Lögrétta - 29.06.1927, Blaðsíða 4

4
LÖGEJBTTA
þarf ekki stjómenda við. 1 mann-
fjelagi, þar sem hver elskar
annan, er ekki þörf á konungum
nje dómuram nje her og hers-
höfðingjum. „Konungur þjóðanna
ráða yfir þeim, og þeir, sem láta
þær hlýða sjer, eru kallaðir vel-
gerðamenn þeirra“, segir hann
við lærisveina sína. „En svona er
því ekki varið um ykkur. Sá, sem
mestur er yðar á meðal, á að
verða eins og sá minsti og fyrir-
liðinn eins og þjónninn“. — Á
hinni nýju jörð á að vera full-
komið jafnrjetti. Þar á ekki að
þurfa skipanir nje hlýðni, ekki
lög nje hegningu. Mennimir eru
þar hættir að hata hver annan
og hættir að sækjast eftir auð,
og þessar tvær breytingar gera
stjómendur óþarfa. Leiðina til
fullkomins frelsis er ekki að finna
í ritum þjóðmálafræðinganna,
heldur í fagnaðarboðskap Krists.
Sverð og eldur. Nokkrar setn-
ingar, sem hafðir em eftir Kristi,
hafa oft verið rangþýddar of not-
aðar til þess að afsaka stríð og
vígaferli. Fyrst og fremst þessi
setning: „Haldið ekki að jeg sje
til þess kominn, að flytja jörð-
inni frið. Jeg er ekki kominn til
þess að flytja frið, heldur sverð“.
Þar næst þessi: „Jeg er kominn
til þess að kasta eldi á jörðina".
Og enn aðrir draga einnig fram
til stuðnings sama máli setning-
una: „Ríki himnanna taka menn
með valdi og ofbeldismenn hrifsa
það undir sig“. Þessar setningar
hafa verið rifnar út úr rjettu
samhengi með álíka varfærai og
sjá má hjá apaköttum, sem kom-
ast inn í blómagarð.
Þegar Jesús segist vera kominn
til þess að flytja sverð á jörð,
eða „sundrung“, eftir því sem
Lúkas segir, er hann að tala til
lærisveina sinna og senda þá út
til þess að boða, að hið nýja ríki
sje í nánd. Og rjett á eftir skýr-
ir hann með ljósum dæmum, við
hvað hann á. Hann segir að koma
sín valdi sundurlyndi milli föður
og sonar, móður og dóttur o. s.
frv., þ. e. að boðun fagnaðarer-
indisins geti valdið sundurlyndi á
heimilum manna, með því að
sumir innan sama heimilis eða
fjölskyldu munu aðhyllast kenn-
inguna, en aðrir hafna henni. En
þetta sundurlyndi á ekkert skylt
við stríð eða vígaferli. Og þar
sem Jesús talar um að hann sje
kominn til þess að kasta eldi á
jörðina, þá á hann við hinn
hreinsandi eld, sem eyða skal
óhreinindum og sorpi mannlífs-
ins. Og þar sem hann talar um,
að ofbeldismenn hrifsi undir sig
ríki himnanna, þá á hann við, að
þor og þrek þurfi til þess að
standast í baráttunni fyrir hinni
nýju kenningu. Orðið ofbeídis-
menn þýðir: máttugir, sterkir
menn. Orðin sverð, eldur og of-
beldi eiga ekki að skiljast bók-
staflega, heldur sem líkingar.
Sverðið táknar sundurlyndi milli
þeirra, sem taka við boðskapnum
og hinna, sem ekki gera það.
Eldurinn táknar hið hreinsandi
afl og ofbeldið það sálarþrek, sem
til þess þarf, að ná inngöngu í
ríkið.
Jesús er friðarins boðberi. öll
guðspjöllin eru friðarboðun. Þeg-
ar hann fæðist, boða himneskar
raddir frið á jörð, og í Fjallræð-
unni segir Jesús: Sælir eru þeir
sem frið semja, því þeir munu
guðs böra kallaðir verða. Deilur
telur Jesús óhamingju og hemað
glæp. Verjendur hemaðar og
stórmorða blanda oft saman
gamla og nýja sáttmálanum. En
hemaður er afleiðing haturs. Þeg-
ar hatrið er þvegið burt úr hjört-
um mannanna, getur hemaður
ekki framar átt sjer stað. Þá er
sá dagur upp runninn, sem Esa-
jas sá fyrir að koma mundi: Þeg-
ar sverðum og spjótum er breytt
í jarðyrkjuverkfæri, en hemaður
allur lagður niður. En þá er Fjall-
ræða Jesú orðin einu lögin á
jörðunni.
----o----
Iþróttabálkur.
Íslandsglíman var háð hjer á
íþróttavellinum 20. þ. m. Áhorf-
endur voru allmargir , því sífelt
er hjer talsverður áhugi almenn-
ings á þessari íþrótt og mætti
sjálfsagt efla hann enn að mun,
ef áhuginn hjá íþróttamönnun-
um sjálfum væri ekki að dofna
og glíman að verða blælausari og
tilþrifaminni en hún getur verið
og var oft áður fyr. Glímumenn-
imir voru að þessu sinni aðeins
fimm, en allskonar embættismenn
og starfsmenn á vellinum voru
miklu fleiri. Þetta er lítil þátt-
taka, þegar þess er gætt, að þetta
á að vera helsta glíma alls lands-
ins. Nokkru meiri þátttöku mætti
sennilega fá með því að hafa
glímuna fyr að vorinu, meðan
íþróttafjelagsskapur er enn ó-
sundraður og menn meira „í æf-
ingu“.
Þessi glíma var í heild sinni
tilkomulítil og lítill hiti bæði í
glímumönnum og áhorfendum.
Fjörmest var glíma þeirra Jörg-
ens Þorbergssonar og Ottós Mar-
teinssonar. Sigurvegari varð Þor-
geir Jónsson frá Varmadal, kunn-
ur glímumaður frá fyrri árum.
Hlaut hann Islandsbeltið og titil-
inn glímukonungur Islands. Verð-
launin fyrir fegurðarglímu hlaut
Jörgen Þorbergsson, eins og í
fyrra. Þessi greinarmunur, sem
nú tíðkast milli fegurðarglímu og
kappglímu, er glímuíþróttinni og
iðkendum hennar til vafasams
gagns. Sigurður Greipsson, hinn
fyrri glímukóngur tók ekki þátt
í glímunni nú. en var samt hjer
í bænum.
Sumum hættir við því, að tala
óþarflega stórum orðum um
gildi glímunnar. Mætti vel tala
minna en gera meira í þessum
efnum. Þótt ekki sje glíman hið
eina sáluhjálparatriði í íslenskri
líkamsmentun er hún gömul og
góð þjóðaríþrótt, sem sjálfsagt er
að halda í heiðri og kenna meira
en nú er gert.
-----o---
Steingrímur Arason hefur und-
anfarið flutt fyrirlestra um Is-
land á ýmsum stöðum í Banda-
ríkjunum og Kanada.
Eimskipafjelagið.
#
Okeypis
og burðargjaldsfrítt sendist okkar
Aðalfundur Eimskipafjelagsins
var haldinn hjer í bænum 25. þ.
m. Fundarstjóri var Eggert
Briem hæstarjettardómstjóri. Að-
göngumiðar og atkvæðaseðlar
höfðu verið afhentir fyrir 40.5%
af hlutafjenu. M. a. sótti fundinn
Ásmundur P. Jóhannsson frá
Winnipeg, sem umboðsmaður
Vestur-íslendinga. Formaður fje-
lagsins er Eggert Claessen banka-
stjóri og skýrði frá störfum fje-
lagsins.
Rekstrarhagnaður af skipum
fjelagsins (að meðtöldum 60 þús.
kr. ríkisstyrk) varð rúml. 71 þús.
kr., eða um 375 þús. kr. lægri en
árið 1925. Var það sagt stafa
mest af lækkun farmgjalda,
en þau urðu 367 þús. kr. kegri
nú en árinu áður. Bæði á Gull-
fossi og Goðafossi varð hagnað-
ur, um 93 þús. kr., en á ferð-
um Lagarfoss varð um 22 þús kr.
halli. Þess var getið, að vegna
enska kolamannaverkfallsins hefði
kolakostnaður hans hækkað um
50 þús. krónur. Hreinn arður
af rekstri fjelagsins varð samt
ekki nema um 6700 krónur, en
frá fyrra ári voru yfirfærðar
rúml. 59 þús. kr. Af þeirri upp-
hæð var varið tæpl. 44 þús. kr. til
niðurfærslu á bókuðu verði á
eignum fjelagsins, vegna hækkun-
ar af viðgerðum og endurbótum
á síðastl. ári, en annars er nið-
urfærslan engin. Til ráðstöfunar á
þessum aðalfundi komu tæpl. 22.
þús. kr. og voru yfirfærðar til
næsta árs að frádregnum 1200
kr. þóknun til hvors endurskoð-
anda. Eignir fjelagsins voru bók-
færðar um áramót rúml. 3 milj.
241 þús. kr. virði, eða um 416
þús. kr. meira en við næstu ára-
mót á undan. Er það Brúarfoss,
sem hækkuninni veldur. Hans
vegna var einnig tekið danskt lán,
400 þús. kr. danskar er greiðist
á 12 árum með 1% hærri vöxt-
um en forvextir þjóðbankans eru
á hverjum tíma. Ennfremur hef-
ur verið tekin hollenskt lán, með
1. veðrjett í Brúarfossi, 300 þús.
gyllini, til 10 ára með 6'/2%
vöxtum.
Eimskipafjelagið á því erfiða
daga nú og samkepnin víð það
harðnar. En væntanlega verður
það rekið svo, að íslendingar sjái
sinni eigin hag og sæmd í því að
styrkja það til aukins gengis og
þar með sjálfstæði ísl. siglinga
og verslunar.
----o----
Fyrsti þingmálafundurinn var
haldinn hjer síðastl. laugardags-
kvöld. Ekki er það ólíklegt, að
gömlu þingmennimir verði allir
endurkosnir hjer. Á A-listanum er
eitt sæti víst (Hjeðinn Valdi-
marsson) og á B-listanum má bú-
ast við að tvö sjeu viss (Magnús
Jónsson og Jón Ólafsson). Það er
C-listinn, sem deilt er um, listi
Jakobs Möllers. En fylgi Jakobs
hefur jafnan reynst drjúgt hjer
í bænum, enda hefur hann marga
góða þingmannskosti, og er síð-
ur en svo, að ástæða sje til þess
nytsama og mjög myndum prýdda
vöruskrá meö gummí- og hreinlætia-
vörum og leikföngum, einnig úrum,
bókum og póstkortum.
Samariten, Afd. 67. Köbenhavn K.
fyrir Reykvíkinga, að hafna hon-
um nú.
„Uffe“ heitir danskt „botn-
gröfuskip", sem verið hefur að
vinna að dýpkun hafnarinnar á
Akureyri. Á það að dýpka fleiri
hafnir hjer við land.
Nýbýli og ræktun. I sambandi
við greinina um það mál, sem nú
er að birtast hjer í blaðinu, má
geta þess, að einn bóndi á Álfta-
nesi, Stefán á Eyvindarstöðum og
sömuleiðis að sögn annar í nár-
grenninu, Erlendur á Breiðabóls-
stöðum, hefur tekið upp þá ný-
breytni að greiða sonum sínum
tveimur kaup með því að fá þeim
land til ræktunar, auk þess sem
þeir eru til heimilis hjá honum,
Fá þeir fyrst 10 dagsl., þar af eina
í ræktuðu túni. Fer þetta að
nokkru í sömu átt og tillögumar
í Lögrjettugreininni.
Hvítárbakkaskólinn. Þar hefur
Lúðvík Guðmundsson stud. theol.
verið ráðinn skólastjóri, í stað S.
A. Sveinssonar, sem sagði starf-
inu lausu.
Dáinn er nýlega hjer Jón
Zoéga, kunnur kaupsýslumaður
hjer í bænum. Einnig er dáinn
Jakob Havsteen heildsali, sonur
Júlíusar amtmanns.
Búnaðarfjelagið. Aðalfundur
þess var haldinn 25. þ. m. við
Þjórsárbrú. Þar var kosinn full-
trúi á Búnaðarþing, Jón á Bessa-
stöðum, í stað Tryggva Þórhalls-
sonar, með 3 atkv. mun eftir
ítrekaða kosningu. En Tr. Þ. á
einnig sæti á Búnaðarþingi sem
formaður Búnaðarfjelagsins. Sagt
er að þessari kosningaósátt hafi
valdið sáttin um „Sigurðarmálið“.
Rottur. Ágúst Jósefsson heil-
brigðisfulltrúi hefur sýnt hjer
athyglisverða kvikmynd af rott-
um og skað$emi þeirra og hætt-
unni, sem þær geti valdið. Hjer í
Reykjavík hefur bæjarstjórnin
undanfarið látið gera ítrekaðar
tilraunir til útrýmingar rottu og
hafa þær borið góðan árangur, en
ekki fullan ennþá. Ein rottuhjón
geta eignast 860 afkvæmi á ári
og má af því marka nauðsynina
á því að stemma stigu fyrir út-
breiðslu þeirra, því þær eyði-
leggja mjög mikið og geta verið
hættulegar heilbrigði manna.
Frökkum hefur nýlega talist svo
til, að þar í landi valdi rottur ár-
lega tjóni sem nemi 200 milj.
franka. Þjóðverjar telja sitt tjón
240 þús. mörk á ári, Bretar töldu
það fyrir nokkrum árum um 330
milj. kr. hjá sjer og Bandaríkin
áætla það um 475 þús. milj. kr.
Bæja- og sveitafjelög hjer, sem
nauð hafa af rottugangi ættu
sem fyrst að hefjast handa um
útrýmingu og fylgja henni svo
fram, að árangur fáist, svo ekki
sje fje og vinnu eytt að þarflitlu.
Reynslan hefur sýnt það, að þetta
er hægt.
Prentsm. Acta.