Verkamaðurinn - 25.02.1955, Qupperneq 4

4
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 25. febrúar 1955
Hraðfrystihúsið
(Framhald af 1. síðu).
Kröfur verkalýðsfélaganna
(Framhald af 1. síðu).
Hlutafjárloforðin nema nú 1,2
milljón kr.
Söfnun hlutafjár meðal bæjar-
búa hefur gengið mjög að óskum
og nema loforð nú rúmlega 1,2
milljónum og eru stöðugt að
koma inn. Töldu forráðamenn
Útgerðarfélagsins að allar líkur
væru til að öll hlutabréfaaukn-
ingin yrði keypt upp þegar á
þessu ári. Enn hafa t. d. engin af
fyrirtækjum bæjarins ákveðið sig
um hlutabréfakaup, en allar lík-
ur taldar til að nokkur þeirra, þ.
á. m. KEA, láti verulegar upp-
hæðir af hendi.
Óvíst hvort vélar í húsið verða
keyptar innanlands eða í
ÞýzkalandL
Lán hins þýzka banka mun
vera svokallað „exportlán", og er
að svo komnu bundið þeim skil-
yrðum aðframleiðsluvörurýmsra
fyrirtækja, sem áhangandi eru
bankanum, verði keyptar fyrir
lánsféð, þ. á. m. allar vélar og
búnaður til frystihússins. For-
ráðamenn Ú. A. munu hins vegar
vinna að þv, í samraði við inn-
flutningsyfirvöldin, að aðrar vör-
ur verði a. m. k. að miklu leyti
keyptar fyrir lánsféð. Mimdi þá
verða mögulegt að kaupa frysti-
vélarnar frá Héðni í Reykjavík,
sem þegar hefur gert hagstætt
tilboð um að smíða þær. Telja
forráðamenn Ú. A. að vélar Héð-
ins séu ekki einasta vel sam-
keppnisfærar, hvað verð snertir,
við erlendar vélar, heldur einnig
betri og meira sniðnar eftir okk-
ar ástæðum en hinar erlendu.
Mikil bygging.
Hið fyrirhugaða hraðfrystihús
er mikil bygging, 20x70 metrar að
flatarmáli og allt tvílyft. í húsinu
verða, auk vinnusala, geymslur
fyrir 1200 tonn af frystum flök-
um og fyrir 260 tonn af ís. Það
verður búið 16 frystitækjum og
getur unnið úr ca. 90 tonnum af
hráefni á 12 klst., en það svarar
til 24 tonna af flökum. Verður
Eins og frá var skýrt í síðasta
blaði, tókust samningar í deilu
sjómanna og útgerðarmanna í
Vestmannaeyjum fyrra fimmtu-
dag. Unnu sjómennirnir glæsi-
legan sigur í einni hörðustu
kaupdeilu síðustu ára. Sam-
kvæmt hinum nýju samningum
hækkar fiskverð um 3 aura, en
þar við bætist, að útgerðarkostn-
aður lækkar um 2/3 eða 3.6 aura
á kg, Segja má því, að hið raun-
þetta frystihús meðal stærstu
frystihúsa landsins.
Kemst húsið upp á þessu ári.
Eins og sjá má af framan-
sögðu eru þær ráðagerðir, sem
nú eru uppi um skjótar fram-
kvæmdir, komnar undir því að
þýzka lánið fáist, en enn er
ekki fullkomin trygging fyrir
því, þótt miklar líkur séu til
þess.
Fari svo ,að engir nýjir erf-
iðleikar verði í vegi verður
unnt að hefja bygginguna seint
í vetur eða í vor og ef f járhags-
ástæðumar hamla ekki, á ekk-
ert að verða því til fyrirstöðu
að húsið komizt upp og geti
tekið til starfa þegar á þessu
ári. Er talið að afgreiðslufrest-
ur á vélum sé ekki lengri en 6
mánuðir eða skemmri og unnt
að hefja niðursetningu þeirra,
þótt húsið sjálft sé ekki full-
byggt, ef þess gerist þörf.
Mun stjóm Ú. A. bjóða bygg-
ingu hússins út þegar á næstu
vikum, þegar allar teikningar
era fullgerðar.
Góð tíðindi.
Þótt enn sé blika óvissimnar
ekki með öllu af himni, munu
allir þeir Akureyringar, sem bera
hag bæjarins og framtíð fyrir
brjósti, fagna þessum tíðindum.
Margir munu að vísu líta svo á
að allur hinn langi dráttur, sem
orðinn er á framgangi málsins
hafi verið með öllu óþarfur og að
frystihúsið hefði nú ,í dag getað
staðið fullbúið hér á Tanganum
og veitt tugum manna, sem nú
ganga atvinnulausir, lífvænlega
atvinnu. En nú eru slíkar hug-
renningar ekki aðalatriði úr því
sem komið er. Nú er verkefnið að
koma frystihúsinu upp með eins
skjótum hætti og verða má. Þetta
ár má ekki líða svo, að öryggi
togaraútgerðarinnar verði ekki
tryggt og þeirri nýju stoð rennt
undir atvinnulífið hér, sem
frystihúsið hlýtur að verða. Öll-
um Akureyringum ber skylda til
að leggja fram lið sitt til þess að
það megi takast.
verulega fiskverð hækki um 6.6
aura.
Einnig var gerður nýr kaup- og
kjarasamningur. — Samkvæmt
honum fá sjómenn kauptrygg-
ingu allt árið. Verður hún 1950
kr. í grunn. Hækkar um 11000 kr.
á ári hjá hásetum, 14000 kr. hjá
2. vélstjóra og 19000 kr. á ári hjá
1. vélstjóra. Matsveinar fá 400 kr.
í grunn umfram hlutaskipti.
Höfuðbreytingin á hlutaskipt-
Heiðursborgarinn í
ritdeilu við New York
Times
Þann 1. jan. sl. skýrir New
York Times frá því að þróunin í
Þýzkalandi sé nú sú, að stöðugt
aukizt straumurinn frá V.-
Þýzkalandi til A.-Þýzkalands. —
„Tala þeirra, sem fara til hins
kommúnistíska Þýzkalands hefur
verið frá 8000 til 9000 á mánuði á
móti um 12000 sem sækja vest-
ur . . .“ ...af þeim sem koma
að austan eru aðeins 2% viður-
kenndir að vera flóttamenn.“
Að lokum segir í fréttagrein
þessari, sem er frá fréttaritara
blaðsins í Bonn: „Hér er almennt
talið að tímabil flóttastraumsins
sé liðið og þeir flutningar sem nú
eiga sér stað séu aðeins eðlilegir
fólksflutningar, i báðar áttir, til
þess að leita betri persónulegrar
afkomu."
Þessu til viðbótar mætti geta
þess að opinberlega hefur verið
tilkynnt í Berlín að 40.000 ungir
Þjóðverjar hafi flutt til A.-Þýzka
lands frá maí til desember sl. ár
Þeir fluttu þangað vegna betri
tækifæra til góðrar afkomu, til
þess að „komast áfram“ og til
þess að forða sér frá „Wehr-
macht“ Adenauers og nazista
hans.
Haukur heiðursborgari hefur
lengi staðið í ritdeilum við stað-
reyndir. Nú er hann líka kominn
í ritdeilu við New York Times í
ákafa sínum við að lepja lygar
um alþýðuríkin. Greyskinnið.
Atómvopn til Suður-
Kóreu
Suður-Kóreustjórn hefur beð-
ið um kjarnorkufallbyssuL' frá
Bandaríkjunum, sagði hermála-
ráðherrann Sohn Win-il nýlega
og bætti við að þetta væri mjög
nauðsynlegt. Viðræður um þetta
mál hafa farið fram milli embætt-
ismanna beggja landanna og
leggja þeir til að Suður-Kórea
fái allmikið af 280 mm. kjarn-
orkufallbyssum.
Patridge, yfirmaður banda-
ríska flugflotans í Fjarri Austur-
löndum, hefur látið svo um mælt
að „verði barizt um Formósu.
verður líka barizt í Kóreu.“
S T A K A.
Þér heimilt er um hálfan dropa
hér eru lögin nokkuð skæð
En langi ykkur í lítinn sopa
leigið þið bara á efri hæð.
Nærf öt
Barna
unglinga
kven- og
karlmanna
GÓÐAR VÖRUR
HAGSTÆTT VERÐ.
V efnaðarvörudeild.
unium er sú, að 10. maðurinn
verður borgaður af útgerðinni að
hálfu, en mikið var um það deilt,
hvort útgerðarmenn eða sjómenn
ættu að bera kostnað 10. manns-
ins.
Uppsagnarfrestur —
veikindadagar.
Tímakaupsmenn, sem unnið
hafa hjá vinnuveitanda í eitt ár
eða lengur, skulu hafa eins mán-
aðar uppsagnarfrest frá störfum.
Skal uppsögn vera skrifleg og
miðast við mánaðamót. Þurfi
vinnuveitandi að fækka við sig
mönnum, skulu þeir sitja fyrir
vinnu, sem le'ngst hafa unnið þau
störf, sem um er að ræða. Tíma-
kaupsmaður, sem unnið hefur í 6
mánuði eða lengur, á rétt á að fá
greitt kaup allt að 7 veikindadög-
um og sá, sem unnið hefur eitt ár
eða lengur, á rétt á að fá greitt
allt að 14 veikindadaga.
Tímakaupsmenn í fastri vinnu
verði ráðnir á fast vikukaup.
Kaup mánaðarkaupsmanna verði
tímakaup tilsvarandi kaupgjalds-
flokks, margfaldað með 200.
Aðrar breytingar.
Ákvæðin, sem gilt hafa um
kauptryggingu fyrir háifum eða
heilum vinnudegi gildi framvegis,
jafnt á helgum dögum sem virk-
um og sömuleiðis ef verkamaður
er kvaddur til vinnu eftir að dag-
vinnutímabili er lokið.
Dagvinnutímabil telzt frá kl. 8
til kl. 17, eins og verið hefur, en
eftirvinnutíminn styttist um eina
klst. og verður frá kl. 17 til kl.
19. Kvöldmatartími verður því
frá kl. 19—20 í stað kl. 20—21. Á
vinnustöðvum, þar sem eftir-
vinna er ekki unnin að jafnaði,
skal heimilt að verkamenn vinni
af sér allan laugardaginn, ef um
það verður samkomulag verka-
manna og vinnuveitanda.
Orlof hækki í 6%, eða verði 18
virkir dagar. Uppbót samkv. vísi-
tölu framfærslukostnaðar verði
greidd mánaðarlega á kaupið.
Félögin hafa veitt hálfsmánaðar
frest.
Verkalýðsfélögin í Rvík hafa
tilkynnt að þau hafi ákveðið að
fresta verkfallsaðgerðum fram
yfir mánaðam., í því trausti að sá
tími verði notaður til þess að ná
samkomulagi án þess að til átaka
þurfi að koma. Hafa þau með
þeirri ákvörðun enn sýnt að þau
vilja eftir fremsta megni forðast
að beita rétti sínum til þess að
stöðva framleiðsluna. Ábyrgðin á
verkföllum, ef til þeirra kemur,
bera iþví atvinnurekendur og
ríkisstjóm þeirra einir.
Akureyrarfélögin.
Verkamannafélag Akureyrar-
kaupstaðar hélt fund í gærkvöldi
og gekk þar frá kröfum sínum, í
samræmi við það sem áður hefur
verið skýrt frá. Eining heldur
fund um sínar kröfur næstk.
sunnudag. Hvorugt félaganna
hefur enn ákveðið um verkfalls-
aðgerðir.
Matsveinar fengu allt
að 36% kauphækkun
og viðurkenndan
8 stunda vinnudag
Samkvæmt hinum nýju samn-
ingum matreiðslu- og fram-
reiðslumanna við skipafélögin
'hækkar grunnkaup matreiðslu-
manna og búrmanna um kr. 200 í
grunnl. á miánuði og dagvinna
telzt nú 8 stundir, en var áður 9.
Eftirvinnukaup hækkar úr kr.
11.40 í kr. 14.00.
Kaup framreiðslumanna hækk-
ar nokkum hluta ársins úr kr.
900.00 í kr. 1600.00. Einnig fá þeir
prósentur af viðskiptum.
Fleiri smærri kjarabætur feng-
ust einnig.
Orðsending
til verksmiðjueigenda á Akureyri.
Samkvæmt samningum Iðju við atvinnurekendur ber
að láta framkvæma læknisskoðun á starfsfólki verksmiðj-
anna í febrúarmánuði ár hvert. Hefir verið lagt fyrir
trúnaðarmenn félagsins á vinnustað, að fylgjast með því
að eftir samningum sé farið, og tilkynna stjórn Iðju ef
út af er brugðið. Ennfremur ber hverjum manni er
byrjar starf á verksmiðjunum að leggja fram læknisvott-
orð (Berklaskoðunarvottorð) um heilbrigði sitt, og eiga
trúnaðarmenn félagsins rétt á að fylgjast með því, sem
öðrum skyldum, sem uppfylla þarf.
Stjórn Iðju, félags verksmiðjufólks.
Verðlækkun
1. 2. og 3. marz verður mikil verðlækkun á allskonar
prjónavörum.
Verzlunin DRÍFA
Sími 1521.
Sjómönnum í Eyjum tókst að fá
fiskverðið hækkað um 6,6
aura á kg.
Kauptrygging allt árið og fleiri
kjarabætur