Reykjavík - 10.03.1906, Blaðsíða 1

Otg-et'andi : hlutafélagib „Rf.tkjavík”
Abyiyíartnaður, afgreiðandi og
gjaldkeri: Jón Olapssok.
(búð Jóns Ólafssonar, Laufásveg 5).
IRe^kjaxúk
Kostar um árið 60—70 tbl.) 1 kr.
(erlendis kr. 1,50 — 2 sh — nO ets).
Teiefónar: Nr. 29 (Laufásv. 5)
og 8(» (þmghúsið) — 71 (Prentsiwiðjan).
Útbrciddasla blað landsins. — Bezta fréttablaðið.
llpplag 3100.
VI!. árgangur.
Laugardaginn 10. Marz 1906.
10. tölublað,
ALT FÆST í TH01VSSENS MAGASÍNI.
Oflia eldavélai* selur Kristján Þorgrimsson.
„ „ , . , | játa allir að bezt og ódýrast sé hjá steinhöggvara
Utnar Og GIOaVBlar J,-^j gchau; eða getur nokkur mótmælt því?
„REYKJ AYÍK“
Árg. [GO -70 tbl.] kostar ^nnanlands 1 kr.; orlendis
kr. 1,50—2 «li.—50 cts. Borgist fyr’r 1. -Túlí.
Auglýsingar innlendar : á 1. bls. kr. 1,25; á 2.
bls. 1,15; á 3. og 4. bls. 1,00 [á fastákveðnum stað
á 3. og 4. bls. 1,15]. — Útl. augl. SS*/*0/® hœrra. —
Afsláttur að mun, ef mikið er auglýst.
Ititstjóri, afgreiðslumaður og gjaldkeri:
JTón Olutsson.
Afgreiðsla; Laufásvegi 5, kjallaranum.
Kitstjórn: ---„ stofunni.
Blöð og blaðamenska.
Það þarf engurn blöðum um það
að fletta, að blöðin eru verzlunarvara.
Þau eru seld eins og bækur, skór
■salt, timbur og hver annar varningur.
Hvernig stendnr á því að t. d.
skór, stólar og þvíuml. er framleitt
r)g haft á boðstólum sem varningur ?
Svo stendur á því, að þ'órf er
slíkra hluta og því eftirspnrn eftir
þeim. Þessir hlutir eru búnir til —
framleiddir — í þeim tilgangi að bæta
úr eftirspurn, þörf. Þetta er tilgang-
ur alls varnings, sem framleiddur er.
Uppruni blaðanria er inn sami, sem
uppruni alls varnings annars, sá, að
bæta úr eftirspurn.
Blöð eru eldri en prentlistin. í Róm
rituðu menn upp daglega viðburði og
fregnir (acta diurna), og var það fyrst
gert á rikisins kostnað og fregnunum
slegið upp á almannafæri öllum til
lestrar. En höfðingjar og efnamenn,
er ekki bjuggu í borginni, vildu líka
fá fréttirnar, og því varð það brátt
atvinnuvegur fyrir nokkra menn, að
taka eftirrit af þessum fregnmiðum
og senda utanborgar-mönnum, sem
borguðu þeim fyrir þetta.
Þetta var fyrsta blaðamenskan.
Það var dýrt að rita sérstakt eintak
fyrir hvern áskrifanda. Meðan svo
stóð, vóru það auðmenn einir, er gátu
keypt þessi skrifuðu blöð.
En prentlistin gerði þetta alt ódýr-
ara. Hún er einhver in alþýðugagn-
legasta uppfunding mannkynsins. Nú
á dögum getnr hver fátæklingur hald-
ið bla,ð.
Upprnni blaðanna sýnir bezt til-
gang þeirra — að flytja fregnir og
nýjungar. Þessi var upphaflega eini
tilgangur blaðanna, og ekki annað.
Og enn í dag er það aðaltiJgangnr
blaðanna að vera fréttablöð.
En er blöðin urÖu ódýr og fengu
mikla útbreiðslu, þá var eðlilegt, að
menn reyndu að nota þau til annars.
Menn fundu fljótt, að það var ó-
dýrasti vegurinn til að korna skila-
boðum til almennings, að láta blöð-
in (sem almenningur keypti sakir
fréttanna) flytja og útbreiða skila-
boð sín.
Þannig kom það tiJ, að menn fóru
að fá blöðin til að flytja fyrir sig
anglýsingar, og borguðu þeim fyrir
það. — Útgefendur tóku svo mikla
borgnn fyrir auglýsingarnar, að þeir
gátu stækkað blöðin nokkru meira
en auglýsingunuin nam, svo að kaup-
endurnir fengu meira af eiginlegu
blaðaefni en áður, og jafnframt lækk-
aði einatt blaðverðið með.
Kavpendur blaðanna eru því þeir
sem aðallega græða á því, að blöð
hafl sem mestar auglýsingar, því að
þeim rnun meira fá þeir jafnframt
af öðru efni í blaðinu og blaðið ódýrra.
Síðan fóru menn að sjá, að blöðin
vóru hentug verkfæri til að Utbreiða
skoðanir. Við það mynduðust rit-
stjómargreinar („leiðarar"); menn tóku
að nota blöðin i þjónustu einhverrar
stefnu.
Jafnframt fundu menn, að þau vóru
ágætt tæki til að útbreiða ýmislegan
fróðleik. Því fóru menn að birta í
þeim t. d. ritgerðir um atvinnuvegi
o. s. frv.
Loks fundu útgefendur upp á því,
til að gera blöðin útgengilegri og
skemtiiegri, að birta í þejm sögur og
önnur skemtandi efni.
Stórblöðin í Englandi og Ameríku
t. d. koma út í meir en helmingi
stærra broti en „Reykjavík", venju-
lega 171fi X 22^/4 þuml. blaðsíðan sjö-
dálkuð, og hvert tölublað 12 til 48
blaðsíður; þau eru auðvitað að 2/3 eða
meiru full af auglýsingum. En samt
er svo mikið lesmál þeirra, að hvert
tbl. flytur með sínu smáa letri eins
mikið efni, eins og kæmist í nokk-
urra arka stóra hók. Slík blöð eru
eiginlega meira en blöð; þau eru dag-
leg tíniarit.
Eðlilega geta vor litlu blöð hér á
landi að eins að litlu leyti geflð sig
við timarita-efninu, en verða að láta
sinn eiginlega tilgang, fréttasöguna,
standa í fyrirrúmi fyrir öðru,— Vér
höfum og tvö tímarit fyrir landbú-
nað, eitt fyrir sjávarútveg, tvö barna-
timarit, eitt kvenmála-tímarit,. tvö
eða fleiri bindindis tímarit, tvö eða
fleiri trúmála-tímarit og þijú tímarit
almenns efnis (Andvara, Eimreiðina,
Skuni); svo að sérmálunum er nokk-
uð borgið hjá oss að málgögnum til.
Að vera fréttablöð, góð og áreið-
anleg fregnblöð, það er aðaZtilgang-
ur allra blaða. Flestöll önnur efni
má flytja í bókum og tímaritum,
þótt sjaldnar komi út.
Blöðin með sinni tíðu útkomu eru
aðallega miðuð við fréttirnar, og svo
að benda á þýðing þess sem daglega
ber við og helzter umtalsefni manna
í þann og þann svipinn.
Ritst. Jón Ólafsson hefir á
hendi afgreiðslu »Rvíkur« og
gjaldkerastarf.
Laufásvegi 5.
Tit kanpenða „Hvíkur“.
Ilelzt. til margir af kaupendum
„Rvíkur" gleyma að senda borgunina
fyrir blaðið — þessa 1 (einu) krónu,
sem árgangurinn kostar.
Vér höfum farið vægt í að krefjast
borgunar, og förum það enn þá.
En til að gefa mönuum enn meiri
hvatningu fil að standa í skilum,
ætlum vér þetta ár að gefa út
Sögusafn „Reykjavíkur“, 192 bls.
i litlu broti alls á árinu (16 bls. á
mánuði) og á hver skuldlaus kaup-
andi að fá það ókeypis auk blaðsins,
jafnótt og það kemur út; en engum
verður sent það fyrri en hann hefir
borgað þennan árgang, og eldri skuld.
sína, ef nokkur er, svo að hann sé
skuldlaus við blaðið. Jafnframt verður
kaupandi að senda oss 10 au. í
burðargjald undir „Sögnsafniðu.
„Sögusafnið" verÖur alls ekki selt,
verður því ófáanlegt hjá oss fyrir