Reykjavík - 26.04.1913, Blaðsíða 4

70
REYKJAVlK
Mesta birgðir af vél n m og áhöldum til land>
búnaðar og garðyrkju, af beztu tegund og hagkvæmustu
gerðum. — Verðlistar sendir, ef skrifað er eftir þeim.
C. Th. XXoiii & Co., Köbenhavn IX.
Ásigling.
Aðfaranótt Sumardagsins fyrsta var
botnvörpuskipið Bragi að veiðum á
Selvogsgrunni og hafði uppi hin fyrir-
skipuðu fiskiijós. Skipstjóri var uppi.
Um kl. hálf tvö sást grænt ljós um
bakborða um 5 stryk þvert fyrir
framan skipsstefnu. Sáu menn á
botnvörpungnum að skipið var á ferð
og mnndi ætla fyrir framan þá.
Skipstjóri gaf þá merki með gufupíp-
unni, eitt langt hljóð. En þar eð að-
komuskipið breytti eigi stefnu lót
skipstjóri stöðva botnvörpunginn eitt-
hvað 3 mínútnm eftir að hann hafði
gefið hljóðbendinguna og lét draga inn
bolnvörpuvírana. Bragi var nú orðin
feiðlaus, er hitt skipið, frönsk skonn-
orta, kom siglandi með öllum seglum
uppi. Var hún rétt að segja sloppin
framhjá, en veltist þá til og kom rneð
miðsíðuna á stefnið á Braga, þetta
var eitthvað 2 mín. eftir að vélin var
stöðvuð. Var nú botnvarpan dregin
upp og höfð á því snör tök og haldið
til skonnortunnar. Fiakkar höfðu þá
sett út bát og komu 20 á honum til
Braga, sögðu þeir að 8 væru eftir um
borð. Stýrimaðurinn á Braga fór þá
yfir að skonnortunni en þá var eng-
inn þar, og biðu þeir þar eitthvað um
10 mín. og 20 mín. siðar sökk skút-
an. Frakkar sögðu að annar báður
hefði verið um borð og í honum
mundu þessir 8 hafa farið. Bragi
bnið svo til þess er bjart var otðið
og leitaði batsins í 3 tíma árangurs-
lau*t, en hélt svo til Reykjavíkur.
Stofa,, stór og rúmgóö, fæst leigð
frá 14. Mai. Upplýsingar í Bergstaða-
stræti 20.
Athugasemd um markalög.
í 27. árg. Búnaðarritsins 2. hefti
er löng ritgerð eftir Björa Bjarnarson
um markalög, og frumvarp til marka-
laga. Af því ég er í fæstum atriðum
samdóma hinum heiðraða höf. þá leyfi
óg mér hér með að gera dálitlar at-
hugasemdir við grein þessa.
Það er ekki ólíklegt að svona löguð
markalög mundu dálítið bæta úr van-
skilum þeim, sem oft verður á bú-
fónaði, sökum sam-merkja, en í þess
stað leggja þau svo þunga skatta á
fjáreigendur, sem víðast á landinu
mundi verða margfalt meiri en eigna-
missirinn við ná-merkinguna. Ég er
hræddur um, að ef uppkast þetta yrði
óbreytt gert að lögum, þá mundi það
gera margan bóndann að öreiga manni,
sem þó annars mundi bjargast áfram
af eigin ramleik. Ég er ekki beint á
móti því, að markalög séu samin og
staðfest, enda þótt mér dyljist ekki
að lagasetningar eru orðnar helzt til
margar, á meðan þeim er ekki hlýtt
betur en raun ber vitni um. En ég
álít þetta markalaga-frumvarp svo
stórgallað, að það verði algerlega að
umsteypast til þess það sé nokkurt
viðlit að gera það að lögum.
Það er hverju orði sannara, að ná-
merki og sam-merki valda oft eigna-
missi, tímaeyðslu og ýmsum óþæg-
indum. Finst mér það fremur stafa
af óvandvirkni þeirra sem búa marka-
skrárnar undir prentun, heldur en af
skorti á markalögum. Mér finst það
bæði lagaleg og siðferðisleg skylda
þeirra sem markaskrár semja, að hafa
við hendina markaskrár allra þeirra
héraða sem næst liggja, og nokkur
hætta getur verið á fjársamgöngum
Enda er það alstaðar gert, þar sem ég
þekki tíl. Enginn sem tekur upp nýtt
mark, mun vera því mótfallinn, að
markaskrársemjari breyti til, ef markið
er sam-merkt við annara, þótt engin
lög séu fyrir því. Þá er það að eins
óvandvirkni markaskrár-semjara að
kenna, ef nokkurt sam-merki þarf að
eiga sér stað. Gæti maður búist við
að þannig löguð óvandvirkni gæti
komið fyrir, þrátt fyrir markalög, og
það jafnvel á sjálfri stjórnarráðs-
skrifstofunni.
Hitt atriðið, að það þurfi markalög
til þess að draga úr marka-fjölguninni,
finst mér ósamboðið nokkurs frjáls-
borins manns hugsun. Það er sam-
boðnara anda nútíðarinnar, að gera
tilraun til að auka frelsi einstaklings-
ins, fremur en að hefta það. Enda er
þessu þannig varið, að þótt farið væri
að takmarka markafjölgun, mundi það
alls ekki leiða til þess að gera fjár-
eign manna yfirleitt tryggari. Fæstir
sem taka upp ný mörk, gera það af
,/þarfleysu, heldur einmitt af beinni þörf.
Þó menn eigi ekki nema fáar kindur,
þá fæst ekki að hafa þær með annara
mörkum. Það er flesturn illa við að
lána mörk sín, því það hefir oft óþægi-
legar afleiðingar. Eyrnaspottar bila
iðulega, og þá tapar annarhvor kind-
inni, vanalega sá sem á með annars
marki. Þess vegna er mjög eðlilegt
þótt sá sem á annað borð vill eiga fé,
vilji einnig eiga mark. Nú er það líka
alsiða, að börn hjá foreldrunum og
sömuleiðis hjú, eiga kindur sem nema
fleiri tugum samtals á sumum heimil-
um. Kemur það sér að mörgu leyti
vel, bæði fyrir húsbændur og hjú. Þar
sem beitiland og slægjur eru yfirfljótan-
lega miklar, verður oft lóttara fyrir
húsbóndann að borga kaupið í fóðrum,
heldur en að svara því úti á annan
hátt. Hjúið hefir mikinn arð og á-
nægju af fjáreigninni, og verður oft
einmitt þess vegna stöðugra í vistinni.
Við þetta eykst hagur beggja. Að
mörkunum er að fjölga, hygg óg að sé
mest af því, að það hefir valdið ó-
þægindum og eignamissi, að margir
hafa átt kindur með sama marki, því
það er algerlega ógerlegt að auðkenna
þær svo að gagni verði. Dæmið sem
B. B. tekur af markafjölgun sannar það
alls ekki, að óþarft hafi verið að fjölga
mörkunum, heldur einmitt það gagn-
stæða. — Ég álít það hart og ranglátt
að banna börnum innan 15 ára að taka
upp nýtt mark, því víða eiga börn fé
til muna úr því þau eru komin á þann
aldur. Margir bændur lofa börnum
sínum að fara að fjölga kindum þegar
þau eru orðin 12—14 ára. Er álitið
að það vekji sjálfstæðishugsun hjá
börnunum, og venji þau á að spila
vel með efni sín. Mun það orðið miklu
almennara í sumum hóruðum landsins
að börn hjá foreldrum eigi fó nú,
heldur en hefir áður verið. Stafar það
aðallega af þessum ástæðum, að það
þykir auka sjálfstæðisþroska barnanna,
og svo líka af því að kaupgjald heflr
hækkað og skepnur hækkað í verði.
[Framh.].
Látnir landar vestan hafs.
Sigurður Bjarnason póstur lózt að
heimili sínu í Pembina N.-D. 28. Des.
f. á. Hann var 96 ára gamall. Fæddur
á Skrauthólum á Kjalarnesi. fiann var
allmörg ár póstur milli Reykjavíkur og
Akureyrar, og síðar Suðurlandspóstur.
Jón F. Líndal við Mary Hill í
Álptavatnsbygð lézt 24. Des. f. á. Hann
var fæddur á Reykjum í Miðfirði 1842.
Júlíana Ragnheiöur Benediktsdóttir
lézt aö Seamo í Manitoba, 76 ára að
aldri. Fædd á Staðarfelli á Fellsströnd
í Dalasýslu.
Sigfús Hannesson að Narrows í
Manitoba andaðist 1. Febr. þ. á. Hann
var 75 ára gamall, og var ættaður úr
Húnavatnssýslu, fluttist vestur um
haf 1901.
Bjarni Ólafsson Skaftfellingur lézt
að Gullbringu í Geysisbygð í Manitoba
5. Jan. þ. á. Fluttist vestur um haf
1886.
Þórný Þorsteinsdóttir lézt á Straum-
nesi við íslendinga-fljót 11. Jan. þ. á.,
86 ára að aldri. Hún var ættuð úr
Borgarfirði (eystra) og fiutti af íslandi
1884.
Rebekka Ouðmundsdóttir, ekkjajóns
heit. Árnasonar frá Meiðavöllum í
Kelduhverfi lézt í Winnipeg 31. Jan.
þ. á., 83 ára gömul.
Laust prestakall. Holt undir
Eyjafjöllum. Eyvindarhóla-, Ásólfa-
skála- og Stóradals-sóknir.
Heimatekjur :
1. Eftirgjald eftir presstsetrið ásamt eyði-
jörðunum Gerðakoti og J/2 Vallnatúni
og með reka á Hoitsfjörum kr. 175,00
2. Eftirgjald eftir hjáleigur . — 820,18
3. Tekjur af ítökum ... — 10.00
4. Prestsmata...........— 246,00
Samtais kr. 1251,18
Komandi prestur yerður að sætta sig við,
að undan hans umráðum verði teknar hjá-
leigur prestsetursins að nokkru eða öllu
leyti, ef ástæða þykir til.
Lán til íbúðarhúss hvilir á prestakallinu,
upphaflega 4600 kr., og voru eftirstöðvar
þess i árslokin siðustu kr. 3135, er ávaxtast
með 4 af hundraði og endurgreiðist með
jöfnum árlegum aíborgunum, kr. 165,00 um
árið.
Prestakallið veitist frá fardögum 1913.
Umsóknarfrestur er til 19. Maí næstk.
^Biðjið um
vora skrautlegu
mynda
yerðskrá.
Verð svo að ekki verður við jafnast.
á: Saumavélum, úrum, úrfestum,
skrautgripum, hnifum, skeiðum,
skærum, kústum, burstum, vindl-
um, munntóbaki, neftóbakí, pipum,
tóbakir sápu, kaffi, kafflkvörnum,
eldhúsgögnum, leðurvörum, o. 8. frv.
❖ O
Dansk LuxusogBrugsvareA/S
Köbenhavn B. Gl. KongeveJ 2.
Hl i A c C eru bezt knuP-
d A U 3 J eru ódýrust kaup
———————
Hvaða mótor er ódýrastur, bestur
og mest notaður?
Gideon-mótorinn.
Einkasali
Thor E. Tulinius & Co.
Kaupmannahöfn.
Símnefni: Verslun.
Vepxlun Júns Zoéga
selur ódýrast neftóbak, munntóbak,
reyktóbak, vindla, cigarettur o. m. fl.
Talsími 128. Bankastræti 14.
Hvar á að kaupa
öl og vín ?
En í Thomsens
M a g a s í n.
Prentsmiðjon Gutenberg.
32
»Skárra er það nú bráðlætið, drengur minn. Það er
varla að konungurinn sé kominn af skipsfjöl, þá kemur þú
og vilt fara í land. Heldur þú að Tivoli hafi flutt sig hingað
norður eftir?«
»Ég ætlaði að tæra honum afa mínum, sem býr hér'f
bænum, bréf frá móður mirini«, sagði piltunginn hálf hnugg-
inn yfir þvi hvað beiðni hans var stirðlega tekið.
»Nú! Það er öðru máli að gegna, drengur minn. Hvernig
í Qandanum átti ég að vita að þú værir í ætt við saltfiskinn?
Jæja, dubbaðu þig þá upp sem fljótast, svo þú getir farið í
land með eimbátnum, sem er á förum svo að segja. En þú
átt að koma hingað aftur innan kl. 10, taktu eftir þvi«.
»Já, herra varðtoringi«, svaraði drengurinn, um leið og
hann bar hönd að húfu, sneri sér til hægri, og var allur á
burtu í einu vetfangi. — — —
Það var barið að dyrum hjá Kolbeini, en hann var svo
sokkinn niður 1 að tala við Guðbjörgu um konungskomuna,
að hann tók ekki eftir því.
Aftur var barið, og Guðbjörg fór þá til dyra. Úti fyrir
dyrunum stóð piltur í dönskum sjóliðsbúningi. Húfan með
nafni fregátunnar í gyltu letri á borðanum sat dálitið höll á
Ijóshrokkna hárinu. Þótti Guðbjörgu jafnan svo, sem aldrei
hefði henni orðið jafn vel í þokka undir eins til nokkurs
manns og piltsnáðans þessa, óðara og fundum þeirra bar
saman í fyrsta sinn.
»Ég á að skila bréfinu því arna«, sagði drengurinn, og
tók um leið bréf úr barmi sér, sem hann hafði vafið vasa-
klútnum sínum utan um til vondra vara. »Það er líklega
til yðar«, sagði hann, og var auðheyrt í rómnum hin barns-
lega lotning, sem hann bar íyrir aldraða manninum háa, sem
hann hafði heyrt móður sína minnast svo tíðum á.