Verkamaðurinn - 14.06.1927, Síða 2

2
VEEKAMAÐURINN
*»••••*»•••• • • • • •• • •
og alt efni til fatnaðar er á sama
hátt 10% dýrara en ella. Heimilis-
faðir, sem kaupir fatnað utan á fjöl-
skylduna fyrir kr. 550.00 á ári,
þyrfti ekki að greiða nema kr.
500.00 fyrir sama fatnað, ef þessi
óheyrilega rangláti tollur væri ekki
á fatnaðinn lagður og á efni til fatn-
aðarins.
Þetta er aðeins lítið sýnishorn af
því hvernig sparnaðarþingmennirnir
og Sparnaðarbandalagshöfundurinu
Jón Þorláksson, hafa efnt loforð sín
við kjósendur sína. Þeir, sem vilja
fræðast betur um sögu þeirra, ættu
að fletta upp alþingistíðindum síð-
ustu ára og kynna sér framkomu
þeirra af þeim og bera saman við
loforðin.
-----o----
Kosningarréttur og
kjérgengi.
Flestum, sem nokkuð þekkja til
starfshátta hins háa Alþingis, kem-
ur saman um að ómerkari samkomu
getur varla, í það minsta með köfl-
um. Sá, sem hefir lesið þingtíðind-
in frá ári til árs, með eftirtekt, ef
það á annað borð er hægt, getur
eigi annað en undrast hversu ræður
sumra þingmanna og störf þeirra
eru langt frá því, sem gera má kröf-
ur til af fulltrúum þjóðarinnar á lög-
gjafarþingi hennar. Lýsir margt þar,
jafnvel stráksskap og skort á á-
byrgðartilfinningu. Virðist því sitja
illa á slíkum mönnuin, að leggjast á
móti auknum kosningarrétti unga
fólksins, á þeim grundvelli að það
sé svo óþroskað milli 21 og 25 ára
aldurs, að ekki sé á herðar þess
leggjandi sú ábyrgð er hvílir á kjós-
anda í þingræðislandi.
Eins og kunnugt er, fluttu þing-
menn Alþýðuflokksins þá breytingu
á síðasta þingi, að kosningarréttar-
og kjörgengisaldur skyldi miðaður
við 21 árs aldur í stað 25 ára, svo
sem nú er við almennar kosningar.
Svo sem vænta mátti af íhaldi og
afturhaldi þingsins, var sú réttmæta
>-♦ • • • •
krafa að vettugi virt og fór þar líkt
um og aðrar umbætur, sem reynt er
til að gera á því rangláta og úrelta
þjóðskipulagi, sem við höfum við að
búa.
Margir segja að æskan sé> ör á
þessum aldri, Iítið farin að hugsa
alvarlega og síst um stjórnmál, og
að eigi myndi hún fær til þess að
fara með rétt sinn.
Fjöldi manna, hversu aldraðir
sem verða, finna aldrei til neinnar
ábyrgðartilfinningar gagnvart öðr-
um. Þeirra eigin persóna er þeim alt,
og þeirra sjónhringur takmarkast af
sérgæðum þeirra einum saman. Þeir
menn hugsa aldrei svo mikið, að
þeir komi auga á skyldur sínar til
meðbræðra sinna. Slíkt er háttur
samkepnismanna, og eru þeir því
engu færari að nota kosningarrétí
sinn, þar sem kosið skal til sameig-
inlegra heilla landslýð öllum.
Jafnaðarmenn vilja veita unga
fólkinu aukinn straum þekkingar á
þjóðfélagsmálum, svo að það verði
fært að leggja af mörkum nýtan
skerf sinn til starfs i þágu þjóðfé-
lagsins, á meðan kraftar búa í kögl-
um og þor í huga, en bíði eigi með
slíkt, þar til árin fjölga og fjörið
þverr.
íhaldið vill halda alþýðunni í
sama vanþekkingarmyrkrinu, ár eft-
ir ár, öld eftir öld, því á meðan eru
völd þess trygð. Það veit, að jafn-
skjótt sem þekkingin eykst og yngra
fólkið fær rétt sinn til þátttöku í
meðferð landsmála, er valdi þess
hnekt, því sú þekking er ljós það, er
lýsir upp þjóðmálasviðið og sýnir
hversu alt er þar rotið og fúið, og
hversu ógurlegt átumein fhaldið er
í þjóðlíkamanum. Þá sjá menn að
eigi duga neinar skottulækningar.
heldur skal meinsemdin skorin burtu
með rótum. Eftir verður að vísu sár,
en með umhyggju og árvekni græð-
ist það fljótt.
Unga fólkinu hefir verið neitað
um rétt sinn í þetta skifti. Fram-
verðir jafnréttisins munu aftur flytja
þetta mál, sem önnur þau, er miða
til heilla alþjóð. Hvern stuðning þeir
fá í framtíðinni, verður unga fólkið
að ákveða að nokkru.
Eru Ungmennafélögin orðin svo
dauðadæmd að þau geti ekki rumsk-
ast og beitt sér fyrir máli eins og
þessu? Eða hyggja þau sem íhaldið
að ekkert sé að treysta á þann
mannvænlega hóp, sem er milli 21
og 25 ára aldurs? Sé það ekki til-
fellið, því þá að hrista ekki af sér
deyfðarmókið og veita sjálfum sér
lið, til uppfyllingar stefnuskrá sinni.
Magnús Torfason sagði við um-
ræður um þetta mál í þinginu, að
»þjóð, sem er hundrað ár á eftir
tímanum, má ekki við þvi að láta
gamalmenni ráða alt of miklu hjá
sér«. Er þetta sannmæli mikið, og
væri óskandi að fleiri hefðu slíka
trú á æskunni. Veit eg hún myndi
•eigi ómyndarlegar reynast en sumir
þeir, sem aldraðir eru, — því marg-
an hefi eg manninn þekt fimmtug-
ann sem tvítugann að þroska og
gáfum.
»Ef æskan vill rétta þér örfandi hönd,
þá ertu á framtíðar vegi.«
X.
------0------
Til hvers eru þingmenn
kosnir?
Svo virðist tíðum sem kjósendur
átti sig ekki sem best á því, í hvaða
tilgangi þeir kjósa þingmanninn
sinn. Það kemur ekki ósjaldan fyrir
að allmikið ósamræmi virðist vera
milli framferðis þingmannsins og
vilja kjósandans. Sú raunin hefir að
minsta kosti orðið á um framferði
sumra Good-Templara á síðari ár-
urn, að þeir hafa ekki ætíð kastað
lóði sínu á vogarskálina þeim meg-
in, sem áhugamálum Templara hefir
verið betur borgið. Það mun hafa
hent suma Templara, að hafa stutt
til þingsetu mann, sem kunnur var
að því, að hafa brotið bannlögin
svokölluðu og sem skotið hafði sök-
inni af brotinu yfir á ánnan mann,
sem var verkfæri í hendi hans til að
fremja brotið. Það mun einnig hafa