Suðurland - 17.04.1914, Síða 1
SUÐURLAND
Alþýðublað og atvinnumála
IY. árg.
Eyrarbakka 17. april 1914.
Nr. 43.
iku, á ■
n kost- ^
isson 2
8uð urlan d
kcraur út einu sinni i viku,
laugardögum. Argangurinn kost
ar 3 krónur, erlendis 4 kr,
Kitstj Jón Jónatansson
á Ásgautsstöðum.
ínnheimtumaður Suðurlands er
hér á Eyrarbakka: Marius
Ólafsson, verzluuannaður
við kaupfélágið „INGÓ LFUR“
á Hásyri. — í Reykjavík:
Óia fur Gíslason versl-
unarmaður i Liverpool.
Auglýsingar sendist í pi'ent
smiðju Suðurlands, og kosta:
kr. 1.50 fyrir þuml. á fyrstu síðu,
en 1,25 á hinum.
CiríRur Cinarsson
yflrdðmslögmaður
Laugavcg 18 A (uppi) Kcykjavík.
Talsímt 433.
Flytur ínál fyrir undinétti og yflrdómi.
Annast kaup og sölu fasteigna. Venju
loga heima kl. 12T-1 og 4—5 e. li.
Kosningaúrslitin.
í>á er hún nú afstaðin kosninga-
hríðin i.þetta sinn. Sumstaðar hefir
hennar oiðið lítið vart, 6 kjördæmi
hafa geflð upp vörnina að óreyndu,
®ins og áður heflr verið gotið.
í þeim kjördæmum, þar sem kosn-
'ng hefir fiam farið, mun annars hafa
verið talsvert kapp i kosningunum,
°g kjöifundir yflileitt vel sóttir.
Hér fer á eftir yfirlit yfit' kosninga
úrslitin í þeim kjördæmum, sem
Þegar er fiétt um. Nöfh þeirra
nianna, sem kosnir hafa verið, eru
flrentuð með skáletri, an atkvæðatölu
getið við nafn hvers um sig.
í Reykjavík: Sveinn Björnsson 700,
yón Magnúsón 655, Jón Þorláksson
605, Sigurður Jónsson 498, LáruS IT
Bjarnason 320.
Á ísaflrði: Séra Sigurður Stefáns
ton 134, Magnús Torfason 130.
Á Akureyri: Magnús Kristjánsson
156, Ásgeir Pétursson 149.
Á Seyðisfirði: Karl Finnbogason 76,
^altýr Guðmundsson 58.
I Vestmannaeyjum : Karl Eínarsson
sÝslum. 180, Hjalti Jónsson 48.
í Gullbr. og Kjósarsýslu: Björn
Kristjánsson 435, Kristinn Daníelsson
40l, Björn Bjarnarson 120, Magnús
^'önðahl 131.
í Borgaifjarðarsýslu : Hjörfur Snorra
s°n 142, Halldór Viihjálmsson 116.
í Mýrasýslu: Jóliann Eyjólfsson í
^Vfiinatungu 117, Sveinn Nielsson á
‘ainbas(öðum 97.
Óf,
í V’estur ísafjarðarsýslu: Matthias
afsson 142, séra Bórðui' Ólafsson
l3g,
1 R'tngárvallasýslu : Einar Jónssón
1()> séra Eggert Pálsson 236, Einar
Árnason í Miðey 175, Jónas Árnason
á Reynifelli 185.
/ Árnessýslu : Sigurður Sigurðsson
418, Einar Arnórsson 353, Jón Jón-
atansson 270, f’orflnnur f’órarinsson
285.
í Strandasýslu: Magnús Pétursson
110, Guðjón Guðlaugsson 76.
í Suður Múlasýslu : Pórarinn Bene
diktsso)b 315, Guðmundur Eggerz 268,
Björn Stefáusson 178, Guðmundur
Ásbjörnsson 163, Sigurður Hjörleifs-
son 134.
í Dalásýslu : Bjarni jfónsson frá Vogi
160, Björn Magnússon 61.
Kosningingin
í Árnessýslu.
Suðurlandi þykir rélt að birtayflr
lit yflr það, hvernig kjósendur hér
hafa greitt atkvæði við þessa síðustu
kosningu, og væntir þess að inörgum
þyki það ærið nýstárlegt, því eins og
öllum er kunnugt er í þetta sinu
kosið aðallega um stjórnarskrármálið,
og frambjóðendur vildu allir sam
þykkja stjórnarskrátfrumv. óbreytt.
En aftur á móti skildu leiðir þeirra
að því leyti, að þeir E. A. og J. J.
vildu ekki ganga að hinum boðaða
konungsúrskurði, og játa með því
helsta sérmáli voru undir vald ríkis-
þingsins danska. En þeir Sig. Sig.
og Þorfinnur vildu meta það mest
að núverandi stjórn fengi að sitja
aft völdum áfram, og vildu ekki baka
henni nein óþægindi útaf frammistöð-
unni í þessu máli. Þessa góðgirni
hafa kjósendur hér kunnað að meta
við Sigurð Sigurðsson. En hversvegna
þeir hafa ekki gert Þorfinni sömu
skil, er erfiðara að gera sér grein
fyrir.
Annars verður því ekki neitað, að
erfitt or að spá í eyðuna um það,
hvað vakað heflr fyrir kjósendum
sumum er þeir greiddu atkvæði sín,
ef til vill hefir þeim sjálfum ekki
verið það vel ljóst og geta þeir þá
glöggvað sig á því betur er þeir sjá
þetta yflrlit.
Atkvæðin féllu þannig:
Borflnnur og Sigutður 245,
Einar og Jón 216,
Einar og Siguiður 119,
Jón og Sigurður 53,
Einar og Borflnnur 28,
Jón og Þoifinnur 11.
Það sem sérstaklega er furðulegt
við þessa atkvæðagreiðslu er það, hve
margir kjósa þá Einar og Sigurð
saman, mun ílestum verða erfltt úr
að leysa hverskonar „pólitík" það
er.
Enginn þaif að skilja þessa aðflnslu
svo, að ritstj. Suðurlacds sé að barma
sér yflr úrslitunum. Ilann er himi
ánægðasti, þvi hánn heflr þó sigrað
að hálfu leyti, því útaf er oltin þessi
nýja hjálparhella stjórnarinnar, sem
hér var verið að reysa upp. Og
Einar Arnórsson, sem mesta og besta
forgöngu heflr haft gegn þessari nýj-
ustu innlimunartilraun, hefir komist
á þing, og hann þuifti öðrum fremur
þangað að komast í þetta sinn. —
Og Sig. Sig. heflr fengið nýjan sam-
þingismann til að styðjaf?) við næstu
kosningar.
Yorið er komið!
Smábréf úr Rangárþingi.
Kæra vor, þú blessar cun i bæinn.
Börnin taka kát i þíua hönd.
Þú tókst með þér sumar yfir sæinn
sólskinskvöld og blóm á fjalla strönd.
Tíndu til hvern geisla, sem þú getur,
gefðu hvcrjum bros í augu sín.
Hvernig ættu að vaka heilan vetur
vonir okkar, nema að bíða þín.
Þorstelnn Erlingsson.
Skáldin og vorið. Ljóðskáldin eru
vorboðar í þjóðlífinu, og vorið er
áreiðanlega uppáhalds yrkisefni þeiri a,
mörg af bestu skáldunum okkar hafa
ort sín fegurstu Ijóð um vorið, og
sýnt það svo meistaralega, bæði blítt
og stritt. En þau sjá víðar vor en
aðeins í náttúrunni, þau sjá líka vor
í þjóðlífinu — framfarirnar, og vor í
lifi einstaklingsins, æskuna.
Veturinn 1913—14 verður varla
talinn mikið verri en meðalvetur,
hvað veðuráttu áhrærir, ef vorið verð-
ur ekki þvi stirðara; því þó vetur
legðist snemma að og hafl verið harð
ur með köflum, verður að taka tillit
til þess, að nærfelt allur janúar yar
sífelt góðviðri og þýða, svo fénaður
lagði litið af þann tíma þó gjafarlaus
væri; og er slíkt mikilsvirði og fátítt
um hávet.ur. Ileybirgðir manna munu
vera nægar víðast hvar, enda var
fónaði fargað í haust með mesta móti,
því heyfyiningar voru litlar, heyskap-
ur fremur rír, og mönnum kom ó
vanalega vel saman um að epá höi ð
um vetri.
Andlegt líf í sveitinni. Oft er um
það taiað, að dauft sé á vetrin í
sveitunum, og er það ekki ástæðu
laust. Hvert heimili verður þar að
láta sér nægja það andans fóður sem
það hefir haft efni og ástæður til að
afla sér. — Góð skáldrit er óum-
ræðilegra mikilsviiði fyrir andlegt lif
sveilafólksins, því það hefir ekki leik-
ina eða t. d. aðra eins fyrirlestra
eins og Haraldur próf. Níelsson býður
Reykvikingum; aðeins fáum við það
sem prentað er af þeim í blöðum og
tímaritum, ef við þá getum handsam
að það.
Húslestrarnir tiðkast ennþá mjög
víða, og eru mjög mentandi, ef bæk-
urnar, sem um hönd ,eru hafðar, eru
góðar, eins og t. d. prédikauir Páls
heitins Sigurðssonar. — Þáð væri
ánnars vel gert, af Har. Nielssyni að
semja og gefa út lestra við alla þá
helgidaga ársins sem ekki erú í pié-
dikunum Páls. Það væri betra en
ekkert, þó best væii að eiga heilan
árgang eftir hann. Því eins og það
er mentandi og göfgandi að lesa eða
heyra húslestur í góðri bók, eins
sljóvgandi og þreytandi eru þær ef
bækurnar eru ekki í góðu lagi.
Oddaskólinn. Unglingaskólinn i
Odda hefir ekki starfað í vetur, og
er það illa farið, því öllum sem þar
hafa verið ber saman um að alt hafl
verið þar í góðu lagi og árangur hinn
besti af jafnstuttri kenslu. Að vísu
hafa heyrst raddir um það, að náms-
greinar hafl verið fáar, en þá er að
gæta að því hvað timinn var stuttur,
og námsgreinarnar voru einmitt
valdar af þeim endanum sem daglega
lífið útheimtir, og áhrifin sem fyrir-
myndavheimili hefir að bjóða að auki.
Aðrir segjast ekki geta látið börn sín
þangað efnahagsins vegna. Hvergi
mun þó hægt að fá ódýrari skólavist,
því í raun og veru var gjaldið svo
lágt, að ótrúlegt er að skólinn hafl
borið sig efnalega, því 60 krónur er
ekki mikið fyrir íæði, Ijós, hita og
kenslu Í 3 mánuði. Er ekki ástæða
til að spyrja: Hvað á að gera við
iýðháskóla, sem heimtar margfalt
meira fé og fleiri nemendur, ef ekki
flnnast nógu margir sem hafa vilja
og raátt til að fylla svo lítinn og
ódýran unglingaskóla sem hér ræðir
um.
Búreikningar. Nú er mikið rætt
og ritað um búreikninga og nauðsyn
þeirra. Eg hefl fyrir stuttu lesið
Búskaparsyndir bænda eftir Siguvð
Sigurðsson. Eina syndina telúr hann
vera hirðuleysi bænda um það að
vita um siun eigin efnahag. Þar
bryddir á því sem oftar hjá Sigurði,
að hann hefir betri þekkingu á hög-
um bænda yfirleitt en fiestir aðrir
sem um landbúnað rita. Hann álítur
sem sé ekki von á að bændur geti fært
nákvæma búreikninga í byrjun*), enda
er óhætt að fullyrða það, að ekki 1
aí 10 bændum er fær um að halda
nákvæma búreikninga, þó gott form
væri fyrir hendi, sem ekki er.
En hittæfti engum að veia vorkunn,
að halda nákvæman reikning yflr
tekjur sínar og gjöld, og semja skrá
yfir eignir sínar einu sinni á áii.
Með því sést ljóslega hvernig því er
vaiið sem aflað er og hvort efnahag-
urinn fer batnandi eða versnandi.
Aðalatriðið. Nú er búið að semja
og samþykkja lög, sem eiga að koma
í veg fyrir hoifeilir og illa ásetningu,
og mikið er búið að ræða og nta
rnn það mál. Ritgerðirnar og iæð-
urnar hafa án efa mikinn árangnr,
*) Suðurland man ekki eftir að
hafa orðið þess vart .að neinn haft
haldið fram hiuu gagnstæða.