Reykjavík - 01.04.1911, Blaðsíða 3

REYKJAVl K
55
sje því ekki þörf fyrir að fá há eftir-
lauD.
3. Að þjóðin hefir víða óskað þess
á þingmálafundum að ráðherraeftirlaun
yrðu afnumin. Og þó áð alþingi
beri að sjálfsögðu sú skylda, að gæta
þess, að láta ekki slíkar óskir leiða
sig til neins þess, er það álítur þjóð-
inni til verra, þá ber þinginu þó hins
vegar að taka alt það tillit til slíkra
óska, sem það sjer fært. Því er það,
að sjálfsagt virðist að þingið lækki
eftirlaunin. Tæplega mun verða sýnt
fram á það með fullgildum rökum, að
af því geti nokkur minsta hætta staf-
að. Niðurfærslan er spor í sömu átt
og afnám eftirlaunanna. Með niður-
færslunni er dregið úr birði landssjóðs
til ráðherraeftirlaunanna í framtíðinni,
en það telur meiri hluti nefndarinnar
skyldu þingsins að gera, úr því það,
að svo stöddu, eigi getur ijett henni
af til fulls.
Hvar eru peningarnir?
Oft spurði Jón Ólafsson að því í
»Reykjavík“ árið sem leið, hvar væri
hiður kominn mikill hluti þeirra pen-
inga, er landssjóður tók að láni. í>að
var fast að hálfri miljón, er hann
og aðrir, sem eftir rýndu, gátu engan
róm á fengið.
Síðan virðist eitthvað hafa komið
fram af þessu fje. En ekki virðast þó
öll kurl til grafar komin enn, eftir
því sem ráðherra sagðist í tveim þing-
ræðum í u. d. nú í vikunni.
Það mun vera enn eitthvað um
fjórðungur miljónar, sem enn hefst
ekki upp á.
„Jeg vil ekki efa“, mælti ráðherra
(Kr. J.), „að fje þessu hafi verið varið
eftir tilætlun þingsins, eða þá að það
sje einhverstaðar óeytt. En þrátt fyrir
eftirgrennslun mína i Landsbankanum,
þai sem jeg hefi gefið nánar gætur að
öllu, einnig að reikningum gjaldkera
landsjóðs, og þrátt fyrir eftirgrennslun
eKnbættismannanna 1 stjórnarráðinu,
sem jeg hefi lagt fyrir að rannsaka
þetta, hefir oss enn ekki tekizt að
finna, hvernig fje þessu heflr varið verið
eða hvar það er niður komið“.
Jeg þori ekki að segja, að ummæli
ráðherra sjeu o r ð rjett eftir höfð hjer
að ofan (ræðan er ekki enn komin
hreinskiifuð á lestrarsalinn), en efnið
er óbrjálað, vona jeg
Jeg ætla engai hugieiðingar að gera
af Þessu tilefni að sinQi, aðrar en þær
tvær, að reikningsfærsla fyrv. ráðherra
s j á 1 f s virðist hafa verið viðlika
»tvöföld“ eins og gerðabókarhald rann-
sóknarnefndarinnar alræmdu, þar sem
m i k 1 u f æ r r i fundir eru bókaðir í
gerðabók þá sem fram er komin, held-
Ur en í h e i m u 1 e g u gerðabókina,
sem um getur á 60 bls. skýrslunnar
naJnkunnu.
Og ef til vill hefir fyrv. ráðherra
úrskurðað, áður en hann fór frá, að
ú e i m u 1 e g reikningsbók sín (sú er
Einari Markússyni var einum trúað
iyrir að halda) sjeprívateign sín
alveg eins og hann úrskurðaði, að
matsbók rannsóknarnefndarinnar, sem
hún byggir aiiar þyngstu sakargiftir
sínar á, sje prívateign nefndar-
innar.
„Margt er skrítið i Harmoníu*.
Aheyrandi.
Ping'vísur 1911.
„Dagen derplí'1.
Hann hefir einu sinni’ enn þá sannað,
að afla sér trausts manna’ er honum ei gefið.
Vesalings Skúli’ er nú varla’ orðinn annað
en vængbrotinn hani, sem tekur í nefið.
26.
DragBÚgs-vísa nr. 5.
[Kveðin 24/n, er gæzlustjóra-innsetningin var
samþykt í n. d.].
Enn þá fellur örðugt mér —
á ég að segja nei eða jd r
Dragsúgur „í sjálfu sér“
samvizkunni níðist á.
27.
Fallega hörpu Forni sló,
fagnandí „hjá Maríu“ var,
þegar hann upp til himins hóf
hymnologíu Jónasar.
Nordlingur.
28.
Þegar þeir hefja þennan dans,
þá er góður siður
að menn skeri andskotans
umræðurnar niður.
29.
[Jón í Múla talaði snjalla ræðu gegn kosn-
ingarréttí og kjörgengi kvenna].
Elskulegi Múli minn,
mikið gull er túli þinn;
en vendu þig af þeim vonda sið
að velta þér yfir kvenfólkið.
______ 3°.
[Kveðið undir framsögu fjárlaga í n. d.].
Forða má úr fjárþrots-róti
fjárlögunum prýðilega,
„nefnilega“ með því móti
að myrða þau alveg „nefnilega“.
31.
Til Jóns Ólafssonar.
[Hann talaði fyrir eðlilegu jafnrétti
kvenna við karla, en var þó samþykkur því
að veita þeim kosningarrétt og kjörgengi
smátt og smátt á næstu 15 árum].
Þú talaðir satt og talaðir snjalt,
og talað sjaldan betur hefur,
en skeizt svo loksins í það alt
á endanum, þinn gamli refur!
Kona.
32.
Skúla-gæla.
ZNú skal kveða bíum-bamba
barninu stóra’, er var að þamba
fram um þingsins fjalla-kamba
fylgis til að leita sér
— blása norðan-byljirner!
Til andstæðinga oft sást ramba
ötull Skúli’ í leynum.
— Gaman er að geta börn í meinum I
Horfði’ í spegil hjörva-þórinn,
hýið strauk og ennis-bjórinn,
þjóðræðis drýgja hygst nú hórinn,
húsdyrnar svo klappar á
— fagurt galaði fuglinn sd !
Opnast hurð, en áður en fór inn,
innir hann dyra-geyma,
hvort ekkjufrúin f/eimastjórn sé heima.
Inn hélt Skúli biðils-búinn
brúna-spertur, krúnu-rúinn,
krýpur svo á kné sín lúinn :
„Kæra viltu’ ei“ hann þá tér
„til vinstri handar vígjast mér?“
— „Ónei, svei því!“ anzar frúin.
Út skreið hann og stundi —
hryggbrotinu illa maðurinn undi.
Lengri mætti sögu segja,
sárt og grátt þvi lék hann Freyja.
Þar vil ég ekki tal um teygja;
taki nú aðrir við af mór
— einn kemur, pd annar fer.
Fái’ eg koss fyrir kvæðið, meyja,
kongur verð ég i sloti —
Annars heiti ég bara
Karl i Koti.
33.
Alþingið er alt að sökkva’ í einum hasti,
ausa menn út fé í flaustri,
flestir þingmenn standa’ í austri.
34.
Hvannæingsins heiti breytt
hefir einhver þrjótur.
Hann ber nú það heiti eitt
að heita Skolla-fótur.
35.
Sigur á þingið sætur höfgi;
svæfir kapp og fjárhags-trega
fjárlaga-nefndar foringinn göfgi —
framsögumaður „nefnilega“.
36.
Helvíti’ er séra Björn harðbrjóstaður,
hér dugir ekkert fjárbæna-mögl;
fimur við lúsaleit framsögumaður
frumvarpið tínir — og sprengir við nögl.
Ráöherraim.
Bæði það sem „Áheyrandi“ skýrir
frá í grein sinni hjer í blaðinu í dag,
og ýmislegt fleira, sem er að koma í
ljós og væntanlega verður Ijósara áð-
ur en þessu þingi slítur, bendir skýrt
á það, svo að a 11 i r ættu að skilja,
hvort heppilegra hafi verið að fá íyrir
ráðherra mann, sem að öllu var ó h á ð-
u r fyrirrennara sínum, eða mann,
sem hafi átt h o n u m stöðu sina að
þakka, gegn ýmsum heitbundnum
skuldbindingum, bæði opinberum og —
leynilegum.
Rangárbrúin.
Leiðrjettingar.
í 12. tölubl. „Reykjavíkur" þ. á. er
grein um brúarstæðin á Ytri-Rangá
eítir einhvern, sem ekki hefir viljað
láta sjá nafn sitt. Ekki leynir það
sjer, að höfundinum hefir komið illa að
sjá grein mín í „ísafold“ um brúar-
stæði á fossinum, annars mundi hann
ekki viðhafa jafn ókurteis orð eða
jafnmiklar villur og hann gerir, í stað
góðra og gildra ástæðna.
öllum persónulegum meiðandi orð-
um sleppi jeg að svara, því að það
upplýsir ekkert málið — sýnir aðeins
andlega fátækt þess er skrifar, og skort
á gildum ástæðum.
Höf. telur sumt rangt í nefndri
grein minni. Vill hann sanna að svo
sje ? Jeg skil það ekki. Aftur á móti
býðst jeg til að sanna, að sumt í
hans grein er órjett.
Þessi atriði get jeg bent á:
1. Höf. finnst skrítið, að mjer skuli
detta í hug að tvö 8 faðma brúarhol
geti verið á fossbrúnni, ef smástöpull
kæmi í miðja á. Jeg sagði: ef stór
stöpull væri á stórri klöpp o. s. frv.
2. Höf. segir að jeg telji krókinn
á ferðamannaveginum að fossinum 1
kílómetra. Þetta er órjett. Jeg sagði
hann lítinn í grein minni, en sagði
ekkert ákveðið um hann. Hitt sagði
jeg, að brúarstæðið á fossinum væri
örskamt frá, á annan kilómetra. En
sjálfur telur hann krókinn 4 kilómetra.
Þar hlýtur hann að eiga við alla fyrir-
huguðu vegalengdina, sem á að vera
til að minka krókinn. Óskiljanlegt er
mjer, að þetta sé óviljandi rangfærsla.
3. Höf. telur vegarstæðið að foss-
inum mjög slæmt, og segir að langan
veg þurfi að austanverðu við ána. Allt
er þetta villaudi.
Að vestan, þar sem veg þarf, er
hálend hallamýri og mói. En að aust-
an er sandur, samskonar og frá Höfð-
anum, og þar þyrfti miklu styttri veg
við ána, eða sama sem engan.
4. Höf segir að hvergi sje ofaníburð
að fá í veginn að fossinum. Hrein
villa. Mjög góð möl í sandinum rjett
austan við ána hjá fossinum, sem
hægt er að ná í eftir að brúin er
komin á ána.
5. Höf. segir að jeg hafi vist al-
drei skoðað brúarstæðið á Höfðanum.
Rangt er einnig þetta. Það, sem hann
segir um byggingarefnið á Höfðanum
er einnig villandi. Því miður mun
ekki hafa verið athugað, hvort lengra
er frá Höfðanum suður að fossi eftir
grjóti eða upp á sand, sem höf. bendir
á, og því síður að gæði grjótsins hafi
verið athugað.
6. Ekki er það rjett, að jeg sje
hættur að hugsa um vega-viðhaldið,
eftir að ráðgert var að hafa brúna á
fossinum. Jeg tel viðhaldið á vegi
frá fossinum engu meiri — jafnvel
minni, og veggjarstæðið betra, heldur en
frá Höfðanum. Þar er stórt brúarhol
með timbúrbrú á veginum (Ægissíðu gil)
og Ægissíðu-sund, sem þarf mjög mikið
viðhald, og oft er hálf-ófært með vagn.
Auk þess myndi brúin á fossinum
þurfa miklu minna viðhald, heldur en
brúin á Höfðanum. Líklega margfalt
minna.
7. Loks segir höf., að það sje ekki
brúin, sem jeg berjist fyrir, heldur
vegurinn niður að brúarstæðinu. Þetta,
ásamt fleiru, er alveg rangt. Hjer er
ekki eyðandi orðum að slíkum get-
sökum, eða rjettara sagt fullyrðingum,
sem á engum fæti eru bygðar.
Eftir upphaflegri áætlun var brúin
sjálf á fossinum 26 þús. kr. ódýrari
heldur en á Höfðanum. Yegur 11
þús kr. Mismunur samt 15 þús. kr.
Eitthvað mætti gera við þær, t. d.
brúa Varmadalslæk, sem oft er lítt fær,
eða eitt.hvað því um líkt. Yæri mið-
stöpull í ánni á fossinum, svo að
hvort brúarhol þyrfti ekki að vera
nema 8—10 íaðma, eða tæplega eins
og á Steinslæk og Rauðalæk, þá mund
Rangárbrúin verða enn þá ódýrari.
En jeg tel þé bezt, að þetta sje einlæg
hengibrú, eins og mannvirkjafræð-
ingurinn áleit rjettast.
Að endingu. Höf. barmar sjer sárt
yfir því, að menn sjeu látnir hlaupa
með í blöðin villandi og vitlausar
greinar, og kemur með þær ráðlegg-
ingar, að bezt sje, að láta ekki ota
sjer fram til slíks starfa, og þykist
hann þar sjá flísina í síns bróður auga.
En gott hefði hann af því, að gæta að
bjálkanum í sínu eigin.
JÞorsteinn Jónsson.
Bæjarstjórn Reykjavíkur.
Fnndnr 16. marz.
1. Byggingarnefndargeiðir frá 14. þ. m.
lesnar og samþ.
2. Beiðni frá Lýð Bjarnasyni um eftir-
gjöf á aukaútsvari hans hálfu 1910 hafði
fatækranefnd mælt á móti, og bæjarstjói-n
synjaði henni.
3. Frestað að taka ákyörðun um girðing
bæjarlandsins til næsta fundar.
4. tit af frumvarpi um kosning borgar-
stjóra, sem nú er fyrir alþingi, samþykkti
bæjarstjórn svohljóðandi tillögu :
„Borgarstjóri skal kosinn til 6 ára í senn
á þann hátt, að bæjarstjórn velur úr 3 af
umsækendum. Einn af þeim velja allir at-
kvæðisbærir kjósendur bæjarins, og er sá
rjett kjörinn, er ílest atkvæði fær. Kosn-
ingin er leynileg, og fer fram á tilsvarandi
hátt, sem prestkosning nú að lögum. Sjeu
umsækjendur 3 eða færri, skulu bæjarbúar