Norðurland - 11.04.1918, Blaðsíða 2

3«

N1,
Bnspitiflin ú álucepi 1918.
Undirrituð sýningarnefnd leyfir sér hér með að gefa til kynna, að »Heimilisiðn-
aðarfélag Norðurlands« hefir ákveðið að stofna til íslenzkrar iðnsýningar á Akureyri nú
í sumar komandi. Verður sýningin opnuð sunnudaginn 23. júní og stendur til sunnu-
dagsins 30. júní, að þeim degi með töldum. Heimilt er mönnum úr Norðlendingafjórð-
ungi, að senda muni á sýningu þessa.
Það er staðreynd í öllum menningarlöndum heimsins, að sýningar séu betur til
þess fallnar en flest annað að vekja áhuga manna fyrir vandaðri framleiðslu og að
útbreiða þekkingu á hvers konar framförum. Sýningar auka eigi aðeins fegurðar-
tilfinning og bæta smekk almennings, heldur hafa þær og efnahagslega þýðingu. Þær
lyfta þjóðfélögum á hærra menningarstig en þau án þeirra megna að hefja sig á. Flestar
þjóðir verja því árlega stórfé til margvíslegs sýningahalds. Telja þær sýningar hinn
tryggasta þjóðfrömuð.
í þessu efni, sem mörgu öðru, erum vér fsiendingar eftirbátar flestra annara menn-
ingarþjóða. í byrjun þessarar aldar hefir þó nokkur breyting orðið á þessu hjá oss til
stórra bóta, sem mörgu óðru. Má þar nefna iðnsýninguna á Akureyri 1906, lands-
sýninguna í Reykjavík 1911, og fjöldann allan af stærri og smærri héraða- og hreppa-
sýningum víðs vegar um land á dauðum munum og búpeningi. Hefir þessi menningar-
hvatning borið góðan árangur. Sýslufélag Skagfirðinga hefir t. d. síðastliðið ár keypt
spildu til sýningarsvæðis handa kvikfjársýningum Skagfirðinga. Er þetta alt gieðilegur
vottur um vaxandi manndáð og drenglund með þjóð vorri; gefur það vonir um glæsi-
legri framtíð þessa lands en nokkru sinni áður.
Nú eru á margan veg örðugir tímar. En >Heimilisiðnaðarfélag Norðurlands< litur svo
á, að því meiri ástæða sé til þess fyrir landslýð allan, og eigi sízt oss Norðlinga, að
vera vakandi og á verði, og að nú beri oss að hefjast handa, halda höfði réttu og
heyja baráttu hins daglega lífs með mannrænu og framsýni. Má og segja að litt ami
oss, saman borið við hag annara þjóða um þessar mundir.
— Mælumst vér nú til þess, að sem flestir mætir menn og konur vilji vinna með oss
eftir megni að því, að sýning þessi megi verða oss Norðlingum til vegs og gengis, og
stuðli að því, að sýningunni verði sendir sem flestir vel unnir munir í hverri iðngrein
sem er og af öllum tegundum heimilisiðnaðar. Mætti skifta sýningunni i þrjá flokka:
Iðnað, heimilisiðnað og listiðnað. — Senda má vandaða eldri sém nýrri muni og gam-
alt listasmíði.
Munir, er þykja skara fram úr i sinni grein, verða sæmdir heiðursviðurkenningu.
Vel þarf að vera um hiutina búið og þeir greinilega merktir, þannig:
lönsýningin á Akureyri.
— Hlutirnir þurfa að vera komnir til sýningarnefndarinnar fyrir 15. júní; kvittun verður
gefin fyrir móttöku rnunanna. — Skal tekið fram, ef unt er, um hvern hlut, hver hefir
gert hann, hvers virði hann er og hvort eigandinn vill selja hann. Annast sýningar-
nefndin um söluna, gegn 10% sölulaunum. Félagið greiðir flutningskostnað með skip-
um, nema um umfangsmikla hluti sé að ræða, og eru munirnir í ábyrgð félagsins,
meðan þeir eru hér. —
— Loks vill >Heimilisiðnaðarfélag Norðurlands< vekja athygli almennings á, að það
hefir útsölu hér á Akureyri á hvers konar heimilisiðnaði. Hefir' verzlun þessi aukist
stórum með ári hverju, síðan hún hófst. Félagið kaupir vel unna muni gegn borgun
út i hönd, eða tekur þá til útsölu gegn 10% sölulaunum, á þvi sem selst. — Væri vel,
að sem flestir sendu heimilisiðnað á útsölu félagsins hér.—
Vér væntum góðra undirtekta almennings og stuðnings, þessu þjóðþrifamáli, iðnsýn-
ingunni til liðs.
Akureyri 11. apríl 1918
í sýningarnefndinni:
P. Porkelssoit. Páll /. Árdal. Sig. Sigurðsson. Halldóra Bjarnadóitir.
Hulda Stefánsdóttir. Rannveig Bjarnardóttir. Anna Magnúsdóttir.
Eltsabet Friðriksdóttir. N. W. Hansen. Kristján Sigurðsson.
Oddur Björnsson.
Sambandsfundur
norðíenzkra kvenna verður haldinn á Akureyri dagana 27., 28. og
29. júní n. k.
Nánar auglýst síðar.
Stjornin.
Hrein og heil
ins og annara fiska, sem eltir henni
sækja. Er þeim fiskum öllum miklu
meiri eyðileggingarhætta búin af
mannavöldum en sfldinni.
Þessi rök eru næg móti kákrann-
sóknum á sfldarveiðum og sfldaraldri
En auk þess tel eg hiklaust allar
rannsóknir á þessu efni óþarfar, vegna
þess að sfldveiðin sjálf kringum alt
landið er næg og ábyggileg rann
sókn. Þegar svo væri komið, að ár-
um saman sæist varla hin fullorðna
— Stóra — bafsíld, heldur smæiri
sfld einungis, er aðeins tyldi f vörp-
unni, þá sæi menn að eitthvað væri á
seyði. En eg bygg að þessa muni verða
langt að bfða.
Eitt er gott f grein hr. Þ. Hann
bendir þessu máli til Fiskifélags ís-
lands. Eg treysti því félagi vel til
þess að athuga þetta mál til hlýtar
áður en það fleigir út stórfé, frá
nauðsynlegum framkvæmdum til dýrra
rannsókna á þessum hlutum. Og treysti
eg þvf til þess að hefjast ekki handa
til káktilrauna f þessa átt. En Alþingi
sem lætur frá sér fara aðra eins >svf-
virðing fjáreyðslunnar* eins og fjárlög
sfðasta þings trúi eg vel til að veita
einhverjum landssjóðslim, sem varla
hefir sjó séð og ekki þekkir hafsfld
frá karfa, einhverja fúlgu til þess að
fúska við rannsóknir Ifkar þeim, er hr.
Þ. vill hefja láta, og útreikninga sam
kvæmt þeim, og er ekki ólfkiegt að
árangurinn yrði, að sá hinn sami reikn-
aði sjálfan sig >norður og niður«, eins
og sagt er að talnameistarar hafi gert
>forðum tfð«, en alt yrði f sömu vissu
og óvissu sem áður um fjölda sfldar-
innar f sjónum, fækkun hennar og
fjölgun.
Ritað % 1918.
Árni Árnason
(frá Hö/ðahólum).
i
Frá blóðvellinum.
8/«. Þjóðverjar gera djöfulóð á-
hlaup á öllum vesturvígstöðvunum.
Mannfallið i liði þeirra er ógurlegra
en orð geti lýst. — Japanskar og
brezkar hersveitir leggja upp frá
Wladiwostock.
9I*. Frakkar halda undan af ásettu
ráði á víglínunni Obbecourt—Couc
til varnarvirkja sinna, en sókn Þjóð-
verja er nú hörðust á svæðinu
Arras—Armentiers. — Hvíta her-
sveitin hefir tekið Tammarfors. Þjóð-
verjar senda herskipaflota til Finn-
lands.
10/4. Þjóðverjar hafa tekið La Basse,
gera tröllaukin áhlaup við Somme
og hafa tekið par nokkur þorp.
Lioyd George ætlar að gefa opin-
bera ský slu í parlamentinu á morg-
un um undanhald bandamanna í
Frakklandi. — Fulltrúar frá banda-
mönnum og öllum hlutlausum pjóð-
um koma bráðlega saman í Oenf
til þess að ræða um viðskiftamál.
X
Friðbjörn Steinsson
dbrm. og fyrv. bóksali
andaðist að heimili sínu hér f bæn-
um, klukkatv 10 síðdegis hinn 9. þ.
m og var þá fjórum dögum betur
en áttræður að aldri. Hans verður
nánara getið í næsta blaði.
<
Gagnfræðaskólinn.
Prátt fyrir dýrttðina og ýmsa aðra
erfiíMe ka hvað mikla aðsókn vera að
Gignfiæðaskólanum hjer. Ekki færri
en 50 nemendur hafa sótt um upp-
töku f skóianum f vor og haust. Á
öðrum stað f blaðinu er auglýst að
kensla byrji 15 þ. m. og árs próf
byrji 10 mars n. k. gagnfræðapróf
21 sama m. Mun mörgum nemendum
það gleðitfðindi að kensla hefjist nú
bráðlega f skólanum. En bagalegt er
það að kennara skuli vanta ( sumum
helstu námsgreinunum. Er lí legt að
aukaþing það, sem bráðum kemur sam-
an telji það skyldu sfna að gera kenn-
araembættin við skólann svo úr
garði að nýtrr menn sjái sjer fært að
sækja um þau Reynslan hefir nú
sýnt að entjinn hefir treyst sér til að
sækja um embætti það, sem séra
Jónas slepti f haust. Munu fæstum
þykja 1600 kr. átslaun lffvænleg nú
sem stendur og jafnvel eigi þótt betur
ári en nú. Þessu verður að breyta. Svo
framarlega að menn hallast ekki að
þvf ráði að leggja skólann alveg nið-
ur, en á það munu fáir hyggja. Óhætt
er að fullyrða að það sje almenn ósk
bjer norðanlands að skólanum verði
haldið átram með fullum krafti fram-
vegis og eigi verði framar gripið til
þess óyndisúrræðis að loka honum
sakir dýrtfðar.—Aðsóknin bendir ótví-
ræðislega ( þá átt að þessi fullyrðing
sje engan veginn út f bláinn. Heyrst
hefir að Porkell kennari Porkelsson
hafi ( byggju aú sækja burt frá skól-
anum af þvf hann sjái sjer ekki fært
að vera við þau launakjör, sem bann
hefir. Hann hefir mikla fjölskildu en
aðeins 2000 kr. að launum. Hefir
hann þegar selt hús sitt, nýlega reist
steinhús rjett við skólann, sjálfsagt
fyrir þá sök að hann brast efni tii
'm e ð a 1 a g l_ö s
kaupir
Lyfjabúð AKureyrar.
Heildverzlun
Garðar5 Gíslason"
Réykjavík
hefir meðal annars til sölu:
Kaffi.
Epli í tunnum.
Brauð í kössum.
Rúsínur.
Te.
Eldspitur.
Rúðugler.
Pakjdrn.
Sdpu (handsápu, þvottasápu).
Umbúðastriga.
Smurningsoliu.
Gjarðajdrn. .
Fiskilínur.
Manilla 2'h"—3". Frumbœkur,
að búa f þvf. Lftur ekki efnilega út
með framtíð skólans ef ‘ kenararnir
týnast svona frá honum hver af öðr-
um. Væri skólanum hin mesta eftir
sjá að Þorkeli og vandfenginn maður
f hans stað og jafnvel ófáanlegur
hér á landi.
X
Kirkjan.
Síðdegismessa á sunnudaginn.
Til athugunar sjómönnum.
Útgerðarmannafélagið hér f bæ, sem
stofnað var fyrir nokkru sfðan, hefir
gefið upp kosti þá, es hað býður sjó-
mönnum í vor og sumar. Það er nú
ekki ætlun mfn með Ifnum þessum, að
grandskoða þessi kjör yfirleitt, þótt
þess hefði ef til vill verið full þörf,
en leiða aðeins athygli manna að einu
atriði þeirra, >s(ldarpremfunni« svo-
kölluðu. Mér er, sem sé, ekki fylli-
lega Ijóst við hvaða tunnustærð út-
gerðarmenn hafa miðað, þegar þeir
ákváðu >premfuna«. Allir vita þó að
töluverður munur er á þvf hvað fer
meira f skozka tunnu en norska, og
þar sem gengið er út frá þvi að borga
>prem(u« af saltaðri sfldartunnu, en
ekki af neinu vissu máli, er full þörf
að athuga þetta atrfði, áður en geng-
ið er til samninga; því ekki má ætla
að sjómönnum standi alveg á 'sama,
hvort saltað er í skozkar tunnur eða
jafnvel þaðan af stærri, þar sem æfin-
lega hefir verið venja ■ að miða við
norskt >mál« eða norskan >strokk«,
þegar sfld er mæld upp úr skipi.
Það er ekki ætlun mfn að hafa á
móti þvf, að skozkar tunnur séu not-
Borgið
»NORÐURLAND.«