Elding


Elding - 28.07.1901, Page 2

Elding - 28.07.1901, Page 2
134 ELDING. hefst síðan fræðslan jöfnum hönd- um í listum og vísindum. Bru nú 59 slíkir skólar í Bandaríkj- unum og alt að hálfri miljón manna á að hafa tekið þátt í fræðslunni. Þessi sumarskóla- hreifing hefur nú einnig rutt sér til rúms við háskólana á Norður- löndum, bæði í Kaupmannahöfn, Lundi, Uppsölum og Kristjaníu. Annars befur Danmörk verið á und- an öðrum löndum hvað alþýðu- fræðslu snertir, og skulum vér í þessu sambandi skírskota til al- þýðuháskóla þeirra, er stofnaðir voru að undirlagi Grundtvígs. Aðferð sú, sem beitt hefur verið í þessu starfi, er í öllu verulegu þessi: Fyrst er útbýtt leiðarvísi yfir aðalatriði fyrirlestr- anna, þá eru fyrirlestrarnir haldn- ir, síðan kemur viðrœðustund, er aheyrendurnir leggja spurningar fyrir kennarann út af efninu, og loks lysa þeir, er það vilja. skrif- lega því sem þeir hafa lært, og geta menn sent þessar ritgerðir sem prófritgerðir til háskólanna. Fyrir útbreiðsluhreifingunni á Englandi standa kensluráð í Ox- ford og Cambrigde. Þau prófa og kjósa kennara, hafa eftirlit með fyrirlestrum þeirra, fara yfir leið- arvísirana, sem eiga að gefa glögt yfirlit yfir aðal innihald fyrirlesr- anna, og gefa út vitnisburðarbréf lærisveinanna. Komi fram í ein- hverjum hluta landsins ósk um að fá lýðfræðslu. þá er vanalega kosin nefnd og framkvæmdar- maður. Nefndin fer svo á fjör- urnar til kensluráðsin* og er úr því milliliður milli þess og nem- endanna. Hún tjáir kensluráð- inu óskir sínar, en það sendir aftur töflu yfir fyrirlestrana svo nefndin geti valið úr; síðan er sendur kennarinn í þeirri grein, sem valin er. Helztu námsgrein- ar eru: saga og bókmentir, ýms- ar greinir náttúrufræðinnar og þeim samfara verklegar æfingar, loks þjóðmegunarfræði o. s. frv. Þetta er í stutu máli aðal kjarni háskólaútbreiðslu-hreifing- arinnar, og er þó farið mjög laus lega yflr sögu. Viljurn vér ráða þeim, sem óska að kynnast mál- inu dálítið betur, að lesa fyrir- lesturinn sjálfan í áður greindum bæklingi, því þó hann sé ekki langur gefur hann skýra og góða hugmynd um stefnuna og fyrir- komulagið. Með ánægju skal þess getið, að stúdentafélagið í Reykja- vík hefur eftir áskorun frá Guð- mundi lækni Hannessyni tekið þetta mál til athugunar og þeg- ar stigið spor í áttina til að fá því hrundið eitthvað áleiðis hér á landi. Hefur verið kosin nefnd og skipuð þeim mönnum, er fé- lagið bar mest traust til í þessu efni, og hefur nefndin nú leitað fyrir sér hjá alþingi um styrk- veitingu til fyrirtækisins. Er líklegt að þessi styrkbeiðni fái góðar undirtektir, euda fer hún ekki fram á mikið. Gangi alt eftir óskum hjá þinginu, mun í ráði að byrja þegar á næsta ári, auðvitað í smáum stýl fyrst um sinn. Smápistlar um bæjarmál. m. Það hefur oft verið kvartað um óþrifnaðinn í Reykjavik og það ekki að ástæðulausu. Vist er um það, að hvergi nobkurs staðar í hæjum er- "lendis, þar sem vér til þekkjum, sést annar eins óþrifnaður, að svo miklu leyti sem lögregluvaldið get- ur náð til. Og þó hér kunni að vera einhverjar lögregiuákvarðanir viðvikjandi umgengni bæjarbúa um svæðin umhverfis húsin, þá er hitt víst, að lögreglan hefur ekki sérlega strangar gætur á að þeim ákvæðum sé fylgt. Sumstaðar, jafnvel i mið- hænum sjálfum, er þrifnaðurinn ekki meiri en svo, að full ástæða virðist til að taka í taumana, ef ekki af sómatilfinningu þá að minsta kosti af heilbrigðisástæðum. Tökum t. d. svæðið umhverfis hús Jóns Sveinssonar trésmiðs, sem er eitt af stærstu og prýðilegustu húsum hæjarins og aðseturstaður sjálfra „Oddfellovva“. Niður með vesturgafli hússins liggur stígur nið- ur að Iðuaðarmannahúsinu, en þar eru allar eða því nær allar opinber- ar veiziur og skemtarir haldnar og því einhver fjölsóttasti staður í bæn- um. Fram með þessum stíg er stöðupollur, sem vex að mun í vætu- tíð, en þornar aftur upp að miklu leyti þegar hitar ganga. Vatnið í þessum polli er slýað, úldið og skol- grænt á litinn, og leggur stundum fýluna af því langar leiðir. Ofan á þetta bætist svo, að úr húsi Jóns Sveinssonar er helt þarna sbólpi, matarleifum og hinu og þessu drasli frá eldhúsunum, — hamingjan má vita hvaða ílát eru tæmd þar! — og myndast við það úldin forarleðja rétt eins og í svínastíu, sem ódauns- svækjan og pestarþokan hvílir yfir í hitunum á sumrin. Það er heldur geðslegt að hafa slikar forarvilpur rótt fyrir framan vitin á gestum bæ- jarins! Þessi stöðupollur er alveg óþarfur og síst virðist þörf á að hrúka hann fyrir safngryfju frá hús- inu eins og nú er gert. Lögreglan ætti hér að geta tekið i taumana. Nokkuð svipað þessu hagar til á öðrum stað í hænum. Þegar gengið er upp Bókhlöðustíg er túnhlettur til hægri handar niður með læknum,. og fram með stígnum er engin renna á þeim spotta; hún endar þar sem Bóklöðustígur og Laufásvegur mæt- ast. Af þessu leiðir að vatnið og skólpið ofan úr húsunum rennur niður á blettinn, leitar niður eftir brekkunni í lækinn, en kemst aldrei svo langt. Það safnast fyrir fram með stígnum og sígur niður í jörð- ina að svo miklu leyti sem það get- ur, en að öðru leyti úldnar það og myndar forarveitu neðst á blettinum, sem eitrar loftið i grendinni. Hór þarf auðsjáanlega ekki annað en halda rennunni áfram niður í lækinnr þá er bætt úr þessu. Það er merki- legt að það skuli ekki hafa verið gert fyrir löngu. Svona er ástatt víða í bænum og þaðan af verr. Þetta er hér tiluefnt af því það er á þeim stöðum, sem hver maður hlýtur að reka augun í það. Og þó við ekki getum komizt svo langt að girða fyrir allan óþrifn- að i bænum, þá ættum við að minsta kosti að sjá svo sóma okkar að við sneiddum hjá þvi að hneyxla bæjar- gestina með honum á þeiin stöðum,. sem þeir ekki geta annað en rekið augun í hann. C o n s e r t til ágóða fyrir minnisvarða Jónasar Hallgrímssonar var haldinn í húsi Goodtemplara hér i bæ miðvikudag þ. 24. þ. m. Gafst bæjarmönnum kostur á að heyra söng Hr. Ara Johnsens, sem „Þjóðólfur“ hafði áður látið mikið af. Kom mönnum því ekki á óvart að Ilr. Johnsen hafði meiri og betri söngrödd til að tjalda en alment gerist meðal vor íslendinga og var þvi lófaklappið svo mikið að>

x

Elding

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Elding
https://timarit.is/publication/231

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.