Verkamaðurinn - 06.09.1941, Blaðsíða 3

VERKAMAÐURINN
3
VERKAMAÐURINN
Útgefandi: Sósíalistafélag Akureyrar.
Ritnefnd': Steingr. Aðalsteinsson,
Jakob Árnason.
Abyrgdarm.: Steingr. Aðalsteinsson.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Áskriftargjald kr. 6.00 árgangur-
inn. f lausasölu 15 aura eintakið
Afgreiðsla í skrifstofu Sósíalistafélags-
ins, Gránufélagsgötu 23.
Prentverk Odds Björnssonar.
Ei tveooia ára styriöld
Tvö ár eru nú liðin síðan Hitl-
ers-Þýzkaland réðist á Pólland,
sem var sigrað á fáum dögum.
Þýski herinn sneri vopnum sínum
síðan í vestur og á nokkrum vik-
um hafði hann brotið á bak aftur
mótspyrnu Danmerkur, Noregs,
Hollands, Belgíu, Frakklands og
Bretlands (á meginlandi Evrópu).
Næsta skref Hitlers var Balkan-
skaginn. Þar fór á sömu leið.
Hvert ríkið á fætur öðru var lagt
undir járnhæl fasismans annað-
hvort með þýskum vopnum eða
svikum valdhafanna eða hvort-
tveggja. Rúmenía, Búlgaría, Júgó-
slavía og Grikkland voru fyr en
varði í klóm fasismans. Hersveitir
Breta voru hraktar frá Krít. Ung-
verjaland var selt í hendur Hitl-
ers. Sú skoðun var orðin almenn
að þýski herinn væri ósigrandi.
Næsta skrefið var árásin á Sov-
étlýðveldin. Með árásinni á þau
gjörbreyttist viðhorfið. Styrjöldin
sem áður var háð milli heims-
valdasinnaðra stórvelda var nú í
einu vetfangi orðin að Styrjöld,
þar gem raunverulega var barist
fyrir frelsi og lýðræði hinna und-
irokuðu. Áður hafði þýski herinn
átt í höggi við hikandi eða litla
dreifða heri. Nú hefir hann í 12
vikur þreytt fangbrögð við hinn
öfluga Rauða her. Hin hetjulega
og stórfenglega vörn Rauða hers-
ins hefir gefið lýðræðisþjóðunum
sigurvissuna aftur. Rauði herinn
hefir sýnt að herskarar Hitlers
eru ekki ósigrandi. Hin ákveðna
og vasklega mótspyrna Sovétríkj-
anna gegn villimannlegri árás fas-
istanna hefir orðið til þess að
sameina lýðræðisöflin í heimin-
um, sem Chamberlainstefnan
hafði sundrað. Með hverjum degi
styrkjast samtök Bandamanna.
í Bretlandi og Bandaríkjunum
verða æ háværari raddir, sem
krefjast aukinnar aðstoðar við
Sovétríkin, sem nú bera hitann og
þungann af baráttunni fyrir
verndun lýðræðisins og frelsisins
í heiminum. Hetju-vörn Sovét-
hersins og Sovétþjóðanna hefir
gefið andstæðingum fasismans í
herteknu löndunum byr undir
báða vængi. Daglega berast fregn-
ir þaðan um vaxandi ólgu og ó-
kyrb^
Nú eftir að styrjöldin á austur-
vígstöðvunum hefir staðið í 12
vikur, er ástandið þannig, að
Hitler hefir mist yfir 2¥2 miljón
hermanna án þess að vera nokk-
uð nær því að vinna úrslitasigur.
Þýski herinn er nú orðinn veikari
én hann var þegar hann hóf hern-
aðinn í Austurveg en Rauði her-
inn hefir hinsvegar eflst á sama
tíma, auk þess sem hernaðarað-
staða Bandamanna er mun hag-
stæðari eftir hernám Iran og loks
hefir á þessum 12 vikum tekist að
styrkja samtök Bandamanna svo
að litlar líkur eru til að Chamber-
lainstefnumönnum takist að
hindra frekari samvinnu Banda-
manna eða rjúfa hana.
Öllum lýðræðissinum er nú að
verða það ljóst, að eins og Cyril
Laiken útvarpsfyrirlesari sagði í
morgun í bretska útvarpinu: bili
vörn Sovétríkjanna, þá verður
ekki séð að jafnvel Bandaríkin
geti bjargað lýðræðisþjóðunum og
hindrað heimsyfirráð Hitlers, það
ríður því á að veita Sovétríkjun-
um strax skjóta aðstoð, sem er
meira en orðin tóm.
RAUÐI HERINN
(Framhald af 1. síðu).
sem þeir reyna að kúga Búlgara
með sér í stríðið.
Doriot drepinn.
Ólgan vex jafnt og þétt í Frakk-
landi. Hin kúgaða þjóð svarar
handtökum og aftökum stjórnar-
valdanna með aukinni skemdar-
starfsemi. Það eru nú orðnir dag-
legir viðburðir að þýskir og
franskir fasistar séu myrtir á göt-
um úti eða annarsstaðar þar, sem
í þá næst. Quislingar Frakkiands
eru í stöðugri lífshættu. í fyrra-
dag var skotið á Doriot hinn
kunna franska liðhlaupa og verk-
lýðssvikara, sem sveik Kommún-
istaflokkinn fyrir nokkrum árum
og gekk síðan lengra og lengra til
hægri uns hann gerðist opinber
liðsmaður Hitlers.
„Lifl liin frjálsa Þýska«
landH.
„Draugurinn“ í þýska útvarp-
inu, en svo er röddin kölluð, sem
undanfarið hefir stöðugt gripið
fram í þýsku fréttirnar og farið
óþægilegum orðum um þýsku
nazistana, lét enn til sín heyra 1
gær og skýrði frá manntjóni
Þjóðverja á austurvígstöðvunum
og varaði menn við að trúa full-
yrðingum nazistanna um tjónið á
austurvígstöðvunum. Lauk hann
máli sínu með þessum orðum:
„Niður með Hitler! Lifi hið frjálsa
Þýskaland“.
Bretsku verklýðslélögin taka upp samvinnu
við verklýðsfélag Sovétrlkjanna.
Á ráðstefnu bretsku verklýðsfélaganna,
sem haldin var í Edinborg undanfarna
daga var samþykt einum rómi að taka
upp samstarf við verklýðsfélög Sovét-
ríkjpnna og var samþykt tillaga frá
stjórn verklýðssambandsins um fastar
samstarfsnefndir verklýðssamtakanna 1
Bretlandi og Sovétríkjunum. Meirihluti
stjórnar bretska verkamannaflokksins,
sem neyðst hefir til að taka þessa af-
stöðu, vegna almenningsálitsins, heldur
þó hinsvegar áfram fjandskap sínum við
bretska kommúnistaflokkinn.
Viljið pið ekki vera með 1
Vaxandi erfiðleikar.
Þýsku blöðunum verður nú mjög tíð-
rætt um þá erfiðleika, sem þýski herinn
á nú við að stríða. »Wiener Tageblatt«
segir t. d. að nýtt vandamál sé nú kom-
ið til sögunnar og það er húsnæði handa
þýska hernum á austurvígstöðvunum.
Segir blaðið að Rússar ónýti öll hús og
jafnvel kofa á þeim svæðum er þeir yf-
irgefa. Þá kvarta blöðin um rigningar á
Leningrad-vígstöðvunum og vaxandi erf-
iðle'ka á að koma eldsneyti til vélaher-
sveitanna.
í henni tóku þátt í gær:
Hallgr. Hallgrímss., Brekkug. 13.
Gunnl. Hallgrímss., Svalbarðseyri.
Kristján Gunnlaugss., Svalb.eyri.
Jóhanna Jóhannesd., Oddagötu 5.
Kristján Helgason, Krabbastíg 1.
Valdimar Haraldss., Kjötbúð Kea.
Ásta ísleifsdóttir, Glerárgötu 7.
Jendoft Indbjörn, Akureyri.
Hanna Martha Vigfúsd., Odd.g. 34.
Ingibjörg Halldórsd., Strandg. 17.
Brjánn Jónasson, Hafnarstr. 93.
Nýbjörg Jakobsd., Oddeyrarg. 34.
Kristín Bjarnad., Þingvallastr. 18.
Guðm. Halldórsson, Brekkug. 3.
Stefán Aðalsteinsson, múrari,
Karl Gunnlaugss., Munkaþ.str. 19.
Siðferðisástandið í Reykjavík.
(Framh. af 2. síðu).
vanda, þar sem börn þau, er nú
dvelja í sveit, munu koma heim
á næstunni.
Að sinni mun nefndin ekki
fjölyrða um þessi mál, en í sam-
ráði við ríkisstjórnina mun verða
tekið nánar til athugunar, hverj-
ar leiðir þyki færastar.
Nefndinni er ljóst, að ströng
bönn eru um margt varhugaverð.
Það, sem mestu máli skiftir í
þessu sem öðru, er, að hver ein-
staklingur geri skyldu sína, að
hér skapist sterkt almenningsálit
sem krefst þess að íslenskt þjóð-
erni, íslensk menning og íslensk
tunga verði vernduð, að íslend-
ingar verði framvegis sjálfstæð
menningarþjóð. Framtíð íslensku
þjóðarinnar er fólgin í því einu,
að æska landsins gleymi ekki
þegnlegri skyldu við blóð sitt og
rnóðurmold.
Svo sem mörgum er kunnugt
hefir Ferðafélag Akureyrar unnið
að því undanfarin sumur að gera
bílveg upp úr Eyjafirði innan-
verðum og opna þannig leið suð-
ur á öræfin um miðbik landsins.
Er þetta hinn forni Vatnahjalla-
vegur, sem liggur upp frá Há-
karlatorfu upp í Hafrárdal og síð-
an upp úr dalverpinu suður á ör-
æfin.
Vegagerð þessi hefir öll verið
unnin í sjálfboðavinnu, og er
henni nú furðuvel á veg komið,
þannig, að s.l. sunnudag, þegar
hópur fólks fór þangað fram eftir
til vinnu, þá ók bifreið upp alla
brekkuna upp í Hafrárdalinn og
meir en miðja vegu upp dalinn.
Þar fyrir framan er búið að ryðja
nokkurn kafla, svo vonast er til,
að þegar tvö áhlaup hafa verið
gerð enn — en þau verða gerð tvo
næstu sunnudaga — megi takast
að aka bifreið alla leið upp á brún
hásléttunnar, en þá taka við á
all-löngu svæði sléttir sandar
greiðfærir bifreiðum.
Þetta fer þó nokkuð eftir því
hversu góð þátttaka verður í
þessum tveimur næstu vinnuferð-
um — og leyfir „Verkam.“ sér að
kasta fram þeirri spurningu til
lesenda sinna, hvort þeir vilji
ekki — þeir sem tækifæri hafa til
— vera með í því að opna Akur-
eyringum greiðfæra leið til hinna
tignarlegu og sumarfögru öræfa
við hjarta ættjarðarinnar.
Það verður, sem sagt, farið í
fyrramálið og næsta sunnudags-
morgun.
Um flutninga fram og aftur
annast Ferðafélagið; og ættu þeir,
sem vilja vera með, að gefa sig
fram við Þorstein Þorsteinsson,
Brekkugötu 43, sem gefur allar
nauðsynlegar upplýsingar.
Bílferð upp á brún hásléttunn-
ar annan sunnudag — er kjör-
orðið.
Te-setl
Pöntunarfélagið.
Náttföt,
Hlutaveltu heldur Iþróttáhúsnefndin á
morgun kl. 4, í Samkomuhúsinu. Rennur.
ágóðinn til íþróttahúsbvggingarinnar.
Margir góðir drættir verða á boðstólum.
Drátturinn kostar 1 kr. Er það hærra
en venjulega og er það ekki nema eðli-
legt þar sem verð á öllu hefir stórhækk-
að undanfarið. Bæjarbúar! Fjölmennið á
hlutaveltu íþróttahússins!
Steingr. j. Þorsteinsson, mag. art.,
flytur erindi í Samkomuhúsinu næstk.
fimtudagskvöld um Galdra-Loft Jóhanns
Sigurjónssonar,
Sloppar
Náttkjólar
Bindi
Skygni
Pöfltunarfélaoið.