Vestri - 26.08.1912, Blaðsíða 2

130
V E S T R I
33« tbl.
Þungur skattur.
Eins og þegar er kunnugt hefir
steinolía Mt í einu hækkað um
5 kr. tunnan. Enn er oss ekki
kunnugt um af hverju hækkunin
stafar, eða hvort það er hækkun
framleiðenda eða miðlaranna, fé-
laganna sem selja hana hér.
Þessi mikla hækkun gerir feitt
stryk í reikninginn hjá oss ís-
lendingum. Sjávarútvegurinn er
nu eins og kunnugt er, sumstaðar
mestmegnis rekinn á vélarbátum,
og þar sem hann olt og einatt
hingað til hefir átt erfitt meðað
láta berjast í bökkum með til-
kostnað og tekjur, verður það
enn örðugra hér eftir. Steinolíu-
eyðsla vélabátanna er oft afar*
mikil, og 5 kr. verðhækkun á
tunnu gerir háa upphæð hjá
hverjum hlut.
En jafnframt því sem þessi
verðhækkun kemur tilfinnanlega
við sjávarútveginn, hefir hún í
för með sér aukin útgjöld hjá
almenningi. Steinolíuljósin eru
hér alment notuð, og steinolía
víða notuð talsvert til suðu. Það
er því miður lítill rekspölur
kominn á það enn að nota vatns-
aflið, sem hér er gnægð af, til lýs
ingar og hitunar. Ef til vill
getur þessi hækkun orðið til þess
að menn fari að hugsa um það
í bæjunum, þar sem tök eru á,
að nota vatnsaflið. Þótt það kosti
talsvert í byrjuninni verður það
ódýrara til frambúðar, og óhult
er það fyrir þvf, að hægt sé að
mynda hringi til að sprengja það
upp, ef bæirnir ættu það sjálfir.
Það er áhyggjuefni oss íslend-
ingum, sem eigum svo mikið af
ótömdu afli í öllum ánum og
fossunum, að vera jafnmikið upp
á aðra komnir og vér erum —.
Það er þyngstu skattarnir að
borga offjár út úr landinu fyrir
það sem vér gætum tekið hjá
sjálfum oss.
Það er lítil von til þess að
vér verðum verulega sjálfbjarga,
fyrri en vér lærum að bjargast
sem mest við okkar eigið.
Hafsíld aflast nú vel á hafinu
og þegar farið að láta talsvert
af síld til frystunar í íshúsinhér
og í veiðistöðunum.
llillisíld hefir fiskast lítilshátt-
ar hér á Pollinum undanfarnar
nætur í lagnet.
Piskaíií fremur rír og mest
ísa.
Yestri kom hingað 23. þ. m.
Með honuru kom hingað Halldór
Gunnlögsson, sonur JakobsGunn-
lögssonar kaupm, í Km.höfn og
og dvelur hann hér þar til
Ceres fer héðan.
Bestu kartöflur
sem nokkuru sinni hafa flust til bæj-
arins fásí nu í
Edinborg.
hngsályktun um stöðulögin,
í símskeytum sem birt voru í
síðasta blaði er getið um þings-
ályktun frá Sk. Thoroddsen um
ríkisréttindi íslands, sem feld hafi
verið frá atkvæðagreiðslu með
rökstuddri dagskrá. Tillagan var
frá þeim þremenningunum Skúla,
Bjarna og Benedikt, og var í
raun og veru ekki um ríkisrétt-
indi Islands heldurumstöðulögin,
nokkurs konar útskýring eða
þýðing á orðalagi þeirra. í stað
þess sem dr. Jón Þorkelsson hefir
haldið sér í altarisbrík gamla
sáttmála og þótst þess fulltrúa
að hann gerði oss íslendinga
sjálfstæða og fullvaida, krjúpa nú
þremenningarnir að klæðafaldi
stöðulaganna og hyggja að út af
þeim gangi sá kraftur, sem geti
gert ísland að sérstöku fullvalda
ríki.
Þingsályktunartillaga þessi er
í mörgum liðum, og eru allir
þessir liðir útlegging á einstökum
orðum stöðulaganna, sem gefi
oss rétt og bindi í sér viður-
kenningu, — skuldbindingu og
skyidur á hendur Dana.
Loks leggja þeir til að skora
á ráðherra íslands, að gera
danska löggjafar- og framkvæmd-
arvaldinu, sem og dönsku þjóð-
inni þessa ályktun (útleggingu)
kunna.
Það hefir verið dregið í efa
að stöðulögingiltuáíslandi vegna
þess að þau hafi hér aldrei verið
birt löglega. Standa flutnings-
menn líklega í þeirri meiningu,
að vafi leiki á gildi þeirra í
Danmörku af sömu ástæðú, og
vilja því láta ráðherra íslands
birta þau þar með öllum þessum
skýringum, svo vér töpum ekki
réttindum þeirra og þau verði
ekki misskilin.
Æfintýri í nýjum stýl.
Jón Hélgason leikfimiskennari
frá Pétursberg fór héðan með
Botniu síðast (16 þ. m.) ásamt
konu sinni Olgu Olsoufieff greifai
dóttur. — Jón hefir nú dvalið er-
lendis nærfelt 4 ár og verið bú*
settur í Pétursborg 2 síðustu
árin. Hefir hann nú á hendi
kenslu í leikfimi og hnefleik við
háskólann í Pétursborg.
Æfibraut Jóns þessi árin er
líkust gömlu miðaldasögunum.
Hann fer héðan ásamt íélögum
sínum með því eina veganesti
að trúa á mátt sinn og megin
til þess að ryðja sér braut í
heiminum. Og það hefir Jóni
tekist svo Iangt fram yfir allar
vonir að fremur mætti álíta það
ósennilegt æfintýr en veruleika.
íslendingseðlið í Jóní er ókuln>
að enn og vel gætum vjer trú»
að þvl að hann myndi láta
fósturjörðina verða þess aðnjót'
andi, ef honum áskotnuðustnokki
ur þúsund rúblur.
Fjárhús og hlaða brann nýl.
hjá Guðm. Guðmundssyni bónda
í Hörgshlíð i Mjóafirði. Hlaðan
var með járnþaki og I henni
brann um 150 hestar af heyi, svo
skaðinn er æðimikill. Eldurinn
stafaði af því að aska hafði verið
borin á húsþakið um kvöldið,
en um morguninn var alt brunnið.
Húsið stóð svo nærri bænum að
bæjarveggirnir sviðnuðu og var
því bærinn hætt kominn.
Hvalveiðar og flskveiðar,
Bann gegn hvalveiðum I Nor.
vegi er nú í þann veginn að
falla úr gildi, var aðeins yfir 10
ára tímabil. En sjómenn þar
vilja ákafir að bannið haldi
áfram, eru enn sama sinnis og
fyrri, að hvalveiðar spilli fyrir
síldarveiðum, og hafa þeir haldið
fundi til að halda fram þeim
kröfum. Er því talið víst að
hvalveiðabannið verði framlengt
um 10 ár, eða máske óákveðinn
tíma.
Forboðin epli.
Þjóðverjar hafa bannað að
syngja ýmsar danskar vís<
ur í Norður-Slésvík og þeir sem
út af því brjóta lá íangelsi eða
sektir. Meðal þeirra forboðnu
eru þessar vísur, sem ýmsir
munu kannast við hér á landi:
>Kong Christian stod ved höjen
Mast«. (Ewald.)
>Længe var Nordens herlige
Stamme«. (Richard.)
>1 alle Riger og Lande«.
(Ingemann.)
«Unge Genbyrdes Liv i Norden«.
(Ploug).
>Jeg vil værge mit Land«
(Björnson).
Ljótar eru vísurnar ekki svo
það er ekki fegurðartilfinningin
sem banninu ollir. Það virðist
heimskuleg harðstjórn að setja
bann við slíku.
„Den norske Fiskegarnsfabrik”
Christlania,
vekur ettirtekt á hinum alkunnu
netum, síldarnótum og herpi-
nótum sínum.
Umboðsmaður
fyrir ísland og Færeyjar:
Hr, Lauritz Jenscn,
Enghaveplads Nr. 11, Köbenhavn Y.
Tíðarfar liofir verið gott und-
anfarið; þó heldur kalt um
um miðbik íyrri viku.
IP3F' Undirrituð tekur að sér að
bna tii tennur.
MarKartegundir um að velja,
þar á mcðal liimir svonefndu
Bloek-tennur.
Yerkið fljðtt og velafhendi
leyst.
Mig er að hitta í verksm.
ísland (uppi).
Sophy Bjarnarson.
Hansen & Co.
Fredriksstad, Norge
mæla með sínum framúrskarandi
olíufatnadi og
ipr: sseningum*.
Þeir nota eingöngu hið besta
efni og fullkomnustu vinnubrögð.
Biðjið því ætíð um Hanscns
olíufatnað frá Frederiksstad, því
aí haiin ec bestur.
HUsnæði
fyrir tjölskyldu eða einhleypa
er til leigu í
Hafnarstræti 3.
Reynid
Gerpúlverið „Fermenta"
og þér munuð sanníærast um,
að betra Gerpúlver finst ekki á
heimsmarkaðinum.
Buchs Fabrikkcr,
Köbenhavn.
„V e s t r i“
kemur út einu ginni í viku og aukablið
ef ágteeða er til. Verð árgangsina er
kr. 3,00 innanlands, erlendis kr. 4,00 og
borgist blaðið þar fjrirfram. Gjalddagi
innanlands 15. maímánaðar. —
Uppsögn sé skrifleg, bundin við árganga-
mót, og komin til afgreiðslumanns fyrir
1. ágúst, og er ógild nema kaupandi sé
skuldlaus fyrir blaðið.
Góðar sögubækur
fást á prentsmiðju Vestra.
Afgreiðslu- og innheimtu-maður:
Arngr. Fr. Bjarnason.