Verkamaðurinn - 28.06.1941, Blaðsíða 3

VERKAMAÐURINN
3
ÍþréttaméHð.
Sunnanmenn báru
sigur úr býtuin.
VERKAMAÐURINN
Útgefandi: Sósíalistafélag Akureyrar.
Ritnefnd: Steingr. Aðalsteinsson,
Jakob Árnason.
Abyrgðarm.: Steingr. Aðalsteinsson.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Áskriftargjald kr. 6.00 árgangur-
inn. I lausasölu 15 aura eintaldð
Afgreiðsla í skrifstofu Sósialistafélags-
ins, Gránufélagsgötu 23.
Prentverk Odds Björnssonar.
»Ei margra mánaða pögn
og pungar áftyggjur..«
Þegar Sovétríkin og Þýskaland,
1 ágúst 1939, gerðu með sér griða-
sáttmálann, þar sem hvort ríkið
um sig skuldbatt sig til að ráðast
ekki á hitt, þóttust andstæðingar
Sovétríkjanna hafa íengið full-
gildar sannanir fyrir því, að rúss-
neski kommúnisminn og þýski
nazisminn væri eitt og hið sama,
og Stalin og Hitler væru ástríkir
vinir og bandamenn, sem í sam-
einingu og mesta bróðerni ætluðu
að leggja undir sig heiminn.
Ekki hvað síst hér heima hafa
stjórnmálavitringar „þjóðstjórnar-
innar“ og málgögn hennar hamp-
að þessum „vísdómi“ og kallað
Sovétríkin, sem þó hafa verið
hlutlaus í styrjöldinni, stoð og
styttu Þýskalands, í heimsvalda-
baráttu þess.
Fregnin um árás Þýskalands á
Sovétríkin hefir því komið yfir
þessa menn „eins og þruma úr
heiðskýru lofti“ — svo notuð séu
ummæli „Dags“ frá í fyrradag. —
Hitler hefir sigað her sínum á So-
vétríkin. Churchill lýst yfir
bandalagi sínu við Stajin. Og
Roosevelt lofað Sovétríkjunum
stuðningi. — Nú þurfa stjórn-
málavitringar íslensku „lýðræðis-
flokkanna“ að sjóða upp allan
„vísdóm“ sinn um Sovétríkin, en
vita hvorki upp né niður — og
grípa svo til þess bráðabirgðaúr-
ræðis að segja að sósíalistarnir í
Sovétríkjunum séu nú samt bæði
aumingjar og illmenni, sem verði
Hitler til bjargar með því að eft-
irláta honum lönd sín og auðsupp-
sprettur!
Sósíalistar, bæði hér og annar-
staðar, hafa frá upphafi haldið því
gagnstæða fram um þennan víð-
fræga griðasáttmála. Þeir sögöu
strax, að hann táknaði enga vin-
áttu, því síður bandalag, milli
Hitler-Þýskalands og Sovétríkj-
anna — heldur væri hann, af
hendi Sovétríkjanna, herbragð til
að beina frá þeim, í bili, þeirri
árásarstyrjöld, sem Bretland —
undir forustu Chamberlains —
hafði svo dyggilega hjálpað Hitler
til að búa sig undir.
Sósíalistar vissu þegar í upp-
hafi, að Hitler mundi ekki halda
þennan samning, fremur en aðra,
til langframa. En með honum
fengu Sovétríkin frest, enn um
hríð, til að fullkomna uppbygg-
ingu sína heima fyrir og búa sig
betur undir þau úrslitaátök við
heimsauðvaldið — jafnt í Þýska-
landi sem annarstaðar — sem þau
ekkert augnablik hafa efast um að
fyrir þeim lægi.
Og Sovétríkin hafa hagnýtt sér
þennan frest til hins ýtrasta. Til
vitnis þar um má, ekki hvað síst,
nefna greinargerð þá, sem Hitler
lét útbreiðslumálaráðherra sinn
lesa þýsku þjóðinni — til réttlæt-
ingar árásinni á Sovétríkin.
„EFTIR MARGRA MÁNAÐA
ÞÖGN OG ÞUNGAR ÁHYGGJ-
UR“, segir hann, „er nú LOKSINS
komin sú stund, að við getum tal-
að við Sovétríkin, eins og okkur
býr í brjósti“.
Og svo lýsir hann því, hvernig
þessar „þungu áhyggjur“ eiga rót
sína að rekja til þess, að vegna
sáttmálans við Sovétríkin hafi
hann orðið að horfa þegjandi upp
á það, að Sovétríkin hafi gert
mikilvægar ráðstafanir, hverja ai
annari, til að bæta hernaðarlega
aðstöðu sína — á kostnað Þýska-
lands og bandamanna þess. Til-
nefnir hann, í þessu sambandi,
árangur Finnlands-styr j aldarinn-
ar. Samninga Sovétríkjanna við
Baltisku ríkin, um hernaðarlegar
bækistöðvar og stjórnarfarslegt
samband. Innlimun Vestur-Hvíta-
rússlands og Vestur-Ukrainu í So-
vétríkjasambandið. Innlimun
Bessarabíu og Norður-Búkóvínu o.
s frv. — yfirleitt allar þær að-
gerðir, sem hinir svokölluðu „lýð-
ræðisvinir“ hér heima hafa sví-
virt Sovétríkin mest fyrir.
Og svo ákvað Hitler að binda
enda á þessar áhyggjur um vax-
andi mátt Sovétríkjanna — heim-
kynna sósíalismans — með því að
hefja æðisgegna styrjöld gegn
þeim. (Sendi að vísu fyrst erind-
reka sinn, Hess, til Englands til
skrafs og ráðagerða!)
En þessum áhyggjum hans er
þar með áreiðanlega ekki lokið —
heldur hafa þær nú byrjað fyrir
alvöru. — Rauði herinn stendur
eins og veggur á öllum landamær-
unum, og mun reynast Hitler al-
gert ofurefli, áður en lýkur. — í
stað þess að hefja nýja landvinn-
ingastyrjöld, hefir nú Hitler gefið
merkið til úrslitaátaka sósíalism-
ans og auðvaldsins í Evrópu. Og
þau átök munu leiða, ekki aðeins
til hans eigin endaloka og falls
fasismans, heldur einnig til koll-
vörpunar auðvaldsskipulagsins um
meginhluta Evrópu, en útbreiðslu
sósíalismans að sama skapi.
Undir þeim átökum eiga, meða
annara, bretasleikjurnar hér
heima eftir að ganga undir nýtt
próf um alvöruna í „andstöðu"
þeirra við Hitler og fasisma hans
— og verður fróðlegt fyrir alla
alþýðu að fylgjast með því hvern-
ig þær hetjur duga.
Sumardvalarnefnd barna biður
þess getið, að heimsóknir til
barnaheimilsins á Laugalandi
verði ekki leyfðar fyrst um sinn.
Upplýsingar um líðan barnanna
verða daglega fyrirliggjandi á
skrifstofu nefndarinnar, kl. 1—5
síðdegis.
íþróttamót sunnanmanna og
norðanmanna um síðustu helgi
fór prýðilega fram og mun vafa-
laust verða til þess að glæða
áhuga íþróttamanna hér fyrir
frjálsum íþróttum.
Fer hér á eftir útdráttur úr úr-
slitunum í einstökum íþrótta-
greinum, sem kept var í á mótinu:
Kringlukast:
1. Gunnar Huseby S 42.82 m.
2. Sigurður Finnsson S 37.59 m.
3. Ólafur Guðmundss. S 37.56 m.
KEISARADÆMI HENRY FORDS
(Framh. af 2. síðu).
anna til verkfallsins, mætti kalla
hana fálmandi. Stefna Fords var
að leigja 12000 negra (í verk-
smiðju Fords vinna 88000 manns)
og láta þá vinna með mönnum,
sem hann fékk frá Suðurríkjun-
um. Hann reiknaði með, að á
sann hátt gæti tekist að halda
verkalýðnum tvístruðum og æst
upp til kynþáttahaturs. Flest
negranna vinnur að málmsteypu,
sem er erfiðasta og óþrifalegasta
verkið af öllu, sem þarna er unn-
ið. Samt hefir hann leyft nokkr-
um negrum að stjórna vélum og
greitt þessum fáu óeðlilega há
laun. Hann hefir gortað af því, að
hann gerði sér engann mannamun
í verksmiðjunni. Njósnarar Fords
eru látnir vinna eftirvinnu til
þess að útbreiða þennan orðróm.
Harry Bennet hafði, þegar hann
bjóst við verkfallinu, nokkrum
vikum áður en það braust út, leigt
fáeina negra frá Suðurríkjunum
með verkfallsbrot þeirra fyrir
augum. Forystumenn einkalög-
reglunnar neyddu bókstaflega
með ofbeldi þessa nýkomnu
negra til þess að berjast gegn
verkamönnunum. Tilgangurinn
var að æsa upp í opið kynflokka-
stríð og fá fagfélögin upp í borg-
arastyrjöld um alla Detroit-borg.
Á þessu var í raun og veru mikil
hætta fyrstu daga verkfallsins.
En áróður Fords mistókst hrap-
allega. Mikill meiri hluti hinna
12000 negra gengu út í verkfallið
með sínum hvítu stéttarbræðrum.
Margir negranna sáu hættuna og
þeir þyrpast í kirkju til þess að
hindra hið ógnandi kynþáttastríð.
Landsamband mislitra þjóða hefir
sent bifreiðar með hátölurum í
negrahverfin og hvatt íbúana ti
þess að styðja verkfallið og láta
ekki narra sig til verkfallsbrota.
Þannig hefir þetta samband tekið
hreina og ótvíræða afstöðu.
Engu að síður heldur Bennet
áfram ráðagerðum sínum. Vel
getur svo farið, að hann reyni að
ná takmarki sínu með því að ráð-
ast á hlið málmsteypunnar með
ofbeldi. Á því er talin nokkur
hætta ennþá. En verkamennirnir
hafa verið aðvaraðir og á þeirri
víglínu er nú alt undirbúið til að
100 m. hlaup:
sek.
1. Brandur Brynjólfsson S 11.2
2. Jóhann Bernhard S 11.2
3. Sveinn Ingvarsson S 11.2
3000 m. hlaup:
mín. sek.
1. Óskar A. Sigurðsson S 9 20.1
2. Haraldur Þórðarson S 9 20.4
3. Indriði Jónsson S 9 29.0
4. Ásgrímur Kristjánss. N 9 34.7
5. Ámi Kjartansson S 9 37.0
Setti Árni með þessu hlaupi nýtt
íslandsmet í drengjahlaupi.
taka á móti. Konur negranna eru
teknar að hjálpa til í eldhúsum
verkfallsvarðanna og fleiri og
fleiri negrar gefa sig fram sem
sjálfboðaliðar í varðsveitir verk-
fallsmanna. í raun og sannleika
eru þessar varðsveitir að verða að
framvarðarsveitum lýðræðisins.
Jafnréttið og samábyrgðin meðal
allra manna í þeim, er mjög at-
hyglisvert fyrirbæri. Við eitt hlið-
ið sá eg verkamann ganga á milli
félaga sinna. „Aurið þið saman,
við ætlum að senda samúðar-
skeyti til piltanna í Allis-Chalm-
ers“. Hann fékk sína aura á auga-
sragði. Eg sá þá stíla símskeytið
á þessa leið: „Elsku bræður, hald-
ið hópinn — við skulum sjá um
að okkar tvístrist ekki. Þannig á
að vinna sigur. Þeir skulu ekki
sigra okkur. Ykkar tryggir að ei*
lífu. Verkfallsmenn Fords“.
Aftur mæti eg vini mínum
„Horatio“ frá skotbrúnni. „Hér er
nokkuð nýtt handa þér, skrifaðu
óað niður“, sagði hann. „Við höf-
um einangrað verksmiðjuhverfið
svo gersamlega, að engu varð
komið inn í það, engum matvæl-
um, alls engu. Lögregluþjónarnir
sem þar eru innan múra, eru
beinlínis farnir að svelta. Einn
þeirra kom út að girðingunni í
morgun og grátbændi verkfalls-
vörðinn um einn kaffibolla, því
hann hafði séð stúlku frá almenn-
ingseldhúsinu okkar bera kaffi
milli varðmannanna.
Varðmaðurinn, sem talaði við
hann, bað hann að hypja sig,
trúðu mér til. En þetta var með
morgunsárinu, kuldinn var níst-
andi og okkur vantaði kol á eld-
ana. Þess vegna báru menn okkar
saman ráð sín og kölluðu í lög-
reglumanninn, að ef hann kæmi
með eina tunnu af kolum skyldi
hann fá kaffibolla í staðinn. Að
vörmu spori kom hann aftur og
velti á undan sér fullri tunnu af
kolum og fyrir hana fékk hann
sinn kaffibolla. Á meðan hann
sötraði í sig kaffið létu þeir hann
heyra hvílíkur vandræða-tíkar-
amlóði hann væri, að húma þarna
hinum megin við girðinguna.
Svona er þá komið fyrir hinni
ægilegu v lögreglusveit Harry
Bennets.