Reykjavík - 24.08.1912, Blaðsíða 3

REYKJAVlK
135
SANNFÆRANDI
Engin rök fyrir
ágæti Sunlight-
sápunnar geta veri6
meira sannfærandi
en þa5, að reyna sápuna sjálfa.
SUNLIGHT SÁPA
2286
3. gr. Brot gegn 2. gr. laga þessara
varða sektum alt að 100,000 kr., og
skal ólöglega innflutt olía upptæk, og
andvirðið reDna í landssjóð. Með brot
gegn lögunum skal farið sem með
almenn sakamál.
4. gr. Lög þessi öðiast gildi þegar
í stað.
Frumv. þetta samþ. í neðri deild í
gær, var haldinn sérstakur fundur til
þess í gærkvöld kl. °S afbrigði
höfð frá þingsköpunum. Sú breyting
var gerð á því, að binda gildi laganna
við árslok 1913, og ákvæði sett um
það að stjórn megi ráða menn til starfs-
ins. Við 3. umr. var haft nafnakall.
Einkennilegast við þá athvæðagreiðslu
var, hve margir voru fjarverandi. Með
írv. voru: E. P., B. Sv., B. J. frá Vogi,
Einar J., Halldór St.., J. Ól., M. Ó.,
Skúli, Stef. St., Tryggvi. Guðlaugur
lét telja sig með meiri hlutanum. Móti
voru: H. H., J. M., L. H. B., P. J.,
Sig. Sig. Hinir deildarmenn fjarver-
andi.
í dag er talið útséð um, ?.ð frv. verði
að lögum, verður ekki tekið fyrir með
þingskapaafbrigðum í E. d. eins og
ætlað var. I stað þess flytja þeir sira
J. B. og síra Sig. Stef. þessa þings-
ályktunartillögu :
Efri deild Alþingis ályktar, að skora
á landsstjórnina, að undirbúa og leggja
fyrir næsta Alþingi frumvarp til iaga
um einkasölu, helzt landseinkasöht, á
steinolíu, ásamt svo fullkomnum skýrsl-
um, sem fáanlegar eru, um alt er að
því lýtur.
Fyrirspurn til ráðherra
um viðskiftaráðunantinn.
Fyrirspurnarinnar hefir áður verið
getið hér í blaðinu. Hún var til um-
ræðu á Miðvikudaginn.
Fyrirspyrjandin Vattýr Guðmunds-
son tók fyrstur til máls, hafði hann
ræðuna prentaða, enda kom hún sam-
stundis út í ísafold og síðar um dag-
inn í Lögréttu.
Ræðumaður lýsti fyrst vonum þeim,
sem menn hefðu gert sér um þetta
starf, þótti þær hafa brugðist. Eitt
væri mest áríðandi um viðskiftaráðu-
nauta, að þeir væru ekki riðnir við
pólitík. RáðunauturÍDn hefði byrjað á
því, að halda pólitíska fyrirlestra í út-
löndum. Honum hefði verið bannað
það, en síðan hefði haun farið að gefa
út pólitískt æsingablað. Taldi það brot
á erindisbréfinu. Einn þingm. hefði
gert það að skilyrði fyrir fjárveiting-
unni, að ráðunauturinn væri ekki þing-
maður eða hefði ekki önnur störf.
Stjórnin hefði átt að láta ráðunautinn
vei-a í útlöndum, það hefði verið sam-
kvæmt tilgangi fjárveitingarinnar. Sagði
að hann hefði dvalið mánuðum saman
á íslandi. Árin 1910—1911 hefði
ráðunauturinn varið 13 mánuðum til
Islandsferða. I ár hefði hann dvalið
í Höfn frá 1. Jan. til 24. Maí, nema
skroppið snöggvast til Kristjaníu. Svo
færi hann heim.
Um ferðakostnað væri regla í bréfi
stjórnarráðsins 9/3 1910, að með auka-
kostnaði sé talið það eitt er af ferða-
laginu leiðir. Viðskiftaráðunauturinn
gerði reikning nú fyrir öllum dagleg-
um útgjöldum, þótt setið hafi í Kaup-
mannahöfn. Útgjöld þau orðin nú
samtals kr. 1557,12. Taldi að ráðu-
nautur ætti að lifa á laununum, þar
sem hann dveldi til langframa. Reikn-
ingarnir alt of háir, fæði oftast 7 kr.
á dag og þjórfé um kr. 1,80.
Engan árangur kvaðst ræðumaður
hafa getað fundið af starfi ráðunauts.
Skýrslur hans, sem oft væru ódag-
settar eða jaínvel óstaðsettar, væru nú
orðið varla um annað, en að hann
hefði átt tal við menn um viðskifti
íslands. Dálítil viðleitni í fyrstu skýrsl-
unum að sýnast gjöra eitthvað. Þótti
þær yfirleitt hroðvirknislegar.
Stjórnin gæti breytt erindisbréfinu,
það væri ekkert því til fyrirstöðu í
skildaga fjárlaganna, enda leyft í sjálfu
leyfisbréfinu.
Hannes Hafstein ráðh. vísaði frá
sér að svara, til fyrv. ráðh.
Kristján Jónsson kvaðst hafa lýst
því yfir á þinginu 1911, hvernig hann
liti á það ef fjárveitingin væri bundih
við nafn og erindisbréfið. Yæri skoðun
sín sú, að með því væri ráðun. tekinn
undan umráðum stjórnarinnar. Hún
gæti ekki breytt erindisbréfinu, það
væri lögfest með fjárlögunum. Hann
hefði ekki gefið ráðunaut leyfi til þing-
setu eða að fást við blaðamensku,
né heldur bannað honum það, til
þess hefði sig skort heimild. Ráðun.
bannað að fást við pólitík erlendis, en
ekki hér á landi. Maðurinn hefði haft
þingsetu þegar honum var veitt starfið,
og ekki verið sett það skilyrði að ieggja
hana niður. Heldur ekki í fjárlögun-
um 1911. Einn þingmaður hefði að
vísu lýst því yfir, en það væri ekki
alþingissamþykt, enda hefði hann og
innlendar og útlendar.
)
Pappir og Ritföng. — Watermans-sjálfblekunga.
Þetta kaupa allir í
Bókaverzlun Sigfnsar Eymuudssonar
Lækjargöta S. ■)
fleiri skoðað þá yfirlýsingu að eins sem
andvarp frá særðu hjarta.
Yissi ekki til að ráðun. hefði önnur
launuð störf á hendi, þingmenskan
væri ekki launað starf.
Þegar ráðun. hefði komið heim í
fyrra haust hefði hann verið að mynda
Exportfélag og haft önnur viðskiftastörf
með höndum.
Um ferðakostnaðinn gegndi nú öðru
máli en 1910, sú regla fallin með á-
kvæði fjárl. 1911, þar sem fjárveiting-
in væri liðuð niður í 6,000 kr. laun
og 4,000 kr. ferðakostnað. Ráðun.
ætti heimtingu á ferðakostnaði samkv.
úrskurði, þó ekki meira en '/12 úr
4,000 kr. á mánuði.
Ennfremur töluðu Bjarni frá Vogi,
Jón Ól., Sk. Th. o. fl.
Varloks samþ. svohljóðandi rökstudd
dagskrá:
í því trausti, að landssjórnin gæti
þess, að viðskiftaráðunauturinn ræki
starf sitt samkvæmt erindisbréfi sínu,
fáist ekki við annarleg störf, og stjórnin
athugi ferðakostnaðarreikninga hans,
tekur deildin fyrir næsta mál á dagskrá.
Til hans munda d Klúpnum.
Ekki fyrir laungu síðan vórum við á gangi
inn hjá Kleppi og mættum við þar öldruð-
um manni sem okkur var sagt að kallaðist
Jón Jesú-bróðir, hann var sítalandi og altaf
í óða önnum að sópa einhverju með fótun-
um. hann sagði okkur að það væru djöflar
sem hann væri altaf að berjast við að sópa
í burtu svo þeir ekki brendu upp plássið
með öllu saman —
Okkur undraði að slíkum manni skildi
vera liðið að gánga laus. Enn fyrir fáum
dögum síðan barst oss bíaðið Reykjavík frá
3 Augúst þ. á. og sáum við þá að þar aug-
lísti sig einn Ingimundur hálfu verri gamla
Jóni — Enn við þóttumst sjá að ordsökín
til þess að hönum var liðið að gánga laus
mundi vera sú, að ef hann væri sendur in
að Kleppi, þá írdi djöflamaktin þar yfir-
sterkari Jóni gamla, því eptir ritgjörd hans
í áminstu blaði með fyrirsögninni Mormónar
þá sver hann sig í uáinskildleika við höfð-
ingja þann sem kallast lígarí og lýinnar
höfundur, því þar sem hann talar um að
Mormóna Prestur hafi komið hingað til Is-
lands árið 1890 og farið með 70 af falleg-
ustu og feitustu 8túlkuin landsins til Vestur-
heims, þá verdur það hæglega sannað að til
Islands kom eingin Mormóna Prestur í 8 ár
frá 1886 til 1894 og því skiljanlega gat ekki
farið með neinar stúlkur, hvurki frídar nje
ófrídar, feitar nje magrar, til Ameríku og
mun stæðsta partí vorrar þjóðar vera það
vel kunnugt að slíkt hefir aldrey átt sjer
stað og er því einúngis heilaspuni annað
hvurt frá vínanda eður fáfræði höfundarins —
Enn það er ekki að undra þó mundi greyið
sje magur og í nöp við íslensku stúlkurnar
ef þessar 12 konur hans sem hann seigjist
hafa haft, hafa alið hann á Moldargraut og
taðkökum og svo allar yfirgefið hann sjálf-
sagt fyrir saurlifnað, því sjálfur seigist hann
ekkírt annað hjónaband hafa þekt enn að
kissa þær — alt svo auðkennir hann sig
sjálfan þann rarasta Ingimund Saurlífnaðar
Postula Islands, og svo með öllu því laus-
læti sem hann ber stúlkunum á brín, þá
getur hann þó, sjálfur eandedatusin í Lög-
fræðinni og Filasúpuni!!! ekki feingið eina
úr öllum þeim hópum sem hann seigir að
streymi á kvennabúrið hans koba. Það
hlítur að vera eitt hvað höfðinglegra við
hann þó sjötugur sje heldrínn við candí-
datusin!!! því ekki eru Islensku stúlkurnar
sve heimskar eða smekklausar að þær gáng-
ist fyrir aungu —
Það er óskandi að alþing aumkvi sig yfir
munda tetur og lijálpi honum til að ná í
það minsta i eina af þeim sem hann seigir
að enn þá standi mænandi eptir koba á
briggunni, og það helst sem first, því hans
er enn von til Reykjavíkur, og það gæti
ordið hardara að snúa þeim aptur eptir að
hafa fengið að líta hans blíða auglit á ný!!!
Það er eignig vonandi að eitthvað af fögr-
ustu og færustu Islensku stúlkunum taki
sig saman og endurgjaldi þessum háttvirta
hreinlífis Postula!!! fyrir þann sóma sem
hann hefir gert þeim opinberlega í ritgjörd
sinni um þær og Mormóna.
Trúboðar hinna siðustu daga heilögu.
*
*
[Grein þessa sendum vér Ingimundi til
umsagnar og hefir harn gert við hana eftir-
farandi athugasemd. Ritstj.]
Það má eg hérmeð góðfúsum lesara opin-
berlega tilstanda, að eg þurfti mikillega
allrarminnar philosophiæ við, nær eg
las ofanþryktan sermónem hvers hörðu
ávítur í minn garð eg ellegar mundi tæp-
ast og slétt ekki af borið hafa. En i „geitur
þarf gamla keitu“ segir sá vísi SÍRAK, og
það má eg vitna, að þær andlegu skófir, sem
á mínum sálarkolli voru og fyrirfundust, þær
hafa þessir frómu prédíkantar vendilega af-
þvegið með sínum kröftuglegum sermóns-
eliksíró. Vissulega mun eg til minnar gömlu
barnatrúar nú aftur umvendast, eftirleiðis
mig með réttu auðkennandi sem „þ a n n
rarasta hrein1i f n aðarpostu1a
íslands, hinn eina ekta og ó-
s v i k n a
síðustu og verstu daga heilaga
Ingimund.
Erá útlöndimi.
Frælaánauð í J’erú.
Þegar Leopold heitinn Belgíukon-
ungur stjórnaði Congó-ríkinu í Afríku
var hinni mestu grimd og þrælkun
beitt við frumbyggja landsins. Voru
þau grimdarverk um eitt skeið aðal-
umræðuefni hins siðaða heims. Fór
svo að lokum, að Leopold sá sér ekki
annað fært en að láta Congo af hendi
við Belgíu-ríki.
Nú er komið upp samskonar mál í
Perú í Suður-Ameríku, einkum þó í
héraði því er Putumayo heitir. Þar
vaxa tré, sem togleður-kvoðu er safnað
úr, en eins og kunnugt er, þá eykst
stöðugt eftirspurn eftir gúmmí, og
hefir auðmönnum nú um stund ekki
þótt önnur fyrirtæki gróðavænlegri en
gúmmiframleiðslufélög. Hafa mörg
slík félög verið stofnuð, og heitir eitt
þeirra ,The Peruvian Amazon Company',
og hafði það bækistöð sína í héraði
því sem áður var nefnt.
Fyrir eitthvað tveim árurn fór það
að kvisast að ekki væri alt með feldu
um meðferð á Indiánum, sem að
gúmmísöfnuninni störfuðu. Varð það
til þess að enska stjórnin sendi mann
til þess að ranpsaka málið. Sá hét
Roger Casement er sendur var. Hann
er herraður. Ágætismaður mesti, og
dettur engum til hugar að efast um,
að skýrsla hans, sem nú er nýlega út
komiD, sé sönn i alla staði, þótt á-
standið sem hún lýsir sé líkara því
sem það væri spunnið upp í heila
glæpaskáldsögu-höfundar.
í skýrslu hans segir meðal annars
á þessa leið: Upp með Amazon-ánni
er algengt aðmenn telji „Indíánana sína
eign". Evrópumenn setjast að meðfram
ánni, þar sem ekki er numið land áður,
og upp frá því skoða þeir Indíána þá,