Verkamaðurinn - 16.03.1926, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Elephant-cigareffur,
kaldar og ljúffengar,
fást alstaðar■
minnaeyjum hafa verkamenn bætat
tugum saman.
ÞaS er óak og von allra verklýSs-
sinna aS hinu nýja félagi f Glerár-
þorpi takiat sem beat aS vinna aS tak-
marki sfnu, áS efla hag og velgengni
verkalýSsins f þorpinu. Er þaS af-
felt akylda eldri verklýSsfélaganna aS
hjálpa hinum yngri, sem minná hafa
bolmagn, og þvf nauSsynlégt aS sam-
vinna sé hin besta þeirra á millí.
En hvaS lfSur nú verkamönnum og
verkakonnm út meS firSinum, f Hrísey,
ÓlafsfirSi, Dalvfk og vfSar. Ætla þau
lengi aS láta á sér standa enn þá?
Verkamenn og -konur, sameinið
krafta ykkar, réttið hver öðrum hjálp-
arhönd! Þá er sigurinn vfs.
Heill aé hverjnm þeim, aem ryður
samtökunum braut.
Leiðrétting
bæjarfógetans.
Herra Steingrfmur Jónsson bæjar-
fógeti hefir ritað f 15. tbl. Verka-
mannains grein sem hann kallar
»Leiðrétting« á ummselum mfnum um
embættisferslu hans f grein minni
»Háskólabarnið f föSurglrði*.
»Leiðrétting« hans er f 5 liðum
og skulu þeir athugaðir f þeirri röS
sem þeir komu fram;
1. Fógetinn heldur þvf fram að
hegningarákvæSi vanti f »lög nr. 10
frá 18. Maf 1920 um eftirlit með út-
lendingum* og af þeim ástæðum hafi
ekki verið hægt að hegna forstjóra
Krossanesverksmiðjunnar fyrir inn-
flutning á útlendingum. í tilgreindum
lögum 3 gr. atendur þó skýrum stöf-
um: »Rétt er að meina þeim mönnum
útlendum að setjast hér að eða dveljast
hér sem: .... 3 Gera eigi gre<n
íyrir þvf eða sbýra rangt frá þvl, f
hvaða skyni þeir eru hingað komnir.
4. Komnir eru hinglð til starfa eða
athafna, sem dómsmálaráðherra telur
ólöglegar, ósæmilegar eða bættulegar
hagsmunum rfkis eða almennings, eða
högum þeirra er að öðru leyti svo
báttað, að vist þeirra hér megi teljast
hættuíeg eða bagaleg bagsmunum rfk-
is eða almennings*.
Forstjóri Krossanesverksm. hafði
brotið þessa tilvitnuðu laglgreinar
eins rækilega og bægt er að brjóta
nokkur lög. Hann hafði flutt inn um
70 verkamenn annað árið sem kært
var yfir og um 50 hitt árið og enga
grein gert fyrir þessum innflatningi.
Hsnn hafði skýrt rangt frá um tölu
Félög verkalýBsins.
Samtök verkalýðsins eru máttarstoðir
þær, sem hann byggir á alla velferð
sfna í þjóðfélaginu. Aðaláhugamál
hvers verkamanns á þvf að vera, að
efla félagsskap sinn sem mest, reyna
að fá sérhvern atéttarbróður sinn inn
f hann. Verkamenn og verkakonur,
sem utan við félagsskapinn standa,
bregðast með þvf félögum sfnum f
verkiýðsfélögunum, sem þó eru að
berjaat fyrir sameiginlegum hagsmun-
um þeirra allra, og gera þeim þannig
baráttuna erfiðari. Það vill þó enginn
heiðarlegur verklýðssinni gera — og
þvf er það hverjum þeim verkamanni
og hverri verkakonu, aem stendur ut-
an sámtakanna, nauðsynlegt að gerá
sér ijóst, hvert ógagn þau vinna stétt-
inni með þvf. Augu verkalýðsins vfðast
hvar á landinu éru nú að opnast fyrir
þvf, hver nauðsyn verkalýðnum sé á
samiökum sfnum, einkanlega nú, er
kauplækkunartilraunir atvinnurekenda
fara f hönd. Þessvegna streyma menn
nú tugum og hundruðum saman f
verklýðsfélögin. Norðlenskir verkamenn
og verkakonur láta vonandi ekki á sér
stands að efla félagsskap sinn að sama
skapi.
En verkalýðurinn þarf og að kanna
lið sitt öðru hvoru, eins og hershöfð-
ingi sá, er her hefir að ráða. Hann
þarf að þekkja þau vopn, aem hann
á sér til varnar og aóknar f barátt-
unni, það lið, sem hann hefir á að
skipa. Þenvegna ætlar »Verkamaður-
inn nú að skýra smám saman, neðan-
máls, f fáum dráttum frá verklýðsfé-
lögunum á Norðurlandi. Skal byrjað á
félögunum á Akureyri og f grendinni.
Eru þau alls 5: Vðrkamannafélag Ak-
ureyrar, Verkakvennafélagið »Eining-
in«, Vélitjórafélag Akureyrar, Jafnað-
armannafélagið á Akureyri og hið ný-
stofnaða » Vsrklýðsfélags Glerárþorpi«.
I. Verkamannafélag Akureyrar.
Þsð er félagið, aem nú um 20 ára
skeið hefir verið aðalmátsvari verklýðs-
stéttarinnar á Akureyri. Áður en það
komst á fót, höfðu verkamenn þó gert
tilraun til að koma upp hjá sér félags-
sksp þegar fyrir aldamót og atofnað
»gamla vet kamannafelaglð« að tilhlut-
un málfundafélagsins »Undiraldan*
1897. Stóð það félag nokkurn tfma,
en hné þó brátt til foldar; verkalýð-
urinn var ekki orðinn svo þroskaður,
að hann gæti haldið uppi félagsskap
til lengdar. Þessi félagsskapur hafði
aðallega verið stofnaður til að hrinda
f framkvæmd lögum alþingis un 10
tfma vinnudag og kaupgreiðsiu f pen-
ingum og unnið með þvf þarft starf.
Svo leið nokkur tfmi, en nú var þó
fsinn brotinn og léttara að sigla f kjöl-
farið. Loks kom svo að þvf að »Verka-
mannafélag Akureyrar« var stofnað 6.
Febrúar 1906. (Frh.) *