Skólablaðið - 15.08.1909, Síða 4

68
stúlkurnar að kunna vel að matreiða
og segja íyrir verkum o. s. frv. þáer
það ekki jafn þýðingarmikið sem það
aðuppala börn sfn vel. Þvígottupp-
eldi er hyrningarsteinninn undirfram-
tíðarvelferð þjóðarinnar. Eg vona því
að þegar forgöngumenn húsmæðra-
skólans fara að raða niður náms-
greinum þeim sem hann á að veita
tilsðgn í, að þeir gleymi ekki aðsetja
uppeldisfræðina efst á blað.
Mæður! gleymið ekki þeirri ábyrgð
sem á ykkur hvílir gagnvart börnum
ykkar. Reynið af fremsta megni að
innræta þeim það sem gott er, og
glæða þær tilfinningar sem mest ráða
um framtíðarheill þeirra. Eða er nokk-
ur bitrari samviskukvöl til fyrir móð-
urhjartað, en sú að finna það með
sjálfri sjer að hafa vanrækt uppeldi
barna sinna, og verða á þann hátt
orsök að því, að þau verði að óláns-
mönnum alla sína æfi. Mörg eru þau
mannslífin sem hafa eyðilagst eða
orðið hlutaðeigendum og öðrum til
kvalar og hamingjuspillis á lífsleiðinni,
fyrir það að uppeldi þeirra hefir verið
vanrækt á æskuárunum. Og samfara
samviskubiti mæðranna eru þær hugs-
anir sem þeir menn bera til mæðra
sinna, sem finna að það er þeirra
skuld að þeir hafa orðið að olnboga-
börnum hamingjunnar. Pær hugsanir
og óbænir hljóta að bytna að meira
eða minna leyti á þeim. Og hvað
þær mæður hljóta að vera sælar sem
finna það með sjálfum sjer, að þær
hafa gjört alt sem þær gátu, þótt af
veikum kröftum væri, til þess að ala
vel upp börn sín. Og mega hafa
rólega samvisku til að mæta fyrir al-
heimsdómaranum ogsvaraþéirri spurn-
ingu hans >Hvað hafið þið gjört fyr-
ir börnin ykkar?«. Þær mæður sem
þá geta svarað með góðri samvisku.
»Eg hef gjört það sem eg hef getað
til þess að gjöra þau að góðum mönn-
um í þjóðfélaginu, þær hljóta að
vera sælar. Og guð gæfi að það
væru sem flestar mæður sem þannig
gætu svarað.
^~QJ
Jíiállýii og bögumæli.
„öfan í“.
Eg er altaf að bera mig að venja
krakkana mína af málleysum og bögu-
mælum, sem þeir læra utan heimilis.
Mjer hefur gefist vel að taka sama
bögumælið dag eftir dag og ganga í
skrokk á því þangað til úti var um
það; en ekki er úti um bögumælið
fyr en barmð hefur fengið viðbjóð á
því, svo að það vill ekki taka sjer það
í munn.
Sunnlendingar (og víst Múlsysling-
ar og ef til vill fleiri) segja: Eg
geymi hnykilinn »ofan í« skúffujbær-
inn stendur »ofan í« dalnum o. s. frv.
»Ofan í« í merkingunni »niðri í« er
svo daglegt brauð hjer í Rvík, að
_____SKÓLABLAÐIÐ
menn er farið að greina á um það,
hvort ekki megi aheg á sama standa,
hvort heldur sagt er. Og sumir hafa
alveg hausavíxl á þessum orðum.
Eg þóttist hafa kveðið þetta sunn-
lenska »ofan í« niður, og hafði lengi
ekki heyrt börnin villast á því. En
svo kemur átta ár stelpan með »Norð-
urland« í hendinni og segir hróðug:
Pabbi, líttu á! Hjerna stendur: Ofan
í spiladósinni er Ijósastika með
logandi kerti; og þetta skrifar Einar
Hjörleifsson; og mátti eg þá ekki
líka segja um daginn, að stúlkurnar
væru ofan í kjallari að þvo?
*
* *
Síðan.
Fyrir skömmu, fyrir löngu, fyrir
öndverðu o. s. frv. — er íslenska,
góð og gild.
En nú er farið að segja: fyrir
skömmu síðan, fyrir löngu síðan;
og þá að líkindum: fyrir öndverðu
síðan.
Petta er Danska eða Dönsku-sletta.
Kennararnir eru að basla við að þvo
hana af móðurmálinu okkar og í
heimahúsum er varað við þessu mál-
lyti; en hinn lærði Doktor, Jón Por-
kelsson segir í ræðu á þjóðminn-
ingardegi Reykvíkinga: »Fyrirfrekum
mannsaldri síðan var allur þorri húsa
hjer svartur fyrir tjöru, og bærinn
yfrleitt ófagur.
Petta Danska »síðan« skartar illa
innan um fornyrðin og þá ómenguðu
íslensku, sem Doktornum annars er
svo töm. —— — — — >
*
Spurningar og svör.
Hvar er ódýrast að læra almennar
fræðigreinar, svosem íslensku, Dönsku
Ensku, landafræði, sögu, náttúrufræði
og reikning — hjá vel mentuðum og
góðum kennurum, og hvað getur slíkt
nám kostað minst í J/2 ár (1 vetur)?
L. B
Nokkur vandi að svara spurning-
unni. Peir, sem fá »heimavist« í
Flensborgarskólanum, munu komast
af með c. 125 kr. í 6 mánuði. Vjer
þekkjum ekki annan ódýrari stað.
Til „kunnugs“.
Skólablaðinu hafa borist annarstaðar
að upplýsingar um stofnun kvenna-
skólans í Reykjavík svipaðar því, sem
þjer takið fram í grein yðar. Pakkar
yður fyrir þær og er yður að öllu
samdóma, en vonar að þjer mis-
virðið ekki, þó ekki sje talin ástæða
til að flytja að svo stöddu lengra
mál um það efni.
Óborguð brjef
til mín prívat, eða til Skólablaðsins,
sem kastað er inn í pósthúsið, leysi eg
ekki út eftirleiðis; heldur ekki slík
brjef, sem send eru lengra að, ófull-
nægjandi frímerkt, eða ófrímerkt.
Ritstj.
Xosning
/ fræðslunefndir
átti samkvæmt lögum um fræðslu
barna 22. nóv. 1907 að fara fram á
árinu 1908. En víða hefir enn ekki
verið kosið í þessar nefndir, og brytt
hefir á þeim misskilningi að lög frá
seinasta þingi um breytingu á fræðslu-
Iögunum heimili enn drátt á fræðslu-
nefndakosningunum til 1912.
Með því að það er fvrir ýmissa
hluta sakir mjög áríðandi, aðfræðslu-
nefndir verði kosnar í síðasta lagi í
haust í öllum hreppum landsins, eru
hreppstjórar og oddvitar mintir á að
láta kjósa í fræðslunefnd á komandi
hausti, þar sem það hefur ekki verið
gert áður.
Jón Pórarinsson
umsjónann. fræðslum. —
KENSLUÁHÖLD
þau er fræðslumálastjórinn hefur valið og
ætluð eru föstum skólum og farskólum,
útvegar og selur undirritaður, eins og áð-
ur hefir verið auglýst.
Vissara er að draga ekki léngi úr þessu
að panta áhöld, sem senda á hjeðan með
seinustu strandferðaskipum í haust.
Rvík. 26/7 ’09.
Morten Hansen.
UNGA ÍSLAND.
MYNDABLAÐ HANDA BÖRNUM
OO UNOLINGUM.
5. árg. 1909. — 5000 eintök.
Kostar innanlands kr. 1,25, sem borgist
fyrir maílok-
Pessurn árgangi fylgir gefins handa skil-
vísum kaupendum :
BARNABÓK UNGA ÍSLANDS 5. ár.
FRJETTABLAÐ UNGMENNA 1. ár.
HAUSTSKÓGUR (ljómandi falleg lit-
mynd).
BÓKASEÐLAR, sem veita afslátt á
ýmsum bókum.
VERÐLAUNAPRAUTIR eru í blaðinu
við og við.
Útsölumenn fá blaðið lægra verði,
og auk þess ýms hlunnindi. Meira síðar.
Útgejandi:
HIÐ ISLENSKA KENNARAFJELA G.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
JÓN ÞÓRARINSSON.
Prentsmiðja D. Ostlunds.