Reykjavík - 15.11.1901, Blaðsíða 2

1
Landsbókasafnið er opið daglega kl. 12—2, og til 3 á
Mánud., Miðv.d. og Laugard., til útlána.
Landsskjaiasafníð opið á Þrd., Fimtud., Laug.d. kl. 12—I.
Náttúrugripasafnið er opið á Sunnud., kl. 2—3 siðd.
Forngrlpasafnið er opið á Mlðv.d. og Laugard., kl. 11—12.
Landsbankinn opinn dagl. kl. II—2. B.-stjórn við 12—I.
Sðfnunarsjóðurinn oplnn I. Mánudag I mánuðl, kl. 5—6.
Landshðfðingjaskrifstofan opin 9—101/2, l|l/2—2, 4—7.
Amtmannsskrifstefan opin dagl. kl. 10—2, 4—7.
Bæjarfógetaskrifstofan opln dagl. kl. 9—2, 4—7.
Póststofan opln 9—2, 4—7. Aðgangurað box-kðssum 9-9.
Bæjarkassar tæmdlrhelgaog rúmh. daga 71 /2 árd.,4 sfðd.
Afgreiísla gufuskipafélagsins opln 8—12, 1—8.
Bæjarstjórnarfundir I. og 3. Flmtudag hvers mánaðar.
Fátækranefndarfundir 2. og 4. Fimtudag hvers mán.
Héraðslæknlrinn 'er að hltta heima dagl.'/kl. 2—3.
Tannlækn. heima II—2. Frl-tannlækn. l.og3. Mád. fmánuli.
Frllækning á spftalanum Þrlðjud. og Fðstud. II—I.
„Reykjavík11 kemur út » Fðctu-
dögum (siðdegis). Auglýsingum sé
skilað í síðasta lagi ú Fimtudags-
kvöldum.
Með Jví það liefir komlst inn
hjá sumum þeirra, er auglýsa, að
,Reykjayík‘ haíi að eins úthreiðsiu
hér um slóðir, j>á skal ]>að tekið
fram, að hlaðið ,Iteykjarík‘ fer
meira og minna í hyern einasta
hrepp á öllu landinu. Útgef.
að ég íeldi ástarhug til. Hann er svo
sem tuttugu þumlungar á hæð, og
fæturnir átján þumiunga langir, svo
að hann er alla eina í iaginu, eins og
latínskt upphafsell; og þegar hann
gengur, litla krýlið, þá getur hann
ekki lypt upp þessum stóru fótum,
heldur dregur þá eftir gólfinu, en þó
svo hljóðlega, að það er eins og mús
læðist. Ég ætla alt af að kaiia hann
músina; hann er svo örlítill og lítur
svo greindarlega út. Hann er svo
inndæll! Ó, hve mig langar til að eiga
hann! Er það nú ekki synd og skömm,
dr. Olney, að við skulum ekki geta
keypt þá, eins og við gerðum áður?
Jæja, verið þið sæl, ég má ekki bíða
lengur/ ír»»k.
Leikhúsið.
Leikhúsið hefir byrjað veturinn
með „ Silfurbrú ð kau pinu “ eftir frú
Emma Gad. — Frú Gad hefir nú 9
um fertugt, og er gift yfirhöfuðs-
manni Gad í sjóher Dana. Hún er
dóttir Kalkier’s heildsala, en norsk í
móðurætt, náskyld þeim frændum
skáldinu A. Munch og sagnfræðingn •
um merka P. A. Munch.
Frú Gad hefir samið mörg leikrit,
öll góð, og þó hefir hvert um sig
jafnan þótt taka inum eldri fram.
Leikar hennar hafa allir verið leiknir,
sumir á kgl. leikhúsinu, sumir á
öðrum leikhúsum. „Silfurbrúðkaup-
ið“ hefir verið leikið ár eft.ir ár á
Dagmarleikhúsinu, enda er það talinn
einhver hennar bezti leikur.
Það er ekki ofsögunú sagt, að
þetta er bezti leikurinn, sem Leikfól.
hér hefir leikið.*) Auðvit.að býst óg
ekki við, að leikurinn faili ómentaðri
hlut áhorfendanna í Reykjavík í geð,
og mentaðan sjónleikasmekk skortir
hávaða fólks hér, sem von til er.
Til þess að falla fólki hér alment í
geð, verður sjónleikur að vera for-
vitni-æsandi garnaflækja ósennilegra
viðburða, heizt krydduð með meir
og minna afkáralegum andhælislátum
og skrípaskap. Alvariegar sálarlífs-
lýsingar eru miklum hluta áheyrenda
hér moldviðri. — Éessi leikur hefir
nú ekki til að bera flókna viðburða-
rás, og heldur ekki neinar sálarlífs-
baráttur. En hann sýnir skoplega
ranghverfu kvennfrelsishreyfingarinn-
ar, og ©instrengingslegar öfgar
,,hanzka“-siðfræðinnar**), sem telur
hvern karlmann óverðan og óhæfan
til hjúskapar, nema hann hafi verið
eins holdlega engilhreinn að líferni
eins og saklausasta fermingar-stúlka
á kyrkjugólfi. En það gys, sero gert
er að öfgunum og einstrengingsskapn-
um, er svo græskulaust, að enginn
getur sagt, að hér só skopast að
háleitri viðleitni og góðu siðferði.
Og „spilling“ þeirra manna, sem
meykerlingar hamast í gegn, er ekki
annað en saklaus lífsgleði og smá-
vægilegt gjálífi. Og mennirnir, sem
sakaðir eru um þetta gjálífi, eru svo
vandaðir og virðingarverðii- menn, að
enginn getur sagt, að hér sé neinu
lasta-líferni bót mælt. Yiðræðurnar
eru fullar af hnyttinni fyndni, svo að
það er engu síður nauðsynlegt, að
beita eyrum en augum, til að njóta
þess sem í leiknum er.
Aðalpersónur leiksins eru: Selby,
verksmiðju-eigandi, (hr. Árni Eiriks-
son), frú hans (ungfr. Gunnþ. Hall-
dórsd.); Poula dóttir þeirra (frú Stefa-
nía Guðmundsóttir); frk. Enudsgaard,
systir frú Selby, gömul meykerling,
kvenfrelsispoltuli og dygða-valkirja
(ungfr. Þuríður Sigurðard.); tvœr aðr■
ar dygða-skjaldmayjar ; Engelsoe stúd
entsrola (Guðm. Magnússon), Fransen
læknir (Friðfinnur Guðjónsson), Hother
sonur hans (Helgi Helgason verzlm.);
Maihiesen prestur (Stef. Runólfsson);
sauma-stúlka, þjónn og vinnustúlka.
— Aðalefnið er, að Selby, sem er
mesti sæmdarmaður og reglumaður,
*) Ég tala hér ekki um „Milli bardag-
anna“, því að hvorki hafði félagið nægi-
lega stórt leiksvið n,é næg leikáhöld til að
Býna hann, enda leikendurnir ekki leikn-
um vaxnir yfirleitt (og áhorfendurnir marg-
ir hvcrjir því síður).
**) Svo nefnd eftir leikriti Björnson’s :
„Hanzki" (1882).
hefir orðið það á tveim dögum á
undan silfur-brúðkaups-deginum, að
gera sér glaðan dag útj með nokkr-
um vinum sínum og kunningjum
(annavs ekki slíku vanur); hafa þeir
boi ðað góðan miðdegisverð og orðið
góðgiaðír, og á hejmleiðinni finnur
einn þeirra upp á því, að vilja fara
inn á söngmeyja-skytning, og Selby
og læknirinn (sem annais neytir lílils
víns) láta.tiJleiðast. Par rekast þeir
á kunningja sián ketídán, sem kemur
til þeirra og býður þeim og nokkrum
sðngmeyjum (þær eru nú nefndar
svo hvað sem mey-dómnum líður)
kampavín; þeir drekka þa-r nokkur
glös og fa-ra svo, Selby er orðinn
æði-kendur, rekur sig á ljóskers-stöng
og hruílar sig á enni. Sér til friðar
heima þykist hann hafa brugðið sér
út fyrir borg, að vitja gamallar konu
sjúkrar,. er verið hafi á heimili hans
í æsku, og kveðst hafa dottið á leið-
inni og hruflað síg. Kveldið eftir
frétta þær syscur, frú Selby og frk.
Knudsgaard, hvar Selby hafi verið
ltveldið fyrir, og frk. Kn. útmálar
það svo fyrir systur sinni, að mað-
urinn hennar hljóti að vera gerspilltur
hræsnari og henni otrur, hann, sem
sitji inni á skytningum og drekki
kampavín með söng-mel-lum; æsir
hún hana svo upp, 'að húii or nærri
búin að koma henni tiL að hlaupa
frá manninum og skilja við hann á
sjálfan silfurbrúðkaups-morguninn.
Læknirinn er sú persóna i leiknum,
sem manni þykir iang-mest varið í,
enda einna bezt leikinn. Ekki þarf
þess að geta, að þær frú Stefanía og
Gunnþórunn leika prýðisvel að vanda.
Llother er og vel leikinn. Guðmund-
ur Magnússon hefir loksins í Engelsoe
fundið hlutverk, sem honum tekst vel
að leysa af hendi. Puríður leikur
kerlingar-foxið prýðilega. Árni Eiríks-
son leikur nú aldrei illa; venjulega
mjög vel; en í þetta sinn finst, mér sá
galli á, að þótt hann haldi vel samræm-
inu í hlutverki sínu, eins og hann hefir
tekið ]>að, þá virðist mór auðsætt, að
.hann hafi ekki tekið l>að rótt. Hann
gerir Selby alt of örvasa eða hrum-
legan (þeir eiga að vera jafnaldrar
læknirinn og hann), og svo gerir hann
o/'-mikla rolu úr honum ; það fjör og
fyndni, sem auðsjáanlega á að vera
í honum, kemur ekki nóg fram í leikn-
um, þótt orðiri, sem hann segir, gefi
allvíða tilefni tií. — Út á látbragð
og limaburð prestsins var ekkert veru-
legt að setja, en sá stprgalli var á,
að áheyrendur heyrð.u varla nokkurt
orð af því, sem hann, átti að segja;
hann talaði ajt of lágt, og alt of ó-
skýrt. — Um hina leikendurna ekk-