Lögrétta - 12.08.1924, Blaðsíða 4

4
LÖGRJETTA
Alúðarþakkir fyrir auðsýnda samúð og hjálp við fráfall og jarðarför mannsins míns, Magnúsar Þorkelssonar frá Vaðnesi. Vilborg Eggertsdóttir. 1

Byggíngarefnl.
Vér höfum tyrirliggjandi:
fckki sem prestur, því embætti það
sem hvílir á herðum hans er heil-
agt, heldur blátt áfram maðurinn
sem maður. Jeg segi ekki að það
hafi nokkru sinni borið við, að
sakramentinu hafi verið útdeild
meðal hunda, hversu vel sem jeg
veit að því hefir verið útdeilt mis-
verðuglega, heldur er jeg að draga
merkjalínur milli þess, sem er
heilagt samkvæmt eðh sínu og
uppruna, og hins sem er mönnum
háð. Niðurl.
Halldór Kiljan Laxness.
----o----
Svar.
Frh. af 1. síðu.
skólastjórans þar, doktor Manfred
Björkquists, en ýmsra annara
skólastjóra. Var líka þessi ný-
breytni mín vel þokkuð af skóla-
nefnd Hvítárbakkaskólans, og
myndi hún ekki vera á móti kenslu
í þessum námsgreinum. Og að
gefnu tilefni af hálfu G. A. Sveins-
sonar skólastjóra skal jeg geta
þess, að um skólastarfsemi mína
var jeg og skólanefnd alt af sam-
mála. En af öðrum ástæðum varð
jeg að fara þaðan. Og er þá hátt-
virtur skólastjóri það barn, að
telja það móðgun við sig, að jeg
gat ekki sætt mig við, að láta
skólastarfsemi alveg falla úr hönd-
um mjer eftir að jeg hafði kynt
mjer skólastarfsemi meðal ágætra
skóla erlendis og hafði sjálfur, í
sannleika sagt, yndi af og áhuga
fyrir þessu starfi. En hinsvegar
vil jeg taka það fram, að þótt
skólastjóri G. A. Sveinsson sje í
grein sinni að tala um að öllum
þorra manna sje ekki ljóst hvors
vegna jeg varð að fara frá Hvítár-
bakka, ætla jeg ekki að gera það
að almennu og öllum þorra Ijósu
umræðuefni fyr en skólanefnd
Hvítárbakkaskólans óskar þess. En
þá skal heldur ekki á því standa. —
En núverandi Hvítárbakkaskóla-
stjóri má þó þakka stöðu sína þar
því, að jeg fór þaðan, því að eitt-
hvað annað en skólastjóri vildi jeg
ekki vera þar.
þar sem jeg skoða þessa grein
eða athugasemd Hvítárbakkaskóla-
stjórans nokkurskonar auglýsingu
um sinn skóla og ekkert annað,
hirði jeg ekki um að elta alt, sem
hann tínir til. En jeg gat ekki ann-
að en brosað, þegar hann síðast í
grein sinni fer þó að taka allar full-
yrðingarnar aftur um tilveruleys-
isrjett skóla míns með því að telja
verðum fyrir vonbrigðum, þó fólk-
ið nú sumt bæði gleymi sínum bók-
um heima og láti vera að syngja,
þrátt fyrir áminningar og þrátt
fyrir bænir og tilmæli, megum
við ekki gefast upp að heldur,
heldur ámálga þetta við fólkið,
þangað til það man af sjálfsdáð-
um og hefir gert þetta að fastri
reglu, sem það víkur ekki framar
frá.
Við þurfum safnaðarsöng, söng
út um alla kirkju, hvar sem fólki
hefir sýnst að velja sjer sæti, ekki
fyrst og fremst flokksöng fáeinna
æfðra raddmanna og kvenna, held-
ur almennan safnaðarsöng, þar
sem hver fyrir sig biður drottinn
sinn í heyranda hljóði, þar sem
hver einstakur játar fyrir honum
syndir sínar, þar sem hver einstak-
ur lýsir yfir fögrum ásetningi, þar
sem hver einstakur lofar guð hátt
og í heyranda hljóði. Við þurfum
einskonar brimgný margra radda.
þá kemur andi drottins áreiðan-
lega yfir samkomuna og gefui'
fólkinu eitthvað, er það getur flutt
heim með sjer, einhverja blessun
úr guðshúsi sjer til hjálpar í góðu
líferni, í starfi og stríði, í hita og
þunga dagsins.
En við prestarnir, við verðum
að hjálpa fólkinu til, og svo hjálp-
ar fólkið okkur, svo við verðum
gagnteknir sjálfir.
Umfram alt þarf presturinn að
verða gagntekinn af sínu starfi.
þá getur hann unnið margt söfn-
uðinum til heilla, eigi aðeins í kirk-
Zinkhvítu í 5 & 10 kg. dk.,
Blýhvítu í 5 & 10 kg. dk.,
Svarta málningu,
Lagaða málningu, ýmsa liti,
Femisolíu,
Terpentinu,
þurkefni (Xerotin),
Japanlakk,
Copallakk,
Molinelakk,
Grundlakk,
Allskonar liti (duft),
Pensla,
þakjám, nr. 24 & 26, 5—10 fóta,
Slétt járn nr. 24, 8 fóta,
þaksaum 21/4”,
H.f. Carl
Haf'narstræti 19/21.
Reykjavík.
siðfræði og bókmentasögu og sál-
arfræði mikilsverðar námsgreinir,
og því þann skóla auðvitað, er við
þær leggur rækt, mikilsvirði. En
svo telur hann þessar námsgreihir
ofraun að mjer skildist flestum
kennurum og nemendum við al-
þýðuskóla. En í þessari skoðun
sinni á nemendunum fer hann vill-
ur vegar. Hann þekkir þá ekki
nógu vel íslendingaeðlið og hæfi-
leika alþýðunnar til sveita. Og ef
vonirnar, sem gerðar eru til nem-
endanna, eru aldrei settar ofar
meðalmenskunni, fáum vjer fáa
menn frá skólunum, er sjeu meira
en meðalmenn.
Og að síðustu aðeins þetta: Að-
almismuninn á mínum skóla og
öðrum alþýðuskólum hjer heima
junni sjálfri, heldur einnig og ef
til vill eigi síður utan hennar, og
jafnvel, þó hann sje ekki meir en
meðalmaður, að viti, málsnild eða
lærdómi.
Við prestarnir verðum að hjálpa
fólkinu til, það gefur að skilja. Af
sjálfsdáðum fer fólkið ekki alment
að syngja.
Af sjálfsdáðum tekur það ekki
upp þá reglu, að hafa með sjer bók
í kirkju. Við prestarnir verðum að
áminna fólkið, telja um fyrir því
og fara bónarveg að því. Við prest-
arnir, hvorki jeg nje neinn annar
prestur, getum lagt til sönnunar-
gögnin fyrir því, að almennur
safnaðarsöngur sje ávinningur.
Fólkið sjálft á að koma með
reysluna og reynslan kemur ekki
fyr en fólkið syngur. En sú reynsla
segir, að guðsþjónustan verðí því
ánægjulegri og meir á sig leggj-
andi til þess að taka þátt í henni,
er fólkið syngur.
Finni nú fólkið, að prestinum sje
alvara með þátttöku safnaðar-
fólksins í söngnum, getur það
einnig sjeð, að honum hlýtur að
vera alvara með kristindóminn
sjálfann, jafnvel þó það viti, að
hann elski sönginn (músikina) út
af fyrir sig.
þetta þarf fólkið að finna, að
presturinn unni sínu starfi, krist-
indómsvakningunni sjálfri og ræki
sín störf, ekki eins og vanastörf,
sem leysa þarf af hendi, af því að
embættisskyldan heimtar, heldur
af elsku til málefnisins sjálfs og
þakpappa, „VIKING“, 6 ferm.
do. „Elefant.“ 15 ferm.,
do. Sandpappa 6,5 ferm.,
Innanhússpappa/ panelpappa,
do. gólfpappa,
Pappasaum,
Saum, 1”—6”,
Asfalt í tn. (hart),
Asfalt í ds. (fljótandi),
Ofna, Eldavélar,
þvottapotta,
Ofnrör, 9”—24”,
Ilnjerör, m/ & án loks,
Eldf. stein, 1” & 2”,
Eldf. leir.
Höepfner
Síniar 21 & 821.
Símnefni »Höepfner«.
hygg jeg vera þann, að sjálfsment-
unarstarfið var gert að aðalatriði
hjá mjer. Leitaðist jeg við að velja
handa nemendunum verkefni, er
ekki þroskuðu aðeins skilnings- og
minnisgáfuna, heldur og frum-
kvæði þeirra, hinn andlega skap-
andi mátt þeirra; leiðbeina þeim
svo bæði með því að velja handa
þeim bækur, tala við þá og gefa
þeim góð ráð um viðfangsefnin. —
(Jeg mun ekki kippa mjer upp við
það, þótt skólastjórinn kalli þetta
skrum). — þetta (þ. e. sjálfs-
mentunarstarfið) var aðalmarkmið
mitt, fræðigreinarnar sjálfar voru
aðeins gögn, er stóðu í þjónustu
þessa takmarks.
Hesti 19. júlí 1924.
Eiríkur Albertsson.
þeirra, sem starfið á að vera helg-
að. Fólkið þarf að finna, að prest-
urinn gleðjist, er það kemur margt
til kirkju, en þyki mikið vanta, er
það lætur sig vanta. Hann má ald-
rei láta neinn geta sagt með sanni
nje hugsað, að honum sje sama
um, hvort fólkið kemur eða ekki.
það á að finna það, að hann er
þakklátur er það kemur og þakk-
látastur, er flestir koma, eða sem
oftast. Frh.
----o-----
Hjólreiðakepni fór hjer fram s.
1. sunnudag, frá Árbæ austur á
þingvöll og til baka aftur að Tungu
hjer við bæinn. Fljótastur varð
Zophonias Snorrason á 31/4 tíma,
sá síðasti 4 tíma og 25 mL og
58 sek. Einn gekk úr leik.
Islandssundið fór fram síðastlið-
inn sunnudag frá Effersey. þ. . er
500 stikur og keptu 4. Hluis^ > "
astur varð Erlingur Pálsson, rjeti-
ar 11 mínútur, annar, Jóhanrx þor-
láksson, 11 mín. 5 sek. og þriðji,
Jón Guðmann Jónsson, 11 mín. 15
sek. Einnig var þreytt 50 stiku
sund fyrir stúlkur og vann það Re-
gína Magnúsdóttir á 58,6 sek.
Sömuleiðis var 200 stiku sund fyr-
ir drengi og vann það Sigurður
Steindórsson á 4 mín. og 13 sek.
Að sundinu loknu afhenti Sig. Nor-
dal verðlaun með ræðu.
þátttaka í sundi þessu hefir
verið svo slæm, að það hefir fallið
niður árum saman. Fyrst var það
þreytt 1911, og er þetta 5. sinn-
STRANDWOLD & DÚASON
SÍMNEFNI: 0ÚAS0N. ADMIRALGADE 21.
KÖBENHAVN K.
Selja í umboðssölu allar íslenskar afurðir
fyrir hæsta verð. Útvega allar erlendar vörur.
tieiKmnffur

Sparisjóðs Stokkseyrar árið 1923.
Innboi'ganir: Kr. au.
1. Peningar í sjóði f. f. á. 8796,82
2. Borgað af lánum:
a. Fasteigna-
veðslán kr. 1700,00
b. Sjálfsk,-
áb.lán — 11608,95
c. Gegn áb.
o o 6 1 ®i—i m
13378,95
3. Innleystir víxlar . 133098,07
4. Sparisjóðsinnlög . . . 60063,85
5. Vextir:
a. Af lánum .... 7981,53
b. Aðrir vextir (þar með
taldir forvextir af víxl-
um og vextir af inn-
stæðu í bönkum) . . 5335,63
6. Bankai' og aðrir skuldu-
nautar 13146,31
7. Ýmsar innborganir . 746,55
Alls kr. 242547,71
Útborganir: Kr. au.
1. Lán veitt:
a. Gegn ábyrgð sveitarfé-
laga 1282,00
b. Gegn sjálfsk.ábyrgð
og veði 12840,00
2. Víxlar keyptir 135203,35
3. Útborgað innstæðufé m.
dagvöxtum 75213,35
4. Kostn. v. rekstur sparisj.:
a. Laun . . kr. 2094,34
b. Annar
kostnaður — 318,57
2412,91
5. Vextir af sparisjóðsinnst. 9450,65
6. Bankar 2764,46
7. Ýmiskonar útborganir . 519,90
8. í sjóði 31. des. 1923 . 2861,09
Alls kr. 242547,71
ibati og halli árið 1928.
Tekjur: Ki'. au.
1. Vextir af ýmsum lánum 9274,90
2. Forvextir af víxlum . 5788,77
3. Ýmsar aði'ai' tekjur . 17,85
Alls kr. 15081,52
Gjöld: Kr. au.
1. Reksturskostnaður:

starfsm. kr. 1994,34
b. Laun
endursk. — 100,00
c. önnurútgj. — 448,97 2543,31
2. Vextir af innstæðufé í
sparisjóði 9524,03
3. Arður af sparisjóðsreksti’-
inum 3014,18
Alls kr. 15081,52
Jafnaðarreikningiir 31. desbr. 1923.
Aktiva: Kr. au.
1. Skuldabréf fyrir lánum:
a. Fast-
eignaveð-
skulda-
bréf . . kr. 12695,00
b. Sjálfsk.-
áb.sk.br. — 87555,00
c. Sk.brjéf
f. lánum
gegn áb.
sv.fél. — 18577.00
’ 118827,00
2. Óinnleystir víxlar 67782,05
3. Ríkisskuldabréf . . 2000,00
4. Innieign í bönkum . . 3760,26
5. Aðrar eignir .... 968,74
6. Ýmsir skuldunautar . 1966,41
7. í sjóði 2861,09
Alls kr. 198165,55
Passiva: Kr. au.
l.Innstæðufé 414 viðskifta-
manna 178879,42
2. Ýmsir skuldheimtumenn 3197,80
3. Varasjóður .... 16088,33
Alls kr. 198165,55
Stokkseyri, 1. mars 1924.
Þórður Jónsson. Ingvar Jónsson.
Jón Ailólfsson.
ið, sem það fer fram. Áður hafa
unnið það Erl. Pálsson, Ben. G.
Waage, Stefán Ólafsson og Árni
Ásgeirsson. þess má geta, að Erl.
P. hefir áður synt þetta sama skeið
á 9 mín. og 5 sek.
Gengið í gær var skrásett svo í
Farkennara vantar í fræðslu-
hjerað Reyðarfjarðarhrepps. Um
sóknir sendist fyrir 1. sept. næst-
komandi
Stefáni Björnssyni
Hólmum.
Saltaður lax,
5—12 kílógr. að stærð, er keyptur.
Óskað lægsta tilboðs gegn banka-
trygging eða borgun út í hönd.
O. Ansgaar Lövold,
Kristiensund N. Norge.
Rvík: Pundið 31.70. Danskar kr.
113.62, norskar kr. 97.43, sænskar
kr. 187.30, dollar 7.04, franskir
frankar 38.86.
Dáinn er nýlega (11. þ. m.)
Guðni Einarsson, Brynjólfssonar
frá þjótanda, 24 ára gamall.
Settur hjeraðslæknir í Nauteyr-
arhjeraði er frá 1. þ. m. Knútur
Kristinsson.
Ráðgjafarnefndin, danski hlut-
inn, kom hingað í gær. En það
eru þeir Arup prófessor, Kragh
fyrrum ráðherra og Nielsen þjóð-
þingsmaður. Af Islendinga hálfu
eru, eins og kunnugt er, 1 nefnd-
inni, háskólakennari Einar Arnórs-
son og Bjarni Jónssoh frá Vogi og
svo Jóh. bæjarfógeti Jóhannesson,
Sagt er að m. a. muni nefndin
ætla að ræða strandvarnarmálið
og fara norður á Siglufjörð til að
kynna sjer strandvarnir þar.
Nokkrar sögulegar athuganir
um helstu hljóðbreytingar o. fl. í
íslensku, einkum í miðaldarmálinu
(1300—1600) heitir rit, sem ný-
komið er út eftir Jóhannes L. L.
Jóhannesson og verður þess getið í
næsta blaði.
Gunnar Viðar hagfræðingur er
nýkominn heim hingað, að loknu
prófi í Kaupmannahöfn með mjög
góðri einkunn.
Herjólfsbær. I Vestmannaeyjum
hefir Matthías þjóðmenjavórður
nýlega grafið upp og rannsakað
tóttir, sem hann telur vera leifar
af bæ Herjólfs þess, sem fyrstur
bygði Eyjamar. En Herjólfur var
Bárðarson, Bárekssonar, bróður
Hallgríms sviðbálka. En hann bjó
í Herjólfsdal, fyrir innan Ægisdyr,
þar sem nú er hraun brunnið“,
segir í Hauksbók. Tóttirnar eru 3,
aðalhúsið 25 stikur að lengd og
3—4 stikur að breidd innanmáls.
Veggjaleifarnar eru aðeins Va
stika á hæð, þar sem hæst er. I
annari tóttinni eru veggjaleifarn-
ar þó hærri, um 1 meter. I tóttun-
um var þunn gólfskán með viðar-
kolamylsnu og ösku.
Dánarfregn. Nýlega er dámn á
Kirkjubóli í Hvítársíðu Jón Eyj-
ólfsson, bróðir Jóhanns frá Braut-
arholti ög þeirra systkina, gamall
fcóndi borgfirskur, vel greindur og
hagorður. Hann dó úr slagi.
Frá útlöndum. Nýkominn er
heim frá Færeyjum Bjarni Sæ-
mundsson fiskifræðingur. Fór
þangað með rannsóknarskipinu
Dana. Jens Waage bankastjóri og
frú hans úr för til og frá um
Noreg. Frá París Björn Jakobs-
son fimleikakennari. Frá Khöfn
Óskar Scheving, sem verið hefir
þar við listmálaranám síðan í
fyrra. Frá Wismar á þýskalandi
Guðmundui Guðjónsson, sem ver-
ið hefir þar á fjöllistaskóla og dvel-
ur hjer í sumarleyfi.
Magnús Guðmundsson ráðherra
fór um síðastl. mánaðamót norður
á síldveiðastöðvarnar til þess að
koma skipulagi á strandgætsluna.
Með honum fór Sigfús M. Jónsson
lögfr., fulltrúi í stjórnarráðir.u, og
á hann að hafa löggætsluna á
hendi þar nyrðra í sumar.
Síldveiðin hefir gengið illa við
Norðurland nú um hríð. þar hefir
verið norðanátt og kuldatíð.
Dagrenning heitir nýtt mánað-
arrit, sem farið er að koma hjer
út. Ritstj. Bjarni Jónsson frá Vogi.
Prentsmiðjan Acta.