje og
viti sínu.
Mjög kom í ljós við samkom-
ur Færeyinga, hvað áhuga þeirra
er mikill á trúmálum; þéir töl-
uðu þar hver á eftir öðrum, og
sumir furðu skipulega, og þótti
sjálfsagt að slíkar samkomur
stæðu um 3 stundir. Á einni (af
þremur) samkomum, sem jeg
hjelt fyrir þá eftir hrottför Peter-

setís, las roskinn Færeyingur
marga ritningarkafla utanbókar
með rjettum tilvitnnnum svo að
við íslendingar, sem við vorum,
urðum forviða á minni hans.
Sjómannaheimili all-myndarlegt
var vígt í Þórshöfn í þessum mán
uði. Hafa Danir bjálpað Færey-
ingum til að koma því upp, og
sendu þangað framkvæmdarstjóra
sjómannatrúboðsins danska, Vilh.
Raseh, til að' taka þátt ií athöfn-
inni og undirbúa stofnun fleiri
slíkra heimila. Á eftir fer hann’
snöggva ferð ‘hingað, til að að-
gæta, hvað hægt sje að gera hjer
fyrir danska sjómenn. Mun kon-
ungi vorum vera mikið áhugamál
að einhverjar verulegar fram-
kvæmdir verði í þeim efnum, eins
og símskeyti hafa áður skýrt frá-
Þessi Vilh. Rasoh er bæði rit-
höfundur og ekólastjóri sjómanna-
lýðsháskóla, og er talinn góður
og einarður ræðumaður Hans er
hingað von á laugardaginn kem-
ur, og ráðgert að hann flytji er-
indi í dómkirkjunni fyrir almenn-
ing á sunnudagskvöldið kemur kl.
gy2. — Er vonandi að annar eine
sjómannabær og Reykjavík er,
sinni vel erindnm hans og vilji
fræðast nm, hvað aðrar þjóðir
gera fyrir sjómenn sína.
Sigurbjöm Á. Qáslason.
ið þvi gaum
hve anðveldlega Bterk og særandi efni I
aápuffla, get kðmist inn í húðina um ivíta-
holuraar, og hve auðveldlega sýruefni þau.
sem eru ávalt í vondum sápum, leysa npp
fitona í húSiuni og geta skemt fallega®
hörTindslit og heilbrigt útlit. Þá munií
þjer senufæraat um, hve nauðsynlegt þaC
er, að vera mjög varkár í valinu, þegatj
þjer kjóeíð aáputegund.
Fedora-sápan tryggir yður, að þjer edg-
i3 ekkert á hættu er þjer notið hana,
vegna þeee, hve hún er fyllilega hrein,
laua við flterk efni, og vel vandáð til efna í hana — efna sea
hin milda fitukenda froða, er evo mjög ber á hjá FEDORA-
SÁPUNJH, eiga rót sína að rekja til, og eru ajerstaklegto
hentug til að hreinsa flvitaholurnar, auka starf húðarinnar o§
gera húðina mjúka eine og flauel og fallega, hörundslitinn alrfr-
an og hreinan, hále og hendur hvítt og mjúkt.
Aðahzmboðsmenn:
S. KJARTAKSSON & O o.
Reykjavík. Sími 1266..
Lambskinn
kaupir hæsta verði
3es Zimsen.
BT KAPPREIÐAR. ‘W9
-------o--------
Daqbók.
1. júní.
Gra*spretta er hin besta síðan rign-
ingarnar fóru að koma. Hefir gras-
ið þotið upp og bestu hagar komnir
til sveita. Spá menn miklu graösumri,
ef veðráttan kólnar ekki aftur.
4. júní.
Guðmnndur Kamban rithöfundur
var meðal flarþega é Botniu í gær,
ásamt Ankerstjerne myndtökumanni
og G. R. Hanisen leikstjóra. Fara þeir
næstu daga upp í sveitir, til þess að
skoða staði tdl kvikmyndunar leiks-
ins „Hadda Padda“. Með Gullfossi
koma svo hinir leikaramir, 7 tals-
ins, hingað, og verður þá þegar byrj-
að á kvikmyndatökunni.
Hafísinn. Leifnr heppni var stadd-
ur á Húnaflóa í fyrrinótt og ætlaði
vestur fyrir Hom, en komat ekki
sökum Hafíss.
Fjelag hafa .ýmsir bifreiðaeigend-
ur hjer í bænum stofnað nýlega með
sama sniði og danska bifreiðaeigenda-
fjelagið, og verður íslenska fjelagið
í sambandi við það. Markmið fjelags-
’ns er fyrst og fremst það, að stuðla
að endurbótum á bifreiðaakstri og
öllum reglum, er að honum lúta, leit-
ast við að gera hann tryggan og ör-
uggan og hættulítinn. Yerður nánar
skýrt frá tilgangi fjelagsins síðax.
Ársrit FræðafjelagsinB er nýkomið
út. Aðalritgerðin í því er löng æfi-
saga porv. Thoroddsen, efbir Boga
Th. Melsted. pá er einnig grein um
svfilis, eftir Valdemar Erlendsson, og
alíharðorð grein um Fáatþýðinguna
íslensku, eftir Jón Helgason í Kaup-
mannahöfn, o. fl.
Norvegia sacra, ársrit norsku kirkj-
unnar fyrir 1923, er nýkomið; stór
bók og vönduð.
Knut Liests heitir kunnur, norsk-
ur fræðimaður, sem fyrir nokkm hef-
ir gefið út bók, sem heátir Norske
Ættesagor, og er þar í ýmislegt eft-
tektarvert, einnig fyrir skilning á
íslenskum sögum.
Dansk-islandsk Kirkesag, 1. heft-
ið 1923, er nýkomið út. Er þar fyrst
grein um ungmennaskólann á Núpi,
eftir sjera Sigtrygg Guðlaugsson. En
aðalgreinin er niðurlagið á ferða-
minningum sjera pórðar í Hrossa-
nesi Tómassonar, löng grein, og fylgja
Shmnudaginn 1. júlí, næstkomandi, efnir Hestamannafjelagið Fákur
tii kappreiða, í annað sinn á iþessu ári, á skeiðvellinum við Elliðaár.
Verðlaun verða hin sömu og áður (300, 150 og 75 krónur) bæði
fyrir sk«áð og stökk.
Gera skal aðvart um liasta þá, sem reyna iskal, Sigurði Gíslasyni
lögreglumanni, á Skólavörðustíg 10, í Reykjavík, eigi síðar en á föstu-
dagdnn 29. þessa ménaðar, kl. 12 á hádiegi. En austan Hellisheiðar má.
gera aðvart Daníel Daníelssyni í Sigtúnum, degi fyr, í síðasta lagi.
Svo skulu og hestarnir allir vera á skeiðvellinum föstudaginn 29. þ.m,,
kL 6 síðdegis. Verða þeir æfðir undir hlaupin og skipað í flokka.
Reykjavík,' 1. júní 1923.
SkeiðvallarnefndÍB.
henni 19 myndir af íslenskum prest-
um og kirkjum. Sjera Bjarni Jóns-
son dómkirkjuprestnr er nú í Dan-
mörku, m. a. á vegum þess kirkju-
sambands, og mun flytja erindi viðs-
vegar í Danmörku fyrir það, aðal-
lega um íslensk kirkjumál.
Um Brand Hólabiskup Jónsson
hefiir Tr. pórhallsson ritstj. gefið út
sjerprentaða ritgerð. Er aðalatriði
hennar, að sanna það, að Brandur
#je upphafsmaðurinn að kröfunum
um aukning kirkjuvaldsins og sam-
þyktarinnar frá 1253 um forrjett guðs
laga fram yfir landslög, en annars
ratin einnig saga Bran !; alment. Höf.
slær þeirri tilgátu fram, að Brandur,
sem lengi var ábóti í Pykkvabæ, muni
hafa skrifað Njálu. Ritgerðin er
fróðleg.
-------o-------
J
Avarp.
Hugmynd um 'lýðháskóla á
ÞinpváBuui toéfír um allmarg ár
átt ítök með ýmsuan mönmim með
þjóðinni, fyrst og fremst með
forgöngumönnum ungmennafje-
.lagsskaparins. En nú í vetur hefir
nobkur grein verið gerð fyrir
henni og hún fengið ákveðið form
í fyrirlestrum, er fluttir voru í
Reykjavík: Kirkjan og skólamir.
Hafa þeir nú komið út á prenti,
og vísum við til þeirra. Hug-
myndinni var mjög vel tekið af
ýmsum málsmetandi mönnum,
meðal annars dr. theol. J6ni
biskupi Helgasyni.
Við undirritaðir höfum orðið
RaunsQrt
leveres fremdeles til Kr.
4.50 for 20 Pakker plus
Postopkrævning. — Alle
andre Farver, og saa til
halv Pund, leveres for 40
Öre pr. Stk. — Alle Farve
pröver fölger til hver ny
Kunde. Skriv til
Valby Farveri
Kobcnhavn — Valby.
Sfúlha
óskar eftir vist á góðu sveita-
heimili í sumar við Ijett inni- og
útiverk. A. v. á.
fjárframlögum, fjárloforðum og
stuðningi á annan hátt, snúi sjer
því til annars hv-ors okkar, er
fúsil'ega gefum allar upplýsingar
um skóiahugmyndina.
Áform lokkar ier að stofna
lýðháskólasjóð, ©r ávaxtaður verði
í Landsbanka íslands og motaður
til framkvæmda á sínum tíma.
Opinber skilagrein verður gerð
fyrir saanskotum þesstuu og kvitt-
hð fyrir hvepju eÍBSt'öku tíilági.
Eirikur ^lbertsson
prestur á Hesti í Borgarfj.sýWki.
sammála um að beita okkur fyrir
hinum fyrstu framikvæmdum þessa
máls og leyfum okkux því að
snúa okkur til þjóðarinnar. —
Þeir sem styðja vilja málið með
Helgi Valtýsson
forstjóri.
Pósthólf 533. Reykjavík.
Öll íslensk blöð eru vineamlega
beðin að birta ávarp þetta.