Vínland - 01.01.1906, Blaðsíða 1

VINla&ND
IV. árg.
MINNEOTA, MINN., JANÚAR 1900.
|' Helztu Viðburðir $
^seeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee^
Borgarastriöið stóð yfir á, lífisslandi all-
an desembermánuð og lieita mátti að barist
vu-ri um land altaf liinni mestu
Frá grimd, en lengi var tvisýnt
Rússum bverjir bera myndu liærri liluta'
Til sveita og í binum smærri
borgum gat stjórnin ekki við neitt ráðið, |iví
J>angað var ómögulegt að senda berdeildir,
og uppreistarmenn gátu pví farið Ji>ar sínu
fram nema [>ar sem lOgreglan veitti J>eim ein-
liverja mótstöðu, en í stórbæjutn var herlið
til varnar og J>ar var pví orrustan börðust.
Moscow varð miðpunktur striðsins um 20. des.
Þar hafði allur vi'rkalyður gengið frá vinnu
og gripið til vopna, og J>angað söfnuðust æs-
ingamenn og gjöreyðendur úr öllum áttum
til Jiess að berjast raeð borgarlyðnum og
eggja liann til framgöngu, en á móti þeim
sendi stjórnin hverja berdeildina á fætur ann-
ari, og þar var barist næstum bvíldarlaust i
lieila viku, unz liorinn náði lo'ks Ollum varnar-
virkjum ujipreistarmanna og stökti Jæitn á
flótta. Yoru Jiá fyrirliðar peirra toknir bóp-
um satnan og settir 1 fangelsi oða drejmir án
döms og laga. Eftir Jrann ósigur áttu upj>-
reistarmenn sér engrar viðreisnarvon í vopna-
viðskiftum við lierinn o<r lOffðu bví flestir
o ö J
vojinin niður, nema í úthóruðum við Eystra-
salt og Svart.abaf. J>ar liafa [>eir alt að J>ossu
baldið helztu borgunum á sínu valdi og rok-
ið af böndum sér pær berdeildir, sem móti
Jseim bafa verið sendar.
En prátt fyrir pað J>ó enn beri tölilvertá
óeirðum bór og hvar á Eússlandi, pá hefir
stjórnin unnið algerðan sigur í pettasinn,og
pann sigur á bún pví mest að þakka að her-
inn reyndist henni tryggari en flestir bugðu.
Eað er óefað að í fyrstu voru margar ber-
deildir á báðum áttum hvort þær beldur
skyldu fylgja stjórninni eða snúast í lið með
ujipreistarmönnum; en strax or pær komu á
ófriðarstöðvarnar syndu uppreistarmenn peim
fullan fjandskap, og réðustá hermennina með
odd og egg eins og væru peir hinir verstu
óvinir pjóðarinnar. Þá var bermönnunum
nauðugureinn kostur, að láta bart mæta börðu,
og pví lengur sem sú viðureign stóð yiir, Jiví
ntciri varð fjandskapur milli bersins og ujip-
reistarmanna, og J>á snérist berinn alger-
lega í lið með stjórninni. í annan stað nrðu
kaupmenn, iðnaðarstjórar og aðrir helztu
miðlunarmenn Jrjóðarinnar, uj)j>reistarmönn-
um fráhverfir, J>ogar æsingar og óbæfuverk
keyrðu svo úr liófi, að hvergi var viðvært fyr-
ir stjórnlausu æði ofbeldismanna, en eymd
og volæði lýðsins fór dagversnandi; J>á kusu
peir heldur einveldi en óöld f>essa, og urðu
þvi stjórninni lilyntir. I>etta alt spilti mál-
stað uj>preistarmanna, og stjórnarbylting sú,
er þá var komin svo langt á leiö að varla var
meir en herzlumunur að fá bana til lykta
leidda, féll nú um sjálfa sig af J>ví ofgeyst
var farið á stað, en ujjpreistarlýðurinn bafði
engan foringja og var pví böfuðlaus ber.
í Síberíu urðu viða allmiklar óspektir
og einkum var [>ar ráðist á járnbrautina miklu,
er liggur par um land austur til Manchuria,
og urðu af pví miklar frátaíir við að flytja
bermenn og farangur hersins lieim [>aðan til
Kússlands, en nú liefir stjórninni tekist að
bæla niður allar þæróeírðir. svo nú er öll um-
ferð á brautinni tafarlaus eftir sem áður. —
Witte er enn ráðaneytisforseti keisarans, og
belzt lítur útfyrir að hann fái framgengt [>eirri
stjórnarbót er hann bafði í hyggju. Hann
vill nú pegar láta stefna til pingkosninga svo
pjóðin fái hið fyrirhugaða J>ingræði sem
fyrst, og bann befir heitið [>vx að segja af sér
ráðherra embættinu jafnskjóttog J>ingið taki
til starfa.
Þingið
og
Forsetinn
Sambandsþingið í M'asbington, D. C.,
hefirfátt unnið sér til frægðar pað sem af er
J>essu þingtímabili. Óllum
stórmálum, sem fyrir J>ing-
inu liggja, er frestaðogpau
dregin á langinn svo líklegt
er að þau vorði aldrei út-
kljáð á pessu J>>ngi. Það er öllum kunnugt
að belzta orsökin til pess er sú, að Roosevelt
forseti befir afdráttarlaust skyrt frá {>ví hverj-
ar undirtektir bann vilji að mál [>essi fái á
J>ingi, en J>að þykir [>ingmönnum helzt til
djarflega mælt af forseta, ogsvo minnast J>eir
J>ess jafnframt, að bann hefir oftar en einu
sinni telcið fram fyrirhendur [>ingsins og tek-
ið sér [>að vald er þinginu er ætlað en okki
forseta, en J>að er brot gegn stjórnarslcrá
Bandaríkjanna (t. d. J>cgar bann I fyrrahaust
gerði samningana við Haiti, og samningar peir
er liann og Taft gerðu síðar \ ið Panama um
gjaldgengi silfurpeninga [>ar í landi o. s. frv.).
Þetta befir valcið oj>inberann mótpróa bjá
J>ingmönnum og peir bafa afráðið að gera
honurn erfitt fyrir og láta bann eklci lengur
einráðan í pjóðmálum, og iafnframt bafa J>eir
liótað að befja rannsókn viðvíkjandi peim að-
gerðum hans, er peir telja stjórnarskrárbrot.
10. p. m. voru I fulltrúadeildinni sampykt
toll-lög fyrir Filipsevjar. I>au lög ákveða
Nr. 11.
að engan toll skuli gjalda af neinum vörum,
sem frá Filipseyjum eru fluttar til Bandaríkja,
að uudanteknu tóbaki, sykri og lirísgrjónum,
af [>eim skal gjalda 25 prósent af peirri upj>-
liæð er Dingley toll-lögin leggja á þær vörur,
í J>rjú ár, en eftir [>að séu [>ær einnig tollfrí-
ar. Þessi lög eiga pó ekki að gilda um aðr-
ar vörur en þær, sem framleiddar eru par á
eyjunum, [>ær vörur sem þangað eru innflutt-
ar kornast ekki tollfríar þaðan til Bandaríkja.
Forsetaskifti urðu á Frakklandi 17. J>.
m. Þá hafði Emile Loubet verið forseti í sjö
ár, en til lengri tíma var
Forsetaskifti liann ekki kosinn og neit-
é, aði að taka nú endurkosn-
Frakklandi ingu’ en liefði vafalaust
verið endurkosinn ef bann
befðigefið kost á sér til J>ess. Forsetar Frakka
hafa mjög lítil völd. í samanburði við J>að
vald, sem forseti Bandarikjanna hefir, er vald
forsetans á Frakklandi lítið meira en nafnið
eitt, [>ess vegna eru pað engin stórtíðindi [>6
J>ar verði forsetaskifti, og aldrei láta Frakkar
mjög til sín taka við forseta lcosningar, pví
[>ar kýs [>ingið forsetan en pjóðin sjálf greið-
ir ekki atkvæði, og allar þær æsingar sem
[>eim kosningum eru samfara komast sjaldan
iitfyrir J>ingsalinn.
í petta sinn voru þrír menn í vali og all-
ir voru þeir flokka-leiðtogar á pingi. Sá, som
kosinn var, heitir Clement Armand Fallieras.
Hann befir áður oftar enn einu sinni verið S
ráðaneyti stjórnarinnar og lengi verið talinn
með atkvæðamestu þingmönnum Fraklca.
Hann er frjálslyndur og vinsæli mjög bjá
al]>ýðu.
Svo rnargar sögur bafa fariðaf ólagi pví,
sem er á öllum framkvæmdum viðskurðgröft-
inn á Panama. að Eoose-
Panama ' velt forseti liofir sltorað á
Skurðurinn pingið að rannsaka pað
mál til blýtar, til J>ess að
tekinn verði af öll tvimæli. Hann segir sjálf-
ur að flestar sögur,sem af pví ganga,séu logn-
ar og ekkert sé verulega aðfinsluvert við neitt,
sem par hefir verið gert síðastl. ár, þó fram-
kvæmdir séu eðlilega hægfara. Heilbrigðis-
ráðstafanir hafa liingað til verið holzta vcrk-
efnið par syðra og árangurinn af pví er svo
mikill orðinn að nú er næstum algerlega út-
rýmt paðan drepsóttum peim er áður lágu
J>ar í landi. Iátið hefir enn veriðað[>ví gert
að grafa skurðinn, og aðalorsökin til pes» e»
sú, að verkamenn bafa ekki fengist |>angað,
og J>að befir komið til orða að fá til þoea
verkamenn frá Kína eða Japan'ef aðrir séu
ófáanlegir.