Reykjavík - 20.05.1911, Blaðsíða 3

REYKJAVlK

Nýtt
Kaffi- og Matsöluhús
verður opnað laugardaginn 20. maí á efra lofti í
Hafnarstræti 22 (Sivertsenshúsi).
Þar geta menn fengið fult fæði um lengri eða skemmri tíma, einnig
einstakar m á lt í 9 i r .
Sjerstakar stofur fyrir kaffiveitingar. iúkkulaði o. s. frv. Enn-
íremur er hægt að fá þar haldnar veizlur, hvort heldur matarveizlur eða súkku-
laði og kaffl, fyrir allt að 30 manns. Vönduð matreiðsla, lærð á „den kgl.
Skydebane“ i Kaupmannah.
Skemtileg lierbergi. Ágætt útsýni. Sanngjarnt verð.
þeim, sbr. 9. gr. nefnds samnings
og bréfi ráðh. 18. VI., 30, VI. og
2^ VII. 1910 bls. 77, 78 og 79. —
Skiftin eftir gæðum voru og ófor-
svaranleg, svo sem Rée hæstarjett-
armálaflm. hefur eftir hr. Tulinius i
bréfi 1. VII. 1910: «om nogen Del-
ing in natura kan der jo eftir Der-
es Udtalelser ikke være Tale«, bls.
70. Og slik skifting var þvi hættu-
meiri fyrir landsjóð, sem réttar-
gæslumenn hans við afhendinguna,
Magnús Blöndahl í Kaupmh. og
Guðmundur Jakobsson á Eskifirði,
báru þá eðlilega lítið skyn á silf-
urberg. — Með afhendingu hálfra
hirgðanna til hr. Tuliniusar var og
sköpuð óheppileg samkepni við
landsjóð og leiguhafa Helgustaða-
námunnar. Og enn leiðir það af
aðferð þessari og ákvæði samnings-
ins um jöfn sölulaun af öllu silf-
urbergi, er þeir Guðmundur Jak-
obsson og Magnús Blöndahl seldu,
að landssjóður hlaut að tapa öllu
hundraðsgjaldi af þvi silfurbergi,
er féll í hluta hr. Tuliniusar, en
varð hins vegar að greiða þeim
sölulaun, 45°/o af þeim hluta, er
honurn hlotnaðist við skiftin. Það
er ómögulegt að verðleggja tap
landssjóðs út af þessari aðferð, en
sennilega nemur það mörgum tug-
«m þúsunda. Hr. Tulinius tjáist í
bréfi til konsúls Brillouins, 13 jan.
þ. á„ bls. 74—75, hafa selt nokk-
urn hluta birgða sinna fyrir, eftir
því sem næst verður komist, kring-
um 75,000 kr. Af þeirri upphæð
hefði landsjóður samkv. samn-
ingnum við hr. Tulinius átt að fá
sem næst helming, eða um 37,000
kr„ en í stað þess fjekk landsjóð-
ur silfurberg, að magni til jafnt
því, er hr. Tulinius seldi tyrir ný-
nefnt verð, og verður að borga
seljendunum 45°/o í sölulaun af
því, þegar það selst.
Loks er það mjög aðfinningar-
vert, að ekki sjest, að fyrv. ráðh.
hafi látið hafa neitt eftirlit með
námuvinslunni né með sölu silfur-
bergsins. Að vísu hafa fyrirrenn-
arar hans heldur ekki haft nægi-
legt eftirlit í því efni, en þeim var
meiri vorkunn, því flð í þeirra tíð
þektu menn hér á landi ekki hið
sanna verðmæti silfurbergsins.
Aftur á móti er eftirlitaleysi fyrv.
ráðherra óafsakanlegt, eftir að »B.
Franc.« og Jena-Zeiss fóru að keppa
um Helgustaðafjallsnámuna.
Yið svo lagað eftirlitsleysi má
ekki með nokkru móti lengur standa.
það verður bæði að hafa eftirlit
með vinslu námunnar, flokkun silf-
urbergsins, og, eftir því sem kostur
er, með sölu þess, enda mun nefnd-
in hlutast lil um, að farið verði
fram á fjárveitingu i þvi skyni á
næstu ljárlögum, og ef vel ætti að
vera, þyrfti lika að rannsaka með-
ferð fyx-verandi leiguliða á hérað-
lútandi hagsmunum landssjóðs.
IV. Viðskiftaráðanauturinn.
í því máli er brot fyrv. ráðherra
alveg Ijóst. Hann hefur frá 1. á-
gúst 1909 ráðstafað fé þvi, er var
ætlað 2, nálega öllu til 1 manns.
Ráðherra mátti (bls. 95) veita við-
skiftaráðanautnum 1909 —31/n:
kr. 2083,33 en veitti kr. 4166,65
1910: — 6000,00 — — — 11069,21
1911: — 6000,00 — — — 10000,00
kr. 14083,33 en veitti kr. 25235,86
kr. 14083,33
°g hefur þannig greitt hon-
um um lög fram . . . . kr. 11152,53
Og sje nú annars vegar litið til
árangursins af erindisrekstri við-
skiftaráðunautarins, er skýislur
hans bera órækastan vott um, og
svo hins vegar til þess, að Norð-
menn borga sínum útlendu við-
skiftaráðunautum ekki nema 2500—
5000 kr. á ári, bls. 136, þá verð-
ur varla annað sagt, en að við-
skiftaráðunauturinn hafi orðið land-
inu óþarflega dýrkeyptur. Og þó
er því slept hér, að viðskiftaráðu-
nauturinn hefir dvalið hérlendis
tímunum saman, t. d. það, sem af
er þessu ári, enda vafasamt, hvor-
um megin telja eigi þá dvöl, tekju-
megin eða gjaldamegin.
V. Thore-málið.
Um það mál vísast sumparl til
13. gr. A 2 gildandi fjárlaga, sem
vafalaust vanheimilar að borga
Thorefélaginu þær 12,000 kr. fyrir
póstflutning, er fyrverandi ráðherra
hét því í 9. gr. samnings hans við
félagið 7. Agúst 1909, og sumpart
til þingskjals nr. 931,x) er lýsir því
ljóst, að skilyrðum 13. gr. C. 1
fyrir 10 ára samningi hefir eigi
verið fullnægt.
Leggi maður nú saman liið beina
tjón, er fyrv. ráðherra Björn Jóns-
son hefir valdið með berum brot-
um á gildandi lögum, þá koma út
þessar upphæðir:
1. með landsbankavastrinu
12,741 kr. 71
2. með skipun við-
skiftaráðunautar 11,152 — 53
3. samningnum við
Thore.,........ 12,000 — 00
eða alls 35,894 kr. 24
á tæpum 2 árum.
Hér er þó ótalið tjón það, er
hann hefir bakað landinu með af-
skiftum sínum af silfurbergsmálinu
og ýmsum öðrum stjórnarathöfnum.
Eftir því sem hér hefir verið sagt
og sýnt, virðist í rauninni ástæða
til, að hann væri kærður fyrir lands-
dómi, en bæði er það, að þingtím-
inn er þrotinn og svo er alþingi nú
svo skipað, að slíkri kæru yrði vit-
anlega ekki fram komið.
Alþingi, 8. maí 1911.
Lárus II. Bjarnason,
formaður.
Stefán Stefánsson, Aug. Ftygenring.
skrifari.
Þessi ágripsskýrsla er að eins
stuttur formáli fyrir bréfum og
skjölum, sem nefndin ljet prenta
um þau mál, sem hér er minst á.
Þau eru alls 142 bls. og fylgja
skjalaparti þingtiðindanna.
Nefndarmennirnir voru, sem
kunnugt er, 5. Síra Sig. Stefáns-
son hefir ekki skrifað undir þenn-
an formála, sem hér er tekinn upp,
en hafði þó sagt, að hann sæi
ekkert i honum, sem ekki mætti
þar standa, og undir mótmæli gegn
nokkru atriði þess skrifaði hann
ekki.
Fimti nefndarmaðurinn, Sigurður
Hjörleifsson, ritar fáar línur aftan
við foi-málann, segist ekki geta
komið með »rökstudd mótmæli«,
en heldur þó fram, að ekkert sé
sannað, sem fyrv. ráðherra B. J.
verði víttur fyrir.
Fetta er svo vesæl vörn, að þing-
manninum hefði betur sæmt að
þegja alveg. En til þess að reyna
að bæta úr vöntun »rökstuddu
mótmælanna«, hefir honum hug-
kvæmst það eitt, að hnýta aftan í
varnaruppgjöf sina aðdróttun til
samnefndarmanna sinna allra um
hlutdrægni, án þess þó að nefna
þar til nokkurt dæmi.
Línurnar hans sýna það eitt, að
i ransóknarnefndinni hefur verið
1) Skjal þetta er prentað í 19. tölubl.
maður með eindregnuiu vilja til
þess, að verja allan ósómann. En
»rökstuddar« varnir hefur hann ekki
til, samkvæmt eiginni yfirlýsingu
hans, og verður því að láta sjer
nægja máttlaus ummæli. (Lögr.).
Þilskipin hjer við Faxaflóa
hafa aflað mjðg vel síðastl. vetrarvertíð.
Hjer er listi yflr aflann :
Ása þús.
Geir . 45 —
Sea-Gull .... . 43 —
Sæborg . 4UA —
Hildur . 40 —
Haffari . 36 —
Svanur —
Guðrún Gufuness . 35 —
Valtýr . 35 —
Ragnheiður . . . . 34 —
Langanes .... . 3372 —
Björn Ólafsson . . . 33 —
Milly . 31 —
Hafsteinn .... . 30 —
Keflavík . 30 —
Skarphjeðinn . . . . 30 —
Sigurfari .... . 297* —
Margrjet . 28 —
Bergþóra .... . 27 —
Greta . 27 —
Iho —
Josefina —
Portland .... . 25 —
Guðrún Zoéga. . . . 24 —
Sumarsjöl
svört
með silkikögri.
og skújatvinnmn ágxti
lóðið 0,75 og 0,85
í Austurstræti 1.
Ásg. G. Gunnlaugsson S> Co.
Acorn 217í —
Hákon 21 —
Ester 20 —
Guðrún Soffia .... 20 —
Isabella 18 —
Toiler 16 —
Niels Vagn 14 —
Haínarfjarðarskipin hafa fiskað
þetta á vertíðinni:
Robert 367? þús.
Surprise 367* —
Morningstar . . . . 327a —
Gunna 30 —
Sjana 287a —
Himmalaja 18 —
Elín 9 —
Elín er smáskúta, sem lagði mjög
seint út.
45
Stúlkan hneppti ósjálfrátt frá sjer kjóllifinu.
Leynilögreglumaðurinn hrifsaði skjal eitt, er kom i ljós
í barmi hennar.
Stúlkan rak upp óttalegt óp, og hneig hágrátandi á
gólfið.
En leynilögreglumaðurinn rjetti ungfrú Darling skjalið.
Það var hjúskapar-loforðið.