Verkamaðurinn - 08.05.1964, Blaðsíða 2

Á sjónskífunni
Tíminn fer hraðfara hjá.
Fyrsti sumardagur er liðinn,
þar með einn bezti vetur, sem
menn muna, bæði viðvíkjandi
veðráttu og afla. Fyrsti maí er
einnig að baki, kaldur hér og
fremur dapur, en með sam-
komulagi og sól í höfuðborg-
jnni. Kröfur eru og deilur í okk-
ar þjóðfélagi. Skipting arðs er
alltaf viðkvæmt mál, þó raun-
sannast virðist, að þeir, sem afla
auðæfa, fái stærsta hlutinn. En
von er framundan: Verkalýðs-
hreyfingin hefur boðið ríkis-
valdinu upp á friðsamlegar við-
ræður um lausn kjaradeilna
þeirra, sem framundan eru.
Hljóta ekki allir að fagna því og
telja fullvíst að samkomulag
takist. Enginn myndi fagna
verkföllum og enginn myndi
græða á þeim. Samningaleið er
alltaf hin æskilegasta í hverju
máli, bæði milli einstaklinga
og þjóða. Við vonum, að þó
þetta vor verði kalt hið ytra,
verði það rósamt og friðgott
milli stétta.
!
Togaraútgerð
Það var fróðlegt að fylgjast
með blaðamannafundi útvarps-
ins s.l. mánudagskvöld. Blaða-
menn töluðu við þaulreyndan
togaramann, skipstjóra og nú
útgeröarmann þessara merkilegu
aflatækja, sem togarar eru. Það
virðist einhver tízka land-
krabba, að svívirða þátt togar-
anna í verðmætaöflun landsbúa,
þeir, sem minnst vita, gala hæst
eins og vant er.
Þessi reynsluríki togaramað-
ur, Tryggvi Ofeigsson, er á ann-
arri skoðun en landkrabbar.
Hann veit gildi togaranna, einnig
hvað það er, sem rýrir gildi
þeirra nú. Það á ekki að bíða
skipverja með skattskuldakröfu,
þegar þeir koma úr þriggja
vikna útilegu á harðsóttustu mið-
um hafanna. Þeir eiga að vera
skattfrjálsir. Útgerðin á ekki að
þurfa að afhenda bankanum
gjaldeyrinn, sem þeir skapa og
fá hann aftur skammtaðan sem
skít úr hnefa og ölmusustyrk.
Tryggvi talaði mjög í líking-
úm, en margs varð maður vís
um aðbúnað og aðstöðu þessara
skipa nú. En útkoman mun þessi.
Togaraútgerð er tap á pappírum
vegna heimskulegra ráðstafana í
landi. Hún er þó enn jafn-
nauðsynleg þjóðinni og fyrr.
Eftir stækkun landhelginnar eru
togararnir útvarðasveitir okkar,
sækja á fjarlægari mið vegna
♦
kosta sinna sem sjóskip og láta
tímabundna afladeyfð ekki hagga
heildarnytsemd. Þeir eru
reynsluskóli íslenzkra sjómanna
og hafa skapað mestu sjóhetjur
heims. Allir, sem koma nærri
vinnu og verzlun við þá, græða
fé, þó útgeröin sýni reiknings-
legt tap. Dæmið um bílstjórann
hitti í mark hjá Tryggva.
Það á ekki að leggja niður
togaraútgerð á íslandi þó óhag-
ræði sé um stund. En það á að
búa betur að þeim og sjómönn-
um þeim er þá skipa. Þeir flytja
gjaldeyri í þjóðarbúið, er þeir
sigla, þeir skapa fjármagn í
buddur kvenna, barna og full-
orðinna, ef afli þeirra er unninn
í heimahöfn. Þeir þjálfa manns-
efni í hetjur, sem eru grunnur
undir hinu glæsta sjómannsoröi
á íslandi. En það má ekki, nú
um sinn, nota þá sem allsherjar
mjólkurkýr fyrir fjarskyldar
stofnanir. Og þó fiskur gangi nú
upp í landsteina og sé hægast
veiddur úr landi á litlum skip-
um, kann svo að fara, ekki sízt
ef rányrkja heldur áfram á
fjölgunarsvæðunum eins og nú
er, að það verði úthafsflotinn,
togararnir, sem ráða gæfu vorri
í framtíð.
Allar framkvæmdir til lands
og sjávar eiga rót sína að rekja
til vörpunnar. Efnislega er þetta
eftir hinum aldna togaramanni
haft, en þó það kynni að vera
ofsagt á uppgripaöld smærri
skipa á landgrunni, mun það í
reynd liðins tíma og veruleik
ókomins, enn reynast mikill
sannleikur.
Skammstafanir
Það eru tímar hraðfara tækni,
vinnuhagræðingar og sam-
þjöppunar hins efnislega. I stað
þess að nefna löng heiti hluta,
fyrirtækja og samtaka, nota
menn skammstafanir: Allir
kannast við SÍS fyrir hið langa
Samband íslenzkra samvinnu-
félaga. UNESCO, SÍBS, IBM,
SAS, MÍR og hvað það nú heitir,
og menn læra smátt og smátt að
skilja merkingu þessara skamm-
stafana.
Allar líkur benda til að mál
okkar, vegna tímasparnaðar og
vinnuhagræðingar, verði að
lokum allt tveggja og þriggja
stafa orð, sem tákna tveggja
og þriggja orða nafn. Við
skulum bara sjá þann sparn-
að, sem væri í því, aö bæj-
arstjórn Akureyrar væri köll-
uð BA, Tryggingastoínun rík-
isins á Akureyri væri TRA,
lóðaúthlutun Akureyrar væri
LA, áður höfum við MA og GA,
fyrir skólana okkar.
Menningartengsl íslands og
Grænlands, sem hljóta að koma
með auknum samskiptum, yrði
MIG, Sjódælustöö Oddeyrar og
saltdreifing (á götur) yrði
SOS, samvinna norrænna
manna í opinberum biss-
ness og bandalagsmálum yrði
SNOBB.. Aluminiumframleiðsla
innlendra að Gásum gæti vel
heitið ALI-GÁS, kísilgúrverk-
smiðja í námaskarÖi yrði KVÍN
o. s. frv. Sennilega gengur
„vinnuhagræðing“ einna lengst,
þegar í blaðamannamáli oröiö
„sport“, er skammstafað „sprt“.
Það munar um minna en eitt o.
Samtök málverndarmanna á
Norðurlandi gæti skammstafazt
SMÁN.
En forfeður vorir fóru annan
veg að. Þeir skírðu hluti og hug-
tök einu nafni, sem innihélt
kjarna hlutarins og hugtaksins.
En það er úrelt.
Undur
Frá því var nýlega skýrt í
innrammaðri grein í Degi, og
það á forsíðu, að hrútur hafi
sloppið í ær snemma vetrar með
þeim afleiðingum, að 50 ær hafi
nú borið fyrir tímann. Þetta
gerðist hér í okkar sögufrægu
REYKJARPÍPUR
B e n - H u r
DÖMU-
REYKJARPÍPUR
T w i s f
Tóbakspungar
Gaskveikjarar
Kveikjaraþræðir
Kveikjarasteinar
Kveikjaraolía
Hafnarbúðin
VINNUBUXUR
á unglinga.
Verð kr. 195.00
VINNUSKYRTUR
á stúlkur - langar
ermar.
Verð kr. 135.00.
Verzl. Ásbyrgi h.f.
byggð, Eyjafirði, og hefur margt
við borið í þeim byggðarlögum,
sem fréttnæmt má kallast frá upp
hafi. En aðalkjarni þessarrar
merku fréttar var það, að hrútur
inn var blindur.
Það liggur að baki fréttarinn-
ar undrun stór: Hvernig mátti
þetta verða, með blindt karlkyn?
Ja, það er nú svona með siðferð-
ið í voru landi, bræður. Jafn-
vel blindir hrútar finna hinn
bannaða veg að uppsprettu synd-
arinnar. Er þá furða þó sjáandi
menn rati að uppsprettunni?
Við hlustum
ÁSur höfum við minnst á
blaðanmannafund í Útvarpinu
sl. mánudag. Það var fleira á
dagskrá þennan dag. M. a. þátt-
urinn um daginn og veginn. Ein-
hvern veginn finnst mér, að sá
þáttur hefði mátt falla úr. Þessi
fjögrafóta aðferð viðvíkjandi
„vestrænni“ samvinnu er að
verða óþolandi. Eitt sinn var
mikið talað um „skriðdýrshátt"
viðvikjandi Rússum sem and-
styggð. Skriðdýrsháttur viðvíkj-
andi öllum er það ávallt. En
hvers vegna er þetta afbrigði
mannlegra hátta nú orðiö eftir-
sótt útvarpsefni? Þessir vesalings
ungu áhugamenn um „vestræna
samvinnu“ eru án efa góðir
strákar og íslendingar. En hvers
vegan geta þeir ekki skilið það,
að svo bezt er um samvinnu og
samtök að ræða, að báðir aðilar
standi á tveim fótum, en annar
krjúpi ekki á kné. Þess er getið
í fornum sögum, austrænum, að
gestum bar að falla fram og
kyssa á tá konunga. En er hér
ekki um úrelta kurteisi að ræða.
Haraldur Hamar, við erum
menn, eigum sögu frá fornu,
erum enn að skapa sögu. Skrið-
dýr, íslendingar: Tveir fjar-
skyldir aðilar.
Reykjorpípur
Fyrir dömur og herra.
Sparið fé, reykið pípu.
NÝLENDUYÖRUDEILD
AUGLÝSING
um lóðahreinsun.
Lóðaeigendur á Akureyri eru áminntir um að hreinsa lóðir
sínar og hafa lokið því fyrir hvítasunnu.
Verði um að ræða vanrækslu í þessu efni, mun heilbrigðis-
nefndin láta annast hreinsun á kostnað lóðaeigenda.
Heilbrigðisnefnd Akureyrar.
AÐALFUNDUR
FLUGFÉLAGS ÍSLANDS H.F. verður haldinn
miðvikudaginn 3. júní 1964 í Súlnasal Hótel
Sögu og hefst kl. 14.00.
Dagskró:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Önnur mál.
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir á
aðalskrifstofu félagsins í Bændahöllinni (4.
hæð) 1., 2. og 3. júní.
Stjórnin.
2) Verkamaðurinn
Föstudagur 8. maí 1964