Verkamaðurinn - 01.07.1960, Qupperneq 1

Vegna sumarleyfa kem
ur Verkamaðurinn ekki
oftar út í þessum mánuði
XLIII. árg.
Akureyri, föstudaginn 1. júlí 1960
26. tbl.
Enda þótt sumarannir séu nú í algleymingi skortir nokkuð á
að unglingar eigi kost nægrar atvinnu. Væri brýn j)örf á að
komið yrði á skipulagðri unglingavinnu á vegum Akureyrar-
bæjar yfir sumartímann. — Til nokkurra bóta má þó telja að
skógræktarfélögin hér um slóðir liafa með fjárstyrk frá bæn-
um haldið uppi hentugri og jiroskandi vinnu fyrir unglinga
að vorinu.. Einnig hefur allmargt þeiiTa unnið að snirtingu
bæjarins á vegum garðyrkjuráðunauts hans. — Myndin sýnir
unga menn að }>eim störfum.
SÍLDARSÖLTUN HAFIN
Mikil veiði þ essa viku og horfur góðar
Utgerðarfélagið eignasl fimmta togarann
Norðlendingur keyptur af ríkissjóði
fyrir 8,2 millj. með nokkrum kvöðum
Framkvæmdastjórar Útgerðarfélags Akureyringa h.f., jæir
Gísli Konráðsson og Andrés Pétursson, hafa undanfarna daga
staðið í samningum við ríkisstjórnina um kaup á togaranum
Norðlendingi, sem ríkissjóður hreppti á nauðungaruppboði
í Ólafsfirði fyrir nokkru.
í lok síðustu viku var bræðslu-
síldaraflinn orðinn um 114 þús.
mál. Síðan hefur verið allmikil
veiði, aðallega austan Langaness
síðustu daga. Hefur þróarpláss
þrotið hjá verksmiðjunum aust-
anlands síðustu daga, en bátarnir
orðið að landa á Raufarhöfn, þótt
lengra hafi verið þangað að
sækja.
Síldarsöltun var leyfð frá og
með sl. þriðjudegi, en nokkrar
Þrj ár söltunar-
stöðvar á Húsavík
Unnið að stækkun
síldarverksmiðjunnar
Þrjár söltunarstöðvar á Húsa-
vík eru nú tilbúnar til að taka
við síld til söltunar. Eru það stöð
Fiskiðjusamlagsins og kaupfélags
ins, Venna h.f. og Barðans h.f. Sú
fyrst nefnda hefur tvö plön til
umráða. , i
Engin síld hafði borizt til sölt-
unar í gærkvöldi og síldarverk-
smiðjan hafði aðeins fengið 200
mál í bræðslu. Unnið er nú að
því að byggja lýsistanka og mjöl-
hús við verksmiðjuna, en á næsta
árier stækkun til aukinna afkasta
fyrirhuguð. Nú getur hún unnið
úr 600—800 málum á sólarhring.
Ysuveiði er að hefjast hjá
Húsavíkurbátum og kolaveiði í
net hefur verið góð.
Sjómen segja sjó allan nú mjög
rauðátumikinn og fisk yfirleitt
úttroðinn af átu. Þykir því síldar-
legt í bezta lagi.
Elisabet Eiríksdóttir, fyrrv.
bæjarfulltrúi á 70 ára afmæli 12.
þ. m. í tilefni af afmælinu heldur
Verkakvennafél. Eining Elísabetu
samsæti í Alþýðuh. 12. júlí n.k.
söltunarstöðvar höfðu áður hafið
lítilsháttar söltun á eigin ábyrgð.
Fremur lítið hefur þó verið salt-
að enn.
Útreikningamir tóm endileysa.
Þegar ríkisstjórn bar efnhags-
lögin fram á Alþingi fullyrti hún
að vísitalan mundi af þeim sök-
um aðeins hækka um tæp 3 stig,
en aðrar ástæður mundu valda
eins stigs hækkun. Allar verð-
hækkanirnar voru áætlaðar 13
stig, en frá átti að draga 8,5 stig
vegna fjölskyldubóta, 1,6 stig
vegna aukinna niðurgreiðsla og
0,2 stig vegna niðurfellingar
námsbókargjalds. Hið síðast
talda hefur verið efnt á þann
hátt að hækka gjaldið um 70 %!
Niðurgreiðslurnar eru að vísu
framkvæmdar, en fé til þeirra
tekið af almenningi með óbein-
um sköttum, og er því reiknings-
kúnstin einber, en ekkert mót-
vægi við kjaraskerðinguna.
Útreikningar hagstofunnar
sanna nú, að jafnvel á mæli-
kvarða „vísitölufjölskyldunnar",
sem ekki gefur neina rétta mynd
af verðhækkununum, hafa full-
yrðingar ríkisstjórnarinnar og út-
reikningar hagfræðinga hennar
nú þegar reynst eindileysan ein-
ber. Enda þótt fjölmargar verð-
hækkanir séu enn ekki fram
komnar, hvorki í reynd og enn
síður í vísitölunni, hefur hún
Varð sá árangur af för þeirra,
að gerð voru drög að kaupsamn-
ingi og ákvað stjórn Ú. A. á fundi
sínum í gær að ganga að þeim
boðum um verð og skilmála, sem
í samningsuppkastinu fólust. Er
því fullvíst að úr kaupum verði
og útgerðarfélagið eignist fimmta
togara sinn næstu daga.
8,2 millj. kr.
Kaupverð togarans er 8,2 millj.
kr., eða nákvæmlega hið sama og
það verð sem ríkissjóði var slegið
skipið fyrir. Mun það eftir atvik-
um teljast sanngjarnt verð, enda
er 12 ára klössun nýlega lokið og
skipið talið í sæmilegu viðhaldi.
Greiðslukjör munu vera fremur
hagstæð.
þegar komizt fram úr því há-
marki, sem fullyrt var að hún
mundi ná.
Húsaleiga ekki með.
Alkunnugt er að vaxtaokrið og
50% hækkun alls byggingarefnis
hefur þegar orðið þess valdandi,
að húsaleiga hefur stórhækkað.
Hér á Akureyri er t. d. nú í vor
um að ræða almenna hækkun
húsaleigu frá 300—400 kr. á íbúð
á mánuði.
Fyx-ir alla þá, sem búa í eigin
húsnæði hefur vaxtahækkunin
hækkað húsnæðiskostnaðinn gíf-
urlega og mun meira en hækkim
leiguhúsnæðis nemur. Er algengt
að sú hækkun nemi mörgum
þúsundum króna á ári. Ekkert af
þessu kemur fram í vísitölunni.
Landbúnaðarvörur eftir.
Nokkrar tegundir landbúnað-
arvara hafa þegar hækkað nokk-
uð, en kjötvörur yfirleitt ekki.
Kjöt lækkaði nokkuð er sam-
komulag var gert um búvöru-
verð sl. vetur. Meginþungi hækk-
unar landbúnaðai'vai'a vegna
stóraukins tilkostnaðar bænda,
af völdum efnahagsaðgerðanna,
kemur hins vegar til á næsta
hausti og veldur stórfelldri
Kvaðir.
Þær kvaðir fylgja kaupunum,
að Útgerðarfélagið er skuldbund-
ið, ef úr þeim verður að leggja
upp á Sauðárkróki og Olafsfirði
mánuðina nóv.—jan. n.k. jafn-
mikið aflamagn og til þessara
staða barst sl. vetur af Norð-
lendingi.
Ennfremur er áskilið að Sauð-
árkrókur og Ólafsfjörður sitji
fyrir um upplag af togurum Ú. A.
á næsta ári, ef um verður að
ræða að togarar þess landi utan
heimahafnar.
Nokkur hreyfing hefur verið
fyrir því hjá Sauðkræklingum og
Ólafsfirðingum að kaupa togar-
ann aftxxr og varð því ekki hjá
komizt að ganga inn á framan-
hækkun vísitölunnar.
Verð á olíum og benzíni á eft-
ir að stórhækka, og svo að sjálf-
sögðu allar nýjar vörur, sem
koma í stað eldri bii’gða, sem
smáganga til þurrðar.
Fjölskyldubæturnar.
Það er auðvitað alger og ósvíf-
in blekking að fjölskydubæturn-
ar jafni 8,5% kaupskerðingu. —
Mikil fjöldi fólks nýtur þar einsk-
is af og verður að þola sína
launaskerðingu án allra bóta. —
Barnmai-gar fjölskyldur fá því
minni, auknar bætur hlutfalls-
sem börnin eru fleiri (269 krónur
með 3. bai’ni og fleirum).
Blekkingarnar um fjölskyldu-
bæturnar má glöggt marka af því
að aukning þeirra (152 millj. kr.)
nempr aðeins um 3,5% af heild-
arlaunum í landinu. Það er sú
raunverulega sárabót sem launa-
menn fá að meðaltali og skakkar
þar fullum 5 vísitölustigum.
Á öðrum stað hér í blaðinu
er birt skrá yfir verðhækkanir
á nokkrum tegundum erlendra
vara og styður sú skrá þá al-
mennu skoðun, sem hver launa
maður sannfærist bezt um af
eigin raim, að lífskja(raskerð-
ingin er margföld við það, sem
reiknimeistararnir í stjórnar-
inu halda fram og þó enn stór-
fellt meiri en í upphafi var
reynt að halda að almenningi.
greindar kvaðir, því að ella hefðu
þessir kaupstaðir ekki sleppt
kaupunum við Ú. A. fyrir hið nú
umsamda verð. Kvaðirnar verða
að vísu til nokkurra baga næsta
vetur á þeim tíma sem mest er
sótt eftir af sjömönnum að sigla
með ísvarinn fisk, en á hitt er að
líta, að þörfin á auknu hráefni til
vinnslu er mjög brýn og óvíst
hvort hagstæðari kaup á togara
bjóðast, en allir örðugleikar hins
vegar á öflun nýs togara vegna
gengisfellingar ,og lánahamla. —
Nýr togari mun nú kosta nær 40
millj. kr.
! 28 !
| DAGLAUN I
| Ungu hjónin, sem byrjuðu að =
l halda heimili í vor, þurfa að I
\ kaupa vagn handa óskabarn- i
i inu. Fyrir hann þurfa þau að 1
1 greiða kr. 4.550.00, þar sem i
i kr. 3.260.00 nægðu í fyrra. — i
i Þessum hjónum er sagt að i
í dýrtíðin hafi aðeins vaxið um I
| 3%. Hinn ungi heimilisfaðir i
i þarf þó að gjalda bamavagn- i
i inn með 28 daglaunum nú, þar i
i sem 20 daglaun nægðu í fyrra. i
i Sem sagt 1290 kr. viðreisn á i
1 barnavögnum. =
2 5
MltlllilllHllttlMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIItllHIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIM?
Sínfóníuhljóm-
I sveitin leikur í
Akureyrarkirkju
á sunnudaginn
Sinfóníuhljómsveit íslands held-
ur hljómleika í Akureyrarkirkju
n.k. sxmnudag, 3. þ. m., kl. 3 siðd.
Stjórnandi er Vaclav Smetácek,
en einleikari með hljómsveitinni
Bjöim Ólafsson, konsei'tmeistari.
Á efnisskrá er Moldá, hljóm-
sveitarverk eftir Smetácek, Fiðlu-
konsert eftir Beethoven og Nýi
heimur, sinfónía eftir Dvorak.
10 stærstu
sparisjóðirnir
Samkvæmt nýútkomnum Hag-
tíðindum eru spariinnlán tíu
stærstu sparisjóðanna sem hér
segir:
Verzlunarsparisjóður Rvíkur
88 millj kr.
Spai'isjóður Rvíkur 87 millj. kr.
Sparisj. í Keflavík 39 millj. kr.
Sparisj. Hafnarfj. 39 millj. kr.
Samvinusparisj. 31 millj. kr.
Sparisj. Akraness 29 millj. kr.
Spai'isj. Mýrasýslu 22 millj kr.
Sparisj. Akureyrar 17 millj. kr.
Sparisj. Glæsib.hr. 14 millj. kr.
Sparisj. Siglufjarðar 10 millj. kr.
Yísitalan er komin í 111,3 stig
Ekkert stenzt af útreikningum hagfræðinga ríkisstj.
Samkvæmt útreikningi kauplagsnefndar er verðlagsvísital-
an nú 111,3 stig, en hinni opinberu vísitölu er haldið í 105
stigum með því að draga frá 6,2 stig vegna fjölskyldubóta. En
alls hyggst kauplagsnefnd lækka vísitöluna um 8,5 stig með
slíkum frádrætti.