Reykjavík - 16.07.1904, Page 3

125
N° 10
N° 10
N° 10
REVNifl
waiiii*8
og þér munuð eigi vilja aðra tegund.
Selt hjá öllum helztu kauþmönnum á íslandi
og um allan heim.
====== N° 10 =
N° 10
N° 10
fél.“ danska skip þess, en þau vóru
4: Geysir, Island, Norge, Thingvalla.
„Geysir“ fórst svo fyrir nokkru; og
nú er „Norge" farið.
„Norge“ var 3200 tcns, og fór
frá Khöfn 22. f. m. og til Christans-
sand í Noregi; lagði svo þaðan af
stað beinleiðis til New-York. Skips-
höfn var 68 manns, en farþegar 700,
og 214 af þeim vóru konur ogbörn.
Skipið hélt svo sem leið liggur vest-
ur um Pettlands-fjörð (sundið norðan
við Skotland) og að morgni 27. sást
vitinn á Ljóðhúsum (Butt of Lewis)
á Suðureyjum (Hebrides). Var merki
geflð til vitans, að alt geugi vel.
Næsta morgun var regnúði, vind-
ur enginn, en úfinn sjór, því að
•stormur hafði þar biásið áður.
Langt í hávestur af Ljóðhúsum
stendur upp klettur úr hafinu, er
Rockall heitir; suður og vestur af
honum gengur rif í hafinu 5 mílna
langf enskra (l1/^ sæmiiu danska),
og brýtur þar víða á, er kvika er í
sjó. Einn hlut.i rifs þessa er nefndur
Elínar-boði (Helen’s lieef) og á þann
boða sigldi „Norge“ ki. 71/., árdegis.
Vélafii var þegar snúið og spyrnti
skipinu aftur af rifinu ; en á það hafði
komið svo stórt gat að framan, að
féll íun sjór koiblár og fylti skipið
og sökk það á þriðjungi stundar.
8 vóru bátar á skipinu: varð 7 af
þeim komið fyrir borð, en úr einum
slitnuðu tengsl, er hann hékk utan-
borðs; brotnaði hann og var úr sög-
unni. Sviplikt fór með annan bát
til; en 5 bátar ails (ekki 4 að eins)
komast klakklaust á sjó og vóru
fólki fyltir. Fyrir megin fólksins var
ekkert bátrúrn; flaut sumt af því á
bjargh, irigum, en sumt varð á skip-
inu og sökk með því, en hina, er
umhverfis íiutu, sogaði niður og fór-
ust þar. Kemur fyrir lítið að út-
mála þær hörmungar og hroðasýn.
Af bátunum (5, en ekki 4) er það
skemst að segja, að 4 af þeim fundu
ýmis skip næstu daga eftir, einn
þeiita fanst 6 dögum eftir. Einum
barg botnvörpuskipið „Sa)via“, er
var á leið héðan frá íslandi, og flutti
hann til Grimsby; öðrum barg skozkt
skip, og inum þrlðja þýzkt skip, og
flutti þá til Stornoway á Suðureyj-
um. — 4. báfnum barg skozkt eim-
skip nærri Suðureyjum og flutti þá
5. þ. m. til Aberdeen. Á sumum
báta þessara höfðu menn verið mat-
lausir 4 sólarhringa, en vatnslausir 3.
Alls björguðust 148 menn á þessum
4 bátum, en af þeim dó 1 barn á
leiðinni; tveir vóru, er síðast fréttist,
dánir í landi, en einn orðinn vit-
skertur. Svo brátt bar að slysið, að
maigt af fólkinu var í nærkiæðum
ekium.
Svonastóð, er „Laura“ fór frá Leith,
og var þá tnlið, að 620 (ekki 637)
hefðu drukknað. En einn báturinn
vai talinn farinn.
En er „Laura“ kom til Færeyja,
þá fréttist. að þangað var komin
skipshöfnin af 5. bátnum; hafði norskt
seglskip, er var á leið frá Skotlandi
tíl Seyðisfjarðar, borgið þeim báti á
60° 33’ n. br. og 4° 9’ v. 1., ogvóru
á'honum 19 manns, svo að aiis hefir
tala þeirra er druMcnuðu verið 601.
Gundei hét skipstjórinn á „Norge“.
Hann kom til skila a 3. bátnum, er
bjargaðist, og furðaði alla, og þeir
er á hinum bátunum komust af,
ætluðu ekki að trúa eignum augum,
er þeir sáu hann, því að aliir höfðu
þeir séð hann standa á stjórnpalli
skipsins upp í axlir í sjó og síðast
horft á liann sölckva með skipinu.
— Hann segir sjálfur svo frá, að
hann stóð á stjórnpalii, erskipiðtók
að sökkva, hafi það svignað mjög,
líklega af loftþrýstingi frá búlkanum;
við þetta svignaði stjórnpallurinn og
handriðsjárn þrýstust saman um ann-
að lær hans, svo að hann varð þar
fastur eins og tóa í boga og sökk
svo með skipinu; en er það kendi
grunns, gliðnuðu járnin frá, svo að
hann losnaði, og skaut honum þá
upp á yfirborð sjávar og gat synt til
eins bátsins; þar vildu þeir st.jaka
honum frá, er báturinn var áður
drekkhlaðinn. Hann bað þá eigi
svo gera, og kynni hann að geta
orðið þeím til liðs; en er þeir kendu
manninn, að þar var skipstjórinn, þá
innbyrtu þeir hann, og segja þeir
svo, að þeir megi þakka honum lif
sitt, því að enginn annar var þar
fær til skipstjórnar.
Meöal farþegq, þeirra er af kom-
ust, var einn íslendingur, Jóliann
lijarnason að nafni, eftir þvi sem
dönsk biöð herma. í bréfi frá Höfn
hingað er hann nefndur Jóhann
Gisli Bjarnason. (úr Vestmanneyum).
Stvíðið. „Reykjavik“ gat þess
síðast, að ný frézt hefði, að Japar
hefðu nað þremur yztu virkjunum
við Port Arthur, en að ensk blöð
drægju efa á þá fregn, en vér töld-
um hana ekki svo ólíklega. Það hefir
hú staðreynzt, að fregnin er sönn,
og að Japar hafa tekið siðan 4.virk-
ið, og eru nú ekki nema 7 mílur
enskar (ca. 1 ’/2 mílu danska) fiá
borginni. Þeir hafa nú dregið urn-
sátursherinn í þéttan hálfhring um
þveran skaga, og sækir her þeirra
suður eftir bæði austan og vestan á
skaganum, 0g er nærri daglega sótt
að virkjunum bæði á sjó og landí.
Annare vita menn lítt um aðgerð-
ir Japa, nema þá er þeir hafa háð
orrustu, því að þess á milli geyma
þeir þess vendilega að ekkert fregn-
ist. Með engum her þeirra (hvorki
\áð Port Arthur, með Oku hershöfð-
ingja við Kaí-tsjá, né við Takusjá-her-
inn) er neinum útlendum fregnrita
ieyft að vera, nema við her Kuroki’s,
og þar er þeim haldið i litlura hi ing,
tvö kílómekur að gagnmáii, og vörð-
ur um þá, og fá þeir engin skeyti
burt að sonda, nema um afstaðnar
orrustur. Frá Japa hernum milli orr-
usta íréttist því ekkert, að kalla,
nema það er hershöfðingjamir skýra
frá sjálfir, og er það fátt. En það
er annálað, að engin fregn, sem frá
japönskum foringjum hefir komið í
þessu stríði, hafi enn reynst ósönn.
Stundum koma fregnir af hinu og
þsssu með flóttamönnum eða með
sjómönnum, er undir strendur koma,
en misjafnlega reynast þær sannar.
Þessi leynd, sem Japar hafa á öll-
um sínum hreyfingum og gcrðum,
hefir mjög stutt að sigursæld þeirra
og til að veikja Rúsa. Þannig neyð-
ast Rúsar nú til að dreifa njósnar-
flokkum af liði sínu allþétt um 150
milna beiti, til að hafa nokkra vit-
neskju af, hvar Japar sé, og verða
þó misfróðir einatt, því að Japar hafa
ýmis brögð í frammi til að villa þá
um það, hvar herflokkar sínir sé.
Frá Rúsa háifu koma oft fregnir
um liitt og þetta, og reynast lang-
flestar lygi. Þannig símuðu þeir út
um heim allan á dögunum, að þeir
hefðu tekið af Jöpum næsta dag aft-
ur öli fjallskörðin austan brautar;
en það reyndist svo rnikil lygi, að
þeir liafa ekki reynt enn í dag að
ná neinu þeirra. — Þá báru Rúsar
það til baka, að Japar hefðu sökt
fyrir sér nokkru skipi. En engu að
síður er það nú fullsannað, að þeir
sökktu, eins og vér gátum um síð-
ast, fjórum skipum fyrir þeim. Það
vóru vigskipin „Sevastopol" og „Pere-
sviet,“ beitiskipið „Diana“ og annað
beitiskip, er menn vita eigi nafn á
enn. Aftur á móti er það rugl eitt,
er hér hefir staðið í biaði um 5.
skipið, sokkið við hafnarmynnið. Það
er ekki annað en önnur saga um
„Sevastopol.“
Japar hafa nýlega mist beitiskip,
ekkí í orrustu þó, heldur rakst á
sprengivél í Talienvan-fióa. Það var
eizta og minsta beitiskipið í fiota
þeirra.
— VladivostoJc-flotinn hefir enn
verið úti á sveimi — sumir scgja
sökt tveim flutninga-skipum — og
kom hann í augsýn Kamimura að-
mírál og hans flota í Kóreu sundi í
10 miina fjariægð. Kamírúra elti
hann og dró saman, unz 5 mílur vóru
á milli, en þá slöktu Rusar ljós öii
á skipum sínum og dró þá undan í
þoku og stefndu norður. En Kamí-
mura mátti eigi of langt elta þá
norður, því að honum er um fram
alt boðið að gæta þess, að hinir
sleppi ekki suður sundin. En in
minni skip sín nokkur lætur hann
elta þá og njósna um þá.
— Síðustu dagana í f. m. hófust
rigningarnar í Suður-Mandsjúri. Þær
nmnu stunda fram undir miðjan Ág.,
en þá fer að þorna, og ýegir verða
góðir á 10 —12 dögum; þá hefst
ofsahita-tið. Jarðvegur við Múkden
og þar suður af or deigulmókendur
«g svo þykkur, að leðjan hleðst á
fætur mönnum, svo eð enginn kemst
úr sporum. Sléttur eru miklar þar
um svæði, og við Ljá-jang var sem
yfir eitt stöðuvatn að sjá margar
mílur umhverfis. í herbúðum Rúsa
gátu margir menn hvergi sezt niður
á þurran blett, og eld fengu þeir.ein-
att ekki kveikt 12—14 stundir sam-
fieyTt — ekkert eldsneyti nema hrá-
blautur viður nýhöggvinn.
Suður við Port Arthur segja menn
að atsókninni verði þó fram haldið
slirdiuiauft á krdi (g sjó, og
kemur öllum saman um, að ekki sé
nú nema um örfáar vikur að tefla,
unz úti er um Port Arthur. Sumir
spá að ekki líði til þess margir dagar.
I.andshornaTma miUi.
Yeðrátta vii ðist vera in bezta og
blíðasta um alt iand, árgæzka til
lands gg sjávar. Sláttur byrjaði í
fyrsta lagi á Norðuriandi, á stöku
stað 20.-25. f. m. Með „Skálhoiti"
sama að frétta úr ölium áttum.
Mislingarnir hafa breiðst frá N.-
ísafjarðarsýslu út til tveggja bæja í
Steingrímsfirði í Strandas., en þeir
báðir verið sóttkvíaðir. Stjórnarráð-
ið heflr boðið að rannsaka, hver bor-
ið hafi sýkina, svo að refsað verði
þeim er brotið liafa samferðabannið
eða logið til aiduis síns. Að Galtará,
Gufudalssveit, Bstrs., kváðu misling-
arnir og komnir, eu þar ekki einu
sinni hirt um að gera lækni aðvart.
1Re\>fejav>ík oq orenfc.
Bókm. fél. hélt fund 8. þ. m.
Þar var samþ. i e. hij. svol. till. frá
stjórninni:
„Fundurinn samþykkiraðfela stjórn-
inni, að koma í framkvæmd ákvörð-
unum síðasta aðalfundar um útkomu
„Skírnis, tímarits ins íslenzka bók-
mentafélags“ frá næstu áramótum,
þótt eigi sé komið samþykki Hafnar-
deildarinnar, og skyldi samþykki henn-
ar eigi fást, að halda þó fyrirtækinu
áfram eigi að síður, þó svo, að beinn
kostnaður við það fari eigi 1000 kr.
tram úr því, er útgáfa Skírnis og
Timaritsins hefir áður kostað."
Nefnd kosin til að yfirfara handrit
um islenzk þjóðlög eftir séra Bjarna
Þorsteinsson (Björn Kristjánsson, sr.
Jón Helgason, Jón Jónsson sagnfr.).
— Heiðursfélagí var Jón Borgfirðing.
ur gerður (verið 50 ár félagi). — Síð-
an var kosin ný stjórn: forseti Krist-
ján assessor Jónsson, ritari Pálmi
Pálsson, gjaidkeri Geir Zoéga kenn-
ari, bókav. M. Hansen. (Yaramenn:
Stgr. Thorst., Jón Helgas., Halld.
Jónss., Sig. Kristj.). Endurskoðunar.
menn Sighv. Bjarnason og Hannes
Þorsteinsson (ondurk.).
t forlákur Guðmundsson, fyrr-
nm alþingis maður, andaðist í dag að