Reykjavík - 13.04.1912, Qupperneq 3

REYKJAVlK
59
Glaðlyndi og ánægja eru
samfára notkun Sunlight
sápunnar. Eins og sóls-
kinið lýsir upp og fjörgar
nátturuna, eins gjörir
Sunlight sápan bjart yfir
erfiði dagsins.
SUNLIGHT SÁPA
sumrum setja þau ofan í kalt vatn
Juefilegan tíma. í sölubúdum skal hafa
útbúnað til að kæla mjólk, þegar þörf
gerist.
Heldur þú ekki, Gudda mín, þrátt
fyrir óleti þína og trúmennsku, að þú
ættir bágt með, eins og þú ert orðin
í mjöðminni, að hafa eftirlit með því,
á 3—4 fermílna svæði, á 200—300
heimilum, í bæði mál, að þessum á-
kvæðum sje hlýtt, og koma fram á-
byrgð á hendur þeim, sem ekki hlýddu?
Og til hvers er að setja það í lög, sem
engin leið er til að framfylgja ?
Margir áreiðanlegir mjólkurframleið-
endur láta ílátin standa opin meðan
mjólkin kólnar, svo gufan komizt burt.
En sje stórhríð eða' regn, verður að
byrgja þau, ef úti eru, eða láta fenna
eða rigna í þau, rusl og ryk setjast í
mjólkina o. s. frv. Og hvað er hœfilegur
tími í vatni ásumrum? Og hví þarf
kæliútbúnaðurinn einmitt að vera í
sölubúðinni ? Mætti hann ekki eins
vera í öðru herbergi, t. d. kjallara, ef
búðin er á 1. gólfl ?
5. gr.: Öll mjólk skal flutt' í lokuð-
um vögnum. Þó skal leyfilegt að
tjalda yfir hana í opnum vögnum.
Gæta skal ýtrasta hreinlætis. Frost
skal ekki ná mjólkinni. — Hvað þýða
ákvæði tveggja fyrri málsliðanna, þegar
hvort upphefur annað ? Hvað er ýtrasta
hreinlæti ? Vilt þú taka að þjer að
gæta þess, að ákvæðum síðari málslið-
anna sje fulloægt, frauken Gudda?
Nei, þú mátt trúa því, elsku Gudda,
að greinarnar eru „endileysa" í anda-
merkingunni, og var því ekki unnt að
gera betra úr þeim, en jeg gerði.
Allir verða fegnir að fá togleðrið,
sem hæfir öllum íláta-stærðum og
þjettir og stöðvar lokin, sei sei já,
blessuð vertu! Nú á tímum vilja menn
ekki sjá „mórauðu tuskurnar", sem
notaðar voru á þínum mjólkursölu-
dcgum.
Ósköp veit jeg að þig hefir tekið
sárt til blessaðs prestsins, þegar hann
Hikid úrval.
Sturla tlónsson.
missti fjenað sinn, ekki sízt hafi það
verið sá, sem laumaði að þjer bólu-
pelanum forðum. Og mikið óskaplegt
fión hefir sveitarstjórnin verið — litið
betri en bæjarstjórn eða niðurjöfnunar-
nefnd i Rvík — hafi hún lagt jafn-
þungt útsvar á hann þegar hann varð
fyrir skaðanum, eins og ella.
Ef,| mjólkin er í eðli sínu þynnri
nálægt Rvík en annarstaðar, því þá
ekki að taka tillit til þess? Það veit
jeg að þú gerir, góða frauken!
Ekki lái jeg þjer, Guddu tetur, þótt
ekki nennir þú að eltast]við mig, eins
og þú £nú ert á þig komin. Jeg skyldi
líka fyrirgefa_þjer, þó þú fengist ekki
til að standa í ritstriti. Þú kannt að
geta sagt sitt af hverju þjer til skemmt-
unar, þótt þú^sjert ekki orðin fær til
annara verka en að „tína grös“ í
sessinum. B. B.
Lesið!
í tilefni af því, að jeg sá í „Lögbergi"
11. jaDúar síðastl. grein eftir hr. J. H.
Lindal með fyrirsögninni: „Smápistlar
úr íslandsferð", þar sem hann gerir
samanburð á því að bjargast heima
eða hjer, var jeg búinn að skrifa all-
langa grein, er jeg ætlaði að fá prent-
aða, en hætti við, því að mjer var
sagt, að maðurinn væri ekki vel
sterkur á sinninu. Jeg hefi næstum'
komizt á þá skoðun, þar sem hann í
grein sinni lætur ýmsar vörur, sem
mikið eru notaðar, vera í sama verði
í heildsölu og smásölu, svo sem; sykur,
kaffi, haframjöl, rúgbrauð o. fl. 'Svo
þætti mjer nú gaman að vita, hvar
sú búð væri t. d. hjer í Winnipeg, sem
jeg gæti fengið bezta kaffi fyrir 20 cent
pundið. Jeg borga aldrei minna en
40 cent. Og eins er ^að með kjöt-
sölubúðina. Jeg verð að borga þar frá
15 til 35 cent fyrir pundið, og pundið
þó hjer að eins 90 kvint. Til þess
nú að menn heima geti áttað sig á,
hvort grein þessa J. H. Líndals skýri
rjett frá málavöxtum, þá sendi jeg
grein úr öðru stærsta blaðinu hjer í
borginni, „The Winnipeg Telegram",
sem kom út 26. f. m. Þar eru beztu
menn borgarinnar að halda fund með
sjer, til þess að reyna að ráða fram
úr því, hvernig afstýra megi skorts-
vandræðunum, og hygg jeg að enginn
ætti að meta minna orð og gerðir
þeirra, heldur en launaðra „agenta11
eða manna-smala. Jeg ætla mjer aldrei
að verða Alkibíades, og óska helzt að
enginn íslendingur tækist það í fang
heldur.
Winnipeg, 6. marz 1912.
Páll Bergsson.
* •
* *
Grein sú í ameríska blaðinu „The Winni-
peg Telegram11, sem getið er um hjer að
ofan, hljóðar svo á íslenzku. Nafna-upptaln-
ingu fundarmanna er sleppt:
Lífvænlegt kaupgjald —
— það er aðal-atriðið.
Verkamannalaun i Winnipeg til umræðu
á fundi málsmetandi manna.
Ekki gustukaverk, heldur laun til
að lifa á, það var málefnið, sem margir
helztu menn og konur höfðu til um-
ræðu á fundi hjer í borginni síðastl.
laugardagskvöld. Hr. J. H. Brock setti
fundinn, er var haldinn í stjórnarsal
Great West Life-byggingarinnar.
Margt merkilegt var þar tekið fiam
viðvíkjandi kostnaðinum við að lifa,
og hinum óheppilegu ástæðum, sem
margt óbrotið verkafólk í Winnipeg
verður að sætta sig við. Sjerstaklega
var talað um kjör ungra stúlkna, en
eftir því sem upplýstist, sáu menn, að
það atriði var langtum yfirgripsmeira,
en þeir í fyrstu hjeldu, og var því
samþykkt að fela fundarstjóra að til-
nefna nefnd, til þess að mæta næsta
þriðjudag eða miðvikudag, og athuga
nánar einstök atriði sem drepið var á
undir umræðunum.
I.Kostnaður við að lifa i Winnipeg.
Yiðvíkjandi þessu var ekkert ákveðið
tekið fram á þessum fundi, þar eð eng-
inn hafði búið sig út með nægar
skýrslur; það var ekki talað eiginlega
um að lifa, eins og það er almennt
tekið, heldur um það, að geta dregið
fram lífið.
Aðal-ástæðan til þessa fundar var
sú, að reyna að finna ráð til þess að
bæta kjör hins sívaxandi verkamanna-
Alls konar
er nú seld með afar-lágu verði.
Sturla ]insson.
lýðs, sem ekkert ráð veit til þess, að
afla sjer hinna allra óbrotnustu lífs-
nauðsynja, svo að menn verða, þótt
ófúsir sjeu, að leita hjálpar hjá öðrum.
Markmið þeirra, sem komið hafa af
stað þessari hreyfingu, er það, að reyna
að tryggja alls konar verkalýð nægilegt
kaup til þess að geta lifað þolanlegu lífi.
Það var sýnt fram á það með skýr-
um rökum af forstöðumönnum ýmsra
góðgerða-stofnana, að laun þau, sem
eru greidd mörgum verkamönnum, eru
öldungis ófullnægjandi, sjerstaklega
laun kvenfólks, sem stundar erfiðis-
vinnu.
Hið lægsta kaup, sem til mála gæti
komið handa einhleypum mönnum,
til þess að þeir geti haldið kröftum og
starfsþreki, er 8 dollarar um vikuna.
En margar stúlkur verða að vinna í
verksmiðjum fyrir 3 og upp í 5 dollara
kaup vikulega.
Fjölskyldumenn.
Ástæður margra fjölskyldumanna
eru jafn afleitar, og gera það nauðsyn-
legt, að stálpuð börn þeirra verða að
vinna stöðuga þrælavinnu, sökum þess
að kaup feðranna nægir ekki; en það
er, þegar bezt lætur, 12 eða 13 doll-
arar á viku, og á veturnar talsvert
minna.
Tilvera þessara manna á veturna er
— eins og einn ræðumaður tók ræki-
lega fram — ekkert annað en stöðugur
bardagi við kuldann og hungrið, og
allt of oft vonlaus bardagi.
Þess var getið, að mæðurnar yrðu
að jafnaði að vera burtu frá heimilinu,
og að það leiddi af sjer hina mestu
vanrækslu á börnunum, og eftirlitsleysi,
13
frammistöðu mína — jeg hefði gert það svo vel, að nú væri
hún einfær um að eiga við föður sinn. Hún hefði þáð heim-
boðið á laugardaginn einnig fyrir mína hönd, vegna þess að
hún hefði ekki almennilega getað hafnað því, en hún ætlaðizt
auðvitað ekki til að jeg færi með henni þá. Hún ætlaði þá
að fara ein, eða þá máske taka manninn sinn með sjer, ef
hún hefði hug til þess. í stuttu máli, þegar við skyldum
sem beztu vinir við dyr gistihússins, þá gaf hún mjer fylli-
lega í skyn, að á mína hlið væri æfintýri þetta á enda«.
Montagu þagði litla stund, en það var auðsjeð á hon-
um, að hann hafði frá einhverju fleiru að segja — ef til vill
aðalatriði málsins — því að enn þá hafði hann ekki sagt frá
neinu því, er gerði hina skjótu iðrun hans skiljanlega.
»Nú, hvað er það svo, sem þú villt aðjeggeri?;; spurði
jeg. »Þú hefir flækzt inn í ákaflega einkennilegt og eí til vill
merkilegt máj. En eftir því sem þjer segist frá, hefir þú
hvorki gert meira nje minna, heldur en þú tókst að þjer i
byrjun, og gekkst að með opnum augum. Hvað er það þá, sem
þjer þykir að?«
»Taktu nú eftir, Zambra«, mælti hann, er hann hafði
hugsað sig um litla stund. »Það er vel líklegt, að mjer
skjátlist, og það er mjög sennilegt að þú hlægir að hræðslu
minni. En hlustaðu samt á það, hvað jeg af tilviljun varð
áskynja um i gær. Jeg var að reika fram og aftur á Strand-
götunni, og þá varð mjer litið á nýja gerð af rifflum i glugg-
anum hjá Davis skotfærasala. Jeg nam staðar við gluggann,
til þess að virða riflilinn betur fyrir mjer, og hver heldurðu
að það hafl verið, sem jeg sá inni i búðinni ? Það var engin
önnur en hún írú Lovell — sú hin sama, sem á þriðjudaginn var
konan min. Hún var að kaupa hlaðin skothylki í ljómandi fal-
lega, nýja og sterklega skammbyssu, er hún hjelt á í hendinni«.