Alþýðublaðið - 17.10.1963, Blaðsíða 10

Land án æskn
Framh. a£ 7. síðu
hví sem félagar hans telja honum
trú um. Ef að Nehru, forsætisráð-
herra, kemur til borgarinnar — og
ávarpar fjöldafund ákveður hann
hvort hann fer til þess að stara
fullur lotningar á það, sem einu
sinni var tákn indverskrar æsku
eða láta sér á sama standa um það
sem hann álítur vera hávaða í
gömlum, þreyttum manni.
Jafnvel í þessari síðkomnu æsku
eru viðbrögð hans sein, og áhuga-
mál hans ekki meira en svo sið-
ræn. Og eftir þessi stuttu ár snýst
allt hans líf um barnsfæðingar
og fæðuöflun.
í undanfarandi setningu hefur
orðið „hann” verið notað með
vilja. Á þessu timabili í lífi kon-
unnar, nema ± einstöku tilfellum,
hefur hún horfið algjörlega inn-
fyrir hina fjóra veggi heimilisins.
En slík er margbreytni Ind-
lands, að í úthverfum Bombay og
Calcutta rekst maður á raunveru-
Iega. „leðurjakka”, í hinum mörgu
skrifstofum í Delhi finnast á-
kveðnar ungar stúlkur. sem skrifa
iá ritvélar á daginn og drekka bik-
ar lífsgleðinnar á kvöldin. Þetta
eru táningar, sem hafa losnað
‘undan viðjum siðvenjunnar.
,Hið stutta en óhamingjusama
skeið þeirra fær því miður sorg-
legan endi, jafn vissulega og nótt
ífylgir degi.
Það eru nokkrar leiðir opnar
fyrir unglinga, sem vilja gera ör-
Væntingarfulla tilraun til að losna
'undan vonleysinu og komast á-
•fram f heiminum. Þúsundir ungl-
inga fara því til Bombay, oft um
2000 mflna veg. Þeir þyrpast þar
að eftirlætis leikurum sínum eða
leikstjórum í þeirri von, að þeir
ikomi auga á þá. Af hverri milljón,
!sem leggur í þetta ferðalag hlýtur
einn vinninginn. En svo fá eru
tækifæri indverskrar æsku, að jafn
vel f þessari veiku von, hópast hún
til Bombay. Því Bombay er meira
en Hollywood Indlands, hún jafn-
gildir einnig New York. Þeir, sem
• ekki komast á hvíta tjaldið, fá
s vinnu í baðmullarverksmiðjum, á
. eyrinni. í skrifstofunum og á göt-
'• unni við skóburstun.
Stjórnmálamennirnir, sem not-
„íærðu sér krafta æskunnar í bar-
* áttunni við Breta, virðast ætla að
t láta sér nægja, að gefa henni þá
♦ hversdagslegu áminningu, að
læra og verða nýtir borgarar. —
í Hvorki stjórnarflokkurinn, Kon-
gress^-flokkurinn, né nokkur and-
. stöðuflokkanna, hafa deildir fyrir
1 unglinga. Flestir Indverjar, sem
fara til útlanda til þess að vera
fulltrúar fyrir land sitt á æskulýðs
samkomum, eru á þritugs aldri. —
Jafnvel kommúnistaflokkur Ind-
lands hefur enga unglingadeild.
Þeir hafa líklega gert sér grein
fyrir því, að það er engin æska
og hvers vegna að hlaupa á eftir
hillingum.
Er það til góðs eða ills, að
fimmti hluti mannkyns er fæddur
til þess að verða fullorðinn um
leið og bernskunni sleppir? Það
er viðfangsefni fyrir heimspeking-
ana að svara þvi. Fyrir þann, sem
fylgist með atburðunum með með-
aumkvun og skilningi, er þessi
ljóti leikur með æsku Indverja
sárgrætilegur.
Indversk æska liggur undir
fargi. Tæknilega er hægt að fjar-
lægja þetta farg. Stjórnmálalega
eru litlir möguleikar á að það
verði gert. íbúatala Indlands er
438 milljónir og eykst um tæp 3%
á ári. Fyrir unga sem gamla er
ekkert nema óhamingja fram-
undan.
Fyrir nokkrum árum sagði Ner-
hu forsætisráðherra, að hann hefði
ekki áhyggjur vegna fjölgunarinn-
ar. Hver væntanlegur neytandi er
væntanlegur framleiðandi. Vissu-
lega vel sagt. En lítið þarf til þess
að hvetja neytandann til þess að
borða, aftur á móti þarf mikla
skipulagningu til þess að framleið-
andinn framleiði jafn mikið og
hann borðar sjálfur.
Æska Indlands hefur þannig
fallið í skuggann í stjórnmálum
landsins. Árangur hennar hefur,
nema að sáralitlu leyti, verið á-
takanlega lítill. Morgundagurinn
hefur ávallt verið æskunni áhyggju
efni. Fyrir æsku Indlands er eng-
inn morgundagur. Ef ókeypis
kennsla verður handa öllum í 25
ára áætluninni, er lítil ástæða til
þess að ætla, að hinn ómenntaði
piltur í dag verði fullur áhuga.
Það sem æska Indlands þráir
öðru frekar, er tími til þess að
vera ung, tími til þess að finna
sjálfa sig sem einstaklinga, og
þróa með sér sjálfstæða frama-
hvöt. Ekki æskan, -heldur skortur
á æsku, er vandamálið hér. Gef
oss í dag hlutdeild vora í æskunni
gæti vel verið bæn unglinga Ind-
lands. (Úr The New Leader).
Ljóðabækur
Framh. af 7. síðu
en ljóðagerð. En eitt, eða jafn-
vel tvö-þrj-ú sæmileg forlög,
sem gefa út nýjar bækur og
heildarsöfn, er ekki nóg: hér
væri þörf fyrir miklu fjöl-
breytilegri og umsvifameiri
Ijóðaútgáfu en nú tíðkast, og
ég trúi ekki öðru en slík út-
gáfa hefði fjárhagsgrundvöll
ef til kæmi. Bókafélög njóta
hér vinsælda og gerast um-
svifamestir litgefendur; og er
því auðvelt að hugsa sér skan-
dinavisku bókaklúbbana eem
fyrirmynd. Og væri gaman að
sjá hér upp risið bókafélag
sem byggði starf sitt einvörð-
ungu á bókmenntaáhuga, bók-
menntalegum rökum.
★
Auðvelt er líka að ímynda
sér verkefni slíks bókafélags,
þar sem safnaðist einhver álit-
legur hluti af ljóðavinum og
Ijóðaiesendum landsins og sem
ætti sér það kjörið verkefni að
beina ljóðlist til móts við nýja
lesendur. Að einhverju leyti
gæti slíkt forlag gefið út nýjar
bækur í frumútgáfu, og sömu-
leiðis safnrit og sýnishoma-
bækur sámtíðarskálda, ódýrar,
aðgengilegar og fyrst og fremst
ætlaðar til kynningar. Annað
verkefni væri að gefa út sígild-
an skáldskap foman og nýjan
í snyrtilegum og aðgengilegum
útgáfum: það er leiðindavani
hérlendra forleggjara að gefa
ekki út þjóðskáldin nema í
stórum heildarsöfnum, helzt í
tólf bindum. Enn eitt væri
kynning og útgáfa erlends
skáldskapar margvíslegs í ís-
lenzkri þýðingu, bæði sígildra
snilldarverka og samtiðarnýj-
unga; trúlega gæti slíkt forlag
Iíka á ýmsan hátt greitt mönn-
um leiðina til erlendra bók-
mennta á frummáli. Svona
mætti telja lengi enn margvís
leg verkefni, þó hér komi am-
en. Það má vera að slík útgáfa
sé fánýtur óskadraumur og
komist aldrei upp, trúlegt er
það. Þó held ég hún sé mögu-
leg. Og ég veit hún yrði gagn-
leg.
Alþýðublaðið
vantar unglinga til að bera blaðið til kaup-
enda í þessum hverfum:
Rauðalæk,
Bergþórugötu,
Framnesvegi,
Barónsstíg,
Miðbænum,
Bárugötu,
Vesturgötu,
Lindargötu,
Vogahverfi,
Grímstaðaholti
Laugarási
Rauðarárholt
Afgreiðsla Alþýðublaðsins
Stmi 14-900
Verkefnin
Framh. úr opnu.
bandsþingi skynsamlegar ábend-
ingar um breytingar á skipulagi
samtakanna? Þær ná ekki fram
að ganga af þvi að núverandi vald
liafar í Alþýðusambandi íslands
óttast að missa pólitíska aðstöðu
sína í sambandinu, ef þær breyt-
ingar kæmu til framkvæmda.
— Telurðu mikilvægt að breyta
uppbyggingu Alþýðusambands-
ins?
— Að minni hyggju og margra
annarra mundi það vera eitt mik-
ilsverðasta framfarasporið og for-
senda fyrir verulegum árangri í
kjaramálum að breyta skipulags-
uppbyggingu Alþýðusambandsins
samkvæmt tillögum norska sér-
fræðingsins, sem til var leitað, og
voru skipulagsmálin til umræðu
á tveimur seinustu ASÍ-þingum.
En á seinasta þingi kom greini-
lega í ljós, að núverandi valdhaf-
ar í. ASÍ hafa um annað meira
hugsað en að endurskipuleggja og
treysta hina faglegu uppbyggingu
samtakanna. Þetta er ein ástæðan
fyrir því, að verkalýðssamtökin
njóta í dag ekki þeirrar virðingar
sem þau eiga að njóta I þjóðfélagi
eins og okkar. Þau virðast lúta
pólitískum hagsmunum umfram
allt annað, og faglegar umbætur
nást ekki fram. Þau geta haft og
eiga að hafa forustu um jákvæða
framfarabaráttu, en til þess að
geta það, verða þau að taka upp
ný vinnubrögð.
— Viltu nefna dæmi?
— Verkefnin eru á hverjum
vinnustað. Við íslendingar erum
það stutt á veg komnir í verk-
menningu, að með aukinni vinnu-
hagræðingu mætti vafalaust gera
stórátak til að nýta betur vinnu-
aflið án erfiðisauka fyrir verka-
manninn og á þessu sviði eiga
verkalýðsfélögin sinu hlutverki
að gegna engu síður en vinnuveit-
andinn. Og þau mega gjarna eiga
frumkvæði að auíknu samst&rfi
launþega og vinnuveitenda um
slík málefni. Heildarsamtökin
þurfa að geta látið í té sérfræði-
lega aðstoð og leiðbeiningar við
að finna út réttmætan og ríflegan
hluta verkafólksins af tekjuauk-
anum og til að tryggja, að aukin
framleiðsla, sem af þessu leiddi,
kæmi til hagsbóta launafólkinu.
Aðstaða verkalýðssamtakanna er
í dag tvímælalaust mun betri en
áður, þegar þau höfðu ekkert við
að styðjast nema óþroskaðan sam-
takamátt. Þau hafa fullkominn
lagalegan rétt i þjóðfélaginu og
ættu að geta haft traustan fjár-
hagsgrundvöll. Með réttu skipu-
lagi og heilbrigðum stjórnendum
gætu launþegasamtökin lyft Grett-
istaki í þágu alþýðustéttanna og
þjóðfélagsins í heild. Eins og nú
er haldið á málum, er augljóst, að
pólitísku átökin innan launþega-
samtakanna hljóta að fara vax-
andi. Eg vildi bara óska þess, að
þau komi betur út úr þeirri Sturl-
ungaöld heldur en forfeður okkar
og þjóðin á þeirra tíð.
WE KNOW THAT^
MR.PELANE, BUT
THE FOLK.Z 60TTA
* ;
’f!
i
J
t
• fr-
PwHy POH'T IS2U ^ Tl-iA"
i 60 TS «ífg IAOTBL \ ÍV&A -*
■ AM> PlffiANS6 WT líUFFERJNS
Tb OíVS Uf NO V PBVTIS-
'Votii.É-HMAÍ \ MONI..
NOVV 15 THB
MO/WEMt TO
MAKY/ PiœOTSP
Framh. úr opnu.
o. fl. Mohairkápurnar gera nú
mikla lukku og meðal annars
hafa tízkuhúsin Raimon og Chan-
el komið með fjölbreytt sýnis-
horn af þeim. í þessu sambandi
má geta þess, að Chanel er vin-
„sælasta tízkuhúsið hjá ,tParís-
ískunum”. Sérstaklega eru regn-
kápur vetrarins skemmtilegar.
Þær eru úr plasti eða nýju næl-
onefni, einlitar eða marglitar og
með alls kyns upplífgandi
mynztrum.
HATTAR.
Vinsælasta hattagerðin er
kollur með eða án lítilla upp-
slaga eða skerma. Þeir eru mjög
oft úr leðri og skreyttir með
skinni. Húfumar eru með eyrna-
leppum, sem eru hnýttir saman
undir hökunni eða uppi á há-
kollinum. Sérstaklega mikið
verður í vetur um litla prjóna-
húfur i (grófar) með eyrnalepp-
um, hnýttum saman undir hök-
unni. Þær Iíkjast mjög gömlu
mótorhjólahúfunum og hafa oft
lítinn skerm. Regnhetturnar eru
og í svipuðum stíl, en margar
aðrar gerðir eru af þeim, svo
sem „gamla sjóhattagerðin”.
Um þessar mundir er mjög
algengt hér á götum Parísar að
sjá ungar stúlkur með uppsett
hár í huút og um hann er bund-
ið aflangri chiffonslæðu og lafa
báðir endarnir niður á bak. Slæð-
urnar eru í sterkum litum.
HÁRGREIÐSLUR.
Mikið hefur verið talað um ,að
hárið eigi að vera stutt í ár, en
hér í heimsborginni virðist allt
öðru máli að gegna. Kvenfólkið
hefur hárið mjög sítt eða stutt
og oft í tveimur síddum. Mjög
vinsælt er og að nota laushár og
það er sett upp á margan hátt.
— Það var ekki fröken Daay, sem kvart
. aði, það voru hinir leigjendurnir. — Þið
verðið að hætta þessu og fara heim.
— Ég leigði þessa hljóðfæraleikara til að
|,Q 17. okt. 1963 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ
leika fyrir Jane Daay.
—— Við vitum það Delane. En fólkið verð
ur að hafa svefnfrið.
— Hvers vegna ferðu ekki til gististað-
ar þíns og leyfir okkur að hafa frið.
— Vesalings maðurinn. Hann þjáist. —
Nú er kominn tími til að gera það sem
móðir mín ráðlagði mér.
Hér hefur verið gert yfirlit
yfir helztu tízkufyrirbrigði vetr-
arins og er vonandi, að lesendur
góðir geti fært sér eitthvað af
því í nyt.