Verkamaðurinn - 29.01.1938, Side 1

VERKAMADURINN
Ólgefandi: Verklýðssamband Norðurlands
XXI. árg.
Akureyri, laugardaginn 29. janúar 1938.
10, tbl.
til vinnandi fólks á Ákureyri.
Kommúnistaflokkurinn
gengur til kosninga
gegn atvinnuleysinu.
Kosningahríðinni er bráðum iok-
ið. Á morgun fella kjósendur dóm
sinn yfir frambjóðendum hinna
ýmsu flokka.
HVAR BER HINNI VINNANDI
ALÞÝÐU AKUREYRAR AÐ
SKIPA SÉR?
Til þess að ákveða það verður
fyrst að athuga:
UM HVAÐ ER KOSIÐ?
í sem styttstu máli verður því
svarað á þessa leið:
Það er kosid urn það,
hvori fulllrúar yfirstéUanna,
aflurhaldsins, eiga áfram að
ríkja og ráða i bœjarmál-
unum, og hafa aðslöðu til
þess að skamta verkafólk-
inu, fálœklingunum, allt úr
hnefa, eða hvort fulltrúar
verklýðssléllarinnar sjálfrar
eiga að fá svo sterka að-
stöðu i bæjarstjórninni, að
jundan kröfum þeirra, um
hagsbœlur hins vinnandi
fótks, verði ekki komist.
Það er kosið um það, hvort ný
rafvirkjun fyrir Akureyri verður
reist á þessu ári — »eða hvort
„undirbúningi“ þess máls verður
haldið áfram næstu fjögur ár.
Það er kosið um það hvort
ALMENNINGI í bænum verður
veittur auðveldur aðgangur að
orku hinnar nýju rafstöðvar, ef
reist verður, (aðstoð við útvegun
raftækja — lágt rafmagnsverð)
eða hvort STÓRGRÓÐAFYRIR-
TÆKJUM verður gefin' hún
(„Gefjun“ — hin fyrirhugaða
„Massonit“-verksmiðja o. s. frv.).
Það er kosið um það hvort
BÆJARFÉLAGIÐ eigi að beita
sér fyrir því að reisa við atvinnu-
líf bæjarins og gefa vinnufúsum
verkalýð tækifæri til að afla sér
brauðs á eðlilegan hátt — eða
hvort „einstaklingsframtakinu" á
áfram að líðast að láta allt at-
vinnulíf reka á reiðanum — og
neyða vinnuhraust fólk í píslar-
gönguna til Sveins Bjarnasonar.
Það er kosið um það hvort veitt
skuli nýjum straumum í atvinnu-
líf bæjarins — með nýjum og ný-
tísku tækjum, sem svari til krafa
tímans og veiti skilyrði til góðra
launa þeirra, er við þau vinna —
eða hvort fylgt skuli þeirri teg-
und „samvinnustefnu“, sem tákn-
uð er með því að láta skrap úr
fjórum gömlum vélum „vinna
saman“ í einni „nýrri“ — og borga
svo verkamanninum, sem bisar
við þetta glingur, hálf verkalaun.
Það er kosið um það hvort al-
þýðufólki bæjarins á að leyfast —
ÁN OFSÓKNA — að nota tóm-
stundir sínar, og hina mörgu at-
vinnuleysisdaga, til að framleiða
mjólk handa heimilum sínum —
um það hvort eyðileggja skuli
smábúskapinn, sem mikill fjöldi
bæjarbúa bjargar heimilum sínum
með — eða hvort bæjarfélagið
skuli VERNDA slíka smáfram-
leiðslu, þar til séð er fyrir at-
vinnuþörf manna á annan hátt.
Það er kosið um það hvort
„höfuðstaður Norðurlands" á að
vera menningarbær, meira en að
nafninu — hvort ALÞÝÐU-
FRÆÐSLUNA á að takmarka við
þau skilyrði, sem fyrir hendi eru
í „Iðnaðarmannahúsinu" — hvort
skólar bæjarins, íþróttafélög og
allur æskulýður á enn um langt
skeið að vera algerlega án nokk-
urs ÍÞRÓTTAIiÚSS — hvort
bókasafn bæjarins á enn um hríð
að geymast í gömlum timbur-
hjalli, sem getur fuðrað upp á
einni klukkustund — hvort dag-
heimili fyrir verkamannabörn
bæjarins á aldrei að verða annað
og meira en nafnið í fjárhagsáætl-
un bæjarins, o. s. frv., o. s. frv.
Alt þetta og ýmislegt fleira, sem
kosið er um — felur í sér spurn-
inguna:
EIGA SÉRHAGSMUNIR YFIR-
STÉTTANNA AÐ RÁÐA GERÐ-
UM BÆJARSTJÓRNAR AKUR-
EYRAR — EÐA EIGA SJÓNAR-
MIÐ OG HAGSMUNIR AL-
MENNINGS AÐ VERA TEKNIR
ÞAR TIL GREINA? ,
Vinnandi fólk Akureyrar!
Hverju svarið þið?
Á lista „Sjálfstæðisflokksins“
og „Framsóknarflokksins“ skipa
FULLTRÚAR YFIRSTÉTTANNA
efstu sætin. — Af þeim hefir
verkalýðurinn einkis góðs að
vænta í sinn garð.
Á lista Alþýðuflokksins skipar
efsta sætið maður, sem liðið kjör-
tímabil hefir verið SKÓSVEINN
Framhald á 4. síðu.
Stefna „Sjálfstæðisflokksins“ í sjávarútvegs-
málum hefir fært bæjarbúum um 900 þús. kr.
tekjurírnun til jafnaðar undanfarin ár.
Framsókn hefir með yfirráðum sínum í bæjar-
stjórn ásamt »Sjálfstæðinu«, ekkert gert til að
stöðva atvinnuleysið,
landlœgt i
Jónas frá Hriflu segir í
togar bæjarins sjái enga
Kommúnistaflokkurinn er sá
flokkur, sem heíir það hlutverk
i bæjarstjórninni, að bera fram
málstað og óskir verkalýðsins,
en þær óskir eru fyrst og tremst
að fá tækifæri til að vinna fyrir
sér og sínum. Skal nú gerð nokk-
ur grein fyrir þeim atvinnuum-
bótum á sviði útgerðarmálanna,
sem fulltrúar flokksins munu
beita sér íyrir af alefli að komist
i framkvæmd næstu ár og ættu
að geta orðið nokkur lausn
á atvinnuleysisástandi bæjarins.
sem er nú orðið
bœnum.
Nýja dagbl. að »leið-
auða vök framundan«.
Fiskiveiðar hafa verið stund-
aðar héðan frá Akureyri alt frá
fyrstu tíð bæjarins. Á þilskipa-
tímunum var sótt, ekki aðeins
hér úti fyrir Norðurlandi, heldur
einnig til Vestur- og Suðurlands,
en fískurinn lagður hér upp til
verkunar. Fyrir og um 1930 lögð-
ust saltfiskveiðar alveg niður
héðan frá Akureyri og standa
öll vergögn í eyði síðan. Má full-
yrða að á atvinnuleysinu, sem er
afleiðing af hnignun útvegarins,
(Framh. á 3. síðu).
Samvinnu hreyfingin
þar sem kommúnistar ráða.
Ihaldssamari leiðtogar Fram-
soknar hafa ekkert sparað til að
revna að telja fólki trú um að
kommúnistar séu fjandmenn sam-
vinnuhreyfingarinnar. Þessum
rógi verður best svarað með eft-
irfarandi grein, sem birtist nýlega
í „Heima“, blaði Kaupfélags
Reykjavíkur og nágrennis (10.
tbl. 1937):
„Heima“ hefir áður birt ýmsar
fréttir frá neytendafélögum ann-
ara landa. Hér eru nokkur atriði
úr opinberum skýrslum neytenda-
félaganna í Rússlandi, sem eru
stærri og meiri þáttur í verslunar-
lífi þess lands en neytendafélögin
eru í nokkru öðru landi.
í árslok 1936 voru 39 miljónir og
200 þúsund meðlimir í rússnesku
neytendafélögunum, sem á sama
tíma voru yfir 26 þúsund að tölu.
Á árinu hÖfðu neytendafélögin
bætt við sig 15 þús, 290 búðtun og
áttu þá alls um 127 þús. búðir
víðsvegar um landið.
Á árinu vörðu félögin yfir 100
milj. rúbla til endurbóta og breyt-
inga á búðum sínum og um 60 þús.
búðir fengu nýjar innréttingar.
Einkum lögðu félögin kapp á að
bæta útlit og tilhögun alla í
sveitabúðunum, enda standa þær
ekki lengur að baki búðum borg-
anna í þessu tilliti og eru ekki
síður birgar að vörum.
Rússnesku neytendafélögin hafa
með sér héraðasambönd, sem eink-
um hafa með höndum innkaup á
vörum og sölu þeirra í heildsölu
til búðanna. Heildsöluumsetning
þessara sambanda óx á árinu um
miklu meira en helming eða úr
4600 milj. 1935 í 10200 milj. 1936.
Sérkennilegt er það, hve mjög
neytendafélögin hafa aukið sölu
sína af allskonar menningartækj-
um, svo sem bókum, ljósmynda-
(Framh. á 4. síðu),