Reykjavík - 26.04.1913, Blaðsíða 3

REYKJAVÍK
69
LIFEBUOY SOAP
(LIFEBUOY SAPAN)
Á hverjum degi, á hverju heimiii, alstaðar má bjarga lífi manna með
þvi að nota þetta dásamlega og heilnæna sjerlyf. Það er bæði sápa
og hreinsunarlyf um leið—styrkir heilsuna og eykur hreinlæti, en
kostar þó ekki meira en vanaleg sápa. Hún er jafngóð til andlits—og
handþvotta og til baða, til að lauga sjúklinga eins og til allra heimil-
isþvotta—yfir höfuð til þvotta og ræstinga í hverri mynd sem er.
Nafnið LEVER á sápunni cr trygging fyrir hreinleik hennar og kostum. v
2718
Eostaboð Bergens-félagsins.
Frönsk samtalsbók
eftir I*á.l Porkelsson, er nýkomin út. -
Fæst hjá ollnra bóksölnra.
Kostar Kr. 3,00.
Det Bergenskð Dampskibsselskab
(Fiora) hefir áður látið í Ijósi, að það
hækki hvorki fargjöld eða farmgjöld í
ár. En það ætlar ekki að gera þar
með endaslept með góð kjör oss til
handa. Nú býður félagið að flýtja
vörur fyrir menn frá ýmsum helztu
verzlunarborgum hér í álfu fyrir að
eins 5 kr. gjald á tonni (vegnu eða
mældu) um fram farmgjaldið frá Bergen,
og umskipað frítt þar.
Þessir veita sendingum móttöku:
Herrn F. I, Reimers
Glockengiesserwall 6
Hamburg I.
Herren D. Búrger & Zoon
Rotterdam.
Messrs. P. H. Matthiesen & Co.
Newcastle.
Messrs. E. Roll & Co.
136 Fenchurch Street
London E. C.
Herrn Wilh. Ganswindt
Danzig.
Herrn Lorentz W. Messenburg
Riga.
Herren Robt. Kleyenstúber & Go.
Königsberg.
Herrn Nec. Heimbúrger
St. Petersburg.
Gamla og nýja guðfræðin.
Samanburður og Bkýringar.
Eftir Sœmund Sigfússon.
Það er aannarlega ástæða til að halda
því fram, að hverjum kristnum manni, ung-
um sem gömlum, ætti að vera það hið mesta
gleðiefni að hugsa og tala um sína barnslegu
trú, af þvi trú vor flytur oss meiri gleði-
tíðindi en nokkurt annað málefni, sem kom-
ið hefir til umtals i heiminum. En þó kem-
ur það daglega í Ijós, að menn vilja um alt
annað hugsa og tala fremur en það, sem
velferð þeirra byggist algerlega á. Menn
sækjast einatt meira eftir að heyra eitthvað
nýtt, en það sem þeir hafa heyrt áður, jafn-
vel þó hið nýja sé miður heppilegt til efl-
ingar velferð mannanna, en það gamla, sem
þeir hafa heyrt áður. Menn sækjast eftir
að afla sér fróðleiks og skemlana i því sem
ber nýtt við i umheiminum, en þá hættir
mörgum við að setja það til síðu, sem er
gamalt og alþekt. Þess vegna kemur það
svo oit fyrir, að menn eru offljótir til að
trúa, þegar þeir heyra eitthvað nýtt og vilja
taka þvi fegins hugar, en kasta því gamla,
ef þetta tvent getur ekki samrýmst. Þetta
á sér því miður stað með trúmálin i landi
▼oru. Það hafa verið mjög mikið skiftar
■koðanir i þeim á seinni árum, sem
vakið hafa miklar efasemdir og vantrú í
Biblíufyrirlestur
i Betel
Sunnudag 27. Apríl kl. 7 siðd.
Etni: Sáttmáli góðrar samvizku við Guð;
hver er hann; hvernig og hvenær er hann
gerður.
Allir velkomnir.
O. «T. Olscn.
landinu. — Af þvi hin svokallaða „nýja
guðfræði“ hefir haldið því fram, að ekki væri
hægt að byggja á kenningum ritningarinn-
ar, sem sönnum og áreiðanlegum lærdóm-
dómum, þá hefir þetta orðið til þess að
fjöldi af börnum landsins hefir hætt að bera
virðingu fyrir kristindómi sínum, af því að
þeir hafa haldið að biblian væri full af ýkj-
um og heilaspuna hinnar fáfróðu Gyðinga-
þjóðar, sem væri jafnvel hneyxlanlegt íyrir
mentamenn nútímans að taka trúanlegar.
En hver verður afieiðingin af þessari hugs-
un? Ef þjóðin hættir að trúa orðum ritn-
ingarinnar, til hvers væri þá að hafa kyrkj-
ur og kennimenn? Auðvitað yrði kyrkjan
að leggjast niður og þjóðin að hverfa aftur
til sinnar íyrri heiðni. Það væri líka betra
en að vera i þvi kyrkjufjelagi, sem gengur
undir fölsku merki. Vér vitum að þjóð-
kyrkja vor telst til hinnar lúthersku kyrkju.
deildar; en þó kemur það i ljós, að hin
nýja guðfræðisstefna er alt önnur en stefna
Lúthers var, enda hafa nýtizku guðfræð-
ingar vorir alt önnur áhrif á þjóð vora en
Lúther hafði á samtíðarmenn sína, þá sem
hlýddu kenningu hans. Það eiga því heima
hér sem annarstaðár þessi orð frelsarans:
„Af ávöxtunum munu menn þekkja þá“. —
En af þvi eg mintist á Lúther, vil eg geta
þess, sem Páll postuli segir í bréfinu til
Galatamanna, 1. kap. 8 v.: En þótt
jafnvel vér eða engillfráhimn-
um fari að boða yður annað
f a g n a ð a r e r i n d i en vér höfum
boðað yður, þá sé hann bölvað-
u r“. Eins og sjá má í æfisögu Lúthers, þá
var það einmitt Galatabréfið, sem honum
var kærast að lesa. „Það er mitt bréf“,
sagði hann, og það las hann oftast. Og
fyrir það hefir honum verið svo mikið
kappsmál að útrýma villukenningum páfans
og kenna Guðs orð rétt og hreint eins og
það stendur í heilagri ritningu. Lúther
var nýr guðfræðingur sins tima. Og vér
getum skilið að það er altaf þörf á nýjum
mönnum sem geta vakið samtíðarmenn sina
til alvarlegrar umhugsunar um sina sálu-
hjálp; því „öllum getur yfirsést" og það þó
guðfræðingar sóu. Og þeim hættir oft til
að falla í svefnmók andváraleysisins, en þá
kemur óvinurinn og sáir illgresi meðal
hveitisins í akri hjartna vorra. Þessvegna
er nauðsynlegt að halda oss sífelt vakandi
með kraft hins lifandi orðs og vera íklædd-
ur Guðs alvæpni, til þess að geta staðist
vélabrögð djöfulsins.
En það er hreint engin þörf á n ý r r i
guðfræði í landi voru, þvi hana hefir
sjálfur Guðs sonur Jesú Kristur, kent og
gefið oss svo fullkomna, að engin mannleg
speki hefir þar neinu við að bæta. Og hver
sá, sem skilur kenningar frelsarans rétt,
hann getur ekki óskað eftir neinu fullkomn-
ara eða betra, en því fyrirheiti, sem frelsari
vor hefir gefið oss öllum, sem á hann trú-
um. Þar fáum vér aliar vorar óskir upp-
fyltar,. og hans orðum megum vér allir ó-
hræddir treysta, því hanu er sá hyrningar-
steinn er vér getum öruggir bygt alla vora
velferð á, og hans 'orð hafa ævarandi gildi
fyrir oss, því hann hefur sjálfur sagt:
,,Himin og jörð mun líða undir
lok, en mitt orð stendur stöðugt
e i 1 í fl e g a“.
Þess vegna er það heilög skylda hvers
sannkristins manns að leitasta við að út-
rýtna öllum þeim kenningum, sem eru i
mótsögn við kenningar frelsara vors, hvort
heldur þær eru taldar vísindalegar sannað-
ar eða ekki. En hættulegasta illgresið eru
þó kenningar vantrúaðra vísindamanna, af
því þeim hættir svo oft til að halda þvi
fram, sem sönnu og áreiðanlegu, sem þeir
geta þó ekki sanuað, en sem eru meira
eða minna sennilegar ágiskanir, frá þeirra
sjónarmiði, með því þá að ryðja -öllu úr
vegi, er kemur í bága við þessar skoðanir
þeirra. Sumir vilja altaf halda þvi fram, að
bibiían sé meira og minna blönduð ýkjum
og skáldskap, En þó hefir ekki ennþá ver-
ið hægt að s a n n a að eitt einasta atriði í
ritningunni væri annað en guðleg sannindi.
Enda halda sumir samviskusömustu vísinda-
menn fast við barnatrú sína, og sumir láta
öll trúarbrögð liggja á milli hluta. En aðr-
ir hafa reynt til að sameina kristiridóminn
og visindm á þann hátt, að rangfæra krist-
indóminn svo rnikið, að hægt væri að móta
hann í formi visindanna, og mynda svo úr
hvortveggju „nýja guðfræði“.
En vér, sem reiðum oss á Guðs orð í
heilagri ritningu, þurfum ekki að óttast
neinar þvílíkar árásir, því vér vitum
á hvern vér trúum, vér v i t u m
hverju vér megum treysta. Og það leiðir
af sjáifu sér, að hver sú kenning, sem
striðir á móti Guðs orði, hún hlýtur fyr
eða síðar að falla niður og verða að engu.
Hvilik. fásinna er þá ekki að offra barnatrú
sinni fyrir heimskulegar getgátar, sem láta
að visu vel i eyrum fyrst, fyrir veraldlega
sinnaða menn, en hafa ekkert gildi í Guðs
augum, og vantar alt, sem þarf til að geta
fullnægt sálarvelferð og trúarþörf mannanna.
Þegar vísindin vilja rffa niður kristindóm-
inn, hljóta þau að falla fyrir honum, því
hann getur fullnægt öllum lífsþörfum mann-
anna, en það geta visindin ekki. Vísindin
geta ekki náð út fyrir takmörk hins sýni-
lega heims af þvi þau eru bundin við það,
sem hægt er að sjá og skoða með mann-
legri skynsemi. En kristindómurinn kennir
oss aftur á móti að vér eigum að trúa orð-
um heilagrar ritningar eins og saklaus börn;
trúa því, að hún kenni ekki oss annað en
það, sem er satt og gott, svo vér getum
af orðum hennar lært að þekkja Guð föður,
son og heilagan anda, því að Guð hafði
opinberað sig fyrir mönnunum til að birta
oss vaid sitt og vilja sinn, og til að birta
oss hvað hann hefir gert fyrir oss, hvað vér
þurfum að gera til þess að geta þóknast
honum, og trúa þvi, að öll vor sanna vel-
ferð um tíma og eilífð sé undir þvi komin
að vér trúum vitnisburði Guðs heilaga orðs
um freisarann, treystum honum og hlýðum.
Ef vér trúum þessu, þá getum vér iært að
þekkja Guð og elska hann meir en alt annað.
En ef vér elskum hann meir en alt annað,
þá verður það vor æðsta gleði að hugsa um
hann og þjóna lionum. Vér óskum oss þá
einskis frekar, en að mega vera í einrúmi
með Guði vorum og frelsara, hugsa um hann
og tala við hann í bæninni, finna til ná-
lægðar hans í hjörtum vorum, finna hans
sterku kærleiksstrauma leiðast í gegnum
oss, og fitina hvernig hans blíðu miskunar-
arm^r geta umvafist oss. En k æ r 1 e i k-
urinn erhinn rétti grundvöllur
trúar vorrar. Án hans er trúin köld
og dauð. Styrkleiki trúarínnar fer eftir
því, hve mikið afl kærleikans er í oss. Vér
getum ekki bygt trú vora á kaldri skynsemi;
hún nær svo skamt hjá oss, að hún getur
ekki fullnæet þörfum vorum. Vér viijum
því trúa sem börn og olska eins og börn.
Vér viljum trúa því, að Guð, sem er kær-
ieikurinn sjálfur, hann elski oss sem sín ást-
kær börn, hann bæti úr öllu böli voru, og
leiði oas að lokúm til sinna sælubústaða á
himnum, þar sem vort rétta föðurland er,
og þar sem vér eigum að lifa og ríkja með
honum og frelsara vorum um alla eilífð.
31
Kolbeinn kom í tæka tíð niður að landgöngubryggjunni.
Hann gnæfði upp úr mannfjöldanum, svo allir gátu séð að
gleðin skein út úr augliti hans, þó að hann léti sjálfur ekki
á því bera. Við hliðina á honum stóð Guðbjörg prúðbúin
islenzka búningnum, í gullbalderaðri treyju og pilsi með hvitan
fald, sem svipar til frygiskrar húfu, og gullhlað um ennið og
ljósa slæðu, sem fellur niður um herðar og bak. Búningur-
inn fór Guðbjörgu óviðjafnanlega vel, því hún var ungleg
ennþá og sköruleg að sjá, kinnrjóð og káteygð einá og fyrr-
um, og þrifleg. Hún hafði líka orð á sér fyrir að vera lag-
leg kona, og að mönnum yrði litið til hennar þegar hún væri
komin i sparifötin, en í dag höfðu menn eftir öðru að líta.
Allir störðu út á sjó. »Ætli hann komi, ætli hann komi
bráðum?« hugsuðu menn.
Þá dundu við fallbyssuskotin í annað sinn um daginn.
Bátur með konungsfána i stafni skreið með lagvissu áratogi
á fleygiferð til lands, og stundarkorni síðar stóð Kristján kon-
ungur IX. á íslenzkri grund, og var fagnað af mannfjöldan-
um, sem bar til hans fölskvalausa þakklátssemi og trygð.
Þegar þau Kolbeinn aftur voru komin heim, var hon-
um tíðrættt um hvað kounngur væri ástúðlegur og yfirlætis-
laus. »Mér mun seint fyrnast hvernig hann tók í hendina á
mér, og upp frá þessu er ég hans maður«.
XII.
Það var siðdegis sama daginn, að einn af drengjunum
á konungsskipinu gekk fyrir varðforingja með hönd við húfu.
»Hvað vilt þú, Kolbein Hansen?« spurði varðforinginn.
»Mig langar til að biðja varðforingjann um landfarar-
<Ieyfi«.