Skólablaðið - 15.07.1909, Blaðsíða 3

SKOLABLAÐIÐ
59
fyrir göfugjyndi þeirra og drengskap
í því að styrkja til þess að stofnunin
komst svo vel á fót. Það verður ekki
fullþakkað. En hin eiginlega stofnun
það að kvennaskólinn í Reykjavík varð
til, það mun ætíð verða kent við nöfn-
in: Þóra Melsteð og Páll Melsteð, eins
og það hefir verið fram á þennan dag.
Framanskrifuðu bið eg yður að Ijá
rúm í næsta t.blaði »Skólablaðsins«.
Reykjavík 27. júní 1909.
Virðingarfylst.
Stgr. Thorsteinsson.
* *
*
Sjáltsagt að Ijá þessari grein rúm í
»Skólablaðinu«. Mjög fjarri ritstj. að
vilja »draga af frú P. Melsteð á æfi-
kveldi hennar þann heiður, sem hún
á með rjettu«. Aðdróttun um það
ástæðulaus. Líklegt að rjett sje að
kalla frú Póru Melsteð stofnanda skól-
ans vegna afskifta hennar af skóla-
stofnuninni frá byrjun; en engin fjar-
stæða er þó að kalla frúOlufu Finsen
stofnanda hans, þar sem það er vit-
anlegt, að fjársafnið til skólastofnun-
arinnar var mest henni að þakka, og
skólastofnunin eflaust farist fyrir þá,
ef hennar hefði ekki notið við. Pess-
ar tvær konur hafa átt mestan og best-
an þátt í skólastofnuninni, og virðast
báðar mega nefnast stofnendur. í
víðari skilningi eru allir þeir stofnend-
ur, sem gefið hafa fje til skólans, til j
að stofna hann. Pað sannar ekkert í
þessu máli, hvað sett hefir verið í út-
lend blöð um það, eða innlend. Mörg
vitleysan fengið að standa ómótmælt
lengur en 3 áratugi.
En »Skólablaðið« vill enga deilu
um þetta vekja. Pví þykir Ijúfara að
minnast hins, að báðar þær konur, sem
hjer hafa verið nefndar, hafa unnið
landi og lýð ógleymanlega þarft og
gott verk með stofnun kvennaskólans
í Reykjavík, og frú Póra sjerstaklega
með forstöði sinni fyrir skólanum þau
árin, sem hann átti erfiðast uppdráttar.
Ritstj.
Úr brjefi.
Pótt eg áður hafi skrifað yður nokk-
uð viðvíkjandi fræðslumálum yfirleitt,
vildi eg þó drepa á fátt eitt enn því
viðvíkjandi. — pví um málið má margt
segja. Pað sem eg vildi í þetta sinn
einkum minnast á er um kristindóms-
fræðslu barna (o: »kver«-kensluna.)
Allir, sem áður hafa látið í ljósi skoð-
un sína á því hafa held eg verið á
einu máli um það, að þessi utanbók-
ar lærdómur barna, væri í raun og veru
óbrúkandi; og flestir eða allir sem
fengist hafa við barnakenslu fyr og
síðar munu hafa fundið, hve ófull-
nægjandi og skökkkennsluaðferð þetta
væri. —
Eg hefi meira og minna fengistvið
að segja krökkum til í milli 10 ög 20
ára; (að eins þó á heimili mínu) og
verð eg að játa, að ekkert hefir krökk-
um leiðst eins og það, að læra »kver-
ið« þó ekkert ónámfús væru að öðru
leyti. Faðir minn, sem nú er kominn
undir áttrætt hefur áður í rúm 20 ár
verið töluvert mikið við barnakenslu —
lengstaf sem sveitakennari; mestán
hluta vetrar í mörg ár; hefir hann sagt
mjer, að hann sje kominn á þáskoð-
un, að kverin ættu helst að leggjast
niður, en í þess stað ætti að vera
meiri munnleg fræðsla, samfara því, að
börnin væru látin kynna sjer vel helstu
staði í biblíunni. Vitaskuld er það,
að ekki er öllum á heimilum, þó full-
orðnir sjeu, vel trúandi til þess, að út-
lista rjett og nógu vel fyrir börnum
það efni sem þau eru látin lesa. —
En þegar þess er gætt, að framvegis
verður barnakenslan aðallega í hönd-
um kennara, sem til þess starfa hafa
lært, og gefa sig einhuga við starfinu,
má ætlast til, að útskýring á efni, og
munnleg fræðsla verði sæmilega góð.
Eins og allir þekkja, eru »kverin«
svo úr garði gerð, öll undantekning-
arlaust, að þær ritningargreinar sem í
þau eru teknar, eru sín úr hverjum
stað; slitnar út úr sambandi, sumar
aðeins hálfar, efnið og meiningin, alt
slitiðog kubbað í sundur. Börn hafa
því litil not af þessum einstöku grein-
um nema þau sjeu látin lesa þá kafla
eða kapítula sem greinarnar eru tekn-
ar úr, og svo efnið auk þess útlistað
fyrir þeim munnlega sem best.
Pegar þess er nú gætt, að töluvert
meira er heimtað að börn læri fyrir
fermingu nú en áður, og þess enn
fremur, hversu mikinn tíma árlega
kverið tekur upp fyrir þeim, einkum
sjeu þau tornæm, óg löt við námið,
þá vil eg segja, að næstum sje óhjá-
kvæmilegt að breyta til með kristin-
dóms kensluaðferðina, og helst líkl.
í það horf sem hjer er áminst. Mjer
finnst satt að segja, að nú einmitt sje
bæði tækifæri til þess og þörf á því,
þegar breytt er til með kenslu aðferð
frá því sem áður var.
Pó eg hafi hjer minst á, að »kver«
kenslan væri lögð niður, er það síður
en svo, að eg vilji draga úr kristin-
dóms uppfræðing barna. Nei, eg vil
miklu fremur hafa hana fullkomnari en
áður; álít að það takmark náist frem-
ur með nýrri aðferð. . . .
Baldv. Eggertsson.
^dj) (®r
J\Cýja stafrófskverið.
Tyrri h/u/i.
(Eftir frk. Laufey Vilhjálmsdóttur).
Pá er hann kominn, fyrri hluti staf-
rófskvers fröken Laufeyjar. Hann er
52 bls. að stærð, og mest allur með
skrifletri, því að svo er til ætlast að
börnin læri jöfnum höndum að lesa
og skrifa. Auk þess verður lestrar-
kensluaðferðin nokkuð með öðrum
hætti með þessu nýja stafrófskveri en
með hinum eldri. Hefði því verið
æskilegt að höfundur þess gæfi út
nokkrar leiðbeiningar um notkun kvers-
ins við lestrarkenslu (og skriftar); hætt
við, að kverið komi annars ekki að
fullum notuni.
í kverinu eru 40 — 50 myndir eft ir
Asgrím Jónsson o. fl. og munu margar
þeirra kærkomnar börnunum. Pær eru
flestar af hlutum eða dýrum, eða í
sambandi við atvik, sem börn þekkja —
úr daglegu lífi þeirra, og eru eigi
síður skemtilegar fyrir það. Á líkan
hátt hefur höf. leitast við að velja efn i
lesmálsins.
Petta nýja stafrófskver er ekki um-
fangsmikið ritverk, en það er mikið
verk að búa það til, og marga erfið-
leika við að stríða, — hentugar mynd-
ir ekki auðfengnar, og afar dýrt að
láta prenta svo mikið skrifletur. Petta
vandaverk virðist höf. hafa leyst vel
af hendi, með mikilli vandvirkni og
gtöggum skilningi á hlutverki sínu.
Ytri frágangur er góður, sterk ur
pappír og fremur haldgott band;inn-
hefting og kápa nokkuð með ensku
stafrófskvera sniði. —
Verð ókunnugt um; en mun verða
auglýst síðar.
Bóndaheimili í Mýrasýslu fyrir
40—50 árum.
Eftir G. Hjaltason.
Niðurl.
En svona var það nú líka á öllum
betri bæjum, já á allflestum bæjum
þeim er eg þekti í Stafholtstungum og
Hvítársíðu óg Pverárhlíð. Til voru
þar kærleikslitlir ríkismenn innanum
svo marga rausnarmenn. En þessir
mauravinir voru nær því aldrei svo,
að þeir færu illa með neitt af heimil-
isfólki sínu.
Eg fór frá heimili þessu þegar eg
var 16 ára. Var svo hjá móður minni
og stjúpa í næstu sveit Pverárhlíð í
4 ár. Svo dó hún, og var eg þar
2 ár til. Par var svipuð heimilismenn-
ing, en efni minni og tími minni til
bóknáms. Jók eg þar samt þekking
mína, einkum í veraldar sögu, stjörnu-
fræði og trúbrögðum, lærði eg margt
gott aý móður minni. Var hún mjög
vel að sjer, guðrækin og góðgerðar-
söm, mátti ekki aumt sjá. Par kynt-
ist eg betur Bjarnakvæðum.
Svo fór eg á vetrum og vorum til
Akraness og svo Seltjarnarness. Var
fyrst við sjóróðra og svo púlsvinnu.
Kyntist eg þá ýmsum velgefnum og
fróðum mönnum, og svo dálítið þrem-
ur þjóðskáldum vorum og lærði margt
af þeim. Alstaðar lærði eg eitthvað.
Bestir reyndust mjer þeir Seltirningar,