Vestri - 30.07.1904, Page 1

EST
III. árg.
Frjettirfrá útlöndum.
Glasgow, 8. jálí.
Frá Ófriðnum.
Orusturnar við Vafangtien (þ. 14. f.
m.) og við Fútsjá (þ. 15.) bera þess ljós-
an vott, að Japanar sækja fast róðurinn
móti Rússum. í fyrstu frjettist, að að eins
fáar liðssveitir Rússa hefðu tekið þátt í
bardögum þessum. En nú eru fregnirnar
gleggri og eptir þeim að dæma heíir
Stakkelberg — einn af hershöfðingjum
Rússa — verið sendur suður á bóginn
með 30—40 þúsundir vígra manna og
það er hann eða hans lið, sem barist
hefir við Japana við Vafangtien og beðið
ósigur. Atti Stakkelberg að halda suður
eptir Liaotungskaganum alla leiðtilArt-
hurhafnar, koma Japönum þar í opna
skjöldu og leysa borgina þannig úr læð-
ingi. En brátt mætti hann svo megnri
mótspyrnu af hendi Japana, að þess var
enginn kostur. Sá hann þá sitt vænsta
að snúa við og hætta við slika forsend-
ing. Rjeðu Japanar þá á hann og felldu
af hontim margt manna. Segja fregnirn-
ar, sem annars að vanda eru mjög ósam-
kvæmar, að nær allur hluti liðs hans hafi
nálega verið fallinn í hendur Japönum, en
þá hafi Kuropatkin með meginher Rússa
haldið suður eptir í skyndi og borgið með
því Sakkelberg. Segist sumum svo frá,
að Stakkelberg hafi þó orðið að skilja
mikið eptir af fallbyssum og öðrum þunga-
farangri, er fallið hafi í hendur Japönum.
Aðrir bera það þótilbaka. í viðureign-
um þessum hefir Stakkelberg misst ó-
grynni liðs — sumir segja um hálft fjórða
þúsund — en eigi er enn þá hægt að
ákveða tölu þessa með nokkurri vissu.
Það gefur og að skilja, að Japanar hafa
og misst margt manna, en eptir öllum
fregnum að dæma er manntjón þeirra
miklu minna en Rússa. Eptir ófarirnar
við Vafangtien hörfaði Stakkelberg norð-
ur eptir til Kaiping, er liggur við Liao-
tungflóann, skammt fyrir sunnan Njú-
sjang. Skömmu seinna komu Japanar
þangað og varð hann þá að hörfa lengra
norður eptir. Náðu Japanar Kaiping
þ. 22. f. m. og búast þeir þar um fyrst
um sinn. Víggirða þeir bæinn rammlega
að sögn, því að Rússar eru fjölmennir
þar fyrir norðan, fyrst Stakkelberg með
Hð sitt og svo Kuropatkin þar norður af
(við Haitsjeng), ef trúa má þeim fregnum,
sem segja, að Kuropatkin hafi haldið alla
leið suð vestur til Haitsjeng frá Liaojang
til að bjarga liði Stakkelbergs. Er þá
þunnskipað við Liaojang og líklegt, að
Kuroki hugsi til hreyfings með lið sitt.
ÍSAFIRÐI, 30. JULÍ 1904.
Er herdeild þeirri, sem Japanar fyrir
nokkru komu á land við Takúsjan á
Liaotungskaganum án efa ætlað að sam-
einast her hans vestur af Sjújen og taka
þar höndum saman við Nodzu, sem ræður
fyrir vesturhernum (við Kaiping og þar
í grennd). Hefir herdeild þessari lent
saman við Rússa þ. 21. f. m. nálægt bæn-
um Semjútsjen, sem liggur skammt fyrir
norð-vestan Sjújen. Tóku Japanar þar
höndum nær þrem hundruðum Rússa og
náðu 9 fallbyssum og flýðu leyfar Rússa
þá norður eptir. Er þá ekkert því til
fyrirstöðu, að herdeild þessi hafi þegar
tekiðhöndum saman við NodzuogKuroki.
— Japanar hafa þá samfelldan her alla
leið vestan frá Kaiping og þaðan í bug
norð-austur til skarðannafyrir norð-vestan
Feng-hjúan-tsjeng og allur sækir herinn
þannig í hálf-hring norður eptir landi á
móti Rússum. — Um Kuroki og aðal-
her hans vita menn enn sem fyr harla
lítið. Kuroki tekst svo snilldarlega að
haga ferðum sínum og hers sín», að Rússar
segja hann ýmist austur á Mukdenvegi,
ýmist á Liaojangveginum, (sem liggur
vestar) eða jafnvel, að hann haldi alveg
í vestur til Haitsjeng. Líklegast er að
Kuroki sje þó sjálfur á veginum frá Feng-
vang-sjeng til Liaojang með aðal-herinn,
en hafi sent minni flokka norður eptir
vegunum fyrir austan sig og vestan. Má
án efa telja það víst, að hann haldi styttstu
leið til Liaojang. Bera bardagar þeir,
sem Rússar og Japanar hafa átt þ. 26.
og 27. f. m. fyrir norð-vestan Feng-hjúan-
tsjeng vott um, að Japanar hafi all-mikið
lið á leiðinni ffá Feng-hjúan-tsjeng til
Liaojang og er það næsta líklegt og
jafnvel talið víst, að Kuroki hafi sjálfur
stýrt því Jiði, er sigraðist á Rússum og
náði á sitt vald flestum hinum helztu
skörðum, er vegurinn frá Feng-hjúan-
tsjeng til Liaojang liggur um. Jafnvel
Motienskarðinu kváðu Japanar hafa náð.
Segja síðustu fregnir, að þeir eigi skammt
ófarið til Liaojang. En eigi er gott að
segja, hvort fregnir þær eru með öllu
áreiðanlegar. Rigningar og aðrar tálm-
anir hindra mjög ferð Japana og því
mjög ólíklegt, að þeir sjeu svo skjótt
komnir alla leið til Liaojang. Væri lík-
legra, að þeir byggju vel um sig í sKÖrð-
unum fyrst um sinn. En hvað sem ferð
Japana lengra suður líður, þá er það
næsta auðsætt, að þeim er hinn mesti
hagur að hafa skörðin á sínu valdi.
Nálægt Kaiping hafa Japanar nýlega
komið nálægt 20,000 liðsmanna á land
undir forustu Sainugeho hershöfðingja.
A hann án efa að rjetta Nodzu hjálpar-
Nr. 3f&.
hönd móti Kuropatkin og ef til vill snúast
móti Njúsjang, sem Rússar halda enn.
Ef Kuropatkin því eigi lætur undan síga
norður á bóginn aptur til Liaojang, mun
tíðinda að vænta af her Nodzu. Liklegast
er, að Kuropatkin haldi sem skjótíist
aptur til Liaojang, því að ella mun þar
þunnskipað móti her Kuroki. Mun Kuro-
patkin varla vilja vera í kreppu milli
Nodzu að sunnan og Kuroki að norðan
og því af alefli sporna við því.að KurokÍ
nái Liaojang. En hvað verður í rauninni,
er allt ráðgátu hulið og verður því að
bíða seinni frjetta.
Frá Arthurhöfn eru strjálar fregnir
sem nærri má geta, er borgin er í her-
kvíum sjó- og landmegin, en Japanar hins
vegar gæta þess, að segja sem minnst
frá atburðum þar. Það þykir þó sann-
frjett, að þ. 26. f. m. áttu Japanar all-
snarpan bardaga við Rússa fyrir suð-
austan borgina og náðu þar þremur víg-
um. Um líkt leyti náðu Japanar sterkri
vígstöð fyrir norðan bæinn, er Ulfshœ.ð
nefnist. Segja menn, að þaðan sje hægt
að skjóta á næstu virki. Þess ber að
g'eta, að virki þessi eru útvígi borgar-
innar og til hirna eiginlegu borgarvirkja
eru Japanar ekki komnir enn. Þeir hafa
og ekki enn að fullu komið í lag víg-
vjelum sínum þeim hinum stóru, er þeir
ætla að sækja Arthurhöfn með. — í
orustum þessum við Arthurhöfn misstu
Rússar 200 manna, Japanar nokkru fleira
að líkindum. — Um matvæli er svo lítið
í borginni, að Rússar hafa ekki sjeð sjer
annað fært en láta alla Kínverja fara
þaðan í burtu. Segir sagan, að Rússar
hafi verið svo svinnir við þá í mat, , ð
margir þeirra hafi dáið úr hungri áður
en þeir næðu aðkomast úr þessum kval; -
stað.
Af viðureign Rússa og Japana á sjó
ganga margar sagnir, en flestar mjög
óáreiðanlegar. Menn hjeldu að flota Rússa
á Arthurhöfn væri allar ferðir bannaðar,
því að grjótbyrðingarnir, er Japanar
sökktu í hafnarmynninu 3. maí, hafa alit
til þessa varnað Rússum að komast út
af höfninni. Nú er svo að sjá að Rússum
hafi tekizt að sprengja þessi skip upp úr
hafnarmynninu, því að þ. 23. f. m. stóð
sjóbardagi mikill fyrir utan Arthurhöfn.
Segir sagan, að þá hafi Rússar stýrt flota
sínum (6 bryndrekum, 5 beitiskipum og
10 tundurspillum) útaf höfninni og beint
stefnu sinni til Vladivostochs, án efa í
því skyni að sameinast flotanum þar. Var
Tago þar fyrir með flota sinn og segja
Rússar, að hann hafi eklti þorað að leggja
til orustu við þá fyr en myrkva tók. Sendi