Verkamaðurinn - 10.03.1945, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Nýtísku tunnuverksmiðja, bygging hafnarmannvirkj-
anna á Oddeyrartanga, aukin útgerð, uppfylling sunnan
Strandgötu, fiskniðursuðuverksmiðja, þrír barnaleik-
vellir, eru kröfur fulltrúaráðs verklýðsfélaganna til
bæjarstjórnar Akureyrar.
(Framhald af 1. síðu).
2. Að lögð sé áhersla á að flýta
byggingu á sjóvarnargarðinum
á Oddeyrartanga, svo hægt sé að
hefjast handa um hin ýmsu
mannvirki, sem byggja á í sam-
bandi við hafnargarðinn, t. d.
dráttarbraut, þar sem taka
mætti til viðgerðar og smíða alt
að 500 tonna skip.
3. Að rannsaka hvaða stærð fiski-
skipa mundi henta best til út-
gerðar héðan, og að þeirri rann-
sókn lokinni, beitti bæjarstjórn
sér fyrir aukinni útgerð á Akur-
eyri. .
4. Að gerð verði uppfylling sunn-
an Strandgötu, frá hafnarbakk-
anum að Oddeyrartanga.
5. Að bæjarstjórn beiti sér fyrir
auknum fiskiðnaði hér í bæn-
um með því að koma upp nið-
ursuðuverksmiðju o. fl.
6. Að bæjarstjórn láta fara fram
athugun á því, hvort henta
þætti að byggja hér á Akureyri
netagerðarverksmiðju.
Greinargerð 1. liðs.
Meðan tunnuverksmiðjan var
rekin hér á Akureyri, var hún ein
þýðingarmesta atvinnugrein bæjar-
manna. — Þessi atvinna gat farið
óhindrað fram yfir vetrarmánuð-
ina. Rekstur verksmiðjunnar var,
að því best er vitað hallalaus, þrátt
fyrir þá tilhögun, að hún var rekin
sem atvinnubótafyrirtæki, með lé-
legum vélum, tíðum mannaskift-
um, og því oft lítt vönum starfs-
kröftum.
Ef fengnar væru nýjar og sem
fullkomnastar vélar til þessa at-
vinnurekstrar, sem máske þyrfti að
byggja utan um að einhverju eða
öllu leyti, þá má álykta af fenginni
reynslu, að þessi atvinnugrein geti
orðið enn þýðingarmeiri en áður
var. Það virðist einnig sjálfsagt að
fyrirtæki þetta sé að öllum jafn-
aði rekið sjálfstætt, og með sem
bestum og hæfustum starfskröftum.
Rekstur þessarar verksmiðju ætti
að skapa 50 mönnum stöðuga at-
vinnu, a. m. k. yfir vetrarmánuð-
ina.
Þar eð full þörf er á, að atvinnu-
möguleikar hér á Akureyri vaxi en
ekki minki, þá er það síst að
ástæðulausu, að verkamenn hér í
bæ leggja áherslu á; að þessi at-
vinnurekstur hefjist hér sem fyrst
að nýju.
Greinargerð 2. liðs.
I sambandi við hafnargerðina á
Oddeyrartanga, vill fulltrúaráðið
leggja sérstaka áherslu á byggingu
fullkominnar dráttarbrautar, þar
sem smíðuð væru og tekin til að-
gerða 100—500 tonna skip. í Akur-
eyrarbæ mun nú vera unnið að við-
gerðum á skipum á þrem stöðum. í
Dráttarbraut Akureyrar, sunnan
Torfunefsbryggju, en vegna
þrengsla við höfnina, mun fljótlega
þurfa að hætta þessari starfsemi á
þessum stað. — Þá mun vera unnið
að viðgerð og smíði skipa á Oddeyr-
artanga hjá Kaupfélagi Eyfirðinga
og Nóa Kristjánssyni, við fremur
óhentug skilyrði, þar sem hvorugt
fyrirtækið hefir dráttarbraut. — Af
þessu virðist auðsætt hve mikil
þörf er á byggingu nýrrar dráttar-
brautar, sem væri það stór, að áður-
nefnd fyrirtæki gætu haft þar bæki-
stöð sína. EinnÍg má í þessu sam-
bandi benda á það, að í (iðrum
kaupstöðum mun nú vera hafinn
undirbúnirigur að byggingu drátt-
arbrauta, og mundi því Akureyri
standa ver að vígi með samkeppni á
þessu sviði, ef framkvæmd þessa
verks drægist mjög lengi hér eftir.
Greinargerð 3. liðs.
Greinargerð um sjávarútvegsmál.
Fyr á árum var rekinn á Akur-
eyri mikil útgerð, sem bar sig vel og
veitti mörgum bæjarbúum örugga
atvinnu árum saman. — Fólk flutt-
ist þá úr nærliggjandi sveitum til
bæjarins, og tók að starfa við sjávar-
síðuna, og þótti örugglega horfa
um efnahag sinn og sinna. En er
fram liðu stundir, fór að verða vart
þess að útgerðarmenn, sem flestir
ráku útgerð upp á eigin spýtur,
tóku að selja skip sín, eða flytja út-
gerðartæki sín úr bænum t. d. til
Siglufjarðar. — Fór þá allmikið að
dofna yfir útgerð héðan úr bænum'
og ennfremur áhugi manna fyrir
’henni, enda hefir hún farið hrað-
minkandi hin síðari ár. — Akureyr-
ingar hafa þuft að horfa á eftir
hverju skipinu á fætur öðru. sem
selt hefir verið af einstaklingum
vegna stundarhagsmuna þeirra. —
Á síðastliðnum tíu árum hafa um
20 fiskiskip verið seld úr bænum,
eða horfið á annan hátt, og aðeins
eitt nýtt komið í þeirra stað. — Er
því öllum ljóst hvílíkt atvinnutjón
það er fyrir sjómenn á Akureyri og
fjárhagslegt tjón fyrir bæjarfélagið
í lieild.
/
Á Akureyri munu nú vera alls
aðeins 8 fiskiskip heimilisföst, og
flest af þeim skipum eru aðeins
gerð út yfir síldveiðitímann. Fyrir
skipaleysið og athafnaleysið hefir
hinn mikli stríðsgróði af útgerð al-
veg farið fram hjá Akureyri, að
minsta kosti að langmestu leyti. —
Fulltrúaráði verklýðsfélaganna á
Akureyri er fullljós sú staðreynd,
að það sinnuleysi bæjarins varð-
andi útgerðarmál, hefir skaðað
bæjarfélagið ómetanlega á síðustu
árum. Hafa þó háværar raddir úr
hópi sjómanna og verkamanna í
þessum bæ, bent á það, með rökum,
að stefna bæri að því að fjölga
fiskiskipum og auka útgerð héðan.
fafnframt hafa verið lagðar margar
tillögur fram um þessi mál, sem þó
hafá, illu heilli, verið vísað frá og
ekkert gert með þær. Er nú svo
Innilegt þakklæti til allra þeirra, sem sýndu okkur samúð og
hluttekningu við andlát og jarðarför
ÞÓRUNNAR ÞÓRARINSDÓTTUR
frá Skeggjastöðum. — Ennfremur þökkum við hjartanlega þeim,
sem sýndu henni vinsemd og hjálp í veikindum hennar.
Fyrir hönd okkar og fjarstaddra vandamanna:
Guðrún Kr. Pálsdóttiir, Hólmfríður Jónsdóttir,
Bergljót Þórarinsdóttir, Jón Þórarinsson.
I
komið að allir hugsandi menn sjá,
að svo má ekki til ganga lengur,
heldur verður nú að hefjast handa
um raunhæfar úrbætur á þessu
sviði. Kaup á fiskiskipum er óhjá-
kvæmileg nauðsyn, til þess að bægja
frá dyrum sjómanna og annara vá-
gesti atvinnleysisins.
Akureyri þarf að eignast 2 togara,
sem gerðir eru út á veiðar mest
allt árið, og minnst 5 100—150 smá-
lesta fiskiskip, er telja megi að
henti Akureyri best vegna legu bæj-
arins. — Ef þessu yrði komið í kring
og trygt að þessi atvinnutæki, sem
afla auðæfa úr skauti sjávar, séu
eign bæjarfélagsins í einni eða ann-
ari mynd, þá myndi Akureyri hafa
aðra sögu að segja í sjávarútvegs-
málum, en sögu 10 sl. ára. — Við
lítum svo á, að með kaupum á 2
togurum og 5 smærri fiskiskipum,
þá mundi þau geta veitt um 120
manns stöðuga atvinnu mest alt ár-
ið. Þess er líka full þörf, því öllum
er það ljóst, að athafnaleysi eða
kyrstaða í sjávarútvegsmálum hefir
verið hið mesta tjón fyrir Akureyr-
arbæ.
Fyrir því vill Fulltrúaráð verk-
lýðsfélaganna á Ákureyri beina
þeirri áskorun til bæjarsfjórnar
Akureyrar og Nýbyggingaráðs, að
þaðhlutist til um það, að til Akur-
eyrar verði keyptir 2 togarar og 5
100—150 smálesta fiskiskip, strax
að skríðinu loknu, eða fyr ef hægt
er.
Greinargerð 4. liðs.
Eitt af því, sem virðist mjög álit-
legt að framkvæma hér á Akureyri
er uppfylling sunnan Strandgötu,
alla leið frá hafnarbakkanum að
Oddeyrartanga. Þar sem aðgrynni
er mikið á þessu svæði, myndi
þarna fást allstórt landsvæði. Leiga
eftir byggingarlóðir og fleira á
þessum stað ættu að nema allmik-
illi fjárhæð árlega. Einnig vantar
tilfinnanlega svæði fyrir fólks- og
vörubifreiðar, og mætti ætla þeim
stað á þessari uppfyllingu.
Um þessa framkvæmd hefir nokk-
uð verið rætt og ritað, og færð all-
sterk rök fyrir því að hún geti vel
borið sig fjárhagslega.
Greinargerð 6. liðs.
Greinargerð um nóta- og netaverk-
smiðju.
Hér er bent á alveg nýja starfs-
grein í iðnaði, sem æskilegt væri að
rekin væri hér, þar sem vænta má
að mikil þörf verði fyrir hverskon-
ar síldarnætur og net á komandi
tímum, og sem íslendingar hafa
greitt fyrir árlega stórfé út úr land-
inu. Þó við þurfum að kaupa hrá-
efni frá útlöndum til þessa iðn-
rekstrar, þá er aðstaða okkar ekk-
ert lakari en t. d. Norðmanna í
þessu efni, en ef slík verksmiðja
yrði reist hér myndi hún veita
mörgu fólki atvinnu.
Barnaleikvellir.
Barnaleikvellir fyrir börn bæjar-
ins, mun nú óefað teljast hið mesta
nauðsynjamál. — Það er þegar öll-
um ljóst, sem láta sér uppeldismál
æskulýðs þessa bæjar nokkuð skifta,
að ekki dugir lengur að daufheyrast
við kröfum og þörfum tímans.
Fyrir nokkrum árum lét Akur-
eyrarbær starfrækja barnaleikvöll
út á Oddeyrartúnum, með nokkr-
um myndarbrag. Hafði þar starf-
andi mann, sem gætti barnanna.
Ennfremur var komið þar upp til-
tölulega góðu skýli fyrir börnin er
þau gátu hagnýtt sér ef eitthvað
var að veðri. Þar var þeim kent eitt
og annað við barna hæfi, er telja
má hina mestu þörf. — Nú er þetta
ekki lengur fyrir hendi í jaeirri
mynd sem var, og er það illa farið,
því þörf fyrir barnaleikvelli vex
með hverju árinu sem líður. — Eins
og málum er nú háttað, eru götur
bæjarins þeirra eini leikvangur.
Frá morgni til kvölds eru börn að
þvælast á götunum fyrir bílum og
hverskonar farartækjum, og tor-
velda oft umferð, þrátt fyrir eftirlit
lögreglu og annara þeirra er telja
götuleiki stórhættulega, bæði vegna
þess að oft liggur við slysum vegna
urrfferðar, og eins vegna þeirra
slæmu kynningar er börn verða
fyrir, er þau lenda í hópi óvand-
aðra unglinga. Mörg eru þau dæm-
in um óknytti þeirra barna, er eftir-
litslaust alast upp á götum bæjar-
ins. — Það er því hlautverk hins
hugsandi manns, sem lætur sér
annt um æsku þessa bæjar, að hefj-
ast nú handa raunhæfra úrbóta í
þessu máli.
Fyrir því vill Fulltrúaráð verk-
lýðsfélaganna á Akureyri leyfa sér
að beina þeirri áskorun til bæjar-
stjórnar Akureyrar, að hún láti
strax í vor útbúa 3 barnaleikvelli:
1 á Oddeyri, 1 á ytri-brekkunni og
1 í innbænum, og komi ripp við
hvern þeirra sæmilega góðu skýli,
og hafi þar umsjónarmenn er gæti
barnanna og hafi þar jafnframt
nokkra kenslu með höndum.
Þá ber og að gæta þess, að yfir
vetrarmánuðina þarf að hafa af-
mörkuð svæði, þar sem börn geta
dvalið með sleða sína og skíði, og
þarf einnig umsjónarmann, sem er
fær um að hafa þar tilsögn á hendi.
Ef þessu væri komið í kring, þá
má vænta þess að götuslark barna
og annað það, sem er samfara
slæmri kynningu, færi minkandi.
Teljum við þá að Ulganginum sé
náð.
Það eru vinsamleg tilmæli Full-
trúaráðs verklýðsfélaganna á Akur-
eyri, að háttvirt bæjarstjórn taki
(Framhald á 4, síðu).
t