Norðurland - 10.11.1906, Blaðsíða 2

Kl.
40
Skoðanamunur
\ \ X eða hatur.
11.
f greininni með þessari yfirskrift í
síðasta blaði bentum vér á það, hve
kátlega það gæti litið út stundum, er
stjórnmálamenn vildu telja alþýðu trú
um, að skoðanamunur andstæðinganna
væri runninn af rótum persónulegrar
óvildar. Pað bæri sem sé stundum til,
að þeir skiftu sjálfir um skoðun, sner-
ust á þá sveifina að gerast formæl-
endur þeirrar skoðunar, er þeir höfðu
áður barist á móti og gæti það þá tæp-
lega heitið nærgætnislegt af þeim, að
geta ekki hugsað sér neina aðra á-
stæðu til þess, en persónulega óvild,
er aðrir fylgdu þeim ekki jafnharðan
í skoðanasnúningnum. f*essi ónærgætni
verður víst að skrásetjast á langa list-
anum yfir breyskleika mannanna, en
hún er engu að síður einn þeirra
breyskleika, sem koma sér illa fyrir
þá menn, sem eru settir yfir aðra.
Hún gerir þá eitthvað svo álfalega.
Og hún getur ekki síður komið sér
illa fyrir það þjóðfélag, sem þeir eiga
að ráða yfir. Sjái þessir höfðingjar
enga aðra ástæðu til skoðanamunsins,
en persónulega óvild, fer það að verða
skiljanlegt að þeir grípi til þeirra ráða,
til þess að bæla andmælendurna nið-
ur, er ekki séu sem heppilegust, hætti
t. d. til að setja þá hjá, er þeir eiga að
úthluta þeim náðargáfum, er þjóðin
hefir sett þá yfir, láti aðra óverðugri
og óduglegri njóta þeirra, þjóðfélag-
inu öliu til ógagns; auk þess sem
hætta getur verið á, að kringum þá
safnist hópur af hinum svonefndu
»skriðdýrum«, fólki, sem forðast að
mynda sér sjálfstæða skoðun, en tek-
ur ætíð undir hugsunarlaust með höfð-
ingja sínum, alt eftir þeirri skoðun, sem
hann kann að hafa í það skiftið. Að
slíkt sé ekki holt eða heppilegt fyrir
þjóðfélagið sýnist ætti að liggja í
augum uppi. Ekki er heldur að furða
sig á, þó margskonar óþörf óvild og
kali kvikni í því þjóðfélagi, er svo er
stjórnað.
Skoðanamunur einstaklinganna í þjóð-
félaginu er ekki að eins óhjákvæmi-
legur, en hann er líka nauðsynlegur
til þess að glæða skilning alls þorra
manna á því, sem rétt er og satt.
Því fremur er nauðsynlegt að hann
verði ekki að hatursmálum milli ein-
stakra manna. En ekki er þetta sfður
nauðsynlegt þegar um viðskifti þjóð-
anna er að ræða. Ekki er það síður
áríðandi þar, að báðir málsaðilar geti
litið á málstað hins með sanngirni og
án þess að nokkurt hatur komist þar
að. Tökum til dæmis sambúðina miili
Dana og Islendinga. Að vísu munu
sumir það mæla, að ekki geri Dönum
það mikið til hvern hug vér ölum til
þeirra, þjóðar sem sé 30 sinnum mann-
fleiri en vér, en varlega er þó bezt að
tala um það, því oft hefir sú orðið
raunin á, að lítil þjóðfélög hafa orðið
hinum stærri til hins mesta ógagns,
er þeim lenti saman í illdeilum, enda
fer því fjarri að hægt sé að segja, að
Danir sýni oss tómlæti um þessar
mundir, hver sem málalokin kunna
að verða þá er lýkur. En sé það
nokkurs vert fyrir Dani að vér ölum
ekki óvild til þeirra, þá er það auð-
sætt að það er mikilsvert fyrir oss
að þeir Ifti ekki á vorn málstað með
óvildarhug. En fyrir það megum vér
ekki láta oss detta í hug að gefa
eftir réttmætar kröfur vorar, til þess
að kaupa á oss hylli þeirra og því
síður eigum vér að þola það, að sá
skoðanamunur, sem áreiðanlega er á
milli mikils meiri hluta hugsandi
manna hér á landi og þess hluta
dönsku þjóðarinnar, sem þar er rík-
ust í landi, að því er snertir fram-
tíðar sambandið milli landanna, sé
lagður oss út sem hatursmál. Hér
ber að því sama sem vér héldum
fram áður, kröfunni um fult skoð-
anafrelsi, án þess nokkuru hatri sé
þar við dreift. Danahatrið svokallaða
hér á landi, er sem betur fer ekki
nema blóðlaus hugmynd nú sem stend-
ur, þó margir bíði þess með óþreyju
hvers kostar Danir vilji unna oss í
stjórnmálunum. Deilur vorar hafa líka
aðallega verið við stjórnmálamenn
þeirra, en ekki við dönsku þjóðina.
Af Dönum getum vér eflaust lært
afarmikið, einkum þann félagsanda til
allra framkvæmda sem þjóð vora
brestur enn svo tilfinnanlega. En fyrir
það viljum vér ekki vera undirlægjur
þeirra, láta þá drotna yfir oss. Þetta
þurfum vér að láta Dani skilja, án
þess að draga þar nokkuð af, en
umfram alt þurfum vér sjálfir að láta
oss skiljast það, án þess fyrir það
að hatast við þá. Hatrið getur aðeins
orðið oss til óhamingju; í stað þess
að efla kraftana og staðfestu vora
dregur það úr hvorutveggja.
Vér viljum fara fram á það, að
Danir viðurkenni sjálfstæði vort. Með
ofbeldi og vopnum ætlum vér ekki
að vinna það. Til þess höfum vér
engin önnur ráð en þau, að reyna til
að sannfæra þá um að vér höfum
réttan málstað. Vér viljum gera kröf-
ur til þeirra, en gera þær eins og
bróðir til bróðurs. Er það ekki hlá-
Iegt að nokkrum skuli detta í hug
að rugla þeim kröfum saman við
hatur og óvild? Hitt er miklu sannara
að þær kröfur lýsa afarmiklu trausti
á réttsýni og göfgi dönsku þjóðar-
innar, trausti, sem vonandi verður
sér ekki til skammar, ef rétt verður
að farið.
En hvernig sem um það fer, þá
er þó það eitt víst að stefnu- og
skoðanamunur getur komið fram í
þeirri mynd, en aldrei nokkurt hatur.
s
Samkomulag.
Norðurland fekk í gær þá fregn
með talsímanum, að samningar væru
að komast á með Þjóðræðisblöðun-
um syðra og Ingólfi, Lögréttu og
Pjóðólfi, um sameiginlegt ávarp til
þjóðarinnar um sjálfstæðiskröfur vor-
ar gagnvart Dönum.
Kunnugt var oss áður um, að
flokksstjórnir þjóðræðis- og Land-
varnarmanna hafa um nokkurt skeið
unnið að því að ná samkomulagi f
aðalatriðunum. Eftir því hefir þá Lög-
rétta og Þjóðólfur slegist í hópinn.
Nánara í næsta blaði.
X
Nýtt skólahús
eru Vopnfirðingar nýbúnir að byggja,
16x12 álnir, tvílyft. Kenslustofurnar eru
niðri, en íbúð uppi og jafnframt húsnæði
fyrir þau börn úr sveitinni, er hafa heima-
vist á skólanum. — Sigtryggur Jóhannes-
son kaupmaður hér lét byggja húsið.
Fyrlrlestur
Snorra Snorrasonar skipstjóra, um
sjómensku og þilskipaútgerð, sem aug-
lýstur var hér í síðasta blaði, var mjög
vel sóttur. Ræðumaðurinn tók fram
mjög afdráttarlaust þann sannleika, sem
annars mun vaka fyrir flestum þeim
mönnum, er nokkuð hugsa um framtíð
sjávarútvegsins, að bráðnauðsynlegt sé
að fara að nota gufuaflið við veiðarnar,
veiða hér á fiskimiðunum meðan þess
er kostur, en leita svo til annara landa
(Noregs) þegar veiðarnar hættu hér.
Jarðskjálftar
hófust hér að kvöldi hins 8. þ. m.
kl. 10V4. Kom þá mjög snarpur kipp-
ur, svo hús hristust til mikilla muna.
Allan fyrri hluta næturinnar fram til
kl. 3 voru jarðskjálftakippir meiri og
minni. Voru taldir 8 eða 9 kippir
alls. Langmest kvað að kipp sem
kom kl. 1 og 20 m. Var hann bæði
lengstur og snarpastur allra kippanna.
Munu flestir bæjarbúar hafa vaknað
við hann og stöku menn fóru á fætur.
Messaö
verður hér í kirkjunni á morgun kl. 12
á hádegi.
Skipakomur.
»EgilU kom 4. þ. m.
»Kong lnge< kom 5. þ. m. Með skipinu
voru á Ieið til útlanda Chr. Popp og Jóh.
Norðfjörð kaupmenn á Sauðárkrók; ennfrem-
ur hingað Sig. H. Sigurðsson kaupm. á Siglu-
firði, Sveinn Árnason á Reykjum í Skaga-
firði o. fl.
Héðan fóru með skipinu Sigurður Sig-
urðsson skólastjóri, verzlunarmennirnir Ó.
F. Möller og Páll Jónsson og Kristján Krist-
jánsson frá Litlu-Hámundastöðum, allir til
útlanda.
X
Símskeyti til Norðurlands.
Reykjavík 9. nóv<
Smdbreyting á Noregsráðaneyti. Meiri-
hluti Washingtonþings hefir stórminkað.
Fjórir fingur hjuggust hér af fjögra vetru
barni i rennivél.
Hólar fóru héðan utan 7. þ. m.
X
VeÖurathusranir
Möðruvöllum í Hörgárdal. Eftir Sigtr. Þorsteinsson
1906. Nóv. Um miðjan dag (kl. 2). Minstur h. (C) á sólar- hringnum.
Loftvog (þuml.) Hiti (C.) íí -< 3 ro > Skýmagnl | Úrkoina |
Fd. 2. 75.8 9.o 0 10 -f-2.7
Ld. 3. 76.i 6.o 0 10 3.i
Sd.. 4. 76.6 5.3 0 5 2.o
Md. 5. 76.5 1.5 0 10 -f-5.o
Þd.. 6. 76.3 -f-l.I 0 10 -f-5.o
Md. 7. 76.3 1.5 0 10 -f-7.o
Fd. 8. 77.3 -t-4.3 0 10 -f-5.o
Skjaldborg
heldur fund í kvöld á »Hotel Akureyri*.
Áríðandi að allir félagar
hennar komi kl. 8V2.
Mörg nýmæli!
Vetraryfirfrakkar
á kr. r8 og dýrari,
Vetrarjakkar
á kr. 15 og dýrari nýkomnir í verzlun
Sn. Jónssonar.
*
Agætur
cCaukur,
á 8 aura pundið,
fæst í
EDINBORG.
Truscoft.
• 'C Hæstverðlaunaður allra mótora. £ •
‘E • n
3 o3 H. a. 3—64; o c
u. þyngd 190-1800 pd. Xn
'O -+—> Verð 657-7500 kr. O
co m o
5, 7 og 9 h. a. kosfa •
844, 1070, 1312 krónur. n
Einhver durgur, berlega smeyk-
ur við Truscott, augIýsirí»Vestra«:
»Trúðu ekki skrumauglýsing frá
Truscott; áreiðanlega hestöflin
tvöfölduð samkv. verðlista.« —
Skoðið þá verðlistana hjá
mér eða umboðsmanni mín-
um, áður þér kaupið annar-
staðar.
Það er mér nóg.
Aðalfulltrúi Truscotts fyrir
island
Páll Bjarnarsoti,
Presthólum.
Jörð til sölu.
Jörðin Saurbær í Siglufirði er til
sölu á næstkomandi vori (07). Hún
er 9,90 hndr. eftir nýjasta mati.
Túnið gefur af sér tveggja kúa fóður.
Utheysskapur er mikill og góður eftir
stærð jarðarinnar. Jörðin liggur að
sjó, hefir gott upprekstrarland og ó-
þrjótandi mótak og torfristu; jörðinni
fylgja 1 íveruhús 14x8. Það er 12
ára gamalt, vel vandað að öllu leyti,
5 peningshús og 1 heyhlaða.
Lysthafendur snúi sér til undirrit-
aðs eiganda.
Saurbæ í Siglufirði 1 nóv. 1906.
Jón Jóhannesson.
Aklæðskerastofu Steins Sigurðs-
SOnar í gamla leikhúsinu, er
alltaf tekið á móti fataefni til
að sauma. Ættu þeir sem þurfa að
fá saumuð föt fyrir jólin að koma
sem fyrst. Fljót afgreiðsla. Vönd-
uð, vinna.
Við opinbert uppboð, verður þ. 24. þ. m.
kl. 10 f. h. selt hæstbjóðendum ýmis-
legur nýr búðarvarningur, svo sem álna-
vara, peysur, nærföt, línur, önglar og margt
annað, ennfremur 3 bátar og margt fleira, Allt
tilheyrandi dánarbúi Jóhanns heitins Vigfússonar
frá Siglufirði. Uppboðið verður haldið hjá hotel
Akureyri, og uppboðsskilmálar auglýstir þar.